Kort nieuws

hartstikke bedankt allemaal

Iedereen die ons wat euro's heeft gegeven om het hoofd te bieden aan de juridische tegenspoed die ons overkwam vanwege het verliezen van een kort geding begin oktober jl - hartelijke dank! Er hebben zoveel mensen op onze noodoproep gereageerd dat het teveel werk is om iedereen persoonlijk te bedanken, daarom hier nogmaals, iedereen, of je nu 5 euro of 500 euro hebt overgemaakt, vreselijk bedankt! Dankzij jullie kunnen we ook komend jaar weer verdergaan met het produceren van papieren Kleintjes en ook op internet de dagelijkse actueeltjes...
We zijn bezig om te werken aan het opzetten van een soort juridisch noodfonds teneinde het hoofd te kunnen blijven bieden aan lieden die met behulp van duurbetaalde advocaten de vrijheid van meningsuiting bedreigen. Het lijkt erop dat er thans toenemende pressie ontstaat op internet-publicaties om al te heftige kritiek op het reilen en zeilen van een klasse uitvreters, speculanten en rijkaards in te dammen. We houden jullie daarover op de hoogte. Mensen die dit jaar - of het komende - wat euro's overhebben roepen wij hierbij met enthousiasme op om die over te maken op girorekening 5349231 tnv Muurkrant Kollektief te 's-Hertogenbosch.
Overigens hebben we een administratief probleempje. Sinds enige tijd krijgen wij van de Postbank niet alle gegevens meer door van bijvoorbeeld girotel-betalingen. Daarom kan het gebeuren dat wij sommige abonnementsbetalingen niet correct in onze administratie kunnen boeken. Graag jullie begrip hiervoor. Het lijkt erop dat de banken bezig zijn iedereen te dwingen richting automatische incasso's en periodieke overschrijvingen. Wij doen hier niet graag aan mee, maar inderdaad - het scheelt ons heel erg veel werk en is voor ons veel goedkoper indien iedereen het abonnementsgeld overmaakt met een jaarlijkse periodieke overschrijving. Indien je hier geen problemen mee hebt dan zouden wij het erg waarderen indien abonnees op Kleintje Muurkrant dit vrijwillig regelen. Het kan zijn dat wij in de nabije toekomst - gedwongen door oplopende postbankkosten - overgaan tot incassomachtigingen en/of periodieke overschrijvingen... Dat spijt ons verschrikkelijk maar we worden daartoe gedwongen door almaar oplopende kosten van overschrijvingskaarten endergelijke. Heel veel dank vast voor jullie medewerking...

Bosch' kraken

Op zaterdag 15 december is er weer een landelijke kraak actiedag. Ook in DenBosch wordt er dan weer actie gevoerd en gekraakt met speciale aandacht voor de anti-kraakbureaus (zoals 't Bossche 'Camelot Beheer'), verzet tegen speculatie, de altijd onnodige leegstand van veel te veel goede woonruimte, het ontbreken van betaalbare huisvesting, positieve aandacht voor de "vrij- en broedplaatsen" die veelal ontstaan na een gelukte kraak en het dreigende kraakverbod ("stop het kraakverbod anders komt mijn dochter weer thuis wonen!") en let ook eens op het enorm toenemen van de bordjes "te koop" en "te huur" in de stad en daarbuiten... Kraken is geen probleem, kraken is een oplossing! Tijdens deze dag zal er een informatiewinkel in een pand ergens in het centrum van Den Bosch geopend worden. Op deze locatie kunnen bezoekers zich laten informeren over de toekomst, het heden en verleden van de kraakbeweging in Den Bosch. Tevens zullen er korte rondleidingen georganiseerd worden waar bezoekers gratis aan deel kunnen nemen. Op deze manier hopen de krakers een duidelijk beeld te scheppen over wat kraken inhoud en waarom dit nog steeds nodig is. Zij willen laten zien dat er al decennia lang gekraakt wordt en wat dit allemaal teweeg heeft gebracht. Daarnaast is er in de infowinkel ook te zien hoe de kraakbeweging zich vandaag de dag inzet voor een meer sociale woningmarkt en een betere leefomgeving. Plekken als de Havendijk (waar de weggeefwinkel gevestigd is), de Papenhulst, de voormalige GGD en de wijk Bartjes worden hier onderandere belicht. In de buurt van de Bossche Markt zal een infostand zijn waar mensen doorverwezen kunnen worden naar de betreffende locatie. Tevens kunnen mensen vanaf die dag meer informatie over de kraakbeweging van DenBosch vinden op www.ksudb.nl/kraakbeweging

