antikraak is asociaal
Terwijl in DenBosch het ene na het andere pand gekraakt (en ontruimd) wordt zie je op heel veel plaatsen bordjes hangen met de verontrustende tekst "dit object is tijdelijk bewoond" vaak met het Camelot-logo (*), één van de allergrootste anti-kraakorganisaties (schavurken) in deze regio. Ook het ministerie van Economische Zaken is op haar internetpagina's de antikraakpraktijk aan het promoten, vandaar dat enig tegengewicht op haar plaats is.
In Nederland staat ongeveer vijf miljoen vierkante meter kantoorruimte leeg. Dit komt overeen met ongeveer tien procent van 't totaal aan kantoorruimte en dat wordt aanstaande zomer nog veel meer wegens de eerste vervaldatum van de vijfjaar-contracten die afgesloten zijn in de economische piekperiode van 2000. En ieder jaar komt er tien procent nieuwe kantoorruimte bij. Dit legt dus een enorm beslag op de infrastructuur van het bouwen, hetgeen de prijs voor de woningbouw opdrijft. Tegelijkertijd heeft de Nederlandse overheid de woningbouw uitbesteed aan de woningbedrijven (het woord corporatie kun je vrijwel schrappen). Alle huurprijsbescherming en sociale bedoelingen ten spijt, zal er meer huur voor woningen worden gevraagd bij een overvraag aan huurwoningen. Ook worden veel relatief betaalbare woningen tegen de vlakte gegooid, terwijl mensen om deze zelfde woningen staan te springen met wachtlijsten van heel veel jaren. Zelfs in dit klimaat durft de regering meer woningen te "liberaliseren", dat wil zeggen: nieuwe huurders van deze woningen krijgen niet meer de normale huurprijsbescherming. Huisjesmelkers - en zij die ten onrechte als zodanig gekwalificeerd worden - worden door de gemeente aangepakt zonder oog te hebben voor de belangen van de zittende huurders die, op de keper beschouwd, heus niet voor hun lol of de lage huren in zulke woningen wonen, dit terwijl de meeste gemeenten zelf helemaal niets (meer kunnen) doen aan de woningnood.
antikraak?
Niet zelden woont er in antikraakpanden het minimale aantal bewoners: panden met 10 mensen erin waar er wel 200 in kunnen wonen zijn de voorbeelden die we bedoelen. Antikraak maakt uitbuiting van de (speculatieve) leegstand economisch rendabel en -ten onrechte- maatschappelijk geaccepteerd: sommige gemeenten hebben de bevoegdheid woonruimte te vorderen in het belang van een rechtvaardige woonruimteverdeling, maar hier wordt vrijwel nimmer gebruik van gemaakt. Terwijl de Leegstandswet aan eigenaren de wettelijk geregelde mogelijkheid geeft om panden te verhuren zonder de normale huurbescherming, worden antikraakpanden veelal veel langer in gebruik gegeven aan antikrakers dan de toegestane duur van de vergunning (en eventuele verlenging daarvan inbegrepen) op grond van diezelfde Leegstandswet. De antikraakbureaus vangen van twee kanten euro's: van de eigenaar van het vastgoed die haar speculatieve bezit gevrijwaard ziet van kraken, als van de mensen die het pand tegen krakers beschermen. Dit terwijl deze partijen ook zonder deze bemiddeling elkaar gemakkelijk zouden kunnen vinden met behulp van de digitale snelweg. Bij achterstallig onderhoud wijzen de antikraakbureaus iedere verantwoordelijkheid van de hand. De antikraakbureaus schuwen niet zelden om met gebruikmaking van bluftechnieken hun oppassers ervan te overtuigen dat zij geen huurbescherming hebben in die gevallen dat er meer wordt betaald dan enkel de servicekosten. Antikraakbureaus behouden zich het recht voor om -op gespannen voet, zo niet helemaal in strijd met het huisrecht- onaangekondigd en zonder dringende noodzaak de woning te betreden. Dit is in het huurrecht, dat overigens niet zomaar met een overeenkomst opzij kan worden gezet, volstrekt uitgesloten (en terecht). Er zijn gevallen bekend dat antikraakbureaus zonder enige vorm van overleg de verwarming van hun oppassers afsluiten. Huurders van woonruimte hebben bij opzegging door de verhuurder altijd recht op tussenkomst van een rechter en dit is niet voor niets.
Dit alles bijelkaar maakt dat het fenomeen antikraak vooral moet worden gezien als een ernstige maatschappelijk ongewenste ontwikkeling met vooral uitholling van het huurrecht en deflatie van de positie van woningzoekenden tot gevolg. Antikrakers werken (al dan niet onbewust) mee aan de verrijking van organisaties die dergelijke neveneffecten van hun economische bedrijvigheid op de koop toe nemen. Het enkele argument dat men in een gat in de markt springt maakt het hele fenomeen van antikraak alles behalve moreel aanvaardbaar.
Oproep!
Ook antikrakers gaan veelal niet voor hun lol in een antikraakpand zonder huurbescherming (in sommige gevallen wel huurbescherming) wonen. Toch willen we hen oproepen om, wanneer zij al een beetje aan het overwegen zijn om te verhuizen, het boven uiteengezette ook in overweging te nemen. Niet in de laatste plaats willen we potentiële antikrakers oproepen om principieel niet hun geld te geven aan antikraakbureaus. Tevens zouden we eigenaren van vastgoed willen aansporen om zelf, buiten antikraakbureaus om, een betrouwbare partij te zoeken om eventuele leegstand op te heffen en daarbij in het kader van verantwoord ondernemerschap een maximale bezetting van het vastgoed na te streven, dit alles mogelijk in samenwerking met andere marktpartijen en overheden. Ervaringen met dergelijke praktijken zien wij graag tegemoet bij Kleintje Muurkrant, Postbus 703, 5201 AS, DenBosch
Kraken in DenBosch
Van vrijdag 15 tot en met zondag 17 april vindt er in DenBosch een Kraak-bijeenkomst-weekend plaats met allerlei workshops, discussies en muziek en feest in verschillende pandjes in de stad. Aanvang is vrijdag 15 april vanaf 17.00 uur op Maijweg 64a, vlakbij het NS-station (hou de volgende internetpagina in de gaten voor meer informatie www.kraak-forum.nl)
(*) Over het in DenBosch gevestigde (Goudsmitstraat 13) anti-kraakbureau Camelot hebben we in Kleintje Muurkrant al eens vaker geschreven (zoek in ons internet-archief op www.stelling.nl/kleintje). Ondertussen is dit een fors bedrijf geworden met vestigingen her en der in het land en ook in Londen en Brussel. Kleintje Muurkrant vraagt zich af waar de directeuren Joost van Gestel en Bob de Vilder gebleven zijn.
(**) "... en zij traden toe om de deur open te breken" (Genesis 19 vers 9)
Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 401, 8 april 2005