Krimpen of verzuipen

Nieuwe GroenFront! campagne

Na jarenlang tegen bouwprojecten en andere fysieke bedreigingen voor de natuur te hebben gestreden wilden de betreffende GroenFront! activisten aan de slag met de drie meest omvangrijke bedreigingen voor deze planeet: klimaatverandering, het uitsterven van maar liefst een derde van onze mede-aardbewoners en het steeds sneller opraken van grondstoffen. Niet dat bijvoorbeeld klimaatverandering en biodiversiteit nooit een rol speelde bij bijvoorbeeld de actiecampagnes tegen de Betuwelijn en Schinveld. Integendeel.

Kun je als eco-anarchistisch netwerk uit de lage landen een zo veelomvattend probleem aanpakken? Kun je klimaatverandering bestrijden met directe acties? Wij denken van wel. Maar er moet meer gebeuren als het tegen houden van steenkolencentrales.
En nu het water aan onze lippen staat is het zaak dat iedereen die een steentje bij kan dragen dat ook doet. In het weekend van 24-25-26 augustus aanstaande organiseren we een nieuwe GroenFront! Gathering die grotendeels in het teken gaat staan van deze campagne. Onze Britse vrienden organiseren tussen 14 en 21 hun tweede Climate Action Camp naast Heathrow, Londen. Wie niet wil verzuipen, kan nu aan boord gaan. 5 steenkolen centrales, klimaatverandering, biodiversiteit, energie en economische krimp. Het klinkt allemaal een beetje veel, en een beetje abstract. Wat willen we nu precies gaan doen?

kolencentrales
Energiebedrijven hebben plannen voor de bouw van maar liefst vijf nieuwe kolencentrales. Ondanks alle mooie reclamefilmpjes over groene stroom, wordt er vooral geïnvesteerd in inktzwarte fossiele energie. De beloftes om 20 tot 30% minder CO2 uit te gaan stoten worden daarmee onhaalbaar. En dat terwijl steeds duidelijker wordt dat we alles op alles moeten zetten om klimaatverandering te stoppen. Tijd voor massaal verzet. Waar komen de kolencentrales? De kolencentrales staan gepland van NUON en RWE in de Eemshaven (N.O.Groningen), van Electrabel en EON op de Maasvlakte (Rotterdam) en van Essent in Geertruiderberg (Brabant). Deels gaat het om supermoderne kolenvergassers, deels gaat het ook om ouderwetse poederkoolcentrales. Nuon wil zijn supermoderne kolenvergasser met CO2 afvang al in 2008 bouwen in de Eemshaven. Naar het nu lijkt inclusief (zwaar gesubsidieerde) CO2 opvang. De andere bedrijven zijn minder snel en verwachten ergens tussen 2009 en 2013 te kunnen bouwen. Voor alle plannen geld dat ze (juni 2007) nog alle procedures moeten door lopen

klimaat neutraal
Klimaatneutraal leven is duur, en het afkopen van je 'CO2 zonden' niets meer als symboolpolitiek, maar dat ontslaat ons niet van de plicht zelf onze manier van leven te veranderen. De meeste mensen hebben geen geld voor de hightech oplossingen, maar dat is ook niet nodig. Met de nodige creativiteit en doorzettingsvermogen kom je een heel eind. Om het goede voorbeeld te geven gaan we een "klimaat neutraal kraakpand" ontwikkelen. Wat kun je zelf doen als je weinig geld hebt en je in de stad woont. Hoever kom je met energiebesparing, zelf voedsel verbouwen, klimaatneutraal vervoer etc. Een mix van Lowtech, Do It Yourself, en Low budget.

biofuels?
Biofuels worden ze (ten onrechte) genoemd. De verzamelnaam van ethanol, biodiesel, biomassa, oftewel energie van plantaardige afkomst. Het klinkt als benzine of steenkolen met een eko-keurmerk, maar feitelijk zou agrofuels een betere benaming zijn. Veelal gaat het om plantaardig materiaal dat afkomstig is van plantages, extreem grootschalige landbouw, en net als koffie, chocola en cocaïne onderdeel van de export gebaseerde landbouw die zoveel schade aanricht in veel zuidelijke landen. De milieubeweging en zeker ook de ontwikkelingshulporganisaties staan ambivalent en verdeeld tegenover de stormachtige groei die biofuels door maken. Sommigen omarmen het vanwege de Co2 uitstoot en de kansen die het boeren in het zuiden biedt, anderen twijfelen. Slechts weinigen durven deze ontwikkeling geheel af te wijzen. De agrofuels industrie (want dat begint het te worden) presenteert hun product als de magic bullet. Op dezelfde manier haast als ooit gentech en kernenergie aan de man werd gebracht zou het goed zijn voor alle kwalen op de wereld. Het klimaatprobleem lossen we er mee op, de armoede onder boeren in het zuiden, de luchtvervuilingsproblemen hier en onze afhankelijkheid van Arabische en Russische oliebaronnen. En als klap op de vuurpijl is het goed voor de economie, rijken de groeimogelijkheden tot in de hemel en levert het geen enkel probleem op. Wie verder kijkt als de mooie praatjes van de wetenschappers en industriëlen ziet dat deze mooie droom als snel kan omslaan in dezelfde nachtmerrie die kernenergie en gentech werd. Ook in Nederland is het bedrijfsleven dolenthousiast over biofuels. Tijd voor een stevig tegenoffensief.

groei of krimp
Een derde van al onze medebewoners op aarde sterft uit, klimaatverandering ontwricht ecosystemen en samenlevingen, we tellen af tot een energiecrisis. Overal in de wereld erodeert vruchtbare landbouwgrond en ontstaan er tekorten aan water. Het lijken zaken die los van elkaar staan. Dat staan ze niet. De gedeelde oorzaak: het onrealistische geloof in eeuwigdurende economische groei. Door een groot deel van de mensheid beleden als een fundamentalistische religie. Iedereen die het idee in twijfel trekt, wordt beschimpt en aangevallen. We racen met een noodvaart op een systeemcrash en niemand durft op de rem te trappen. Politici van (groen)links tot rechts, bedrijfsleven, NGO's, vakbonden: er is haast niemand die openlijk durft te pleiten voor minder welvaart. Misschien tijdelijk bezuinigen en de broekriem aanhalen, maar niet het met voor bedachte rade omlaag brengen van het Bruto Nationaal Product. Het niet bouwen van elektriciteitscentrales, snelwegen en industrieterreinen, maar ze juist afbreken, het niet pleiten voor loonsverhoging, maar vrijwillig minder werken en verdienen, en het niet stimuleren van (al dan niet eerlijke) handel, maar leren hoe we kunnen leven zonder cacao, koffie, cocaïne en computers. Niemand durft het taboe op krimp aan. Allemaal proberen we krampachtig ons verhaal te verkopen binnen het groeiparadigma. Natuurlijk kun je iets aan klimaatverandering doen en economisch groeien, natuurlijk kun je voor de derde wereld opkomen en economisch groeien, en ja, ook ons politiek programma is uitvoerbaar - het zorgt er immers voor dat de economie groeit. Wij denken dat echte oplossingen en economische groei niet samen gaan. Wij willen dat economische krimp weer onderdeel laten worden van de discussie over klimaat, energie en biodiversiteit.

www.groenfront.nl

Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 425, 20 juli 2007