Sportinondedju!

De stad is een parel rijker. Een sport en vrijetijdscentrum met Paradise Bay - een tropisch zwemparadijs - en een Arctic Harbour, een ijsbaan dus. Op 25 april j.l. met veel trompetgeschal en landelijke media-aandacht geopend door kroonprins Willem Alexander en burgemeester Ton Rombouts. De ellende die Sportiom, met name diens bezoekers, sindsdien trof zijn maar mondjesmaat in de media gekomen. Het gaat niet goed met Sportiom. Kleintje zet eens wat feiten op een rijtje.

Al tijdens het eerste openingsweekend ontstonden tientallen ongelukjes en ongelukken. Menig (jeugdig) bezoeker kwam ten val, keerde met lichaamslange schaafwonden huiswaarts, en haalde handen en voeten open. Een enthousiaste jonge zwemmer was onder de indruk van de mooie rotswanden van Paradise Bay. En enthousiaste jongelui kijken met hun handen. Helaas. De wand bleek te zijn opgebouwd uit een soort scherven van glas. Twee vingers over de halve lengte doorgesneden. De enige in het hele Sportiom aanwezige (reis)verbandtrommel bleek wel pleisters te bevatten, maar die lieten in het bad weer snel los. Een jongedame glijdt over de glijbaan en vraagt zich beneden aangekomen af waarom de watertemperatuur zo hoog is geworden. Wat blijkt. Haar hele rechter lichaamszijde is opengeschaafd. Een mevrouw houdt erg van tropische-zwembad-glijbanen. Heeft ze in het hele land al gehad. Leuk zo'n nieuw zwemparadijs. Even 008 gebeld, die blijken het telefoonnummer van Sportiom al op het prikbord te hebben hangen, en snel naar Paradise Bay. In de glijkoker heeft ze gauw door dat er problemen komen. Als doorgewinterde ervaringsdeskundige ziet ze dat de omhoog-omlaag-lijn van de glijbaan te extreem is en ja hoor, beneden aangekomen blijkt ze onderweg een vrije val van acht meter niet zonder rugbreuk te hebben doorstaan.

In de derde week van mei zullen de in de haast gesloten glijbanen heropend worden. Met grotere pompen, zodat er meer water (remwater blijkt dat te heten) doorheen kan. We wagen te betwijfelen of het gevaar in Sportiom daarmee verholpen is. Al enige weken wordt het Kleintje geconfronteerd met niet nader te noemen bronnen die beweren dat er een rapport van de Stichting Consument en Veiligheid in omloop zou zijn waarin het hele zwemgedeelte van Sportiom als onveilig is geclassificeerd. Waarom Sportiom, gemeente of exploitant Libema dat niet aan de grote klok hangen kunnen we wel snappen. Maar waarom de Stichting Consument en Veiligheid hiermee niet openlijk naar de pers stapt is ons een raadsel.

De Sportiom-directie - Hillary&Hordijk - is niet ongelukkig met de aandacht voor de ongelukken van de afgelopen periode. Het zal je wellicht verbazen, maar ze zijn er daar van overtuigd dat het begrip 'ongelukjes' en 'veiligheid' uiteindelijk helemaal niet zo'n grote impact hebben op potentiële bezoekers. Da's overigens ook niet zo raar, want met de opening van Sportiom heeft de gemeente alle openbare zwemvoorzieningen per direct gesloten. Als je wilt zwemmen zul je dus wel naar het paradijs van exploitant Libema moeten.
De Sportiom-directie is blij met de veiligheidskwestie in de media omdat daarmee de exploitatie niet ter discussie wordt gesteld. Al in januari 1995 rekende Kleintje Muurkrant de lezers voor hoe de exploitatie van Sportiom per definitie onmogelijk zou worden. En hoe daar de gemeente de financiële schade zal moeten dragen.

