Gerrit Reede (010)

(oorspronkelijk artikel: Putten - 1 oktober 2004)

Met veel geschetter en gekletter werd onlangs de slag om Arnhem uit 1944 herdacht. We hebben toen gewezen op het merkwaardige feit dat nergens gewag werd gemaakt van het verraad van operatie Market Garden, waardoor de geallieerde aanval zo’n dramatische afloop kende *.In deze dagen worden de macabere gebeurtenissen van zestig jaar geleden in het Gelderse Putten herdacht. Na een aanslag op een hoge SS-er even buiten het dorp volgde op 1 oktober een Duitse razzia waarbij 2000 Wehrmachtsoldaten en SS-ers betrokken waren. Zeven burgers werden ter plekke afgemaakt, honderd huizen gingen in vlammen op en 661 jongens en mannenwerden weggevoerd. In totaal 552 van hen keerden nooit terug. Srebrenica avant la lettre. Na de oorlog werden twee Duitse soldaten voor de gruwelijkheden gestraft. Hun superieuren bleven buiten schot. Zowel figuurlijk als letterlijk.De NCRV heeft over de gruwelijke gebeurtenissen een documentaire in elkaar laten hangen waarvan deel 1 inmiddels is uitgezonden en deel 2 op 4 oktober een plekje in de programmering heeft gevonden. “Op de drempel van het grote vergeten”. Er is vijf jaar aan gewerkt. Niettemin lijken de makers inderdaad het nodige te zijn vergeten. Maar het is maar waar je naar zoekt. Bijvoorbeeld naar vragen als waarom juist in die regio de overval werd gepleegd die de aanleiding vormde voor de razzia? Was het toevallig dat de knokploeg bestond uit linkse verzetsstrijders maar onder leiding stond van een andersdenkende? Was het hele gewelddadige scenario een uitvloeisel van operatie Silbertanne, die volgens dubbelagent Gerrit Reede in de Amsterdamse Mozes en Aäronkerk door topfiguren van de SD en de Abwehr samen met Britse agenten in elkaar was gezet **? Wie was Fritz Fullriede en wat gebeurde er met hem na de oorlog? Etcetera, etcetera. Mocht uw nieuwsgierigheid zijn gewekt dan helpen wij u graag over de drempel door te verwijzen naar de website van Ton Biesemaat.

* Zie het artikeltje “Market Garden” eerder in deze rubriek 20 september jl.
** Bij die operatie werden in 1943/1944 op het oog lukraak gekozen Nederlanders door de Duitsers of hun Nederlandse handlangers vermoord. Als represaille voor dodelijke aanslagen van de zijde van het linkse verzet. De organisatoren van Silbertanne hoopten daarmee dat verzet een slechte naam te bezorgen bij de Nederlandse bevolking.