Kort nieuws

Zonder commentaar

Dit Kleintje openen we met een stukje dat we tegenkwamen in het blaadje van de Parochie H. Antonius Abt in Sint Anthonis, een klein kerkdorpje tussen Nijmegen en Venraij. We typen het gewoon over, zonder commentaar, het zegt helaas genoeg. Onder het kopje "je gelooft het niet!" stond daar afgelopen maand de volgende ingezonden brief te lezen:
"Afgelopen weekeinde had ik dienst in de ons zo vertrouwde kerk en mocht ik een overweging houden rondom het thema 'Geloven gaat niet van zelf'. Een thema waar je uren op zou kunnen doorborduren. Want, ongelovige Thomassen als we van nature zijn, eerst moeten we meestal met eigen ogen zien voor we echt geloven. Zo haalde ik een voorbeeld aan waarvan de aanwezige kerkganger waarschijnlijk gedacht zal hebben: "Waar heeft ze het nou toch over? Dat kan toch niet waar zijn!"
En toch is dat gruwelijk verhaal maar al te waar. Hoe ik er aan kom, van wie ik dat weet? Ik zal het u vertellen. Onze oudste zoon staat als verkoopleider bij een gerenommeerd autobedrijf en ontvangt daar klanten van meest uiteenlopend pluimage. Zo ook op een dag meneer X die niet alleen een nieuwe auto komt uitzoeken, maar ook tijd neemt voor een goed gesprek. Want zijn werk brengt met zich mee dat hij heel wat kan verhalen. Meneer X is namelijk net terug uit Irak, waar hij bij het leger een verantwoordelijke functie heeft. En zijn ervaringen liegen er niet om: Om de bevolking tegemoet te komen is door Amerika de volgende regeling getroffen als door toedoen van de Amerikanen een familielid omkomt. De familie krijgt dan 800 dollar! Dat is voor die mensen daar natuurlijk een enorme schep geld. En als je helemaal niets hebt, amper een dak boven je hoofd en eten op de plank, doe je gekke dingen, ben je creatief... Zo ook de Irakezen. En je houdt het niet voor mogelijk, maar het is de waarheid: gezinnen met baby'tjes van een mand of twee/drie, gooien als het oud vuil is hun jonggeborenen voor de Amerikaanse tank die toevallig - net op patrouille - voorbij rijdt. De tank ziet geen kans op tijd te remmen en het onvermijdelijke gebeurt: het kindje wordt verpletterd. En u kunt zich wel iets voorstellen bij de taferelen die dan volgen. de hele familie die Allah aanroept en buitenzinnig te keer gaat, want hun kindje is omgekomen. En dat allemaal door die Amerikanen. Dat wordt betalen! Voor de betrokken ouders 800 dollar als compensatie. Voor de betrokken bestuurders van de tank een ervaring waar ze waarschijnlijk levenslang aan herinnerd zullen worden: zij verpletterden een onschuldig weerloos schepseltje. En dat voor klinkende, stinkende dollars. Hier staat mijn verstand bij stil en stokt mijn adem. Zoiets geloof je toch niet..! Helaas, het is maar al te waar!"
Inderdaad, hier stokt alle adem, zoveel domheid en gezwets, als je maar vaak genoeg in een stukje schrijft dat iets waar is dan zal dat wel zo zijn. Een typisch voorbeeld van wat oorlog doet met mensen. "De vijand" wordt buitensporige wreedheden toegedicht. Altijd weer hetzelfde, niemand leert iets van altijd maar weer moord en doodslag. Domme parochianen die elkaar overtuigen met lasterlijke oorlogspropaganda. Alle troepen terug, nu!

