Armoede in Nederland groeit

In afwachting van de resultaten van een onderzoek naar de effecten van de invoering van de plaatselijke variant van de Nieuwe Algemene Bijstands Wet in DenBosch citeren wij uit een recent afgesloten onderzoek naar de verschillen en overeenkomsten in de beleidsplannen en verordeningen die door diverse Limburgse gemeenten zijn opgesteld. Dit onderzoek is door Bureau Driessen & Kamerbeek uit Eindhoven verricht in opdracht van het Provinciaal Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden Limburg (PSUL). Uit dit vergelijkend onderzoek blijkt dat er zeer grote verschillen bestaan in uitkeringsniveaus tussen de onderzochte Limburgse gemeenten. Zo ontvangt bijvoorbeeld een "alleenstaande kostendeler" in Echt een uitkering van 1048,20 gulden, terwijl die in Brunssum 1261,73 gulden bedraagt. Met betrekking tot de uitbetaling van Bijzondere Bijstand blijkt eveneens dat er grote verschillen tussen de onderzochte gemeenten bestaan. Sommige gemeentelijke Sociale Diensten hanteren drempelbedragen, anderen niet. Er zijn ook gemeenten die van de gelegenheid gebruik gemaakt hebben om veel meer mensen in aanmerking te laten komen voor bijzondere bijstand. Het blijkt ook dat de verschillen in premie-toekenning (bij werkaanvaarding bijvoorbeeld) zeer groot zijn. Dit alles betekent dat het nogal wat uitmaakt waar je als uitkeringsgerechtigde woont. De verschillen kunnen oplopen tot meer dan 200 gulden per maand! Dit is een onaanvaardbare aantasting van de rechtsgelijkheid en rechtszekerheid. Wanneer je deze onderzoeksresultaten wilt nalezen dan kun je contact opnemen met het PSUL: Postbus 4524, 6202 SB, Maastricht 043.3690259

Ook met betrekking tot DenBosch is er het een en ander te melden: tijdens de behandeling van de gemeentelijke beleidsuitgangspunten met betrekking tot de invoering van de nABW met ingang van 1 januari jongstleden, bleek keer op keer dat de verantwoordelijke bestuurders een keihard Sociale Dienst beleid voorstonden. Lees het stukje over het Klachtenboek, en de interne klachten van de Sociale Dienst-medewerkersters, elders in dit Kleintje. Eén van de argumenten van de Bossche bestuurders was dat de landelijke overheid niet veel mogelijkheden bood om "ruimhartig" om te gaan met de inkomens van al diegenen die nog maar net het hoofd boven water kunnen houden en al diegenen die dreigen te verzuipen in schulden, sociale isolatie en materiële en immateriële problemen. Het blijkt echter dat er een circulaire is geschreven door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met als datum 6 juni 1996. Deze circulaire is toegezonden aan alle Nederlandse gemeentebesturen maar wij vragen ons hier bij het Kleintje serieus af of de verantwoordelijk wethouder alhier, Henk Goedhart, dit stuk heeft gelezen. De overheidscirculaire heeft als onderwerp: "verruiming mogelijkheden voor gemeentelijk inkomensondersteuningsbeleid" en heeft een geldigheidsduur van "1 juni 1996 tot 1 juni 2000". Op dit moment blijven vele tienduizenden guldens onaangeroerd liggen in de Bossche schatkist omdat mensen die hier recht op hebben dit niet weten of omdat de gemeentelijke Sociale Dienst een veel te rigide bezuinigingsbeleid voert. Het rijk suggereert gemeenten om "gemeentelijke studiefondsen, schuldsaneringsfondsen, reductieregelingen en woonlastenfondsen" in te stellen. Eerder had het rijk de gemeenten verboden om categoriale toekenning van uitkering toe te passen. Met deze nieuwe circulaire "heeft het kabinet besloten meer ruimte te bieden voor categoriale tegemoetkomingen". Iets verderop in de officiële brief schrijft het ministerie: "categoriale inkomensondersteunende maatregelen zijn aanvaardbaar, indien groepen burgers zijn aan te wijzen van wie de gemeente vindt dat zij bepaalde uitgaven moeten kunnen doen, maar die deze uitgaven naar de mening van de gemeente niet uit hun eigen middelen kunnen voldoen. Op die wijze kan een gelijk welvaartsniveau worden bereikt met andere burgers die niet in dergelijke omstandigheden verkeren. De toets op individuele omstandigheden is dan niet meer noodzakelijk." Dit houdt in dat wethouder Goedhart zat te zwetsen met al zijn praatjes over "individueel maatwerk". Zijn stelling dat het de gemeente niet toegestaan is om categoriale tegemoetkomingen toe te kennen, is gelogen. Het fors korten van uitkeringsgerechtigden bijvoorbeeld die woonkosten KUNNEN delen (dit wil dus niet zeggen dat ze kosten delen, maar dat er een MOGELIJKHEID is om kosten te delen) is dus niet een door het rijk opgelegde maatregel maar een gemeentelijke KEUZE! Overigens is het ook belangrijk om te wijzen op het feit dat "de categoriale voorziening niet alleen toegankelijk is voor uitkeringsgerechtigden, maar ook voor werkenden." Kern van de rijks-circulaire is "rechtsgelijkheid". Zoals hierboven aangetoond aan de hand van het onderzoek in Limburg, is die rechtsgelijkheid ver te zoeken. Wij zijn benieuwd in hoeverre deze feiten een rol zullen spelen bij de evaluatie van het nABW-beleid in DenBosch, dat in november aanstaande zal plaatsvinden... Tot op dit moment hebben wij nog geen zicht op de onderzoeksresultaten van het Rotterdamse buro dat de invoering van de nABW in DenBosch aan het onderzoeken is. In het volgende Kleintje hopelijk meer...

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 301, september 1996