't verleden maar toch vooral de toekomst

Vaak hebben de onderwerpen in het Kleintje niks met Den Bosch te maken, althans niet rechtstreeks. Maar toch proberen we zoveel mogelijk een relatie te leggen naar dit kleine Brabantse provincie-stadje. Waarom eigenlijk?

Kleintje Muurkrant is in 1977 begonnen als een soort communicatie-bulletin voor de vele mensen die vanaf het midden van de zeventiger jaren actief waren in diverse actie'bewegingen' binnen Den Bosch. Voornamelijk actief met het kraken van leegstaande panden uit protest tegen huizenmelkerij en speculatie in het algemeen, maar ook rondom vrouwenbevrijdingsstrijd, anti-kernenergie en/of totaal(dienst)weigeren. Naast het wekelijks in de stad aanplakken van een "grote" Muurkrant verscheen er aanvullende informatie in "kleintje" Muurkrant. De behoefte aan het "vrije" nieuws nam snel toe, zeker in die beginperiode waar het Brabants Dagblad de Bossche 'tegen'beweging simpelweg negeerde. Het Kleintje kreeg, naast de toenmalige "Radio Vrij Den Bosch", een stevige basis in Den Bosch en is die tot op de dag van vandaag niet kwijtgeraakt. Ondertussen zijn de onderwerpen echter behoorlijk veranderd, vooral uitgebreid. Je kunt het nu zo gek niet meer bedenken of je kunt het in het Kleintje tegengekomen: anti-sectarisme, artikelen over de Sociale-Dienstrepressie, veel te weinig informatie over de 'moderne' Bossche kraakcultuur, chipknip-kritiek, Georgië-stukken en ga zo nog maar even door. Het bereik van het Kleintje is ook aanzienlijk veranderd: van de maandelijkse 1500 gedrukte kranten gaat de helft naar buiten Den Bosch. De sinds een jaar op internet verschijnende teksten worden maandelijks door een dikke 1000 mensen "aangeklikt". Wat hiermee verder gebeurt weten we uiteraard niet...

Think Global Act Local
We gaan hier geen opsomming geven van de twintig jaar Kleintje Muurkrant die achter ons liggen, daar maken we nog wel eens een boekje over of zo, maar het is wel interessant om wat lijntjes naar de toekomst uit te zetten. Het is duidelijk dat onze 'formule' van een lokale actiekrant redelijk goed functioneert en dat de inhoud blijkbaar interessant genoeg is voor zeer velen die helemaal niets met de stad Den Bosch van doen hebben. We proberen dan ook de lokale onderwerpen zo te benaderen dat zoveel mogelijk mensen zich hierin kunnen herkennen. Nu is dat niet zo heel moeilijk aangezien de ontwikkelingen in het huidige Nederland overal zo'n beetje parallel lopen. De privatisering van openbare voorzieningen bijvoorbeeld leidt overal tot structurele lastenverzwaringen voor de burgers. De schaamteloze invoering van het zogenoemde marktmechanisme op terreinen als onderwijs, gezondheidszorg, ja zelfs de "sociale hulpverlening" leidt overal tot vrijwel vergelijkbare drama's. Wantoestanden op de Sociale Dienst te Den Bosch worden herkend door Kleintje-abonnees in Leeuwarden, Maastricht of Volendam. Een artikel over de effecten van de gedwongen sollicitatieplicht wordt door zeer veel mensen die hiermee te maken hebben in de regel zeer snel opgepikt. Dat merken we aan de toenemende reacties op het Kleintje. De aandacht die we besteden aan de aantrekkingskracht van diverse occulte stromingen en versimpelde (holistische) samenlevingsvisies wordt, afgemeten aan het aantal positieve en negatieve reacties, klaarblijkelijk als interessant ervaren. Uiteraard stemt dit ons tot vreugde want het is nu eenmaal hartstikke inspirerend om een blaadje te maken. We zitten hier met de mensen van het Muurkrantkollektief als spinnen in een web van actiegroepen en andere bladen en media-initiatieven. Met velen hebben we redelijk goede contacten en/of ruilabonnementen en we zitten midden in een niet aflatende stroom persberichten, bulletins, kranten, blaadjes, en sinds kort ook elektronische post (email). Zolang er voldoende mensen op Kleintje Muurkrant geabonneerd blijven kunnen we door blijven gaan met dit maandelijkse fenomeen. We hebben namelijk in die twintig jaar nogal wat collega-bladen zien opkomen en omvallen. Jammer jammer... Een hele tijd geleden had zo'n beetje iedere redelijk grote stad in Nederland haar eigen actieblad. Grote stapels papier hier op de Kleintje-redactie getuigen hier nog van. Helaas zijn vrijwel al die bladen verdwenen. Je kunt je afvragen, althans dat doen wij wel eens, waarom het Kleintje eigenlijk nog bestaat? Het is namelijk zeker niet zo dat de Kleintje-abonnees al die jaren dezelfde zijn gebleven. "Vroeger" kende je zo'n beetje het hele abonnementenbestand. Dat is definitief verleden tijd. Vrijwel alle mensen die jaren geleden actief waren in de Bossche actiebeweging zijn uit ons abonnementenbestand verdwenen en vervangen door..., tsja, dat weten we dus niet... Dat maakt ook eigenlijk niet uit, het feit dat er nog steeds voldoende mensen zijn die het, door het inzenden van kopij, mogelijk maken het Kleintje te blijven maken, is het allerbelangrijkste. We willen met het Kleintje graag een soort platformfunctie vervullen; de drempel voor lezers om zelf artikelen te schrijven zo klein mogelijk proberen te maken.