Libema de lusten, gemeente de lasten
In de bouw- en exploitatieafspraken zijn door het toenmalige gemeentebestuur enorme blunders begaan. Van de totale bouwinvestering van ruwweg 68 miljoen gulden draagt de uiteindelijke exploitant (Libema met diens directeur Diederik Lips) slechts 10 miljoen. Naast de bijna 60 miljoen die de gemeente investeerde moet ze per jaar 5,3 miljoen betalen voor berekende exploitatieverliezen als er maar 1 miljoen bezoekers zullen komen. En nog eens 1,8 miljoen voor het gebruik van de educatiebaan voor openbaar onderwijs etc. Als Sportiom winst gaat opleveren profiteert de gemeente mee, maar hier ligt de pijnlijkheid. Sportiom levert winst op wanneer er 1 miljoen betalende bezoekers per jaar komen. Neem even de moeite om te berekenen of dat lukt. 1 Miljoen bezoekers is met de openingstijden van Sportiom 253 per uur. Per uur! Dat is 4,2 nieuwe betalende bezoekers per minuut! Nou is er in de drukte van het eerste weekend al een Kleintje-medewerker gaan kijken om tot de conclusie te komen dat zelfs toen (met alle openingsaandacht) dat aantal bij lange na niet bereikt werd. Gaandeweg zal het bezoekersaantal van Sportiom gaan afnemen. Dat zie je bij elk geopend complex. En dus is de conclusie dat het zwembad gigantische verliezen zal gaan draaien gerechtvaardigd.

Wie draait er op voor het verlies?
De eenvoudig te berekenen gigantisch grote verliezen op de exploitatie van Sportiom zullen ten laste komen van ... de gemeente. Jazeker. Want Libema heeft het slim geregeld, c.q. het gemeentebestuur heeft uiterst dom gehandeld. De eventuele exploitatieverliezen liggen bij de gemeente, dus bij de Bossche burgers. Dat is contractueel geregeld. Alleen onder die regeling wilde Libema meedoen. Da's slim ondernemerschap. Klein investeren, verliesrisico's voor grote co-investeerder (gemeente). Ook contractueel is vastgelegd dat alle bijkomende activiteiten als horeca en dergelijke door Libema worden geëxploiteerd. Met alle winst voor hen. Op het informatiebandje van Sportiom wordt dan ook met nadruk vermeld om naast de f 8,50 entree vooral voldoende geld mee te nemen voor "uitgaven tijdens verblijf." Iedereen weet dat de horeca en ijstentjes in het complex wel een lekkere boterham zullen opbrengen. Helaas zal dat voor de verliezen die de gemeente moet betalen niet verzachtend werken, want Libema mag hiervan alles houden, ook al loopt de exploitatie van het totale complex volledig mis.

Kleintje Muurkrant durft hierbij de voorspelling voor Sportiom wel aan. Het wordt een financieel fiasco. Dat schreven we in 1995 en dat is alleen nog maar duidelijker geworden. Of Libema in de constructie blijft zitten is nog maar zeer de vraag. Met de relatief kleine investering zal het bedrijf snel in de positieve cijfers komen (drank blijkt altijd goed te lopen, dat merken we in ons wekelijkse Kleintje-café al) en zal het eieren voor zijn geld kiezen en er tussenuit piepen voor de financiële ellende uitgebreid in de burgerlijke pers zal worden uitgemeten. Een politiek debâcle waarbij de verantwoordelijken voor een belangrijk deel al weer uit de politiek vertrokken zijn. Net zoals eertijds bij Stienstra en bij de Sporthal Maaspoort. Het gemeentebestuur van Den Bosch heeft in periode van relatieve rijkdom enorm met geld gesmeten richting grote projecten en de ontwikkelaars daarvan. Ze heeft zichzelf exorbitante financiële verplichtingen voor de toekomst op de hals gehaald. En nu, in de periode waarin plots miljoenen moeten worden bezuinigd, zal ook Sportiom ons - als een baksteen aan het been van ons, Bossche burgers - naar de bodem van het bad trekken. De vraag is of de burgers creatief genoeg zullen zijn om de verantwoordelijken op te zoeken en aan te spreken. Waar ze ook zijn. Want de parel van de stad blijkt een ordinaire waardeloze knikker te zijn.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 321, 22 mei 1998