Skip to main content
  • Archivaris
  • 435

Een nieuw soort oorlog, een nieuw soort vijand

Direct responses op dit bericht

Israël staat op het standpunt dat Hamas niet een democratisch gekozen vertegenwoordiger van de Palestijnse bevolking in Gaza is, maar een terreurorganisatie. Israël is bovendien van mening de strijd tegen terroristische organisaties als een gewoon gewapend conflict te kunnen beschouwen. Volgens het Israëlische standpunt was de commando-aanval op de schepen naar Gaza dus geen moord of piraterij, maar gewoon het alledaags bestrijden van terrorisme. (Overigens, men kan van Hamas vinden wat men wil, maar het is wel zo ongeveer de enige democratisch gekozen volksvertegenwoordiging in de Arabische wereld).
De reden waarom de VS Israël in deze opvatting steunt is meer dan alleen de traditionele politieke relatie tussen bevriende staten. Wat wellicht aan de aandacht ontsnapte is dat Amerika de laatste 9 jaar op dezelfde wijze als Israël oorlog voert tegen groepen die door Amerika als terroristische organisaties worden beschouwd.

Counterinsurgency en de “War on Terror”
Sinds 09/11 verklaarde de VS de "War on Terror" (waarbij gemakshalve maar even vergeten wordt de de VS al decennia allerlei geheime oorlogen of operaties heeft gevoerd tegen bevrijdingsbewegingen of linkse democratisch gekozen regimes waar ook ter wereld). De militaire doctrine hiervan is COIN, in gewoon Nederlands: counterinsurgency.
Feitelijk is de War on Terror een intensivering van dit oude beleid in binnen- en buitenland. Na verloop van tijd werd duidelijk wat die oorlog inhield. In de media doken begrippen op als: Guantanamo, onbeperkte detentie, geheime gevangenissen (Parwan/Bagram), extraordinary rendition, huurlingen, afluisteren (zonder juridische dekking), nieuwe ondervragingstechnieken (martelingen) waaronder waterboarding en sleep deprivation, infiltratie en manipulatie. Het zijn er slechts enkelen uit een bijna onbeperkte groslijst aan middelen en maatregelen die, voor een oppervlakkig waarnemer, tot voor kort onbestaanbaar leken in westerse democratieën. (De smerige oorlogen in Midden en Zuid Amerika, Afrika en Azië met staatsgrepen, moordaanslagen zijn al zo goed als vergeten. Evenals de binnenlandse operaties in de VS van FBI, CIA en anderen tegen vakbonden, actiegroepen en burgerrechtenbeweging).

Ook binnen de VS zelf is er dus sprake van een geheime oorlog. De contouren ervan, evenals de ingezette middelen en methoden kwamen met stukjes en beetjes aan het licht. Het geheel komt neer op een overheidsprogramma, gericht op het transparant maken van de burger en het permanent beïnvloeden van de opvattingen van de burgerij. Geleidelijk aan werd zichtbaar welke middelen hiervoor worden ingezet. Zo bleek (door een klokkenluider) dat technieken van data mining zijn ingevoerd, waarbij alle telefoon verkeer alsmede het elektronisch verkeer (email, websurfen, mobiele telefoon) van de eigen burgers in de VS en in het buitenland opgeslagen en geanalyseerd werden.
Alhoewel bewegingsvrijheid, vrijheid van meningsuiting en vergadering elementaire delen van een democratie zijn, blijken dat in de dagelijkse praktijk van de War on Terror achterhaalde begrippen te zijn. Profilering en transparantie van de burgerbevolking (weten wat die denkt, leest, doet, wanneer die dat doet, met wie en wat de sociale netwerken zijn) komt met de nieuwe en zich verder ontwikkelende technologieën steeds meer binnen bereik. De Amerikaanse overheid werkt hierbij hand in hand met het bedrijfsleven, dat ook al zoveel 'interesse' heeft in het opslaan en analyseren van gegevens, maar dan van klanten en potentiële klanten (marketing en sociale netwerk analyse). Wat dat betreft bieden de netwerksites Facebook en Myspace, zoekmachines als Google een uitstekende informatiepositie wat betreft contacten en interesses. Het geheel wordt gecompleteerd door het achtergelaten sporen van hyperlink data.

