meer consuminderen

Voor de veertiende keer is het op de laatste zaterdag van november Internationale Niet-Winkeldag. In Nederland wordt Buy Nothing Day dit jaar voor de elfde keer gevierd, onder het motto "Genoeg is genoeg!" Zaterdag 26 november aanstaande is het Buy Nothing Day: een wereldwijde dag van protest tegen de Westerse overconsumptie. De internationale Niet-Winkeldag is een vrolijke dag met een serieuze boodschap: 'de aarde biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht' (een uitspraak van Gandhi).
In Nederland wordt vooral via opvallende straatacties aandacht gevraagd voor de gevolgen van de overconsumptie voor mens en milieu. Overal in het land organiseren lokale groepen jaarlijks ludieke acties, straattheater, weggeefkraampjes met
allerhande 'welvaartsresten' en immateriële cadeaus, en er is ook altijd wel ergens gratis vegetarisch eten. Daarnaast krijgt de campagne dit jaar opvallend veel aandacht in het onderwijs. De rijkdom in de wereld is oneerlijk verdeeld: terwijl de overgrote meerderheid honger, armoede en oorlog kent, verbruikt twintig procent van de wereldbevolking zesentachtig procent van de voorraden energie en grondstoffen. Tot die laatste groep behoren ook wij in Nederland. Een goede reden om ons eens af te vragen of ons consumptiepatroon ons ook echt gelukkiger maakt. Hebben we werkelijk meer dingen nodig, ten koste van alles? Geluk is toch gratis, en de aarde is toch van iedereen? Niet-Winkeldag is een goed moment om te zeggen: genoeg is genoeg! Laten we eenvoudiger leven zodat anderen eenvoudig kunnen leven. Laten we duurzaam investeren in zaken die ons echt gelukkig maken: vrede, aandacht voor elkaar en de wereld. Dat is het mooiste cadeau dat wij onszelf en een ander kunnen geven.
Welke acties er dit jaar zoal komen op Niet-Winkeldag hangt vooral af van plaatselijke initiatiefnemers. Die zijn nog volop bezig met plannen maken. Een overzicht van de concrete acties verschijnt de komende tijd op de campagnewebsite (www.koopniets.nl). Straattheater doet het altijd goed op Niet-Winkeldag: steltlopers, mobiele 'anti-koopvirus'-brigades, kuddedieren, aan hun winkelwagentje vastgeketende consumenten. Of lever eens een lege doos of kleerhanger in bij de kassa alsof het de normaalste zaak van de wereld is... Buy Nothing Day is een jaarlijks terugkerende actiedag, die langzaam maar zeker de wereld verovert. Nadat de Canadees Ted Dave in 1992 de eerste Buy Nothing Day uitriep als een min of meer individuele actie, werd het idee in 1993 overgenomen door groepen in de Verenigde Staten, Engeland en Ierland. In 1995 introduceerde Omslag, Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling de Niet-Winkeldag in Nederland. In de jaren daarna sloten ook groepen in Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, Zweden, Denemarken en tal van andere Europese landen zich bij de campagne aan.
Omslag, werkplaats voor duurzame ontwikkeling, coördineert de Niet-Winkeldag in Nederland. Gaandeweg doen steeds meer groepen en organisaties mee, elk op hun eigen manier. Elk jaar is er weer een verrassende mix van initiatieven en initiatiefnemers, zoals afdelingen van Jongeren Milieu Actief, GroenLinks, Rood, Dwars, Milieudefensie, consuminderkringen, studenten, Loesje, LETS-kringen, Food Not Bombs-groepen en kringloopwinkels, Emmaus-groepen en Weggeefwinkels.
Voor groepen die overwegen aan de Niet-Winkeldagcampagne mee te doen, heeft Omslag een praktische en informatieve actiehandleiding gemaakt. Daarnaast zijn er infobladen en knalgele ballonnen. Omslag ondersteunt de initiatieven met landelijke publiciteit. Met betrekking tot de Niet-Winkeldagcampagne onderhoudt Omslag een informatieve website: www.koopniets.nl. Naast achtergronden en het laatste nieuws uit binnen- en buitenland, staan daar ook allerlei actie-tips en verslagen van vorige jaren. Koop Niets Kerst ('Buy Nothing Christmas') wordt internationaal ook steeds populairder. In Japan bijvoorbeeld, is de mediterende Zentaclaus favoriet.

(ook dit jaar in DenBosch weer volop activiteiten rondom deze nietwinkeldag - vooral in de buurt van het Burgemeester Loefplein)

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 408, 18 november 2005