Puntje/293

De zegeningen van de vrije-markteconomie beginnen zich al aardig af te tekenen in het straatbeeld van ons landje. Zo is er de opvallende toename van dikdoenerige auto's (veelal van Duits fabrikaat) van minstens een ton die je voorbij ziet schuiven. Of het verschijnsel, dat ieder beetje onderneming van naam zich tegenwoordig gehuisvest vindt in een nieuw bedrijfspand waar de patserigheid en arrogantie van afstraalt. Maar ook aan de onderkant van de samenleving begint de werking van de vrije markt zijn vruchten af te werpen. Die oudjes die men tegenwoordig in iedere grote stad ziet scharrelen tussen afval zullen het beamen; de hoeveelheid etensresten en nog bruikbare voorwerpen die door de vruchtenplukkers van een tomeloze consumptiemaatschappij dagelijks wordt afgedankt, groeit gewoon mee met de toegenomen concurrentie die deze grijsaardjes ondervinden op hun 'markt'. Zelfs het snel groeiend aantal daklozen zal gaan profiteren van de zegeningen van de vrije markt-economie; binnenkort kunnen ze maar liefst tot 10 uur 's avonds gebruik maken van de warmte in de warenhuizen en overdekte winkelcentra. Ook binnenshuis dringen de zegeningen van de vrije markt door; zo ben ik bijvoorbeeld dolblij mijn invalide schoonmoeder niet meer op visite te krijgen sinds het gebruik van openbaar vervoer niet meer binnen haar vergoedingen en budget viel. Wat? Zegeningen? Duivelsdrek van een paar honderd multinationals! De grootste volksverlakkerij ooit! Europa wordt overgeleverd aan de regels van de pure hebzucht en ons landje wordt de stront mee ingetrokkken. De afbraakpropagandisten maken er geen geheim meer van: de WAO, WW, Ziektewet, Algemene Bijstandswet, CAO's (het begint bij de thuiszorg, grrr!), en het minimumloon worden overgeleverd aan de hebzucht van de markt, aan de systematische ondermijning van het beetje sociale beschaving waarvoor de voorgaande generaties van arbeiders keihard hebben moeten knokken. Al meer dan vijftien jaar aaneen is er een rigoreus bezuinigsbeleid uitgevoerd dat de inkomens- en rechtsposities van de laagstbetaalde werknemers en uitkeringsgerechtigden inmiddels tot aan het bot toe heeft afgekloofd. Ook onder het mom van werkeloosheidsbestrijding zijn in dezelfde periode jaarlijks miljarden guldens gemeenschapsgeld in de vorm van lastenverlichtingen en '1001' subsidie-varianten terecht gekomen bij veel toch al zeer vermogende multinationals. Bij multinationals die de hierdoor ontstane extra winst -volgens de regels van de markt- weer hebben geïnvesteerd in robotisering en automatisering. Bij multinationals die graag fabrieken bouwen in werknemers-voor-een-duppie-landen als China, Brazilië en Indonesië, waardoor ze de aldaar heersende despoten en dictators die de bevolking hel op aarde brengen, nog vaster in het zadel helpen dan ze al zaten en er voor zorgen dat dit ergste soort uitschot hun zelfverrijking en gruwelijke onderdrukkingspraktijken goed bewapend kan voortzetten. Bij multinationals waarvan de jaarcijfers al sinds de eerste drastische bezuinigingsmaatregelen met immer groter wordende sprongen omhoog schieten en die vooral de afgelopen vijf jaar de ene record-winst na de andere boekten. Bij multinationals die hun winsten vrijwel onbelast uit ons landje kunnen sluizen dankzij allerlei ingewikkelde internationale constructies die zij tot hun beschikking hebben. Bij multinationals waarvan jaarlijks uit de statistieken blijkt dat de enige personeelsuitbreidingen slechts bestaan uit bestuurders en allerlei soorten managers die salarissen van een half miljoen tot een miljoen of meer per jaar in de wacht slepen. Bij multinationals waarvan veel van deze bestuurders en managers hun onbeschofte salaris vervolgens proberen terug te verdienen door mogelijkheden te ontdekken of te scheppen die er voor zorgen dat er zoveel mogelijk 'dure' arbeiders op de werkvloer