Oplichting in naam van Allah

miljardenzwendel door Islam-Holdings

"Wakker worden is de beste bescherming tegen manipulatie. Mensen helpen om in alle oprechtheid hun eigen ervaringen te raadplegen is veel en veel beter dan hun gedachteloze instemming krijgen." (1)

vertaling en bewerking door Paleander

Op 10 mei 2007 berichtte Netwerk over de betrokkenheid van bestuursleden van Milli Görüs bij de inzameling van gelden voor de zogenoemde 'groene fondsen', waarbij duizenden Turken in Nederland voor miljoenen euro's waren opgelicht. Eén keer viel vluchtig de naam 'Kombassan', als een van de 'groene fondsen', of wel zogeheten 'Islam Holdings' die religieus zuiver waren, want ze beloofden de mensen géén rente, maar een winstaandeel. Bij het horen van de naam 'Kombassan' spitste ik mijn oren. Eerder was hetzelfde verhaal op de Duitse televisie (2) verteld, in Frontal21. Maar in tegenstelling tot de Duitse reportage ontbrak in de Netwerk uitzending elke verwijzing naar de betrokkenheid van Turkse politici bij de Kombassan-affaire. Wat is er gebeurd?
Omdat een moslim géén rente mag vragen, wilde men via een omweg toch de mogelijkheid scheppen winst te maken voor moslims en geld te investeren in zaken die religieus zuiver zijn. Resultaat? Meer dan 200.000 Duitse Turken en hun families vertrouwden hun spaargeld toe aan deze islamitische Holdings, maar het geld verdween; volgens advocaten die de gedupeerden vertegenwoordigen gaat het om een bedrag van tenminste 5 miljard euro. Andere bronnen spreken van een bedrag van 25 miljard euro dat verdween via een ondoorzichtig vlechtwerk van internationale financieringsmaatschappijen. Ofschoon de 'ondernemers' beweren dat ze het geld belegden, liggen tientallen aangiften bij de Duitse Officieren van Justitie op tafel. Turkije levert echter de verdachten niet uit aan Duitsland omdat - beweren onder anderen de gedupeerden en hun advocaten - het politieke bondgenoten zijn van de Turkse premier Tayyip Erdogan. De premier bestrijdt dit. Hij zegt geen relatie te onderhouden met de holdings en hun managers. De vele foto's waarop Erdogan en de leiding van de Holdings samen staan tijdens religieuze, officiële en zakelijke gelegenheden spreken echter een ander verhaal. De Turkse Justitie lijkt niet happig de schuldigen te vervolgen. Integendeel, en de indruk wordt gewekt dat men selectief onderzoek doet en geenszins haast maakt om delen van de verdwenen fondsen terug te vorderen. Sterker nog, alles wijst erop dat de Turkse politiek de zaak zolang vertraagt tot hij verjaard is!

"Oplichting in de naam van Allah", was de pakkende titel van de Frontal21 reportage. Deze oplichting treft 200.000 tot 300.000 Duitse Turken. Zij stopten al het spaargeld dat zij de laatste 20 tot 30 jaar bijeen hadden vergaart in deze islamitische beleggingsfondsen, en het preekgestoelte was het wervingsloket. Een gedupeerde klaagde: "het was door de imam goedgekeurd." En zoals Frontal21 ontdekte gebruikte de imam voor de geldwerving in de moskee antisemitische sentimenten. Men moest meedoen, zei de imam opdat het geld niet "naar de joden in Istanbul wordt gebracht". Want "de Staat bestuurde de beleggingsmaatschappijen en richtte overal in Turkije banken op. Het geld van de armen dat in deze banken wordt ingezameld brengen ze," beweerden religieuze leiders en bestuurders, "naar de Joden in Istanbul." De Turkse advocaat Ünal Tashan die slachtoffers vertegenwoordigd, verklaarde op de Duitse televisie: "De Imams hebben gezegd dat rente een zéér, zéér grote zonde was, afkomstig van Joodse banken." Volgens deze Ünal Tashan stelden de imams dat men zijn geld moest beleggen bij de Anatolische leeuwen, islamitische Holdings. Tashan stelt verder dat deze oplichters uit Turkije kansloos waren gebleven als de moskee-functionarissen deze vorm van handel niet hadden toegestaan en de moskee en het geloof niet voor hun kromme zaken waren misbruikt. Onder Duitse Turken is het wantrouwen jegens moskee functionarissen en de bestuurders van onder andere Milli Görüs gegroeid, bijvoorbeeld bij Seher Sancak: "In geldzaken vertrouw ik tegenwoordig eerder een Jood en een atheïst, dan iemand die mij vertelt dat hij een moslim is en naar Mekka op bedevaart gaat en regelmatig bidt; voor dergelijke lieden hoed ik mij."