VN
Tot voor kort was de standaardopvatting dat een gewapend conflict zich tussen staten afspeelt en niet tussen een staat en gewapende groepen. In internationale conventies is vastgelegd hoe er in oorlogssituaties met de burgerbevolking moet worden omgegaan. Dat omgaan bevindt zich nu op een hellend vlak. Recentelijk publiceerde de VN een rapport (Study on targeted killings, van Philip Alston) over wat in de newspeak van de hedendaagse machthebbers "targeted killings" wordt genoemd. Zeg maar gewoon: moord.
Het rapport gaat uitvoerig in op de deregulering van internationale definities en standaarden. Het toont overtuigend aan hoe staten als de VS, Rusland en Israël de eigen politieke en juridische ruimte van zulke moordaanslagen op burgers upgraden en vernieuwen. Wat men met name doet is de omschrijving van burgers die "direct participeren in vijandigheden" (Direct Participate in Hostilities DPH) steeds verder oprekken, waardoor meer en meer burgers als strijders beschouwd worden en dus "getroffen" worden. De dodelijke slachtoffers onder de burgerbevolking in Afghanistan, Jemen, Pakistan, Irak en de Libanon zijn gewoon beschouwd als DPH's.
De essentiële vraag is: wat is direct participeren? Dat is het geheim van Jeruzalem, Moskou of Washington. Daarover worden geen mededelingen gedaan. Wat wel klip en klaar is (internationale conventies), is dat het verschaffen van voedsel, onderdak, economische steun en propaganda niet beschouwd mag worden als een vorm van direct participeren. De VS, Rusland en Israël doen dat dus nu wel en schuiven de internationale conventies op dit gebied gewoon opzij.

Counterinsurgency
Het Amerikaanse beleid rond targeted killings is onthutsend en veelzeggend. Volgens hen (en volgens Israël) mag een staat humanitaire steun dus met doodslag en moordaanslagen beantwoorden. De nieuwe Amerikaanse militaire doctrine van counterinsurgency (dat echt niet alleen de hearts and minds omvat, maar ook contraterreur) is hier geheel en al op gebaseerd. Stiekeme oorlogen gevoerd door huurlingen of door speciale eenheden (Einsatzgruppen heette dat onder een vorig bewind) zijn daarin evenals geheime gevangenissen, ontvoeringen (rendition) en martelingen, hèt wapen.
Obama gaat hierbij verder dan zijn voorganger Bush (change? yes we can). In 75 landen zijn nu Amerikaanse speciale eenheden ingezet, Irak en Afghanistan niet meegerekend. Operaties hebben plaatsgevonden (en vinden nog plaats) in: Iran, Georgië, Oekraïne, Bolivia, Paraguay, Ecuador, Peru, Jemen, Pakistan en de Filippijnen. Bovendien zijn ze ook ingezet in: Turkije, België (waar?), Frankrijk en Spanje (ETA?) en Somalië. Volgens één Amerikaanse bron staan ook landen als Albanië, Bosnië, Kosovo en de Russische Federatie op deze lijst.
Bovendien worden dit soort eenheden ingezet in het kader van de War on Drugs in Columbia en Mexico, waar Task Force 7 vanaf begin 2009 actief is. Zij zouden betrokken zijn geweest bij het localiseren van Arturo Beltran Levya, die bij een schietpartij met de arrestatie-eenheid werd doodgeschoten.
De gevaarlijkste operaties worden uitgevoerd door Task Force 714 (inmiddels van naam veranderd, nieuwe naam is onbekend). Soms wordt de inzet van de speciale eenheden onder de dekmantel van "training" uitgevoerd; net als in de jaren '60 in Vietnam. Waar het allemaal op neerkomt is: permanente oorlogvoering in het buitenland, beperking van burgerrechten in het binnenland, de neo con agenda, uitgevoerd door Obama. Neem de voordracht tot benoeming van oud-generaal Clapper Jr. als nieuwe Director of National Intelligence (DNI). Clapper is een buddy van Gates (Iran-Contra en CIA) en was voor zijn pensionering directeur van de Defense Intelligence Agency (DIA). Hij is een groot voorstander van militaire controle over de militaire inlichtingendiensten en heeft zich gekeerd tegen de te grote invloed van de DNI over die diensten. Tot voor kort was Clapper in dienst van Detica DFI (een Engels inlichtingen / veiligheid bedrijf). Één van zijn bekendste uitspraken dateert van 2003 en behelst dat Saddam zijn massavernietigingswapens naar Syrië had weten te transporteren. Zodoende vonden we niks in Irak.