Voetzooljeuk

De Stichting Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij wil mevrouw Damman oftewel "Jomanda" alsnog laten vervolgen voor het vermoorden van Sylvia Millecam in 2001. Skepsis vraagt de rechter in een zogenoemde "artikel 12-procedure" om het Openbaar Ministerie te dwingen alsnog strafvervolging in te stellen tegen een drietal alternatieve behandelaars. Eerder besloot justitie namelijk om de gevaarlijke gek Jomanda ("volgens de onzichtbare mensen is het echt geen kanker hoor maar een bacteriële infectie") en twee andere kwakzalvers (Jos Koonen en René Broekhuijse) niet te vervolgen wegens een gebrek aan bewijs. Gerard Hamer, de advocaat van Stichting Skepsis, is (terecht vinden wij) van mening dat Millecams recht op leven is geschonden en dat het openbaar Ministerie door de verantwoordelijken niet te vervolgen feitelijk een "license to kill" heeft afgegeven aan allerlei gekken en malloten die mensen behandelen omdat ze "geloven" dat het werkt. Als je je realiseert hoeveel - soms gevaarlijke - kruidenmengsels en voedingssupplementen tienduizenden mensen slikken dan word je hopeloos. En veel mensen maar zeuren over dat ze geen pillen willen slikken, want dat kan allemaal nooit goed zijn die chemische rommel. Je moet eens om je heen kijken hoeveel mensen hun leven te danken hebben aan "al die chemische rommel" en hoeveel "chemische rommel" er in supplementen zit. Skepsis, zet hem op! En lees hun blad "Skepter" Zie www.skepsis.nl en het rapport "De zorgverlening aan S.M" op www.igz.nl

Partij voor de revolutie

Foppie Varenkamp, kamerlid van de Partij voor de Revolutie (PvdR), die sinds de verkiezingen van afgelopen herfst een kwart van de kamerzetels in bezit heeft (*), heeft aangekondigd te overwegen een wetsvoorstel in te dienen dat de handel in woonhuizen gaat verbieden.
Volgens Varenkamp is het aantal criminelen in de huizenhandel schrikbarend hoog. Zo is meer dan de helft van de liquidaties die de afgelopen jaren in de hoofdstad uitgevoerd zijn, terug te voeren tot speculatie op de vastgoedmarkt. Statistisch gezien is de rijkere bovenlaag van de maatschappij ook oververtegenwoordigd bij de huizenbezitters. "Dat zijn mensen die zelden eerlijk aan hun geld zijn gekomen, dat zijn kapitalisten die mens en natuur hebben uitgebuit voor eigen gewin, dat moet niet gestimuleerd worden. Veel huiseigenaren veroorzaken ook overlast tegen andere bewoners, de lijst pesterijen tegen huurders die ze het huis uit willen jagen om dat dan lucratief te renoveren, is eindeloos". (...) "Maar het is eigenlijk sowieso misdadig dat er commercieel gehandeld wordt in een basisnoodzaak, namelijk een dak boven je hoofd. Zeker als er schaarste op die 'markt' heerst. We leven niet meer in de middeleeuwen".
Ook zouden er volgens Varenkamp drastische juridische maatregelen genomen moeten worden tegen de politici die de afgelopen jaren het sociale huisvestingsbeleid afgebroken hebben. "De VVD voorop, maar altijd geholpen door PvdA en CDA. Die hebben massaal huurders het huis uitgejaagd en mensen gedwongen huizen te kopen -waarvoor ze zich diep in de schulden moesten steken- terwijl ze dat helemaal niet wilden. Nu zitten ze aan zware hypotheken vast. Als ze hun baan verliezen, door outsourcing van diezelfde kapitalisten, raken ze ook hun huis kwijt. Opjaagbeleid op de woningmarkt, noemen we dat". Als directe oplossing ziet Varenkamp de massale onteigening van villa's en grote herenhuizen, en drastische verhoging van onder meer de vennootschapsbelasting om daarmee weer een 'ouderwets' systeem van woningcorporaties te beginnen. Die zouden deze keer echter echt bestuurd moeten worden door de bewoners. "Maar dat zou een halve revolutie betekenen, dat zal nooit niet never via het parlement bereikt worden. Gelukkig zijn er veel mensen die zelf het heft in handen nemen. Veel mensen lossen hun woonnood op door woongroepen te vormen bijvoorbeeld, die nemen genoegen met een veel kleinere oppervlakte dan die egoïstische huizenbezitters, en kennen de geneugten van iets met anderen te DELEN. Verder hoop ik dat de kraakbeweging weer de omvang van de jaren tachtig krijgt, zodat er weer veel woonruimte op de speculanten veroverd wordt en die weer het werk onmogelijk gemaakt wordt. Ondertussen kunnen we in de Tweede Kamer hoogstens proberen een verbod op kraakwachtpraktijken in te stellen.
De Partij van de Dieren heeft al verklaard het wetsvoorstel te zullen steunen, "mits er ook aan de kippenhokken gedacht wordt".

