Het diagnose centrum

In het streven van onze paars-groen-blauwe politieke klasse om de markt te laten heersen, waar die nog niet bestond, gaat geen zee te hoog. De lofzangen op de meerwaarde van privatisering van nutsbedrijven, openbaar vervoer, en andere door belastinggelden gefinancierde diensten zijn nog lang niet uitgezongen. Er valt nog zoveel belastinggeld binnen te halen voor (nieuwe) bedrijven. Het hele gedoe heeft veel weg van de manier waarop in de voormalige Sovjet Unie een aantal managers zich kon verrijken op kosten van de gemeenschap. Die collectief gefinancierde dienstverlening zou enorm verbeterd kunnen worden door de tucht van de markt, de klant betaalt en nog meer van dat moois. Tja, het NS-bedrijf dat onroerend goed ontwikkelt heeft goede zaken gedaan, maar die kosten van het rijdend houden van materieel, die conducteurs en al dat gedoe, daar kan nog mooi op gesnoeid worden. Kabelbedrijven zijn in handen van enkele ondernemers, en de klanten van de centrale antenne weten wat dat kost. Minder service en meer dokken elke maand. Over enige tijd zal de WAOuitvoering geprivatiseerd worden, reken uit wat dat de gemeenschap (u en ik) zal kosten, zonder dat de mensen met een WAOuitkering daar beter van zullen worden. Voor de streekvervoerbedrijven geldt een bijna identiek verhaal, minder dienstverlening, minder bussen, hogere kosten, winstmarges die gehaald moeten worden, want ze worden gebenchmarkt aan die van andere sectoren, zoals de financiële sector. Kapitaal moet renderen immers, en geen gezeur over de gevolgen voor de samenleving, daar gaan we niet over.
Maar het kan allemaal nog een tandje beter. Kijk eens naar de mogelijkheden op de markt van gezondheid. De verzekeraars hebben zich de laatste maanden nogal rustig gehouden, want de politiek heeft immers besloten om het stelsel te gaan veranderen. Een onderdeel is het uitkleden van de AWBZ, zoals al eerder met andere sociale wetten wordt dit gedecentraliseerd naar de gemeenten. En omdat gemeenten relatief autonoom zijn kunnen er dus net als bij de Bijstandswet en de Wet Voorzieningen Gehandicapten ook op dit nieuwe gebied van zorg grote verschillen ontstaan tussen wat de verzekerde burger krijgt. Tel uit de winst. Maar, de andere verzekeringen daar valt nog wel het nodige aan te verdienen. De commotie die hier een jaar of wat geleden ontstond over de centrale huisartsenposten is nog niks vergeleken met wat de techniek mogelijk maakt. Laten we eens een uitstapje maken naar de uitvoeringspraktijk in de Verenigde Staten. Simon Head schetst in zijn boek "The New Ruthless Economy: Work and Power in the Digital Age" (uitgegeven door Century Foundation, the Oxford University Press) een angstwekkend beeld van de mogelijkheden die moderne software biedt voor het managen van de gezondheidszorg, met als bijkomende gevolgen lagere lonen en sterkere controle op de uitvoerders. Zij die werken in de medische callcenters hebben 225 seconden om de klant af te handelen, uiteraard met bonussen voor het ontmoedigen van de patiënt indien die een afspraak met de arts wil. Trouwens die arts heeft gemiddeld 7 minuten beschikbaar voor het afhandelen van een afspraak, want hij/zij moet zo'n 70 patiënten per dag afhandelen. Head noemt dit "de industrialisatie en het herontwerp van de gezondheidszorg". De verzekering hanteert zogenaamde "decision-making algorithms" die dicteren hoe lang de patiënt in het ziekenhuis kan verblijven, hoeveel tijd de arts mag besteden aan zijn patiënt, en niet te vergeten: welke behandelingsmethode de patiënt wel en welke hij niet mag ontvangen. Enkele recente loten aan deze tak zijn die van de systemen die een snelle diagnose van de ziekte mogelijk maken en de "Predictive Modeling to Identify - and Reduce - Future Health Care Costs".
De besparing van de snellere diagnostiek zit hem vooral in het vervangen van de "verouderde" arts-patiënt relatie, waarin de arts een lichamelijk onderzoek verricht, vragen stelt en tests uit (laat) voeren. Gelukkig kan hieraan een eind komen, nu is er immers "Iliad", een medisch specialistisch software programma... zoiets als de virtuele arts uit StarTrek Discovery. De huidige versie Iliad-4 is nog niet zover ontwikkeld als die virtuele arts, maar 900 ziekten, 1500 syndromen en 14000 ziektebeelden (zoals een gevoelloze teen) is niet niks. En dat voor slechts duizend dollar! Kassa...
En 't werkt zo simpel: de doktersassistent(e) typt het klachtenverhaal van de patiënt in de software en via een beslisboom komen we een heel end. Stel je eens voor wat er een financieel voordeel behaald kan worden als je verzekeraar je eerst naar een diagnostisch centrum verwijst, waar je met behulp van Iliad-9 of zo wordt ondervraagd. De arts krijgt een samenvatting te zien en geeft zijn diagnose, zonder verder veel contact met de patiënt te hebben. Op basis van die diagnose zal het computer-programma aangeven hoe de patiënt behandeld mag worden (uitgaande van zijn verzekering natuurlijk en wat de verzekeraar voor deze aandoening wenst voor te schrijven. Hoezo 4 weken bedrust, dat kost teveel, nee overmorgen opereren en dan kunt u na een week weer aan de slag). Gelukkig dat de Nederlandse taal slechts door een beperkt aantal mensen op deze aardkloot gesproken wordt, anders werd u tewoordgestaan door iemand in Vietnam, die met een namaakaccent u aan uw diagnose helpt. Maar, wie weet wat Iliad-15 kan bieden.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 389, 19 maart 2004