Burgerinspectie kamp Zeist

Op zaterdag 15 september is door Platform burgerinspectie Kamp Zeist een oproep gedaan om de vluchtelingengevangenis, door de overheid eufemistisch detentiecentrum genoemd, kamp Zeist te inspecteren. Vluchtelingen worden er onder erbarmelijke omstandigheden opgesloten met als enige 'misdaad' het betreden van Nederland. Wij vinden het verwerpelijk dat een regering mensen illegaal verklaard en de praktijken in de gevangenissen voor de Nederlandse bevolking verborgen wil houden. Onmiddellijke sluiting van de gevangenis is onze eis. Net als vele andere inspecteurs, gaven ook wij gehoor aan de oproep voor inspectie. Zaterdagmiddag stonden we daarom aan de achterkant van het terrein bij het hek, klaar om er overheen te gaan en, als het zover zou komen, hiervoor opgepakt te worden. We konden de manifestatie aan de voorkant van het detentiecomplex goed horen, de vluchtelingen binnen zullen onze aanwezigheid waarschijnlijk ook hebben meegekregen. De bewaking aan de kant waar wij het hek over gingen was niet in hele grote getale aanwezig, slechts twee kampbeulen van het detentiecentrum, waardoor we al snel toegang tot het terrein hadden gekregen. Eenmaal op het terrein probeerden we een toegang te vinden om achter de vijf meter hoge muur te komen. Achter deze muur worden de vluchtelingen uit het zicht gehouden van het publiek. Een deur in de muur bleek gesloten te zijn, we moesten dus andere manieren vinden om binnen te komen. De kampbeulen kregen inmiddels hulp van de toegesnelde ME en om niet meteen in handen te vallen van de politie besloten we naar links uit te wijken om te kijken of we andere inspectiegroepen konden ondersteunen, danwel door te gaan met de inspectie van de vluchtelingengevangenis. Eenmaal de hoek om zagen we in de verte een linie ME staan die een andere inspectiegroep verhinderd had het terrein op te gaan. Gewaarschuwd door collega's kwamen ze op ons af, evenals een busje vol ME'ers. We werden hierdoor aan twee kanten ingesloten en zagen ons genoodzaakt om de inspectie te beëindigen. Een ander groepje wist echter de surveillance volledig te omzeilen. De moeilijkheid was dat een hek de toegang tot het Kamp belemmerde. Dit hek wordt ingeklemd tussen twee wegen waardoor de bewaking vrij baan heeft auto's, motors, paarden en voetvolk in te zetten en bovendien een bijzonder goed zicht heeft op ieder die zich op deze weg bevindt. Het kleine groepje wist precies nadat een bewakingsauto gepasseerd was aan de andere kant van het hek te geraken. Daarna vervolgden wij onze weg zo snel mogelijk dwars door het bos om uit te komen bij het kantoor van de Securicor. Dit bedrijf bemant de meeste vluchtelingenkampen en is daarom mede schuldig aan de langdurige opsluiting van vluchtelingen. Het kantoor werd door een deel van de groep getorpedeerd met rookbommen, op deze wijze een brand simulerend die de aandacht op het pand moest vestigen en afleiden van andere locaties. Wij drongen verder het terrein op richting een ander gebouw. We waren inmiddels opgesplitst en moesten enige tijd dekking zoeken