(*) Over een goede verklaring voor de plotselinge populariteit van de PvdR, notabene nieuwkomer bij de verkiezingen, verschillen de meningen nog steeds. Het zal te maken hebben met het feit dat mensen langzaam maar zeker in de gaten krijgen hoe vervelend het kapitalistische systeem is waarin ze gedwongen worden te leven. Dat er aan de vooravond van de verkiezingen door een grote stroomstoring dagenlang geen televisie was, en de bevolking dus eindelijk verlost was van het stompzinnige gekakel van de Paul Wittemannen en de eindeloze parade van Cliteurs, Boekensteinen en ander zang- en dansvermaak, zal ook zekere een rol gespeeld hebben.

Bernhard Gate

Onder de titel "Bernhard Gate, zwarte bladzijden uit het leven van de prins der Nederlanden" heeft Ton Biesemaat zojuist een boek uitgebracht dat tot op heden vrijwel onopgemerkt is gebleven. We hebben in dit Kleintje helaas te weinig plek en we hebben het boek ook nog niet helemaal doorgrond maar we komen hierop in het volgende Kleintje zeker terug. Want dat onze koningin zich openlijk druk maakt over een studie naar een aantal vroege voorvaderen en geen kuchje laat horen over de inhoud van dit verbijsterende boek is vreemd, zeer vreemd. Vooral de onthullingen over de zelfcensuur die De Telegraaf zichzelf heeft opgelegd (na forse druk vanuit het Oranjehuis) zouden moeten leiden tot diepgravende artikelen over de landverraders in de legertop rond de Duitse inval in 1940 en de rol van heel veel Nederlandse media met betrekking tot het onder het tapijt houden van heel veel stinkende zaken waar Prins Bernhard bij betrokken was. Een absolute aanrader dus: isbn 987 90389 1807 5 (www.tonbiesemaat.nl)

