.puntje

Perfect getimed deze keer, het bijltje van Kok. Op de dag dat de gelegenheidscoalitie van vakbonden en oppositiepartijen in Amsterdam met de nodige tam-tam haar plannen voor de armoedebestrijding presenteerde, gaf Kok vanuit Den Haag fijntjes te kennen dat er in het voorjaar weer extra bezuinigingen op het programma staan. Zalm was opnieuw aan het rekenen geslagen met de onverwachte tegenvallers en kwam precies op tijd met de uitkomst van zijn sommetje. Maar in september meldde Zalm nog een meevaller van anderhalf tot twee miljard en in november kwam daar de meevaller van één miljard aan extra vennootschapsbelasting nog eens bij. Daarbij hadden de sociale fondsen een meevaller van een half miljard omdat er minder sociale uitkeringen waren verstrekt dan was verwacht, was de budgetoverschrijding van de zorgsector lager dan ingeschat en was er nog de recente meevaller dat er vanwege de verlaging van de rente minder staatsschuld hoeft te worden afbetaald. Plaats je het bedrag van deze meevallers tegenover dat van de tegenvallers, dan geeft dat dit kabinet geen enkele reden om maar weer eens uit stelen te gaan bij de zwaksten van onze samenleving, zo zou een argeloze rekenaar zeggen. Maar voor de armoelijders in Nederland heeft dit kabinet alleen maar tegenvallers in petto. De meevallers mogen namelijk, zoals is afgesproken in het regeerakkoord, alleen maar worden aangewend voor het verlagen van het financieringstekort (dit jaar gedaald naar een pietluttige 1,2 procent van het bnp!). De tegenvallers daarentegen worden steevast in de vorm van bezuinigingen uitgesmeerd over de ruggen van de zwaksten. Om structurele verbeteringen op het gebied van armoedebeleid te verwachten van een coalitie die juist ten tijde van een ongekende economische hoogconjunctuur de aanwezige armoede nog veel schrijnender heeft gemaakt dan ze al was, moet je wel over een grenzeloze domheid beschikken, zo lijkt het me. Daarom voor het CDA, opvallend aanwezig in de anti-armoedecoalitie als een wolf in schaapskleren, hierbij de raad om Muskens maar eens te benaderen met het verzoek of hij aan de minima zijn bisschoppelijke goedkeuring wil verlenen voor het stelen van een ijskast of wasmachine. Gegarandeerd meer kans op succes, heren farizeeërs! Vergeet niet dat Kok en kornuiten in staat zijn geweest om bejaarden een nieuw kunstgebit te ontzeggen terwijl onze economie een gouden tijd beleefde.
Laatst weer zo'n streek. Het is bekend dat Nederland over elf jaar geen 6 procent minder koolstofdioxide zal uitstoten zoals is afgesproken, maar 15 procent méér! Daarbij zal volgens een RIVM-rapport de uitstoot van CO-2 van een Schiphol met 700 duizend vliegbewegingen enorm toenemen tot 19 miljard kilo per jaar, net zoveel als de totale uitstoot van het Nederlandse wegverkeer! Maar de kerosine die ervoor zorgt dat de welgestelden van ons landje regelmatig een weekje vertoeven in tropische oorden, vloeit op Schiphol nog steeds vrij van accijns en over vliegtickets hoeft geen BTW te worden betaald! En met wat voor 'ecotax' komt Vermeend de bocht omzetten? Het hoge BTW-tarief op water! Eén van de eerste levensbehoeften! Wat een lef. Alsof er in Nederland momenteel geen 655 duizend huishoudens bestaan die moeten leven van een inkomen op of rond het sociale minimum en dus nu al grote moeite hebben met het betalen van hun waterrekening. En nu we toch al enige tijd zijn vervallen in het gescherm met cijfermateriaal: de FNV heeft het standpunt ingenomen dat allerlei lapmiddeltjes niet afdoende zijn voor een reële verbetering van de armoedesituatie in ons land. Omdat het sociale minimum achterop is geraakt bij de inkomenspositie van de verdieners, pleit de vakbond voor een algehele verhoging van de uitkeringen. Het kabinet is hier echter fel op tegen met het argument dat dit slecht is voor de werkgelegenheid omdat dan immers ook het minimumloon omhoog zou moeten. Maar met de werkgelegenheid gaat het blijkbaar zo goed dat het soms wel lijkt alsof er zich meer mensen bezighouden met de laatste hardnekkige baanlozen dan dat deze doelgroep groot is! En wat is er trouwens verkeerd aan het verhogen van het minimumloon? Niets. Integendeel, dat is hard nodig en dat wordt niet alleen bewezen door de sterk gegroeide groep aan de onderkant van de arbeidsmarkt die ondanks het hebben van een 'betaalde' baan, toch in armoede blijft steken. Soms zeggen cijfers genoeg. Op 16 november jongstleden meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat nergens in Europa de werkdruk zo hoog ligt als in Nederland. Het regelmatig werken in een hoog tempo was toegenomen van 38 procent in 1994 tot 43 procent in 1997 en 25 procent van onze arbeiders moet regelmatig zwaar (lees: te zwaar) werk verrichten, zo lezen we. En misschien vergis ik me nu wel, maar was er dit jaar niet ook een onderzoek waaruit bleek dat ook de produktiviteit per arbeider nergens zo hoog lag als in Nederland? Maar het voorgaande slechts ter illustratie, de cijfers die direct betrekking hebben op de huidige armoede in ons landje verschenen vorige maand in 'Portrait social de l'Europe', een onderzoeksrapport van Eurostat (het 'CBS' van de EU). Daaruit blijkt dat de koopkracht van het Nederlandse minimumloon er in de periode tussen 1980 en 1997 21,3 procent op achteruit is gegaan! Maar Meester Overloper Kok geeft nog steeds geen krimp: een algehele verhoging van de uitkeringen behoort nu eenmaal tot de onmogelijkheden want het minimumloon mag alles, behalve omhoog. En nu val ik bijna om van de slaap, maar zo vreemd is dat niet, want half Nederland zit inmiddels alweer vast in de ochtendspits. En om toch maar eens aan een nieuwjaarsgekte mee te doen, waag ik het te eindigen met een voorspelling over de toekomstige loopbaan van onze Meester Overloper. Alles wijst erop dat hij deze kabinetsperiode ongestoord zal doorgaan met zijn rooftocht onder de zwakkeren. Als tegen het einde van zijn rit de chaos in de zorgverlening en de sociale zekerheid onmenselijke en onhoudbare vormen heeft aangenomen, zien we hem met het diploma poldermodel op zak nog net op tijd zijn hielen lichten voor de sprong naar een belangrijke functie in de Europese Unie. Vervolgens zal hij zich dan geroepen voelen om binnen de EU voor eens en altijd af te rekenen met de Franse arrogantie. De Franse arrogantie om in de periode tussen 1980 en 1997 de koopkracht van hun minimumloon met 28,8 procent te laten stijgen, wel te verstaan. Rare jongens, die Hollanders.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 328, 8 januari 1999