aangezien onze eerste actie niet ongemerkt was gebleven. In totaal werden we gepasseerd door een dozijn militairen, agenten en bewakers. Grappig genoeg konden ze ons niet vinden. Uit hun gesprekken af te leiden scheten ze ook nog eens in hun broek voor deze enge indringers. Daar lagen we dan in de bosjes, terwijl we gekomen waren om de vluchtelingen binnen te ondersteunen. Daarom vervolgden we onze weg om eens te inspecteren wat er op dit hermetisch afgesloten terrein voor een praktijken gaande zijn. Een van de problemen waar we op stuitten was de alomtegenwoordigheid van het hekwerk, die de doorgang ernstig hinderde. Daarop knipten enkelen van ons een hek door om toegang te verschaffen tot een veldje. Frappant was dat daarop een soort kerkklok stond. Deze werd door ons herhaaldelijk geluid om onze aanwezigheid kenbaar te maken aan de mensen in het gevang. We zochten weer dekking onder wat struiken, maar wisten dat het einde van onze actie genaderd was. Uiteindelijk werden sommigen van ons ingerekend, terwijl anderen via dezelfde weg wisten te ontkomen. Helaas hebben we de vluchtelingen niet weten te bereiken en zijn zodoende niet in staat geweest om te controleren onder welke omstandigheden ze vast zitten. Toch leerde een half uurtje op het terrein ons dat situatie schokkend is. Je moet je een militaire omgeving en regime voorstellen die wordt gedomineerd door patrouilles van bewapende krachten (soms met honden), cameracontrole en hekken. Hier worden dus mensen hun vrijheid ontzegd omdat de overheid hen een illegale status gegeven heeft. Wìj zijn nu allemaal weer vrij, terwijl de vluchtelingen nog steeds vast zitten. Opsluiting is niets anders dan een psychische en fysieke marteling om mensen volledig te breken. Dit terwijl ze opvang en ondersteuning verdienen nadat ze gevlucht zijn uit hun land wegens verscheidene redenen. In veel gevallen is het Westerse beleid schuldig aan de creatie en instandhouding van de situatie in die landen, zoals armoede, uitbuiting door het Westerse bedrijfsleven, oorlog en tirannie. Voor het Westerse economische model, het kapitalisme, is het noodzakelijk om over goedkope arbeidskrachten, goedkope grondstoffen en omkoopbare regeringen te kunnen beschikken. Het gevolg hiervan, de ongelijke verdeling van welvaart in de wereld, dwingt grote groepen mensen huis en haard te verlaten op zoek naar een beter leven. Vluchtelingen zijn het symptoom van de uitbuiting door Westerse bedrijven en politiek. Met Fort Europa worden deze symptomen bestreden, het probleem blijft. Dus bouwt de Nederlandse overheid gestaag verder aan nieuwe 'goedkopere en efficiëntere' detentiecentra. Zolang het mogelijk is dat een staat mensen illegaal verklaard en opsluit, zien wij ons genoodzaakt door te gaan met acties. Wij roepen iedereen op die dezelfde woede en verontwaardiging voelt, zich te verzetten tegen dit verwerpelijke beleid van uitsluiting en opsluiting. De volgende keer komen we verder! Geen grenzen, geen naties, stop deportaties! Wij buigen ons hoofd voor de slachtoffers en ballen onze vuist voor de daders.