Grenzenloos
In de nieuwe doctrine is de vijand veelomvattend en kan zich zowel in het binnenland als in het buitenland bevinden. Of het nou gaat om drones (de hedendaagse variant van de v1) om drugshandelaren uit te schakelen, of speciale eenheden die drug-cartels in Mexico en Colombia aanpakken, dan wel georganiseerde criminaliteit in de Oekraïne, milities in Somalië, alles is de vijand en alles lijkt toegestaan: vliegende bommen, speciale eenheden en doodseskaders.
In september 2009 machtigde Generaal Petraeus zichzelf om clandestiene militaire activiteiten uit te breiden buiten Afghanistan. In gewone mensentaal: om speciale eenheden in te zetten in een breed gebied in het Midden Oosten, Centraal Azië en de Hoorn van Afrika. Met als doel het opzetten van eigen netwerken Al Qaida en andere militante organisaties de voet kunnen dwarszetten en vernietigen. Afgezien van het feit dat een generaal (en niet het Congres) blijkbaar de macht heeft om te bepalen of Amerikaanse legereenheden ingezet worden in staten waarmee de VS niet in oorlog is, geeft zo'n richtlijn aan dat er geen grenzen zijn gesteld aan het bevechten van de "vijand". Aangezien er geen reactie van het Witte Huis kwam, mag worden aangenomen dat Obama (Vredes-Nobelprijswinnaar) hier geen bezwaren tegen heeft.

Robin Hood effect
Volgens J. Addicot (voormalig juridisch adviseur bij de US Special Forces) klinken er binnen de CIA bezwaren tegen deze vorm van moord en doodslag. De vliegende bommen (drones) blijken een soort Robin Hood effect te hebben, ze vormen namelijk een uitstekend recruteringsmiddel voor Al Qaida en de Taliban. Het beleid voor het inzetten van deze wapens komt van Obama en, volgens Addicot niet van binnen uit de CIA. Het is allemaal beeldvorming,
"Obama wil laten zien dat we aan de winnende hand zijn".
"De mensen aan de top van de CIA weten echter dat dit doel niet door deze bommen gehaald zal worden."

Klimaat van angst en verdachtmakingen
Maar het winnen van oorlogen lijkt ook niet echt aan de orde, wat wel aan de orde is: het munt slaan uit deze oorlogen en ze zo permanent mogelijk maken. Het beschermen van de geopolitieke belangen van de VS door een voet achter de deur te krijgen in die gebieden waar strategisch belangrijke grondstoffen zijn. Anders gezegd: munt slaan is gewoon winst uit contracten voor bedrijven die materiële (huurlingen onder andere) en logistieke steun geven; winst uit het bouwen en onderhouden van militaire bases.
De kaste van belanghebbenden bij een ongewijzigd beleid van permanente oorlog omvat echter meer: van medewerkers bij defensie industrie en toeleveringsbedrijven, militairen, politici, ambtenaren alsmede de 'waterdragers' bij denktanks, universiteiten en media.
De kosten van de oorlogen worden gedragen door de burgers, via de belastingen, via het leveren van kanonnenvlees, via schrappen in sociale voorzieningen. Inmiddels gaat van elke belastingdollar er 52 cent naar de defensie-industrie, tendens: stijgend. Evenals zijn voorganger Bush wil Obama hakken in het toch al magere sociale vangnet in de VS.

Dat alles kan alleen als de "vijand" permanent op ieders netvlies blijft en ook in het binnenland aanwezig (b)lijkt. Het permanent maken van een klimaat van angst en dreiging biedt draagvlak voor de massale investeringen in het bewaken van de eigen bevolking, zeg maar: repressie(ve) technologie.
De technologie alleen is niet voldoende om de bevolking in het gareel te houden, vandaar de McCarthy-achtige hetze tegen humanitaire steun uit eigen land. Er lijkt geen plaats meer voor dissidenten, zeg maar: mensen die opkomen voor mensenrechten. Zeker niet als de "eigen" staat die mensenrechten met de voeten treedt. Het einde hiervan is nog niet in zicht, zoals de recente uitspraken van het Amerikaanse Hooggerechtshof bewijzen. Ook politici bereiden hun stokpaardjes in de veiligheidscarousel. Zoals de demokratische voorzitter van het Subcomité voor terrorisme, non-proliferatie en handel in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Brad Sherman. Sherman stelde deze maand dat burgers van de VS die humanitaire steun bieden aan Gaza vervolgd moeten worden voor steun aan terrorisme. Bovendien wil Sherman bereiken dat de 700 niet Amerikanen op de hulpvloot permanent de toegang tot de VS geweigerd wordt.

Dissidenten worden niet geduld, klokkenluiders die de geheime technieken en activiteiten aan het daglicht brachten worden vervolgd, diegenen die een rol gespeeld hebben bij de ontwikkeling en uitvoering (marteling) blijven buiten schot. Een permanente oorlog in buiten- en in binnenland tegen alles en iedereen die zich verzetten tegen de politieke agenda van Amerikaanse dominantie.
Een goed begin van het nieuwe decennium. Het klinkt nog na: Change? Yes, we can.
Keep your change!

Zie voor Speciale eenheden:
Malvesti, M.L.: To Serve the Nation. US Special Operations Forces in an Era of Persistent Conflict
www.cnas.org/files/documents/publications/CNAS_To Serve the Nation_Malvesti.pdf

Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 435, 2 juli 2010