Op 27 april jongstleden wijdde ook Ferda Ataman in 'Der Spiegel' (3) een artikel aan dit schandaal en gaf onderandere het voorbeeld van Ali Özkan. Het oplichten was eenvoudig, zegt Ataman. De geldinzamelaar in de Moskee beloofde hem mythische winsten en herinnerde hem eraan dat de Profeet Mohammed voordeel via rente had verboden. Winst uit ondernemingsdeelname, vervolgden ze hun verkoopverhaal, was niet alleen toegestaan, maar gewenst. Het geld dat Özkan hen geven zou, werd in de opbouw van Turkije geïnvesteerd, beloofde hij. 'Het geld dient een goed doel,' zei hij, en voegde er aan toe, 'een moslim zal een andere moslim niet bedriegen.' Ferda Ataman meent dat 'Özkan de fondsenwerver geloofde omdat veel van de andere moskee-bezoekers hun spaargeld de professionele fondsen-inzamelaar toevertrouwden. Dat geld kreeg de inzamelaar die vermoedelijk op provisiebasis werkte aangereikt in contanten - zonder bewijs van een Duitse bankoverschrijving. De fondsenwerver trachtte vertrouwen te wekken bij Özkan. 'Wij werken onder elkaar', zei hij en het gerucht deed de ronde dat al meerdere duizenden euro's waren uitbetaald aan investeerders. Özkan: 'Een moslim bedriegt toch geen andere moslim; daarvan was ik vast overtuigd'. De oplichters beloofden hun slachtoffers in de moskee vaak 20 procent of meer winstuitkering! Zo beloofden de oplichters in het plaatsje Peine in Neder-Saksen (4) de Turkse AOW'er Etem K. geld, veel geld. Na het vrijdaggebed in de moskee zouden er twee heren met geldkoffers verschenen zijn, om de winstdeling contant uit te betalen. Na het zien van de bundels geld, drongen de nieuwe beleggers massaal naar voren. Etem K. leende 50.000 DM bij een bank om deze te beleggen bij Yimpas; zijn zoon belegde nog eens 40.000 DM en zijn schoonzoon 80.000 DM. Dat Yimpas niet alleen luchtkastelen in de aanbieding had, blijkt uit het feit dat zij in Duitsland een keten van 10 warenhuizen overnam, en deze toesneed op de wensen van de Turkse koper. De verkoopsters droegen er een hoofddoek en er was zelfs een speciale gebedsruimte ingericht. Het plan was 50 van zulke warenhuizen te openen. Daar was echter kapitaal voor nodig. Wat men er niet bij vertelde dat ten gevolge van de recessie in Duitsland een aantal warenhuisketens ernstige problemen hadden! Signalen die de Turkse beleggers blijkbaar ontgingen. Men belegde massaal in de onderneming. Je kunt je afvragen of dat een teken van vertrouwen was in de zakelijke capaciteiten van Turkse ondernemers, een teken van menselijke hebzucht, of een teken dat men psychologisch in een parallel universum leeft en woont naast de Duitse, ongelovige gemeenschap? En er was veel geld te halen, zoals Faruk Asiltürk, een oud-vertegenwoordiger van deze dochteronderneming van Yimpas zich herinnert: Alleen al in de wijde omgeving van Ludwigshafen, belegden de Turken in het jaar 2000, volgens hem een bedrag van 100 miljoen DM. Maar in de zomer van 2002 begon de façade al af te brokkelen. Ymta, de dochteronderneming van Yimpas die verantwoordelijk was voor de warenhuizen, ging failliet. De aangestelde curator Karl-Heinrich Lorenz uit Mannheim, had het gevoel of hij onverwacht in een andere wereld verzeild was geraakt. Het kostte hem alleen al meerdere dagen om uit te zoeken wie de bedrijfsleider was van het Yimpas warenhuis in Ludwigshafen. En toen hij deze uiteindelijk vond bleek het de lokale imam te zijn. Deze 'religieuze-ondernemer' weigerde echter pertinent met een 'ongelovige' te praten. De curator ontdekte al gauw dat de warenhuizen van het begin af aan verliesgevend waren, niettemin was er via de Beheersmaatschappij ruim 293 miljoen euro ingezameld. Lorenz' conclusie: 'De zaken hadden ten doel meer beleggers aan te trekken.' Volgens de advocaat Nicolas Stieger gebruikte Yimpas de zogenoemde geld-carrousel methode, de eerste beleggers die een winstdeling ontvingen, ontvingen in