'beschaafde' vastgoedspeculatie

Recent publiceerde de Amsterdamse onderzoeksgroep SPOK (Speculatie Onderzoeks Kollektief) een rapport waarin een cruciale doch vaak onderbelichte verbinding tussen de schimmige wereld van vastgoedspeculatie en de 'bovenwereld' aan de kaak wordt gesteld. Door de praktijk - waarbij een ogenschijnlijk respectabel bedrijf een pand opkoopt, splitst en de etages tegenover hoge prijzen aan eigenaar-bewoners verkoopt om de door speculatie opgeschroefde 'marktwaarde' van het pand te rechtvaardigen - te belichten, hoopt het SPOK meer aandacht te trekken voor deze asociale prijsopdrijvende praktijk. In de gepresenteerde gevallen gaat het om ABC constructies waarbij het vastgoed voor telkens veel hogere prijzen wordt doorverkocht zonder dat er een cent in het pand wordt geïnvesteerd. Het Amsterdamse splitsingsbeleid maakt de beschreven wantoestanden mogelijk. In het rapport "De waarde van de heren van Amsterdam" wordt een schoolvoorbeeld van deze praktijk onder de loep genomen, in de vorm van het bedrijf Dominus Amstelodami BV uit Heerhugowaard. Dominus Amstelodami (en dochteronderneming Filia Prima Amstelodami) is een relatieve nieuwkomer op de Amsterdamse vastgoedmarkt maar heeft in korte tijd een imposante reeks vastgoedtransacties op eigen naam gezet. Opmerkelijk aan deze transacties is dat Amstelodami zonder uitzondering haar panden heeft gekocht van bekende speculanten in de Amsterdamse vastgoedmarkt, en dat voorafgaande aan deze transacties de koopprijzen van desbetreffende panden door middel van zogenoemde ABC transacties tot even kunstmatige als spectaculaire niveaus is opgeschroefd. Een voorbeeld is de Albert Cuypstraat 214-216 in de veel begeerde woonbuurt De Pijp, waar in zeven maanden de papierwaarde van het pand 60 procent steeg, een stijging grotendeels te danken aan een kunstmatig teweeggebrachte verhoging van 250.000 euro binnen een dag. De zittende huurders van de panden zijn hierdoor de dupe: de respectievelijke eigenaren is er alles aan gelegen hen uit de panden te krijgen om zodoende weer een hogere verkoopprijs te kunnen vragen. Een gewone huurprijs vragen is met de opgewaardeerde 'marktprijzen' niet meer rendabel; de huurders moeten er dus uit. Deze tussenhandelaren voegen niets toe aan de stad; zij maken de huur- en koopwoningen alleen maar nog onbetaalbaarder. Het zijn uiteindelijk de voormalige huurders en de kopers van de appartementen die de prijs betalen.
Vanaf 1 september jongstleden kunnen panden niet meer in alle Amsterdamse stadsdelen gesplitst worden in appartementsrechten. Hierdoor is een speculatieve run ontstaan op panden waar nog wel een splitsingsaanvraag op rust. Vooral deze panden komen nu in de speculatiemolen terecht waarbij de zittende huurders onder (zware) druk worden gezet om met een kleine verhuisvergoeding hun woning te verlaten. Door splitsingsaanvragen niet meer overdraagbaar te laten zijn bij verkoop kan een halt worden toegebracht aan deze niets toevoegende speculantenhandel. Het volle rapport is te downloaden op internetadres www.speculanten.nl (voor meer informatie kun je contact opnemen via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.)

Munir Memorial

Op 13 september werd in de aula van het Academiegebouw aan het Domplein in Utrecht de eerste herdenkingslezing gehouden ter nagedachtenis van de vermoorde Indonesische mensenrechtenactivist Munir Said Thalib (kortweg Munir). De goed bezochte avond was georganiseerd door Amnesty International. Op de herdenking was ook Sucuwati, de weduwe van Munir, aanwezig. Munir heeft tijdens het bewind van Soeharto tal van mensenrechtenschendingen aan het licht gebracht over illegale houtkap, drugsmokkel door leger en politie en repressie van het leger op Oost-Timor, Papoea, Atjeh en de Molukken. In 2004 was hij uitgenodigd om naar Nederland te komen om aan de universiteit van Utrecht rechten te gaan studeren. In het vliegtuig op weg naar Amsterdam is hij op 7 september 2004 vergiftigd met arsenicum, hoogstwaarschijnlijk door iemand van de staatsluchtvaartmaatschappij Garuda Indonesia. De operatie zou de steun hebben gehad van belangrijke ambtenaren, inclusief de minister van justitie Hendarman Supandji. De opdracht zou zijn gegeven door oud-generaal en medewerker van de nationale veiligheidsdienst Muchdi, die als generaal-majoor van een speciale eenheid van het elitecorps Kopassus verantwoordelijk was voor het verdwijnen van studenten en mensenrechtenactivisten tijdens het verzet tegen president Soeharto. Tot op heden is alleen voormalig Garuda-piloot Pollycarpus Priyanto in deze zaak veroordeeld en vervolgens in hoger beroep vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Hij werd alleen bestraft voor het aan boord gaan onder een valse naam met valse papieren. De weduwe en de vrienden van Munir pleiten voor heropening van de zaak. Inmiddels kwam er in augustus een doorbraak toen de politie twee functionarissen van Garuda arresteerde waaronder de voormalig president-directeur. Het is opvallend hoe betrekkelijk weinig aandacht de zaak Munir heeft gekregen in de media, vooral als je dat vergelijkt met de zaak Litvinenko, de Russische ex-KGB kolonel die vermoedelijk werd vermoord omdat hij uit de school wilde klappen. En dat terwijl er toch veel overeenkomsten zijn tussen beide gifmoorden. In beide gevallen is er sprake van de mogelijke betrokkenheid van (ex-) officieren van de geheime dienst bij de moord en beide slachtoffers kwamen op voor mensenrechten (in het geval van Litvinenko die van de Tsjetsjenen). Gezien de Nederlandse kant van de affaire Munir zou je eigenlijk juist meer aandacht voor deze zaak verwachten. Blijkbaar is er nog steeds meer belangstelling voor de geheime agenten van de voormalige vijand dan voor die van de voormalige vrienden. (Kees Kalkman van "Amok", Utrecht)

