Requiem voor een klootzak (006)

Hij zou vandaag 66 zijn geworden, Fred Woudhuizen. Een ongeneeslijke ziekte nam hem in 2021 weg, maar voor mij stierf ie al midden jaren negentig. Door toedoen van Jan Best.

We kenden elkaar vanaf de eerste dag van onze studie geschiedenis aan de UvA, Fred en ik. Onze kennismaking was voor mij, als Achterhoeker, die met de Westfries. Fred was erg blond en sprak op slepende toon. We zaten voor het eerst tegenover elkaar bij Hoppe aan het Spui, en Fred maakte op mij de indruk dat ie daar, met zijn ‘biertje’ en wat ‘aanspraak’ zoals hij zijn favoriete drank en mijn gezelschap noemde, volledig in zijn sas was.

Fred was er trouwens de mens niet naar om ‘geluk’ tot onderwerp van een lange beschouwing te maken. Laat staan het na te streven. Hij was een stoïcijn, zonder ook aan die eigenschap erg veel woorden te besteden. Hij had het wel eens over het fatum, maar dan vooral gekscherend. Mij beschouwde Fred als een romanticus, die eeuwige liefde en de revolutie najoeg en daarover ook nog eens boeken wilde schrijven.

Maar ook een stoïcijn wordt op de proef gesteld. Hij bedoelde het niet als een verwijt wanneer hij tegen me zei: ‘Jou komt het allemaal aanwaaien, ik moet er mijn best voor doen’. Met dat ‘allemaal’ bedoelde hij niet geluk of liefde, maar studieresultaten. Mij interesseerde onze studie feitelijk geen reet, maar eind jaren zeventig moest je studiepunten halen om je beurs te behouden. Dus legde ook ik tentamens af en haalde voor die dingen zesjes of een zeven min.

Je mag het best wel een minderwaardigheidscomplex noemen waaraan Fred leed. En waar dat tussen Fred en mij dus niet leidde tot onhebbelijkheden, daar legde het wel de basis voor zijn afhankelijkheid van Jan Best. Best voelde als geen ander aan hoe hij Fred kon manipuleren. Best lag op de UvA met iedereen in de clinch en speelde maar wat graag de underdog. Fred zag in het grotendeels verzonnen lot van zijn docent zijn eigen achterstelling bij anderen weerspiegeld.

Fred werd dus wetenschapper, ik leg nog wel eens uit waarin precies. Hij studeerde af en promoveerde ook, bezocht internationale congressen en schreef wetenschappelijke boeken. Maar altijd aan de hand van Jan Best. Die was nooit ver weg, en dreef ‘zijn’ student Woudhuizen wel eens af dan werd deze weer bij de les en in het gareel geroepen. Meestal volstond daartoe een ‘biertje’ en wat ‘aanspraak’, maar midden jaren negentig verkeerde het allemaal in geweld …

JoopFinland