Skip to main content
  • Archivaris
  • 282

Digitale ellende

Waarom toch al die aandacht voor de 'informatie-supersnelweg'? Koot en Bie maakten pas geleden prachtig duidelijk waar het allemaal om gaat: een enthousiaste medewerker van het Centraal Planbureau of iets dergelijks maakt bekend dat er nu speciaal voor "De Minima" een komputerprogramma beschikbaar is dat je kunt gebruiken om je dagelijkse uitgaven op een rijtje te zetten zodat je precies kunt zien hoeveel geld je nog hebt om de rest van de maand door te komen. Triomfantelijk hield de wereldvreemde ambtenaar het floppie omhoog. Een flopje voor de minima. Alsof minima een komputer hebben!! En daar draait natuurlijk die hele hype om... Er wordt gedaan alsof iedereen in het bezit is van een komputer en eigenlijk ook een modem, printer en kleurenscherm met afstandbediening en vier keer zo snel dan het geluid. De gekte kan niet meer op nu de commercie definitief haar kansen heeft gegrepen en ons opzadelt met druktoetsapparaten om mee te kwissen en live boodschappen doen terwijl de Ster-reklames over je televisietoestel rollen. Ja hallo... zijn wij daar nog? Zeer veel mensen lezen sowieso al geen krant meer vanwege het hoge abonnementsgeld, laat staan dat ze een komputer kunnen aanschaffen. En als ze al zo'n ding in huis hebben dan heb je nog een flinke zak met geld nodig om het mogelijk te maken met anderen te communiceren. Dat kost je weer veel telefoneren, dikke boeken, dure computerprogramma's en tijd, vooral heel veel tijd. Maar het bedrijfsleven ruikt weer geld, heel veel geld. Precies zoals het gegaan is met de compact disk. In een paar jaar tijd verdient Philips miljarden guldens omdat vrijwel van de ene op de andere dag het vinyl wordt weggevaagd en iedereen de kop gek werd gezeurd over de zogeheten fantastische geluidskwaliteit en houdbaarheid. Zo'n stom schijfje is vandaag de dag nog steeds duurder dan een LP, terwijl iedereen gek gemaakt is met het vooruitzicht dat dit alles allang goedkoper zou zijn geworden, en tsja, daar hoor je ze natuurlijk niet meer over. Ondertussen is er in heel Nederland zowat geen elpee meer te krijgen terwijl in de rest van de wereld, waar de grijparmen van Philips minder ver reiken, een ceedeetje nauwelijks verkocht wordt, sterker nog, de meeste mensen muziek beluisteren via een cassettebandje, waar wij weer helemaal gek over gemaakt zijn als zou dat hopeloos ouderwets zijn. Natuurlijk, mensen willen zich ook gek laten maken, kijk naar de hoeveelheid personal computers die nog steeds onuitgepakt bij duizenden mensen op zolder staan (ooit zogenaamd goedkoop aangeschaft via je baas die een mooi dealtje had afgesloten met de komputerfabrikant). De tienduizenden Commodore-64 spelcomputers (duizenden mensen hebben zo'n ding ooit voor duizend gulden aangeschaft) die je nu kado krijgt wanneer je de entreeprijs betaald bij een rommelmarkt, moet je eens kijken hoeveel mensen hier krom voor hebben gelegen en hoeveel mensen hier veel rijker van zijn geworden. En natuurlijk, ik heb mooi praten, tiep mijn stukje ondertussen ook in op een computer en heb heel eventjes geroken aan de gigantische hoeveelheden informatie die je uit Internet kunt trekken. Maar ik zie de groeiende armoede om me heen. De stress waar mensen met kinderen inzitten omdat het weer december is en de grootgrutters hun etalages weer vol hebben liggen met onbereikbaar duur speelgoed. De vele mensen die het allang geleden hebben opgegeven ooit uit hun schulden te komen en aan de hand van de gemeentelijke kredietbank de eindjes aan elkaar proberen te knopen. Maar de dames en heren veelverdieners schijnen zich daar niets van aan te trekken en iedereen wordt dagelijks gebombardeerd met nog malloterige produkten en diensten. En de trein lijkt niet meer te stuiten. Een brief opsturen naar mensen met een eigen E-mail adres? je krijgt al bijna boze reakties terug waarom je 'snail-mail' hebt gebruikt in plaats van je briefje elektronisch hebt gepost, als je überhaupt iets terug hoort. Nee, dat wordt een gezellige samenleving waar we op af sturen. Journalisten komen al helemaal niet meer van hun stoel af. Tiepten ze tot voor kort simpelweg de telexen over, die vanuit de hele wereld bij de krant binnen kwamen, nu verschijnen er al stukjes in de krant van allerlei tiepes die het noodzakelijk vinden ons op te zadelen met reisverslagen door 'cyberspace'. Onder het uitroepen van revolutionaire taal dat Internet ervoor zal gaan zorgen dat de mensheid eindelijk verlost is van het consument zijn en dat alle individuen actieve deelnemers zouden zijn geworden in het wereldgebeuren. Wat een kletskoek! Zolang de tegenstellingen zijn zoals ze zijn geloof ik er geen barst van dat deze hype ook maar iets zal bijdragen aan verbetering van de wereld en daar zou het, mijns inziens, toch om te doen moeten zijn. De suggestie dat het een zegen voor de mensheid is zou ik willen tegenspreken met het opwerpen van de simpele stelling "diens brood men eet diens woord men spreekt". En zolang een groeiende groep mensen dagelijks meer moeite moet doen om aan dat brood te komen moeten we niet zeuren over een 'digitale revolutie', integendeel, zouden we de mensen achter hun (kleuren)televisie moeten halen om hun leven zoveel mogelijk in eigen hand te nemen. Te protesteren tegen het groeiende onrecht, de verrechtsing, verharding en intolerantie... Dat er zich als gevolg van deze komputer-hype een verdere tweedeling in de samenleving aftekent is duidelijk: diegenen die middels een komputerverbinding denken geen consument meer te zijn en een gigantische groep wereldburgers die dagelijks slachtoffer is van onderdrukking, honger en arrogantie.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 282, 10 februari 1995