nutteloos worden en kostenloos de laan uit kunnen worden gestuurd. Dankzij het afbraakbeleid van politici die de bevolking al jarenlang met valse koopkrachtplaatjes en misleidende beloften over de werkgelegenheid op het verkeerde been hebben gezet, is het kapitaal van veel vermogende internationale ondernemingen inmiddels duizelingwekkend toegenomen terwijl voor de slachtoffers van dit beleid de armoede-val is dichtgeklapt. Het hele samenlevingsklimaat in dit land is inmiddels danig verziekt door dit afbraakbeleid, maar de werkgelegenheid waar al die offers zogenaamd voor moesten worden opgebracht, is er -per saldo- vrijwel niets op vooruit gegaan. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat we de komende tien jaar geen noemenswaardige (fatsoenlijke...) uitbreiding van de werkgelegenheid hoeven te verwachten. Dat politici ondanks de explosief gestegen woonlasten nog steeds onverminderd doorgaan om onder het mom van werkeloosheidsbestrijding de inkomensposities aan de onderkant van de arbeidsmarkt aan te pakken, zegt alles over hun knechting door de markt. Het lijkt wel alsof in dit landje geen enkele politieke ziel zich nog bekommert om het feit dat wanneer de trein van ouderen, zieken, sociaal zwakkeren en minderheden eenmaal op het traject van de vrije markt is geplaatst, er onvermijdelijk -wissel na wissel- veel van zijn wagons zullen worden uitgerangeerd op een doodlopend spoor. Terwijl het botte slopersbijltje dat is losgelaten op de sociale voorzieningen alsmaar dieper hakt in de kloof tussen arm en rijk, hebben ook de volksverraders van de PVDA inmiddels laten zien totaal geen grenzen meer te kennen in hun knieval voor de vrije markt. Met hun goedkeuring voor de afschaffing van de Ziektewet hebben ze onvermijdelijk de deur geopend voor dezelfde tweedeling die ook de nazi's eens voor ogen hadden: een maatschappij die de mens een waarde-oordeel toekent naar gelang de toestand van zijn gezondheid. De regeergeile engdenkers die hun ziel bij Suharto te grabbel hebben gegooid, de paarse inquisiteurs van de mammon, hebben flink wat haast om de verworvenheden van ons volkje geheel over te leveren aan privatiseringen en de terreur van de vrije markt. En hoe het uiteindelijk zal gaan wanneer het milieu en het welzijn van een volk door de politieke machthebbers in zijn geheel wordt overgelaten aan de werking van de markt, zien we in Nigeria. Maar we zien het overal, net zo goed in Amerika of Signapore; naarmate in een land de markt meer invloed heeft op sociaal-economische en milieu-technische vraagstukken neemt de ellende van het volk en de teloorgang van de natuur toe. Iedere duw in die richting die we krijgen doet duidelijk afbreuk aan het beschavingsplaatje van onze samenleving en dringt ons onomkeerbaar verder in een stroomversnelling waarin het voor de meeste mensen steeds moeilijker zal worden om het hoofd boven water te blijven houden. Toch lijkt zo'n toekomst-perspectief de hogepriesters van de EMU niet te weerhouden om het pad te effenen voor de nieuwe onderdrukkers van Europa. Het lijkt wel alsof iedereen totaal is vergeten dat het de groot-industrieëlen waren die voor Hitler en het nazisme het licht op groen hebben gezet. De leden van de Europese schaduwregering, de 'European Round Table of Industrialists' (ERT), een kongsie van veertig grote Europese multinationals, de werkelijke architecten van het Verdrag van Maastricht en de opdrachtgevers voor het slopen van het sociale vangnet in Europa, dreigen de geschiedenis te herhalen. Natuurlijk is het niet zo dat dit zal gebeuren met dezelfde herkenbare uiterlijkheden zoals we die hebben gezien in de jaren dertig en veertig. De wegen die leiden naar een onderdrukkende totalitaire technocratie waarin voor 'verliezers' geen plaats is, worden op een beschaafd ogende manier ingeslagen, maar de automatismen van het