Een schijnoverwinning

Op 1 juni van dit jaar drukte ruim zestig procent van de deelnemers aan het Grondwet referendum de "nee" toets in. Een document dat - net als in andere Europese lidstaten - kon rekenen op een overweldigende steun van de regering, grote politieke partijen en maatschappelijke organisaties, werd tot verbazing van velen naar de prullenbak verwezen. Is de verwerping van de Grondwet een overwinning voor links (1)? En wat te denken van de "Brede Maatschappelijke Discussie" over de toekomst van het Europese project, die binnenkort moet losbarsten?

door David Vervoort

In de loop van het voorjaar van 2005 tekenden zich in Nederland de krachtsverhoudingen af rond het referendum over de Europese Grondwet. Alle grote maatschappelijke organisaties en alle grote politieke partijen stelden zich, zoals verwacht, achter de Grondwet op. Dit leidde tot de merkwaardige situatie dat de bevolking formeel gezien weliswaar de keuze had tussen twee opties - voor of tegen stemmen - maar dat door vrijwel alle politici en deskundigen werd verkondigd dat er eigenlijk maar één zinnige keuze was, namelijk v