Een vat vol missie (002)

Dertien jaar cel voor het smokkelen van duizend kilo hasjiesj, het karma van voormalig modelpolitiebaas Jari Aarnio, waar komt zoiets vandaan? Finland doet ten aanzien van drugs hetzelfde dat het al een eeuw doet met alcohol: verbieden en verdringen.

Ieder kent het beeld van de Finse man -maar vrouwen kunnen er ook wat van- die aan de zelfkant van zijn leven niet aan sterke drank kan komen omdat het of te duur is of gewoon niet te krijgen en dus maar de dorst lest met benzine. Leverziekte is de eerste doodsoorzaak onder Finse mannen en tijdens elke verkiezingskampanje komt er wel iemand met de vraag of pils uit blik gewoon in de supermarkt moet liggen of alleen op doktersrecept bij de apotheek verkrijgbaar moet zijn.

Toen de eerste wietwalmen in de jaren tachtig door de Finse straten begonnen te kringelen was men snel klaar met wetgeving. 'Men' was van het Rode Kruis en uit het parlement en de drooglegging was in deze kringen hét antwoord op ook de nieuwe uitdaging. Hoge boetes voor het gebruik en het op zak hebben van stuf, en verplicht afkicken van heroine in omstandigheden die Solzjenitsyn lyrisch van verrukking zouden hebben gemaakt. Over het verschil tussen soft en hardddrugs deed men intussen niet moeilijk: dat is er niet, de theorie volgens welke een softdrugsgebruiker als vanzelf aan de hardere middelen gaat, is in Finland nauwelijks omstreden.

Dat de harde aanpak evenmin zoden aan de dijk zet als de drooglegging, staat intussen buiten kijf. Verstoken van betaalbare en op gezondheidsgevolgen gecheckte drugs grijpt de Finse gebruiker naar alles wat hem of haar voor de voeten komt. Men slikt, spuit, snuift en rookt in het wilde weg, vaak met fatale gevolgen. O ja, en omdat alles in het uitgebreide lege land per automobiel plaatsvindt moet je ze er ook nog de kost niet moeten geven die zichzelf en anderen te pletter rijden met een handvol amfetaminen of een lijntje Roemeense crack in het bloed. Maar kritiek op het zero tolerancebeleid wordt afgedaan als gezeur en niet relevant.

Mannen als Jari Aarnio staan beslist niet alleen in hun gepassioneerde War on Drugs. In de provincie waar ik lange tijd geleefd heb, had je een commissaris van politie die als drugscommie door het leven ging. De kerel had iets met kids in de leeftijd van nul tot twaalf: hij toog iedere ochtend naar een school en sprak er een klas toe over de hel en verdoemenis die een blow in een mensenleven kan aanrichten. Hij deed dat in vol ornaat, blauw uniform, dito pet en het kippeborstje vol insignes. En hij deed dat nooit zonder vergezeld te worden door een fotograaf van het plaatselijk dagblad. Om de andere dag bracht het blad paginagroot verslag uit van de onvergetelijke ervaring die de kindertjes was toebereid.

Een niet te verwaarlozen factor in dit verhaal is dat de gevreesde drugs heel vaak uit Nederland afkomstig zijn. En dus ben je als Nederlander in het Finse snel verdacht. Niet alleen van gebruik van en handel in drugs trouwens: voor je het weet sta je voor een nog veel ernstiger vergrijp in het beklaagdenbankje.... Leest hier maar eens terug en huivert... Ook bij de val van Jari Aarnio kwamen de drugs uit de polder. En kreeg een Nederlander ook dertien jaar aan de bretels. Ik heb geprobeerd een advokaat voor hem te vinden, een Finse. Eentje die niet door de ratten besnuffeld is en bereid en in staat om de zaak-Aarnio in een ander licht te beschouwen. Valt nog niet mee: voorlopig krijg ik op mijn verzoeken alleen maar doffe stilte op het rekest. Is vakansie, kun je zeggen. Zit wat in, maar een rechtsstaat die tijdens de bouwvak gesloten is...? (JoopFinland)