Aktie tegen biobrandstof

Onlangs hebben Europese politici het in hun hoofd gekregen dat biobrandstoffen (brandstoffen gemaakt van planten) een oplossing zijn voor het klimaatprobleem. Maar een sterk stijgende Europese vraag naar deze biobrandstoffen zal dramatische gevolgen hebben voor de ontwikkelingslanden die ze produceren. Regenwouden worden verwoest om plaats te maken voor oliepalmplantages. Arme mensen worden de dupe van de stijgende voedselprijzen. Zelfs in Europa is voedsel al duurder geworden. De landbouw zal verder intensiveren als steeds meer landbouwgrond wordt gebruikt voor het verbouwen van energiegewassen. Dit beleid van de Europese Unie versnelt deze trend. Er ligt een voorlopig besluit dat tien procent van alle transportbrandstoffen in 2020 uit biobrandstoffen moet bestaan. Dit stuwt de investeringen in deze sector naar ongekende hoogtes. Maar je kunt er iets aan doen! Deze maand heeft het Europese Parlement de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de tien-procent-doelstelling. Schrijf daarom vandaag nog een brief aan de Europarlementariërs uit jouw land. Op www.foeeurope.org/cyberaction vind je een formulier met een voorbeeldbrief (Friends of the Earth Europe).

