Onze milde kant (027)

Het meest fascinerende aan de eenzame helletocht van Salo Muller is hoe hij meteen na zijn vermetele daad in de vergetelheid is geraakt. Ben je in Nederland een van kanker genezen zwemmer, een aan lager wal geraakte gristen-democraat die kankert op abortuswetgeving of de aan geen enkele soort van kanker maar aan een pijnlijke grote teen lijdende meid in het meidenteam van oppermeid Wiegman, ben je dat dan ben je somebody achter de duinen. Ga je daarentegen onvermoeibaar achter de moordenaars van je vader en moeder aan, dan ben je in het beste geval een knuffeljood of een lichtverwarde maar nu dan toch tevredengestelde zeventiger en ben je na een etmaal historie. In het mindere geval ben je dan een willoos speeltuig in handen van de zeurderige mevrouw Zegveld.

Kadammmmm. Prachtig vind ik het dat Salo gewoon va banque is afgegaan op het meest heilige in de o zo seculiere Staat der Nederlanden. Op hun geld. Zet de kaaskoppen tegen het schavot, hang ze in de hoogste boom of zet ze onder de kwalijkste douche, en ze zullen nog geen kik geven of hoogstens een gedicht schrijven dat daarna tweehonderd drukken beleeft en de titel van een musical wordt. Maar probeer ze een kwartje te ontfutselen en ze zullen until fucking Kingdom come wensen dat je het ze terugbetaalt. Met rente. Dus ik vond het het meest pregnante beeld in de slordige montage die de NPO wel eventjes wilde wijden aan Salo’s werkelijkheid: de in keurige cijfers en dito letters vervaardigde boekhouding van de Nederlandsche Spoorwegen, uit die bewogen jaren.

Je moet zijn lef maar hebben. En vooral zijn uithoudingsvermogen. Salo was aangeraden om op vakantie te gaan toen hij met zijn wens aankwam. Ik kan me voorstellen dat hij ook andere aanbiedingen heeft mogen ontvangen. Goedbedoeld en vanuit een zuiver geweten, laten we wel wezen. Wellicht heeft de NS hem vrij-reizen aangeboden, voor een jaar, of tot aan zijn dood. Het is niet ondenkbaar dat menig jurist of politicus hem een psychotherapeut heeft aanbevolen, hun eigen of die van een broer. En het is helemaal niet uit te sluiten dat men heeft bedacht dat meneer Muller misschien haakte naar een eigen televisieshow op de buis. Zodat de onderkoning-jaargang 1981 van het CDA, de noeste held uit Waspik en alle meiden uit het meidenteam ook in die zoveelste show hun domme zegje zouden kunnen komen doen.

Maar Salo ging door, gedreven door slapeloze nachten. Voor mij smaakt het naar meer. Laat de NS de eerste zijn die is gaan bloeden. Nu al die andere instituties die heulden en zwichtten en er netjes een rekening voor indienden. De wegkijk-samenleving te kijk gezet, alsnog. Want lafheid verjaart niet… (gvd)