virtuele flitskapitaal werken onverbiddelijk en kennen geen geweten. Wat dat betreft kan de waarschuwing van de sociaal-democraat Gunther Grass (geboren in Danzig, maar bekend als Duitslands beroemdste schrijver) die in kleintjeM 291 te lezen was, niet genoeg worden herhaald. Voor hem bestond er geen twijfel meer over het feit dat in Europa 'het fascisme nieuwe en moderne vormen zoekt zoals in het Italië van Berlusconi. Het nieuwe fascisme, dat zijn niet de bullebakken met stierenekken die met nazi-vlaggen rondlopen. Die leiden alleen de aandacht weg van het echte fascisme in maatpak dat zich zogenaamd gematigd opstelt. Dat is veel gevaarlijker.' Mikis Theodorakis, eens de zingende verzetsheld van de Grieken in hun strijd tegen het militaire regime, verwoordt in een interview een ander stukje van het gevaar: 'In Griekenland zitten er onverantwoordelijke machten achter het politieke spel die niemand meer controleren kan. We kennen een soort Berlusconisme, zonder Berlusconi. Die lieden beheersen de media, ze kunnen ongelimiteerd censuuur toepassen. Dat zijn voor mij neo-dictoriale intriges en fascistische praktijken.' De kop boven dit interview (Volkskrant 160595) waarin Theodorakis de Griekse en Europese politiek aan de kaak stelde luidde: 'Duitse mark regeert een zielloos Europa.' Die uitspraak raakt wel de kern van de waarheid, maar alhoewel het in de oren van een Nederlander niet zo spectaculair zal doorklinken, was 'Bedrijfsleven regeert een zielloos Europa' correcter geweest. Of, om ook de gemiddelde Hollander dan toch wat wakker te schudden: 'Bedrijfsleven regeert een zielloos Europa en drijft het in handen van Duitsland'. Het EU-EMU-beleid, dat zich de laatste jaren voornamelijk heeft gekenmerkt door het onderuit halen van de sociaal-economische positie van de Europese burgers is niets meer dan een dictaat van de multinationals die zich hebben verenigd in de ERT. Een stelletje Europese groot-kapitalisten dat er alles voor over heeft om hun belangen onder de bescherming van de Duitse mark te plaatsen. De steeds duidelijker uitgesproken Duitse eis om de inzet van de mark voor de EMU ook te koppelen aan politieke eenwording van de deelnemende landen, zal door dit groepje machthebbers dan ook klakkeloos worden uitgedragen omdat dat voor hen de beste kansen inhoudt om succesvol deel te nemen aan de wereldvernietigende strijd op het slagveld van de vrije markt. Een strijd tegen een veelkoppig monster waarvoor ze zelf -uit puur winstbejag- alle Europese deuren wagenwijd hebben open gezet. Binnen niet al te lange tijd zullen we dagelijks via de media worden gehersenspoeld met lofzangen op de ECU, maar die E voor de naam zal niet kunnen voorkomen dat Duitsland de Europese Centrale Bank zal gaan bestieren en zo het sociaal-economische beleid van andere lidstaten kan gaan dicteren. En of mijn vermoeden dat nationalistische tendensen in Duitsland en Frankrijk er nog voor zullen gaan zorgen dat de Frans-Duitse as een vastloper krijgt, juist is of niet; in beide scenario's valt het voor ééen landje inmiddels al haast niet meer terug te draaien dat het dankzij het EMU-avontuur minimaal zal degraderen tot een Duitse satellietstaatje: Nederland. Hè, dat brengt me dan eindelijk weer eens terug bij het relaas dat aanvankelijk ook voor dit puntje weer op het puntje stond om te worden vervolgd. Weet je nog? Die beloofde lawine van citaten uit kranteknipsels over allerlei kwalijke ontwikkelingen in het Duitsland van Kohl die er op wijzen dat Duitsland wel degelijk een gevaar voor Europa betekent? Daar is nu dus geen plaats en tijd meer voor. Het feit dat recidivist Linschoten dankzij zijn succesvolle afbraakbeleid van de WAO, zijn destructieve lusten nu ook heeft kunnen botvieren op de Ziektewet, Algemene Bijstandswet en WW, heeft een onverwachte wending aan dit puntje gegeven. Overal om me heen