Geen assimilatie maar vrijheid

Publieke manifestaties van homoseksualiteit als de Gay Pride zijn voor conservatieve homo's en hetero's steeds weer aanleiding voor kritiek op opzichtige, extraverte homoseksualiteit, travestie en transseksualiteit. Wat mij betreft provoceren homo's, lesbo's, bi's en transgenders méér, in plaats van minder! Na de Gay Pride dit jaar was er brede kritiek op het extraverte karakter van het homofestijn. Veel van die kritiek -in allerlei regionale dagbladen, in de Amsterdamse media, in de gratis dagbladen- ging volstrekt voorbij aan de eenzijdige representatie van de Gay Pride in een groot deel van de media. Zoals ieder jaar is de aandacht voor die beelden die voor heteroseksuele CDA-stemmers op het platteland het meest vervreemdend zijn, disproportioneel groot. Leernichten in blote kont zijn onderdeel van onze gemeenschap - en er is geen enkele reden om ons daarvoor te schamen. Maar wie tijdens de Gay Pride in Amsterdam was kon met eigen ogen zien dat een heel diverse groep mensen een eigen manier van leven aan het vieren was. Publieke manifestaties van homoseksualiteit zouden volgens critici slechts 'heteroprovocaties' zijn. "Zoenende leernichten, heupwiegende spierbundels met blote kont, roze boa's en hysterisch gillende nichten", schreef journalist Martijn Storms in enkele regionale dagbladen, alsof het vanzelfsprekend is dat het hier gaat om schandelijke voorbeelden van maatschappelijk verval. In de ogen van Storms geniet slechts een select groepje extraverte homo's van de aandacht en komen hetero's alleen naar de Pride om 'aapjes te kijken'. Hij wil dat homo's 'gewoon' gaan doen. Storms staat zeker niet alleen in zijn kritiek - veel conservatieve homo's hebben het gevoel voor lul te staan als andere homo's met hun lul staan te zwaaien op een bootje in Amsterdam. Uit een recente opiniepeiling van de Telegraaf blijkt dat 69 procent van de mensen vindt dat homo's te veel aanstoot geven. Veel mensen zijn van mening dat het stereotype beeld dat verantwoordelijk is voor de discriminatie van homoseksuelen, door homo's zelf wordt gecreëerd. "Met de Gay Pride plaatst de homo zichzelf in een hokje". Conservatieve homo's gaan ervan uit dat de beste strategie tegen discriminatie en geweld 'assimilatie' is - opgaan in de meerderheid, volledige aanpassing. Homo's moeten zich eigenlijk niet meer onderscheiden van hetero's, dan hebben die hetero's straks geen reden meer zich zo bedreigd te voelen dat ze homo's in elkaar schoppen in achteraf steegjes. Geef iedere homo een golden retriever; een tuin met een hek; een monogame relatie; twee vriendinnen om mee te shoppen; een Opel voor de deur; en het geweld, de minachting en de afkeer zullen verdwijnen.
Dit streven naar homo-assimilatie is niet alleen onbeschrijfelijk naïef, het laat ook zien hoe groot de schaamte over de eigen homoseksualiteit nog vaak is. Die geïnternaliseerde homofobie is heel effectief, want die houdt ons in ons hok. Het zorgt er als het ware voor dat we niet te veel willen afwijken van de heteroseksuele norm waarmee we allemaal opgroeien. De schaamte over onszelf is ook exemplarisch voor de 'polderemancipatie' van de Nederlandse homo. Homoseksualiteit lijkt heel erg geaccepteerd - maar zodra bepaalde grenzen van wat normaal wordt gevonden worden overschreden, houdt die tolerantie meteen op. De minachting en discriminatie waarmee veel transseksuelen te maken hebben laat de beperkingen van de polderemancipatie zien. Tragisch is dat de homogemeenschap zelf zo'n grote rol speelt in de 'policing' van onze seksualiteit, zoals de Franse filosoof Michel Foucault dat noemde. De roep om te assimileren wordt steeds groter, juist binnen de gay community zelf. Daarvan moeten we ons niks aantrekken. Provocatie, 'zichtbaarheid', grensoverschrijdend gedrag - het blijven onmisbare tools in handen van een homobeweging die geen assimilatie nastreeft, maar een grotere seksuele diversiteit, meer vrijheid om te kiezen en het recht op te groeien in een samenleving, in een cultuur, waarin niet alleen hetero's 'gewoon' worden gevonden. De homogemeenschap moet blijven vechten voor een samenleving waarin 'de ander' niet langer uitgesloten wordt, maar alternatieve leefvormen serieus kunnen worden overwogen, ook als ze niet lijken op een heteroseksueel gezinnetje. In plaats van te assimileren, moeten we proberen de samenleving te veranderen. En we moeten vooral, in onze volledige diversiteit, zichtbaar blijven. Op de Gay Pride is veel kritiek mogelijk - de grote rol van allerlei bedrijven die homo's en lesbo's vooral als consument zien bijvoorbeeld. Maar de nadruk op zichtbaarheid en diversiteit is juist goed. Laat je zien! Doorbreek de onzichtbaarheid van transgenders in de Nederlandse samenleving. Laat zien dat we als homo/lesbo/transgendergemeenschap zo divers zijn als men zich maar kan voorstellen! Wij zijn hier, wij blijven hier en we assimileren niet in een samenleving die wil dat we allemaal op elkaar lijken! (Paul Mepschen op www.konfrontatie.nl)