werkelijkheid het geld van andere beleggers. Hoe gehaaid de geldinzamelaars te werk gingen blijkt bijvoorbeeld uit de affaire rond de Firma Jetpa, waarvan de zetel in Istanbul was gevestigd. Op een tijdstip dat het menig wereld-autoconcern verliescijfers schreef, lokte Jetpa de beleggers met de belofte de eerste 'Turkse' auto te gaan bouwen. Dit project heette "Izma". Hoewel de directeur Fadil Akgündüz in 2001 daadwerkelijk met de Duitse gemeente Eisenberg over een grondstuk waarop de fabriek gebouwd moest worden onderhandelde, kwam het niet tot een overeenkomst. Waarom? Omdat op dit tijdstip de Turkse staat, beslag had gelegd op het vermogen van Jetpa - 250 miljoen euro - wegens de verdenking van witwassen van geld. Daar schoten de ruim 15.000 beleggers niet veel mee op. Zij hadden namelijk aandelen van een Liechtensteinse dochteronderneming gekregen, en waren onkundig van het feit dat vanuit Liechtenstein de miljoenen naar Turkije waren doorgesluisd, net zolang tot de dochteronderneming alle betalingen staakte. De advocaten van de gedupeerden hopen dat deze nog een deel van hun geld zullen terug zien, al kunnen velen de kosten van een civielrechtelijke procedure niet dragen. Turkse advocaten mogen weliswaar rekenen op de ondersteuning door het Duitse openbare ministerie, maar veel zal die steun niet opleveren. Want, om een voorbeeld te geven, het openbare ministerie van Frankfurt was weliswaar met het onderzoek bezig, maar de onderzoekers beschikten niet eens over een Turks kopie van het rapport van de MASAK vanwege de 'vertaal kosten'! In het rapport van MASAK stonden talrijke aanwijzingen dat Jetpa in zeepbellen handelde. Dit rapport, van het hoofdbureau voor Economische Criminaliteit (MASAK) van het Turkse ministerie van Financiën, beschrijft hoe Jetpa in brochures niet alleen bedrijfsdeelnames had vermeld die niet bestonden, anderen bleken totaal waardeloos te zijn. Volgens de onderzoekers - in het 1000 pagina's dikke rapport - had de ondernemingschef Akgündüz, firma's goedkoop opgekocht en voor een veel hogere prijs aan zijn Jetpa doorverkocht, om zichzelf zo voor tenminste 58 miljoen euro te verrijken. Akgündüz die, in tegenstelling tot de Yimpas directie, wel in voorarrest zit, bestrijdt alle beschuldigingen. Dat Akgündüz in voorarrest zit en de Yimpas en Kombassan directie, die vele malen hogere bedragen hebben laten verdwijnen, niet in voor-arrest zitten, werpt de vraag op: geniet de een wèl en de ander géén politieke bescherming?
In Duitsland wordt door diverse deelstaten inmiddels onderzoek verricht naar de islamitische Holdings vanwege hun banden met extremistische groeperingen. Na de aanslag van 11 september namen bijvoorbeeld de speurders van het Bundes Kriminal Ambt (BKA) de financiën van Milli Görüs onder de loep, en stootten toen op dubieuze financiële transacties van Jetpa. De generaal-secretaris van Milli Görüs, Oguz Üçüncü, heeft inmiddels toegegeven dat een aantal Holdings grote bijeenkomsten van zijn organisatie hebben gesponsord, maar, benadrukte hij, 'er zijn geen banden'.Niettemin zijn er aanwijzingen dat Turkse Holdings radicale Islamisten hebben ondersteund, en niet alleen omdat de Verfassungs Schutz in Duitsland,(5) Milli Görüs als een extremistische vereniging aanmerkt. De meeste onderzoeken hebben om onduidelijke redenen tot op heden niet tot een veroordeling of substantiële aanklacht geleid. Ook het onderzoek van de Duitse speurders naar de dubieuze zaken van het Kombassan concern leverden geen resultaat op. Niettemin staat vast dat 65.000, voor het merendeel in Duitsland levende Turken, voor ruim 1,5 miljard euro in het Kombassan concern hebben belegd. Het concern omvatte deelnames aan de papier- en levensmiddelenindustrie, en ook de Turkse luchtvaartmaatschappij Air Alfa, die wegens geldgebrek zijn vliegdienst op Duitsland moest staken, behoort tot het Kombassan concern.