Walter

Een vriend is van ons heengegaan. We ontvingen dit bericht. "Dinsdagavond 20 november is journalist Walter De Bock in Leuven na een lang en pijnlijk ziekteproces overleden. Dat is dinsdag vernomen bij de familie. De Bock was al vele jaren een monument in de Vlaamse en Belgische journalistiek. In zowat alle duistere dossiers van de naoorlogse politiek publiceerde De Bock diepgravende en onthullende bijdragen. Niet zelden zorgden ze voor een doorbraak en grote controverses. De Bock studeerde filosofie aan de KU Leuven en was tijdens de Leuvense revolte in 1968 een van de belangrijke studentenleiders. Reeds in zijn studententijd was De Bock een gepassioneerd krantenlezer en dossiervreter. Normaal dus dat hij in de journalistiek stapte. Zo schreef hij voor het legendarische weekblad 'Vrijdag'. Nadien publiceerde hij in Knack en vooral in de krant 'De Morgen'. Daar bleef hij tot 2002 actief. Hij was er ook een tweetal jaren hoofdredacteur ad-interim. Het hectische leven van de krantenjournalist en de ziekte bleken niet meer te verzoenen. Er zijn vele duistere affaires waar De Bock zijn tanden inzette en het onderzoek op een nieuw spoor zette. Vooral de duistere kant van de Belgische politiek trok zijn aandacht. Over de bende van Nijvel, de zaak Agusta-Dassault, de wapenaankopen, de rol van Franstalig en Vlaams extreem-rechts waren de bijdragen van De Bock een absolute must. Mensen als Paul Vanden Boeynants konden De Bocks bloed drinken. Uiteraard was er de moord op Andre Cools. Elf maanden na de moord identificeerde De Bock de opdrachtgevers, maar het duurde nog jaren vooraleer het gerecht, dat toen vooral in perslekken was geïnteresseerd, de zaak opklaarde. Zo werd De Bock een journalistiek instituut op zich. Als er al iets als Vlaamse onderzoeksjournalistiek bestaat, was De Bock er een van de meest prominente en invloedrijke leden van. Vorig jaar schonk De Bock zijn archief aan de KU Leuven. Het ruime archief heeft betrekking op verschillende spraakmakende dossiers uit de periode 1974-2000". Wij zullen met diep respect en warme gevoelens aan Walter terugdenken en zonder twijfel nog vele malen gebruik maken van zijn nalatenschap. Dag Walter.

Grootgrutters-macht

Wie betaalt de prijs voor de goedkope producten in onze boodschappenmandjes? Op de Internationale Actiedag tegen de macht van supermarkten (intldayofaction.bbc.wikispaces.net) protesteren groepen in de VS, Mexico, de UK en andere Europese landen tegen de gevolgen van de toenemende wereldwijde macht van grote supermarktenketens als Wal-Mart (VS), Carrefour (Fr.), Tesco (UK) en Metro (D). In Nederland spreken actiegroepen de NMa en Europarlementariërs aan zich sterk te maken voor onderzoek naar en regelgeving voor inkoopmacht en mededinging. In de hele wereld wordt de distributiesector steeds meer gedomineerd door een klein aantal supermarktketens. Onderzoek van SOMO wijst uit dat ook in Nederland supermarkten lage prijzen kunnen afdwingen met niet alleen negatieve gevolgen voor de toeleveranciers in Nederland en wereldwijd, maar ook voor de consument die uiteindelijk minder keuze en kwaliteit krijgt. Myriam Vander Stichele van SOMO: "De varkensindustrie, aardappeltelers, melkboeren maar ook de levensmiddelen- en verpakkingsindustrie van grote merken staan allemaal onder druk van de grote supermarktketens. De recent aangekondigde sluiting van Nederlandse fabrieken van Unilever is een goed voorbeeld van de negatieve gevolgen hiervan." Mevrouw Neelie Kroes, Europees Commissaris belast met de portefeuille mededinging, verklaarde ooit dat ze het niet erg vond als producenten elkaar kapot concurreren, als de consument er maar beter van werd. Maar slechte behandeling van vooral kleine producenten gaat ten koste van kwaliteit, keuze en uiteindelijk ook goede prijzen voor de consumenten omdat de hele keten zich wereldwijd concentreert, zoals is aangetoond in de rapporten gepubliceerd door SOMO. Kleine producenten krijgen wereldwijd minder kansen wat weer tot grotere armoede en inkomensongelijkheid leidt, en uiteindelijk wellicht ook tot meer migranten op zoek naar een beter inkomen. In het kader van de internationale actiedag tegen de macht van supermarkten dringen Nederlandse maatschappelijke organisaties er daarom op aan dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) onderzoek doet naar eventueel misbruik van de zwakke onderhandelingspositie van producenten en toeleveranciers in de voedselketen door de supermarktketens die in Nederland actief zijn. Ook is het van belang onderzoek te doen naar de manier waarop mededingingsregels deze positie al dan niet verzwakken en voldoende ruimte laten voor initiatieven van duurzame producten. Tevens vragen maatschappelijke organisaties uit verschillende Europese landen aan Europarlementariërs een verklaring te ondertekenen. In deze verklaring worden de mededingingsautoriteiten in de Europese Unie, onder leiding van mevrouw Kroes, verzocht verder onderzoek te doen en de benodigde regelgeving voor te stellen. Ook Nederlandse Europarlementariërs worden opgeroepen om de verklaring te ondertekenen.
(Zie www.somo.nl voor het achtergrondartikel: "De hoge prijs van goedkope boodschappen: hoe inkoopmacht tot uitbuiting leidt" (M. Vander Stichele, november 2007), en "De distributiesector in de Europese Unie: wanneer is een markt geen markt?" (oktober 2007) en de bovenbedoelde brief aan NMa van SOMO, Fairfood, Milieudefensie, Greenpeace, 15 november 2007)

