Wat is Marelec?
Marelec is de naam van een maritieme conferentie, specifiek gericht op elektromagnetische toepassingen, die van woensdag 19 tot en met vrijdag 21 april aanstaande plaats zal vinden in marinebasis Kattenburg te Amsterdam. Volgens de organisatoren, Spearhead en de Nederlandse marine, gaat het hier om een "unieke kans" voor "mensen met een academische, industriële, theoretische, experimentele of militaire achtergrond" om "kennis te delen". Het programma bestaat uit "netwerkmomenten", lezingen en workshops. Zo houdt iemand van TNO een lezing over stroom- en aandrijvingssystemen aan boord van oorlogsschepen en is er een bijeenkomst met het Franse bedrijf DGA/GESMA over kathodische beschermingssystemen van militaire vaartuigen. Andere aanwezigen zijn het Noorse Defensie-onderzoeksbureau FFI, gespecialiseerd in militaire strategie, en het Swedish Defence Research Agency.
Naast deze lezingen is er ook een beursvloer waar bedrijven zichzelf met een stand kunnen presenteren. Welke bedrijven dit zijn, is nog niet bekend (1). Stork was echter bij eerdere Marelec-beurzen in 1997 en 2001 betrokken, dus de kans is groot dat ze, nu de beurs in Nederland is, aanwezig zullen zijn. Ook is het geen gek idee om Thales Naval, gespecialiseerd in "underwater systems" en radar, op deze beurs te verwachten.
Wat is mis?
De marine-onderdelen van legers moeten constant hun militaire capaciteit op peil houden om internationaal aanzien te behouden en om militair-strategische machtsposities te consolideren. Om daarin te slagen, moeten ze goede contacten onderhouden met bedrijven die militair materieel produceren. Militaire beurzen, of ze nou "maritieme conferentie" genoemd worden of niet, vervullen een sleutelrol in het onderhouden van deze contacten. Militaire beurzen zijn dus te zien als een soort olie in de militaire machine. Wat die militaire machine aanricht in bijvoorbeeld Irak, Colombia, Sri Lanka en Afghanistan is bekend: talloze doden en gewonden, verwoesting van huizen en destabilisering van de samenleving. Wat er mogelijk nog staat te gebeuren in Iran, Noord-Korea en Syrië laat zich dan ook raden. Deze (dreigende) oorlogen bieden absoluut geen oplossing voor de reële problemen, met name op het gebied van mensenrechten, die zich in deze landen voordoen, maar veroorzaken alleen maar meer ellende. In plaats van een fundamentele keuze te maken voor zaken als burgervredeswerk en ondersteuning van democratische oppositiebewegingen en samenlevingsopbouw, blijven met name westerse landen echter volharden in het voeren van bloedige oorlogen en eindeloze bezettingen. Het is duidelijk dat daarbij niet de belangen van de bevolking van de betreffende landen voorop staat, maar enkel en alleen het consolideren en verder uitbouwen van de (economische) machtspositie van het westen. Een positie waar ook de bedrijven die voor de militaire markt produceren garen bij spinnen. Door verzet tegen de infrastructuur achter oorlog, zoals bijvoorbeeld acties tegen militaire beurzen, kunnen we op een preventieve manier dergelijke oorlogen tegenwerken. Dat er bij veel militaire beurzen, zoals Marelec, misschien niet daadwerkelijk wapens tentoongesteld of verhandeld worden, doet hierbij eigenlijk niet ter zake. De hedendaagse hoogtechnologische oorlogsvoering heeft voor zijn "goede" functioneren informatie en technieken die op zulke beurzen aan de orde komen net zo hard nodig als de wapens zelf. Het is dan ook geen wonder dat veel aanwezige bedrijven, die zich in antwoord op protesten tegen het militaire karakter van deze beurzen vaak op het deels civiele karakter van de beurs en hun werkzaamheden en producten beroepen, zich met hun productie wel expliciet (mede) op militaire toepassingen richten en hun marketing hier ook op toespitsen. Nationale defensies zijn altijd welkome klanten, die vaak grote orders binnen brengen. Bedrijven die voor defensie produceren zijn gezien bovenstaande dan ook geen relatief onschuldige spelers in het geheel. Mede dankzij hen worden oorlogen, andere gewelddadige conflicten en situaties van onderdrukking in stand gehouden. Bovendien kunnen de enorme bedragen die omgaan in de wapenhandel veel beter gebruikt worden voor zaken als armoedebestrijding en ontwikkelingssamenwerking. Volgens de Ontwikkelingsorganisatie van de VN (UNDP) zullen de Millennium Doelstellingen - gericht op het elimineren van extreme armoede - niet gehaald worden als de bewapeningsuitgaven niet worden beperkt.
Milieu en dieren
Niet alleen vanuit antimilitaristisch perspectief is het goed om actie te voeren tegen Marelec. Er is ook een ecologische invalshoek denkbaar: verschillende vertegenwoordigers van de olie-industrie zullen aanwezig zijn, zoals iemand van ExxonMobil. Naast het feit dat controle over olievoorraden al lang een belangrijk motief is voor oorlog, zorgt de winning van olie in bijvoorbeeld Ierland, Zuid-Afrika en Nigeria voor sociale en ecologische rampen. Ook lopen er diverse campagnes om olie-bedrijven (2) te dwingen tot een meer verantwoorde rol in de strijd tegen klimaatsverandering. Daarnaast zullen op de Marelec-beurs diverse experts op het gebied van sonar hun kennis kunnen uitwisselen. Marineschepen zijn allemaal uitgerust met sonarapparatuur. Deze apparatuur zendt, om onderzeeërs op te sporen, constant een doordringend, laagfrequent signaal uit: LFA. In de buurt van de Canarische Eilanden oefent de NAVO met deze LFA-apparatuur, wat tot gevolg heeft dat spitssnuitdolfijnen regelmatig aanspoelen, gestorven aan caissonziekte. In de VS gebeurt hetzelfde, ook met walvissen, wat er toe geleid heeft dat een rechter, op verzoek van milieuorganisatie NRDC, verboden heeft dat de marine oefent in gebieden waar dolfijnen en walvissen leven (3).
Wat te doen?
Een groep antimilitaristen onder de naam "Ontwapen!" is bezig met het organiseren van acties tegen deze beurs. Bij acties tegen wapenbeurzen in 2005 (ITEC, UDT en NIID) bleek dat een combinatie van beïnvloeding van de gemeentepolitiek, (ludiek) protest en "directe actie" effect heeft. Die lijn zal doorgezet worden. Wat op dit moment vaststaat, is dat er een demonstratie komt op de eerste dag van de beurs, en dat in de aanloop naar Marelec er een "electronic shutdown" zal zijn, waarbij we zoveel mogelijk mensen oproepen om in te loggen op de website van de organisatoren, met het doel deze plat te leggen. Ook zullen we in de gemeenteraad inspreken met het verzoek de wapenbeurs te verbieden. Wie op de een of andere manier betrokken wil zijn bij het organiseren en/of mobiliseren voor deze acties, kan ons mailen op
1. De organisatoren van Marelec zullen dit binnenkort bekend maken via www.marelec.co.uk/exhibitorlist
2. Campagne gericht op Exxon www.campaignexxonmobil.org
3. www.antenna.nl/amokmar/udtnee/achtergrond.html
Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 412, 7 april 2006