In 2005 verdacht het Bundes Kriminal Ambt (BKA) medewerkers van Air Alfa van lidmaatschap van de terreurgroep IBDA-C, verantwoordelijk voor de bomaanslagen in Istanbul in 2003 (6-7). Hoewel de speurders uit Wiesbaden het sterke vermoeden hadden dat Kombassan terroristen financierden, mocht het Openbare Ministerie - waaronder het resort terrorisme valt - géén gerechtelijk onderzoek instellen van de regering Schröder. Kombassan ontkent via haar advocaat enige verbindingen te onderhouden met terreur-groepingen en dat men slechts bonafide handel drijft. Het Openbare Ministerie van Keulen in de deelstaat Nord-Rhein-Westfalen, huldigt echter een andere opvatting. Inmiddels is men begonnen met een gerechtelijk onderzoek naar zeven functionarissen van Kombassan en beschuldigt hen van bedrog en verduistering. Maar men voelt zich niet bevoegd, omdat de beschuldigden zich na de sluiting van de Duitse Kombassan vestiging in Keulen, naar Turkije terugkeerden en het geld via een dochteronderneming in Luxemburg naar Turkije is overgemaakt. Dit ontlokte aan de Keulse Hoofd Officier van Justitie Regine Appenrodt de vraag, of het niet zinniger was het gerechtelijk onderzoek over te hevelen naar haar Turkse collegae?
Waarschijnlijk niet, en wel vanwege de goede betrekkingen tussen politici en de hoofdpersonen van de Holding. Zo werden de van oplichting verdachte ondernemers in het exclusieve Berlijnse hotel Adlon gefotografeerd met Turkse minister van Justitie, Cemil Cicek (APK). Foto's van deze bijeenkomst veroorzaakten in Turkije grote publieke verontwaardiging. Ook hebben AKP-partijleden in enkele Anatolische steden persoonlijk geholpen bij de geld-inzamelingen voor Kombassan, en Turkse kranten schreven dat de religieuze Holdings wellicht de verkiezings campagne van de islamitische regeringspartij AKP financieel steunde. Vertegenwoordigers van de regeringspartij bestreden dit echter.
In een interview met de "WELT' zei AKP-lid Telat Karapinar: 'Geen partij heeft ook maar een cent gekregen.' Karapinar was overigens voorzitter van de Turkse parlementaire onderzoekscommissie naar de 'Islam Holdings', een commissie die maar een zeer kort leven was beschoren. De uitkomsten van de commissie zijn nog altijd zeer omstreden, omdat een deel van de leidende leden van de commissie, (lees: Turkse parlementsleden) actief geld hadden ingezameld voor de Holdings! Ook de huidige Duitse regering onderneemt niets. Op vragen van de kleine oppositie partij 'Die Linke', (8) antwoordde men dat er 'géén gegevens bekend zijn, hoeveel in Duitsland levende personen en de hoogte van de schade bedraagt.' Op de vraag of de Bondsregering, 'de inschatting deelt of een tot nu toe ontbrekend verdrag met de Turkije over uitvoering van gerechtelijke vonnissen de slachtoffers zou kunnen helpen?' Luidde het bondige antwoord: 'Neen.' En ook de Turkse overheid onderneemt nauwelijks iets. Waarom? Oordeelt u zelf maar.