Speculatie-onderzoek

Pas geleden publiceerde 't Amsterdamse Speculatie Onderzoeks Kollektief (SPOK) een nieuw rapport waarin een cruciale doch vaak onderbelichte verbinding tussen de schimmige wereld van vastgoedspeculatie en de 'bovenwereld' aan de kaak wordt gesteld. Door de praktijk - waarbij een ogenschijnlijk respectabel bedrijf een pand opkoopt, splitst en de etages tegenover hoge prijzen aan eigenaar-bewoners verkoopt om de door speculatie opgeschroefde 'marktwaarde' van het pand te rechtvaardigen - te belichten, hoopt het SPOK meer aandacht te trekken voor deze asociale prijsopdrijvende praktijk. In de gepresenteerde gevallen gaat het om 'ABCconstructies' waarbij het vastgoed voor telkens veel hogere prijzen wordt doorverkocht zonder dat er een cent in het pand wordt geïnvesteerd. Het Amsterdamse splitsingsbeleid maakt de beschreven wantoestanden mogelijk. In het rapport "De waarde van de heren van Amsterdam" wordt een schoolvoorbeeld van deze praktijk onder de loep genomen, in de vorm van het bedrijf Dominus Amstelodami BV uit Heerhugowaard. Dominus Amstelodami (en dochteronderneming Filia Prima Amstelodami) is een relatieve nieuwkomer op de Amsterdamse vastgoedmarkt maar heeft in korte tijd een imposante reeks vastgoedtransacties op eigen naam gezet. Opmerkelijk aan deze transacties is dat Amstelodami zonder uitzondering haar panden heeft gekocht van bekende speculanten in de Amsterdamse vastgoedmarkt, en dat voorafgaande aan deze transacties de koopprijzen van desbetreffende panden door middel van zogenoemde 'ABCtransacties' tot even kunstmatige als spectaculaire niveaus is opgeschroefd. Een voorbeeld is de Albert Cuypstraat 214-216 in de veel begeerde woonbuurt De Pijp, waar in zeven maanden de papierwaarde van het pand 60 procent steeg, een stijging grotendeels te danken aan een kunstmatig teweeggebrachte verhoging van 250.000 euro binnen een dag. De zittende huurders van de panden zijn hierdoor de dupe: de respectievelijke eigenaren is er alles aan gelegen hen uit de panden te krijgen om zodoende weer een hogere verkoopprijs te kunnen vragen. Een gewone huurprijs vragen is met de opgewaardeerde 'marktprijzen' niet meer rendabel; de huurders moeten er dus uit. Deze tussenhandelaren voegen niets toe aan de stad, zij maken de huur- en koopwoningen alleen maar nog onbetaalbaarder. Het zijn uiteindelijk de voormalige huurders en de kopers van de appartementen die de prijs betalen. Vanaf 1 september jl kunnen panden niet meer in alle Amsterdamse stadsdelen gesplitst worden in appartementsrechten. Hierdoor is een speculatieve run ontstaan op panden waar nog wel een splitsingsaanvraag op rust. Vooral deze panden komen nu in de speculatiemolen terecht waarbij de zittende huurders onder (zware) druk worden gezet om met een kleine verhuisvergoeding hun woning te verlaten. Door splitsingsaanvragen niet meer overdraagbaar te laten zijn bij verkoop kan een halt worden toegebracht aan deze niets toevoegende speculantenhandel.
Het gehele rapport is te downloaden op www.speculanten.nl/node/105 en voor meer informatie kun je mailen met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Fuck de stilte