Dat het Kleintje zich zo nadrukkelijk profileert als een actieblad en platform voor iedereen in Den Bosch (en verre omgeving) lijkt op de lange duur een riskante onderneming. Toch blijkt dat de door ons beschreven gebeurtenissen vrijwel overal vergelijkbaar aan de gang zijn. Iedere stad en ieder dorp schijnt zichzelf als het middelpunt van het universum te zien en is met behulp van alweer een congres-, concert- of zwem- en schaatsparadijs bezig zich voor miljoenen uit te leveren aan projectontwikkelaars en ander schorriemorrie. En iedereen heeft natuurlijk feilloos in de gaten dat dit alles gefinancierd wordt door steeds hogere heffingen die moeten worden opgebracht door de mensen zelf. Een veelbetekenend "marktmechanisme" waarover we het in komende Kleintjes ongetwijfeld nog vaak zullen hebben.

Tegenwicht aan het VNU-monopolie
Zoals in veel Nederlandse steden is ook in Den Bosch de nieuwsvoorziening gemonopoliseerd. Naast de landelijke bladen verschijnen hier - allen van de VNU - het Brabants Dagblad en een stapel huis-aan-huisbladen. In de praktijk betekent dit dat de VNU bepaalt wat wel en geen nieuws is, wat wel en niet interessant is... Het betekent dat er niet slechts sprake is van een nieuwsmonopolie, maar vooral van nieuwsmanipulatie. Ook hiertegen probeert Kleintje Muurkrant stelling te nemen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het mediamonopolie Brabants Dagblad in onze kolommen er regelmatig van langs krijgt.

Toekomst van onafhankelijke bladen
Voor de toekomstige ontwikkeling zijn we natuurlijk sterk afhankelijk van een stabiel abonneebestand. De huidige situatie is niet echt rooskleurig. Op korte termijn zijn er nieuwe abonnees nodig om de lange termijn ook te halen. Want na twintig jaar Kleintje Muurkrant menen wij dat er nog steeds een grote behoefte bestaat aan de informatie die wij brengen als platform van eenieder die van Kleintje Muurkrant gebruik wil maken. Promotie is niet onze sterkste kant, maar dit nummer van Kleintje Muurkrant zal in een grotere oplage dan gebruikelijk worden verspreid. Natuurlijk in de hoop dat dit nieuwe abonnees oplevert, maar ook om eenieder kennis te laten maken met de platformfunctie van Kleintje Muurkrant. Problemen in je wijk, met je huisbaas, met de sociale dienst of wat dan ook kunnen voor een ander zeer herkenbaar zijn en via Kleintje Muurkrant kan je met die 'ander' in contact komen. Voel je vooral aangesproken!

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 309, mei 1997