Het Maatschappelijk Onverstand (019)

De traditie van de leugen...

Iemand dichtte eens vroom, “er is niets dat eeuwig verborgen blijft, en al wat in het duister is voltrokken, wordt aan het daglicht blootgesteld en ontmaskert”, “het hart van de rijke is vet”, “de rijke verdrukt de arme”, “eerder kruipt een kameel door het oog van een tapijt-naald, dan dat een rijke de hemel betreedt”, “God kent geen aanziens van persoon”. De rij van optimistische aforismen is eindeloos en boeiend. Maar vreemd genoeg werd deze persoon, eeuwenlang als excuus gebruikt om van alles en nog wat te doofpotten. Hij was het dode hout, dat als bindmiddel een excuus werd voor wreedheden en pogroms. Kortom, wat deze persoon zei, en ogenschijnlijk altuïstisch bedoelde wat je er mee moest doen stond in scherp contrast met de praktische toepassing. Dit leert ons dat woorden en handelingen niet synoniem zijn aan elkaar.

Als mensen positieve adviezen vervormen en verminken om eigen macht en rijkdom, dan is het geen verrassing dat ze dat ook doen met de wijze waarop ze de geschiedenis beschrijven. De geschiedenis wordt een spiegel van een lang uitgerekte leugen, waarin macht en onderdrukking bedekt worden met het bladgoud van de eerbare rijkdom en macht; van een God-verkoren positie van macht, die nimmer eindigt en zelfs een voorafspiegeling is van de Hemel op Aarde..!  De kring is rond, de leugen tot wasdom gekomen, en het verstand stevig vastgeketend aan de leugen.

Je kunt de brexit waan alleen begrijpen, als je beseft hoe diep verweven de traditie van de leugen in het collectieve onderbewustzijn van de Britten zit. De traditie van een glorie-rijk verleden, van fairness, (eerlijke en oprecht wijze van handelen), van cultuur-brengers in de onbeschaafde wereld. Lees, de Katholieke Ieren, de Welsh en de Schotten, waren het onvrijwillig beproefde materiaal, waarna de Indiaase bevolking aan de beurt waren om cultureel gevormd te worden. Slaven uit Afrika naar Amerika verschepen was slechts een klein stapje, ook het uitmoorden en marginaliseren van de Noord-Amerikaanse Indianen. We vergeten gemakshalve vaak dat Amerika, de slavenhoudende Engelse Kolonie was die autonomie opeiste, omdat de belastingen te hoog werden! Wat goed hun collectief onderbewuste weerzin tegen belastingen en gelijkheid verklaart.

Nederland kent ook zijn eigen leugen-tradities, lees: de Oranjes, de VOC, de Gouden Eeuw, etc. Hoewel de gemiddelde Nederlander tegenwoordig gaat twijfelen als het woord Oranje valt. Bedoelen ze nu het elftal of het koningshuis? Misschien is dat een gelukkig neven-effect van de secularisatie, dat de domme protestantse mythe van de Oranje’s langzaam uitdooft in het collectief onderbewuste. De breder wordende her-interesse, om met frisse blik de vaderlandse geschiedenis te bekijken, leidt soms zelfs tot het ontmaskeren van de leugen-traditie.

Wijlen Bernard de arme van Lippe-Bisterfeld, heeft door zijn levensloop en posthume onthullingen aanzienlijk bijgedragen aan de verzwakking van de leugen-traditie. Waar Wilhelminia beschermt door een koloniaal klimaat en mentaliteit, zonder veel moeite de zijsprongen van haar wederhelft kon doofpotten. Had ‘Bernard de Arme’ dikke pech, hij werd een leven lang door de royalty pers achtervolgt, want voor trouwe royalty watchers zijn zijsprongen juist uitermate romantisch en begrijpbaar. Kortom men heeft begrip voor al die bekende, ontkende-zijsprongen en betalingen.

Deze wijze van kijken naar de geschiedenis en de monarchie is niet alleen typisch Nederlands. Ook in England en België zie je die tendens terug. Waar oude onttroonde adel verarmt of luxe verder leeft, dromen bewonderaars de sprookjes droom van de rechtvaardige prins die met een arme burgerlijke trouwt. Nu wordt er wel burgerlijk getrouwd, maar meestal zoekt geld, geld op. Veel praktische ruimte voor sprookjes en romantiek is hier niet aanwezig. Aanzien en rijkdom zijn zo nauw met elkaar verweven, dat het makkelijker is een ijle zenuw van het bot te verwijderen, dan een rijke van zijn status te beroven. Je moet wel een Jeff Epstein zijn voordat dat gebeurt.

Toen bijvoorbeeld vijftig jaar na datum de Greet Hofmans affaire opnieuw onder het zoeklicht terecht kwam, zag je hoe de koloniale macho bestuurders van weleer, macho Bernard de Arme hadden toegestaan zijn koninklijke Juultje te gijzelen op Soesdijk, want de Tijd stond niet toe dat de burgerlijke moraal werd aangetast. Aangetast met wat? De waarheid omtrent corruptie en chronische echtbreuk van Bernard de arme macho. Verwaarloosbaar detail, dezelfde moraal eiste ook dat kindermisbruik decennia lang effectief werd gedoofpot, want daders en bestuurders konden niet met die wetenschap leven, dat ze eigenlijk zeer weerinwekkende dingen toestonden en gedoogden. De traditie van de leugen is van de kant van de daders en doofpotters, altijd een vorm van mededogen. Van de kant van de slachtoffers, is zij extra wreedheid, het monddood maken van aangedaan leed. Het was licht, het was donker, een achtste dag...

Paleander