Ingewikkelde conceptie

De Gezondheidsraad adviseerde de minister van VWS vandaag om een centraal gecoördineerd programma voor preconceptiezorg op te laten zetten. Erfelijkheids-kwesties worden een integraal onderdeel. Helpt dit toekomstige ouders nou echt? Het rapport "Preconceptiezorg: voor een goed begin" gaat in op allerlei aspecten die invloed hebben op de toekomstige gezondheid van een kind. Voeding, genotmiddelen, gevaarlijke stoffen, arbeidsomstandigheden, het passeert allemaal de revue. In dit artikel wil ik de genetische aspecten die de Gezondheidsraad noemt belichten.
Hoewel genetica een technische aangelegenheid lijkt komt er nog heel wat gepraat bij kijken. Een essentiële pijler voor Preconceptionele advisering over genetische factoren is volgens de Gezondheidsraad een goede persoonlijke en familieanamnese, wat wil zeggen: wat een patiënt met betrekking tot de voorgeschiedenis van zijn ziekte en die in de familie kan vertellen. Op basis daarvan kan eventueel doorverwijzing naar 'counseling' door een klinisch genetisch centrum plaatsvinden. Die counseling bestaat uit onderzoek van het dna, waaruit informatie gedefinieerd wordt, met name over mogelijke aanleg voor erfelijke ziekten en de kans op het krijgen van een kind met zo`n ziekte of afwijking. Men noemt het overigens counseling in tegenstelling tot advisering. Rond invloeden die genotmiddelen zoals roken en alcohol hebben op de gezondheid van het gewenste kind, mogen preconceptionele zorgers adviseren. Over hoe om te gaan met de informatie over het dna mag geen advies gegeven worden, de wannabe ouder(s) moeten alleen alle informatie krijgen, zodat ze goed geïnformeerd zijn. Doel is "het vergroten van de handelingsopties bij een belaste genetische achtergrond". Opties bestaan dan uit "dragerschapsonderzoek en/of prenataal onderzoek" of "al dan niet afzien van een zwangerschap."
Informatie die door klinisch genetici over het dna en chromosomen gepresenteerd wordt is niet zo eenduidig te interpreteren als vaak wordt voorgesteld. Myra van Zwieten geeft in haar promotiewerk "The target of testing", een uniek kijkje in de keuken van de prenatale diagnostiek praktijk. De testpraktijk blijkt geen eenduidige technische aangelegenheid te zijn maar, zoals de filosofe Rapp beschrijft, een 'fabriek van feiten constructie'. In dit proefschrift worden een aantal casussen besproken waaruit blijkt hoe een test resultaat geproduceerd wordt, soms zelfs met behulp van de cliënt. Van Zwieten toont ook aan dat het niet-sturende karakter van de advisering naar aanleiding van testresultaten wel als model wordt aangenomen, maar dat er tijdens het produceren van de resultaten wel morele overwegingen een rol kunnen spelen. Zwangere vrouwen krijgen dus wel degelijk een uitslag te horen gebaseerd op informatie die door de klinisch geneticus relevant wordt geacht. 'Counseling' in een stadium eerder, dus nog voor de conceptie, lijkt nog meer onzekerheden te geven. De uitkomst van het mixen van de chromosomenparen van twee mensen is immers nog ongewis. Alleen al de familie anamnese en eventueel daaropvolgende genetische counseling aanbieden aan alle mensen in Nederland die zwanger willen worden, vergt een fikse inspanning. Het interpreteren van uitkomsten blijft lastig. Hoeveel 'vertalers' van technische en statistische informatie zullen wel niet nodig zijn om mensen met een kinderwens echt te laten weten waar het over gaat? Dan heb ik het nog niet over uitbreiding van het aantal psychologen bij klinisch genetische centra die mensen moeten begeleiden bij het verwerken van vervelende uitslagen. De Gezondheidsraad concludeert: "De zorg voor een kind begint al voor de zwangerschap. Preconceptiezorg biedt een mogelijkheid om op eenvoudige wijze vrouwen én mannen beter op een zwangerschap voor te bereiden. Hiermee is niet alleen de gezondheid van het toekomstige kind gebaat, maar zeker ook die van de toekomstige ouder(s) zelf. Het is derhalve aan te bevelen deze vorm van geprogrammeerde zorg aan te bieden aan alle mensen in Nederland die een kind willen krijgen."
Het is echter zeer de vraag of preconceptiezorg wel zo eenvoudig wordt. En als het wel eenvoudig wordt neemt de kans toe dat dat komt doordat directief, sturend wordt 'voorgelicht'. Het is dan ook niet direct aan te bevelen deze geprogrammeerde zorg aan te bieden. En waarom eigenlijk ook wel? Zoveel gaat er niet mis rond de geboorte. Waar wil de Gezondheidsraad eigenlijk aan beginnen?
(Jeroen Breekveldt op www.biopolitiek.nl)