Het was een koude zondagmiddag en ik liep over straat op zoek naar wat warmte. Ik passeerde een café waar zo dadelijk een boekpresentatie werd gehouden. Een mevrouw had een dichtbundel geschreven en daar ging zij uit voorlezen. Ik dacht: waarom niet eens gaan luisteren? Het zou binnen ongetwijfeld warmer zijn dan buiten. Ik naar binnen.
Het was niet moeilijk de dichteres van dienst aan te wijzen. Ze droeg een dure jurk en fladderde daarin onrustig heen en weer als ze niet door een bekende op de make-up werd gekust. Het merendeel bestond zo te zien uit familie. Ze hadden bloemen meegenomen en hun zondagse kleren aangetrokken. Dezelfde groep op de stoep van het gemeentehuis en je had gedacht dat er een huwelijk werd voltrokken; hetzelfde volk op een begraafplaats en je zou zweren dat er zo dadelijk iemand de grond in werd getakeld.
Voordat de ster van de middag eindelijk mocht stralen, was er een open podium. Katheder met microfoon voor wie zich maar geroepen voelde, stoeltjes voor de rest. De eerste poëet was een man met een baard.
"Ik keek in haar ogen en verdronk..." begon hij.
Ik dronk mijn glas leeg en keek alvast eens naar buiten.
"We spraken woorden van steen..." zei de man die waarschijnlijk van elke uitgeverij in Nederland al een afwijzingsbrief had ontvangen. Iedereen behalve de geadresseerde zelf wist dat al die uitgeverijen daar volkomen gelijk in hadden. Zelfs zijn vrouw wist het. Toch was zij ook vandaag weer meegekomen.
De volgende patiënt. Een dame die, vermoedde ik, in de poëzie een hobby had gevonden sinds een jaar of tien jaar geleden ook de jongste op kamers was gegaan.
"Dit gedicht is voor de impressionisten", kondigde ze aan. Leesbril op, papieren erbij, zenuwkuchje.
"Weeeeeidse vlakten strekten zich voor ons uuuuuuuuit..."
Dit bleek een dichteres die met de handen in het haar zou zitten als je haar vroeg iets te schrijven waar de woorden "hart", "vuur", "kleur" en "vleugels" niet in voorkomen. Het aanwezige publiek, dat al verdomd lang een toonbeeld van geduldigheid en incasseringsvermogen was geweest, begon zachtjes te mompelen. Hier en daar rinkelde een glas, een aansteker knipte een sigaret aan, iemand lachte, geroezemoes was in ontwikkeling. Kortom, het dreigde gezellig te worden als er niet snel werd ingegrepen.
Er werd ingegrepen.
"Dames en heren," sprak de presentator door de microfoon, "poëzie wordt niet alleen in stilte gemaakt, het wordt ook in stilte geconsumeerd."
De bezoekers zwegen weer. Als een bestrafte groep schoolkinderen bogen ze het hoofd. De dichteres nam de microfoon en ging verder waar ze gebleven was.
"Ik vlllloooooooog weg op vleeeeugels van glassssssss", orakelde ze.
Ik deed mijn jas aan en vloog naar de uitgang.
"Ga je alweer?" vroeg een meisje fluisterend.
"Ik kan niet meer!" riep ik.
Ze lachte.
Ze begreep het.
(www.markverver.nl)

