Het Konfrontatie-project

Wat wil Konfrontatie? Een kort overzicht van de beweegredenen en de historie van het project Konfrontatie. Van een radicaal-linkse krant naar een radicaal-linkse website.

door de Konfrontatie-groep

Voorjaar 1991 werd besloten, na een lange reeks voorbereidende vergaderingen om met een nieuw links maandblad te beginnen: Konfrontatie. In het nulnummer publiceerden we een uitgebreide verklaring over het hoe en waarom van het blad onder de kop: "Zonder het vrije botsen der meningen". Een blad met een breed scala aan onderwerpen, waarmee werd geprobeerd om enerzijds een breder publiek te vinden dan de bestaande linkse bladen in het algemeen hadden, maar bovenal om een doorbraak te maken in de onderlinge verdeeldheid van vele linkse groepen: het werken aan een nieuw politiek perspectief en het werken aan meer samenhang binnen links. Eind 1995 werd besloten om na vier jaar te stoppen met het papieren maandblad Konfrontatie. In grote lijnen waren daarvoor twee redenen: - het blad haalde niet de oplage waarop bij de start gehoopt werd en liep daardoor financieel vast; - en politiek werd de conclusie getrokken dat er niet was waargemaakt wat bij de start het doel van het project was. Toch bleven er na de opheffing vragen hangen, die niet beantwoord werden in de discussie die leidde tot de opheffing. Ook al was het wellicht een te ambitieus project geweest, was daarmee ook de analyse die ten grondslag had gelegen onder Konfrontatie niet juist? Bij de start van Konfrontatie in 1991 werd gesteld dat de linkse beweging zich in een diepe crisis bevond en niet in staat was om de verontwaardiging om te zetten in een krachtige en strijdbare tegenbeweging: "Hoewel velen waardevolle analyses hebben gemaakt van deze ontwikkelingen, heeft het ontbroken aan aansprekende antwoorden. Hoewel in veel analyses de samenhang van de verschillende (deel)problemen is benadrukt, bleef een perspectief achterwege op een geïntegreerde benadering ervan. De verschillende 'oude' en 'nieuwe' sociale bewegingen bleven in hun traditionele strijdperken actief, de 'linkse' oppositie bleef versnipperd. Met spijt moeten we constateren dat de meeste van de radicaal-linkse bewegingen politiek en maatschappelijk geïsoleerd zijn. We zijn er niet in geslaagd krachtige politieke bewegingen te vormen, of zelfs maar een samenhangend politiek perspectief te formuleren. Bovendien zijn de verschillende bewegingen versnipperd in talloze groepen en groepjes, vinden discussies buiten de eigen kleine kring nauwelijks plaats, bestaat er slechts een minimum aan onderlinge contacten en is de politieke invloed minimaal." (citaat uit het nulnummer van Konfrontatie in 1991)

Deze twee overwegingen stonden centraal voor de groep mensen die destijds de start van Konfrontatie voorbereidde en de conclusie luidde: "Wat kortom nodig is, is een diepgaande herbezinning op de analyses en strategieën van links. Een open discussie tussen alle groepen die zich daarbij betrokken voelen, zonder ontzag voor heilige huisjes (...) We willen open discussies over fundamentele politieke kwesties. Er bestaan veel scheidslijnen en tegenstellingen binnen de linkse politiek: over de analyse van tegenstellingen in de maatschappij en hoe die zich tot elkaar verhouden, over de mate en manier van organisatie, over het aangaan van bondgenootschappen, over machtsvorming, strategieën, strijdvormen ... en woordkeuze niet te vergeten."

Het project Konfrontatie richtte zich op een linkse hergroepering waarmee radicaal-links weer uit de marge kon komen, waarin het maatschappelijk verzeild geraakt was. Het blad zelf was daar ook een uitdrukking van. Met Konfrontatie werd naar een herstructurering van de linkse media gezocht, om zo meer tegenwicht te kunnen bieden aan de rechtse media. De analyses die toen werden gemaakt lijken de laatste jaren wat achterhaald te klinken, in een politiek klimaat waarin het einde van de ideologieën breed is verkondigd, maar waar tegelijkertijd het neoliberalisme hoogtij viert. De kern van die analyses staat daarom volgens ons helaas nog steeds overeind.

en toen?
Het stoppen van Konfrontatie bleek daardoor achteraf een groter verlies dan toen werd ingeschat, omdat er niets voor terugkwam. Integendeel, de linkse bladenmarkt in Nederland dunde steeds verder uit. Daarmee zijn steeds meer mogelijkheden afgesneden voor een onderling debat. En één van de manieren om links weer sterker en strijdbaarder te maken ligt toch in dat debat. Wij vonden dan ook dat daar iets mee moest worden gedaan! Een aantal mensen (deels afkomstig uit de oude Konfrontatie-hoek) besloot om gebruik te maken van nieuwere (digitale) ontwikkelingen en mogelijkheden. Een middel dat in wezen zelfs een groter scala aan mogelijkheden biedt dan de gedrukte bladen. En op 15 april 1996 zijn we begonnen met de digitale Konfrontatie. In grote lijnen doen we het volgende: - we publiceren analytische artikelen en discussiebijdragen rond thema's als Europa, radicale democratie, globalisering, (verzorgings)staat, sociale bewegingen, antifascisme, gender, migratiebewegingen, bevrijdingsbewegingen, media etc.; en geven als een linkse mediaservice verbindingen ("links") naar andere bladen en groepen; - daarnaast bieden we het blad aan op gratis abonnementsbasis via een mailinglist. Je ontvangt dan elke twee weken een aantal artikelen. Interessant is dat het Nederlands taalgebied kan worden overstegen. We plaatsen dus ook veel buitenlandse teksten, die we niet vertalen, maar gewoon opnemen voor de liefhebber, en waarmee tegelijk ook een buitenlands bereik ontstaat; - en tenslotte bieden we de mogelijkheid om alle artikelen (ook de eerder in de papieren Konfrontatie gepubliceerde artikelen) via een zoekmachine op te vragen. Konfrontatie-digitaal is zo een middel voor mensen en groepen, die rond bepaalde thema's actief zijn, om discussies te voeren en informatie op te zoeken en uit te wisselen: politiek proberen we hiermee een deel van het gat te vullen dat is ontstaan door het verdwijnen van vele linkse media.

De Konfrontatie-groep (zomer 1998)

Ga eens kijken op het internet-adres: http://www.stelling.nl/konfront, je kunt je aldaar opgeven voor de konfrontatie-mailinglist. Kleintje-lezersters die interesse hebben in een complete set (papieren) Konfrontatie kunnen contact opnemen met 't Kleintje via Postbus 703, DenBosch of 073 6136927. Er zijn nog veel Konfrontaties (tegen portokosten) beschikbaar...

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 324, 28 augustus 1998