Kritische klanten

In het gesprek tussen de HEMA-directie en kritische fanclub 'Vrienden van de HEMA' (zie eerdere Kleintjes) heeft de HEMA toegezegd in een pilot te onderzoeken of de controles op de arbeidsomstandigheden bij de productie van HEMA-kleding kunnen worden verbeterd. Op een aantal andere belangrijke kritiekpunten, zoals leefbaar loon en openheid over productieomstandigheden, wilde de HEMA nog niet ingaan. Onder druk van de Vrienden-campagne, waarin betrokken klanten om een maatschappelijk verantwoord HEMA-assortiment vragen, had de HEMA het initiatief tot dit gesprek genomen. De Vrienden van de HEMA heeft een aantal concrete punten van kritiek. Zo zou de HEMA zich onomwonden uit moeten spreken voor een leefbaar loon voor de mensen die HEMA-producten maken. De HEMA geeft onvoldoende openheid over de arbeidsomstandigheden bij haar productielocaties en betrekt de arbeiders zelf te weinig bij de noodzakelijke verbeteringen. De controles die de HEMA uitvoert zijn volgens de Vrienden niet toegerust om veelvoorkomende problemen op de werkvloer (zoals gedwongen overwerk, intimidatie en onderbetaling) daadwerkelijk aan het licht te brengen. De HEMA heeft nu toegezegd op een aantal productielocaties te onderzoeken hoe er beter gecontroleerd kan worden op misstanden, en hoe geconstateerde misstanden het beste kunnen worden verholpen. Om de arbeiders zelf bij deze controles te kunnen betrekken, wordt er door de HEMA toenadering tot de Fair Wear Foundation (FWF) gezocht. De Fair Wear Foundation is een organisatie die met de bij haar aangesloten kledingmerken werkt aan betere arbeidsomstandigheden. Zowel in Europa als in de productielanden gebeurt dit samen met vakbonden en maatschappelijke organisaties. In Nederland zijn onder meer Oxfam-Novib, Schone Kleren Kampagne en de FNV in de FWF vertegenwoordigd. De Vrienden van de HEMA zien deze pilot als een voorzichtige, maar positieve eerste stap. Floris de Graad van de Schone Kleren Kampagne: "Het is aan de HEMA om te laten zien dat zij haar eerlijke imago serieus neemt, en deze pilot op een geloofwaardige manier wil uitwerken. De HEMA zal zich uiteindelijk ook moeten committeren aan een leefbaar loon voor de arbeiders die HEMA-producten maken en het bedrijf zal meer openheid moeten bieden over de arbeidsomstandigheden op de werkvloer." In juli 2007 werd de HEMA het eerste warenhuis met een kritische fanclub. De Vrienden van de HEMA willen dat de HEMA overstapt op een verantwoord geproduceerd assortiment. Inmiddels hebben 462 betrokken klanten zich via www.helpdehema.nl als "vriend" aangemeld. Gezamenlijk vertegenwoordigen ze 168.167 euro aan jaarlijkse koopkracht. Het initiatief kwam van de Schone Kleren Kampagne, een organisatie die streeft naar betere arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. Omdat een groot deel van het HEMA-assortiment uit kleding bestaat en de HEMA een voorbeeldfunctie vervult, vindt de Schone Kleren Kampagne het belangrijk dat juist dit bedrijf voorop loopt met het verbeteren van de arbeidsomstandigheden bij de kledingproductie. (zie www.helpdehema.nl & www.schonekleren.nl)

Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 427, 5 oktober 2007