De chef van één van de grote religieuze beleggingsfondsen, de Yimpas Holding, Dursun Uyar, kan nog altijd ongehinderd persconferenties geven. En ofschoon hij wegens bedrog in Turkije is aangeklaagd, wordt diezelfde Uyar nog altijd regelmatig in het openbaar in het gezelschap van prominente politici gesignaleerd; dit terwijl de Duitse justitie twee jaar geleden een internationaal arrestatiebevel heeft uitgevaardigd tegen hem wegens verduistering van miljoenen euro's. Maar in Turkije loopt de verdachte vrij rond en heeft schijnbaar niets te vrezen en zal niet uitgeleverd worden. In 2005 werd deze Uyar - toen de problemen al lang bekend waren - samen met andere managers bekroond als "Ondernemer van het jaar 2005." Deze prijs, de 'hoogste officiële eer' voor een ondernemer in Turkije, werd uitgereikt door de Turkse minister van Economie. En eind 2006 verscheen de Turkse minister van buitenlandse zaken en presidents kandidaat Gül samen met Uyar op een begrafenis. Maar Gül is niet de enige minister van het kabinet Erdogan welke goede contacten onderhoudt met Uyar. De Turkse televisiejournalist Ridvan Akar: "de Turkse minister van Justitie heeft zelfs op een bepaald moment aan een feest van Uyar' Yimpas Holding deelgenomen, toen allang de waarheid bekend was op welke wijze het concern de mensen had bedrogen." En zoals het zich nu laat aanzien ontsnapt zelfs Tayyip Erdogan niet aan de schaduw en de smet die van deze affaire uitgaat. In het voorjaar van 2007 toen Erdogan, die vanwege de Duits-Turkse industriebeurs in Hannover een bliksembezoek aan Duitsland bracht, wilden gedupeerden hem spreken. Maar dat was onmogelijk, de premier wilde niet met onruststokers praten. Erdogan's beveiligingsagenten stonden niet toe dat gedupeerden tijdens een speciale bijeenkomst met de Turkse gemeenschap in Hannover, vragen aan de premier konden stellen, ook trachtte men te verhinderen dat de televisieploeg van het Frontal21 opnamen zou maken. Erdogan zat erg verlegen met de zaak. De reden is waarschijnlijk dat hij al sinds jaar en dag contacten onderhoudt met onderandere Uyar van het islamitische Yimpas concern. Zo was Erdogan in december 2000 in zijn toenmalige functie als 'hoofdburgemeester' van Istanbul, de bijzondere eregast bij een islamitisch feest van een Duitse Yimpas filiaal. Ook in een brochure van mei 2005, verspreid door de Kombassan Holding, vinden we een afbeelding van premier Erdogan, gefotografeerd tijdens de inwijding van een fabriek van het Kombassan concern. Op vraag van Frontal21 of hij zelf ooit geworven heeft voor de islamitische Holdings, ontweek Erdogan door te stellen, dat hij "eigenlijk niet de aanspreekpartner voor deze vraag was". Erdogan meende zelfs dat er sprake was van een complot, want zei hij, 'het kan natuurlijk ook een of andere vervalste brochure zijn of iets van dien aard waarop men mijn foto heeft gedrukt.' Het aantal foto's dat Frontal21 alleen van Uyar samen met Erdogan liet zien, maakt zo'n opmerking op z'n zachts gezegd zeer ongeloofwaardig. Ondanks al het menselijke leed dat door de affaire is veroorzaakt, besloot Erdogan - in de aanwezigheid van heel wat gedupeerden - zijn antwoord met de woorden, 'dit alles interesseert mij niet.' De oplichting van enkele honderdduizenden Turken is voor Tayyip Erdogan blijkbaar geen punt van overweging. Advocaat Tashan heeft maar een verklaring voor het gedrag van Erdogan, hij wil géén oplossing. Tashan: "de Turkse premier is niet geïnteresseerd in een oplossing van het probleem. Alles wijst er immers op dat de leidende regeringspolitici er alles aan doen, deze zaak intern te laten verjaren, zodat de beleggers hun geld niet meer terug kunnen krijgen." Zo kan het gebeuren dat eind 2008 deze miljarden zwendel al verjaard en de schuldigen dus vrijuit gaan. Maar er is hoop voor gelovigen, want verdachte Uyar verklaarde: 'Het is beter zaken te doen met gelovigen dan met een ongelovige, daar die geen rekenschap aan Allah schuldig is." Wat blijft is de trieste balans van menselijk leed dat zich niet zo maar laat cijferen, mensen die de hand aan zichzelf sloegen en mensen die van de ellende zwaar ziek werden en overleden; mensen die verbitterd zijn geraakt en mensen wiens geloof is aangetast...

noten:
1. Hunter Beaumont, "De verborgen dynamiek van familiebanden", uitgeverij Altimira-Becht, 2001
2. webvideo Frontal21 www.zdf.de/ZDFmediathek/inhalt/6/0,4070,5265606-5,00.html
3. www.spiegel.de/politik/deutschland/0,1518,477413,00.html
4. www.politikforum.de/forum/archive/index.php/t-48264.html
5. www.verfassungsschutz.de/de/FAQ/
6. www.debka.com/article.php?aid=676
7. news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3222608.stm
8. "Die Linke" is een samenbundeling van ex-SPD, ex-SED-leden, West- en Oostduitse socialisten en communisten.

Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 425, 20 juli 2007