Privacy is een airbag

Rekeningrijden of kilometerheffing: hoe het kabinet het ook wil noemen, een systeem dat de bewegingen van alle auto's bijhoudt, vormt een nieuwe aanslag op onze privacy. Tenzij we van meet af aan solide waarborgen inbouwen, zetten we zometeen een enorme stap in het altijd en overal minutieus volgen van burgers. Weer een schat van data om in te grasduinen, om op en naast andere data te leggen, om kruisverbanden mee te leggen en mensen mee uit te filteren.
Wie niets te verbergen heeft, hoeft zich toch geen zorgen te maken, zeggen we dan. Hoe vaker ik dat argument hoor, hoe ongeruster en obstinater ik word. De premisse van die stelling is immers fundamenteel verkeerd. De grondslag van elke rechtsstaat is dat burgers hun onschuld niet hoeven aan te tonen: de aanname van ieders onschuld vormt het uitgangspunt, het fundament waarop we staan. Alleen bij gerede twijfel mogen iemands gangen worden doorgelicht en onderzocht. Er dient een onderbouwde verdenking te bestaan vooraleer de overheid iemands privacy mag doorbreken.
We redeneren tegenwoordig omgekeerd. Ieders privacy mag worden omvergehaald, iedereen mag worden doorgelicht, overal, en te allen tijde. We geloven dat alleen wie toch al fout was zal sneuvelen, en veronderstellen dat de rest - de zuiveren, de èchte onschuldigen - overeind blijft, onaangetast.
Maar zo werkt het niet. Want wie overeind blijft, is inmiddels niet meer onaangetast. Die is transparant gemaakt en doorzichtig geworden, die is zijn schil kwijt, die legt permanent verantwoording af. Privacy is de bufferzone tussen burger en overheid, de veiligheidsmarge die moet voorkomen dat de overheid (of haar dienaren) teveel macht krijgt over een individu. Privacy is onze airbag. En we prikken 'm aan alle kanten lek.
De gedachte dat wie niets te verbergen heeft, vrijuit gaat, legt de focus principieel verkeerd. Het is niet te burger die zichzelf hoeft te bewijzen. In een rechtsstaat moet de overheid bewijzen dat zij recht en reden heeft om in een specifiek geval iemand door te lichten. Wij hoeven helemaal niet transparant te wezen, integendeel: de overheid moet verantwoording afleggen vooraleer zij zich in iemands kreukelzone mag begeven.
Dat hele systeem van checks and balances geven we de laatste jaren op: bij algemene wet worden bijna maandelijks maatregelen genomen die, zonder dat politie of justitie hoeven aan te tonen dat er gegronde reden voor een specifieke verdenking is, overheidsinstanties het recht geven burgers massaal door te lichten.
U heeft niets te verbergen, zegt u. Maar al wie dat beweert, veronderstelt dat hij zèlf uitmaakt wat mag en wat niet mag. Dat-ie alle wetten wel kent. (Kent u ze echt allemaal? En heeft u er nooit eentje overtreden? Heus niet? Nooit 's een post op de belastingaangifte verzwegen, of iets aangedikt? Nooit 's door rood gegaan, of te hard gereden? Nooit drugs gekocht? Nooit iets zonder te betalen uit de winkel meegenomen? Nooit een discriminerende opmerking gemaakt? Nooit iemand dood gewenst?)
Wie zegt niets te verbergen te hebben, gaat uit van een systeem van checks and balances, van een methodiek van recht en verantwoording die we nu juist gaandeweg aan het opgeven zijn. Die redeneert vanuit een systeem waarin de politie heel precies verantwoording moet afleggen als ze inbreuk maakt op onze rechten, vanuit een systeem van gerede verdenking als grondslag.
Privacy is het kind van de rekening. En we walsen haar plat. (Karin Spaink in Het Parool van 4 december 2007, zie ook www.spaink.net)

