Catalonië en Madrid (012)
De wonderbaarlijke ineenstorting van de regering Rajoy en vervanging door een regering van de PSOE-voorman Sanchez, heeft de in Catalonië aangetreden regering van Onafhankelijkheidspartijen in een roes van euforie en dadendrang gebracht na maanden van gedwongen (wan)bestuur via art. 155 (nog steeds niet opgeheven) door Madrid. Milieumaatregelen; sociale programma's; ze willen hun kiezers overtuigen dat ze het verschil maken.
De premier van de Catalaanse deelstaatregering (ze hebben formeel de onafhankelijkheid uitgeroepen maar brengen hem niet in praktijk) Quim Torra heeft er nooit enig misverstand over laten bestaan dat Carles Puigdemont, zijn afgezette voorganger die in ballingschap in Brussel verblijft, de echte president van de Generalitat is en hij heeft dagelijks contact met hem. Ook de ministers in zijn regering die de departementen bezetten van de ministers die in de cel in Madrid of in ballingschap verblijven, zien zich als hun 'zaakwaarnemers'.
Er wordt door de Catalaanse PS Madrid gevraagd de gevangenen naar gevangenissen in eigen land, Catalonië over te brengen, om de gespannen situatie te verlichten. Iets dat de Spaanse justitie ETA-gevangenen nog altijd weigert. Typisch 'sociaal-democratisch' gedraai: ze moeten direct vrijgelaten worden en er moet worden onderhandeld. En alle internationale opsporingsverzoeken voor leiders van de Onafhankelijkheidsbeweging moeten uit de lucht.
De Spaanse monarchie, die zich zo gecommiteerd heeft aan de opstelling van Rajoy tegen Catalonië, is door de huidige ontwikkelingen behoorlijk verzwakt. Koning Felipe hield zich muisstil tot hij de regering Sanchez mocht inzweren: net zoveel vrouwen als mannen, om de dames te paaien en voor de glamour een echte astronaut! Deze cosmetische optuiging van zijn regeringsploeg is om zich 'links' voor te doen en 'Podemos' (unie van linkse partijen) wind uit de zeilen te nemen. Om een idee te geven van de opstelling van Sanchez in buitenlandse vraagstukken: het eerste staatshoofd dat hij ontving was de Oekraïnse president Porosjenko. Om Sanchez gelijk in het Atlantische keurslijf te rijgen. Over de Catalaanse kwestie, waarin hij Rajoi altijd steunde, laat hij zich even niet uit.
Wat Catalonië wil is de Republiek die Mora in 1934 uitriep, met het doel van Spanje een federatieve staat te maken, model Zwitserland. Dat werd hen door een slimme truuc van de Socialisten in Madrid door de neus geboord, omdat ze (onwaar) claimden eerder een een 'Eenheidsrepubliek' te hebben uitgeroepen dan de Catalanen hun federatieve. Over deze kwestie gaat het eigenlijk nog steeds en struikelblok is, u voelt hem al, de monarchie waarmee Franco Iberië heeft opgescheept voor hij crepeerde. Het was zijn laatste grap om over zijn dood te regeren. Tot de dag van vandaag.
Spanje en Italië zijn nauw met elkaar verbonden. Niet alleen vanwege economische problemen, maar milennia lange geschiedenis. De familie van Pauzen Borgia's was niet Italiaans maar afkomstig uit het Valenciaanse Borja. En ook in de Romeinse tijd leverden ze Keizers, consuls en generaals. Beide landen werden door de Habsburgers bestuurd en de verschillende volkeren van Iberië en Italië vochten eeuwenlang tegen hun overheersing. Net als het 'Verenigd Koninkrijk' (Engerland) naast een wereldrijk ook Ierland, Wales en Schotland bezette, koloniseerde Madrid het hele Iberisch schiereiland, tot Portugal zich (met Engelse steun) aan de Spaanse wurggreep wist te ontworstelen. Catalonië werd in 1714 met oorlog van haar rechten beroofd, hetzelfde gold voor vele Italiaanse provincies en steden die door de Paus of Habsburgs Oostenrijk werden bezet. Dit vormde de basis voor de pan-Italiaanse beweging van Garribaldi die in 1861 de Italiaanse Republiek uitriep na de Paus te hebben verslagen. Hij hield het Vaticaan over en dat is al erg genoeg. Oostenrijk schikte zich in een vrede waarbij het de nieuwe staat erkende maar ondermeer Trieste (zeehaven) behield.
In Spanje was het verzet (behoudens de bindende strijd tegen de Fransen ten tijde van Napoleon) tegen de monarchie altijd grotendeels regionaal geweest, met als speerpunten net als nu Catalonië en Baskenland, waar de modernste economie floreerde en verloren posities werden teruggeëist. Er volgden veel opstanden, maar de Spaanse Republiek werd pas in 1934 uitgeroepen. Om te worden gesmoord in bloed (2 miljoen doden) door de fascist Franco, die met hulp van Hitler en Mussolini en gedoogd door het Westen tegen de Republiek 'de proloog van WO2' won. En de monarchie herstelde voor na zijn dood.
Net als in de 19e eeuw tegen Napoleon, wisten in 1936 alle volken van Iberië zich te verenigen tegen Franco's invasie uit (Spaans) Noord-Afrika. Maar toen het tij keerde doordat Hitler van Londen en Parijs zijn luchtmacht mocht inzetten (denk aan Guernica) en Mussolini troepen kon sturen, trokken de Catalanen en Basken zich terug in hun regio's, vastbesloten die te verdedigen.
Daar ligt de beantwoording van de vraag waarom nu daar: Catalonië en Baskenland waren de laatste bastions waar de Republiek standhield. Ze zullen de eerste gebieden zijn waar de Republiek terugkeert. (WK)