gevechtsvliegtuig JSF

De Nederlandse bevolking blijkt geen cent voor de Joint Strike Fighter te willen geven. De Campagne tegen Wapenhandel heeft de proef op de som genomen. Activisten zijn in vier steden met de (luchtmacht)pet rondgegaan om de Nederlandse burger om een financiële bijdrage voor het beoogde nieuwe gevechtsvliegtuig te vragen. De opbrengst van deze collecte was -niet geheel onverwacht- minimaal. Terwijl volgens een recent verschenen rapport van de Rekenkamer de kosten van de beoogde opvolger van de F-16 een onzekere factor blijven en de vooruitzichten voor de industrie verre van rooskleurig zijn (zie eerdere Kleintjes). In Amsterdam werd op de Dam 'gecollecteerd' door activisten in luchtmachtkleding. Het publiek bleek echter vooral geïnteresseerd in Sinterklaasinkopen. In Enschede werden handtekeningen opgehaald tegen de JSF, en werd cake verkocht "ten behoeve van de JSF". Het publiek liep wel warm voor de petitie tegen de JSF. In Den Haag probeerde een vertegenwoordiger van de wapenindustrie het publiek te bewegen tot een financiële bijdrage, om deze te kunnen overhandigen aan het NIFARP, de lobby van de defensie-industrie ten behoeve van de JSF. Ook hier was de opbrengst minimaal. In Hoogeveen collecteerden 'luchtmachtmilitairen' ten behoeve van het aldaar gevestigde Stork Aerospace, één van de grootste profiteurs van de JSF-deelname. Het plan was om het opgehaalde geld over te dragen aan de directie van het bedrijf, maar helaas was de opbrengst onvoldoende. Als troost zal de Stork directie chocolade geld worden aangeboden.
In het recent verschenen rapport over de JSF concludeert de Rekenkamer dat de Nederlandse deelname gepaard blijft gaan met een groot aantal onzekere factoren, zowel wat betreft de ontwikkeling van de kosten als ook de toegang van de industrie tot het programma. Bovendien zou volgens de huidige stand van zaken de industrie een hoger dan voorzien percentage van de JSF omzet moeten terugbetalen aan de staat. Tegelijk nemen de kansen voor de industrie om deel te nemen af naarmate de euro duurder wordt ten opzichte van de dollar. (www.stopwapenhandel.org & www.jsf-nee.nl)

Tweedehands wapenhandel

De staat is de afgelopen jaren de grootste wapenexporteur van Nederland geweest. Dat schrijft de 'Campagne tegen Wapenhandel', die afgelopen maand een factsheet over wapenverkopen door de overheid presenteert. De afgelopen vier jaar werd voor 1,5 miljard euro overtollig defensiematerieel verkocht. Het lijkt er sterk op dat de overheid bereid is haar eigen wapenexportbeleid aan te passen als ze er zelf aan kan verdienen. Dat is de afgelopen jaren in twee gevallen gebeurd, bij de verkoop van pantservoertuigen aan Egypte en in het geval van HAWK onderdelen voor Israël. Omdat de komende vier jaar wederom voor zo'n 1,5 miljard overtollig materieel in de verkoop gaat, is het zaak dat de Tweede Kamer dit goed in de gaten houdt. Terwijl bedrijven al jaren nauwelijks wapenexportvergunningen kregen voor Egypte werd in 2005 het beleid flink versoepeld toen dit land honderden pantservoertuigen wilde overnemen van Defensie. Hetzelfde gebeurde in oktober 2007 met Israël, toen na een jarenlange vrijwel volledige stop op wapenexporten naar dit land de regering besloot tot de verkoop van overtollige onderdelen voor Hawk luchtafweer.
Ook leveringen van defensiematerieel aan Thailand, Jordanië en Chili zijn moeilijk te rijmen met een terughoudend wapenexportbeleid. Doordat de overheid zowel exporteur als controleur is, bestaat de schijn van belangenverstrengeling. Inkomsten uit wapenverkopen door de staat vloeien grotendeels terug naar Defensie, waar ze een aanzienlijk deel van de begroting vertegenwoordigen.
De Campagne tegen Wapenhandel vindt dat de overheid juist op eigen wapenexporten strenge controle moet toepassen, om elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden en vanwege de voorbeeldfunctie die ze hoort te vervullen. Van de voorgenomen verkoop van Hawk luchtafweer aan Israël zou daarom alsnog afgezien moeten worden. Daarnaast moet de controlefunctie van de Tweede Kamer versterkt worden. In theorie wordt de Kamer altijd van tevoren ingelicht over een voorgenomen tweedehands verkoop. In praktijk gebeurt dit vaak kort tevoren of zelfs achteraf, waardoor toetsing nauwelijks mogelijk is. Het zou daarom een stap vooruit zijn wanneer het parlement altijd ruim van tevoren over voorgenomen verkopen zou worden ingelicht.
(Het factsheet "Wereldwijd Leverbaar. Handel in overtollige Nederlandse wapens" is te vinden op www.stopwapenhandel.org)

Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 429, 14 december 2007