staat het product van dagenlange voorbereidingen voor dit puntje opgesteld: stapels dozen en mappen met opnieuw gelezen en opnieuw gesorteerde kranteknipsels en notities over Duitsland... Weet je trouwens dat Linschoten in artikel 14 van de Algemene Bijstandswet heeft laten opnemen dat je LEVENSLANG geheel uitgesloten kunt worden van bijstand als je door de gemeentelijke sociale dienst een 'notoire dwarsligger' (Linschotens persoonlijke typering) wordt bevonden? (art. 14 betreft maatregelen voor het weigeren van bijstand in verband met het niet nakomen van verplichtingen gericht op arbeidsinschakeling en het door eigen toedoen op bijstand aangewezen raken). Of wat denk je van de informatieplicht van de Algemene Bijstandswet zoals vermeld in art. 69? Daarin wordt bepaald dat op het moment dat iemand informatie verzwijgt waardoor het recht op bijstand niet goed is vast te stellen, het recht op bijstand vervalt. Een wet die voornamelijk toegepast zal worden op van fraude verdachte 'cliënten'. Het gegeven dat bijstandsgerechtigden hiermee een recht wordt ontnomen waar zelfs de ergste crimineel een beroep op kan doen, namelijk het zwijgrecht zoals vastgelegd in art. 6 van het Europees Verdrag, schijnt geen probleem te vormen voor Linschoten. Ik zie het al voor me. Sociale dienst-ambtenaar: 'Je buren meldden ons dat ze je regelmatig met flessen wijn thuis zagen komen en we hebben, vooral gedurende de maand december, een grote stapel lege flessen als resultaat daarvan zien groeien achter je huis. Een onderzoekje wees uit dat je er nog een knap dure smaak op na houdt ook. Te duur, volgens onze berekeningen. Hoe is het mogelijk dat jij je dat kan permitteren terwijl je uitkering je daarvoor geen enkele ruimt biedt?' Verdachte: 'Ho us effe, bemoei jij je eige eens met je eigen zaken ja, daar hebben jullie niks over te zeggen, hoe ik mijn geld uitgeef!' Sda: 'Aha, overtreding van art. 69, uw recht op uitkering is hierbij vervallen. Volgende cliënt.' Dat kan nog gaan spannen na de Anschluß, als Duitsland onze sociale diensten op hun wettelijke verplichting wijst om art. 14 en 69 van de bijstandswet gründlich und pünktlich toe te passen. Stel je voor; raak je eerst je ersatz-baantje kwijt omdat je nogal griepgevoelig bent, daarna vind je als werknemer met een vlekje geen enkele werkgever meer die het nog aandurft om je aan te nemen en je wordt een langdurig betaalde-baanloze. Dat brengt je in betalingsmoeilijkheden, met het 'zwarte' karweitje dat de oplossing daarvoor zou brengen word je betrapt, daardoor kom je nog meer in de schulden, klus je maar weer wat bij om te voorkomen dat je wegens een huurachterstand op straat komt te staan, vervolgens krijg je te horen dat dat Janmaat-figuur uit de buurt je heeft verraden bij de gemeente, word je ook nog verplicht om aan je eigen veroordeling mee te werken (art. 69) en tot overmaat van ramp komt dan de Gründlichkeit van Duitsland ook nog even om de hoek kijken: artikel 14, lebenslang! Wolfgang Michal, Duitse schrijver van het boekwerk 'Deutschland und der nächste Krieg' ziet de Duitse roep om politieke eenheid in Europa ongeveer als volgt (weergegeven door F. Wielenga in Volkskrant 160995): 'Het loopt gesmeerd: het land wordt de kern van het toekomstige Europa, omgeven door landen die hun zelfstandigheid en belangen in toenemende mate in Duitse handen overdragen. Nog luidt voor Duitsland het parool: samenwerking en integratie, maar het is slechts een kwestie van tijd. Het taboe op Alleingange zal definitief vallen en Duitsland zal op eigen kracht zijn nieuw-oude Weltpolitiek bedrijven.' Einde citaat. Anders dan deze weergave van Michals visie doet vermoeden, doet Wielenga in zijn recensie zijn uiterste best om Michal af te schilderen als een Don Quichot. Daarbij komt hij onder andere met het volgende argument: 'Dat de naoorlogse Bondsrepubliek inmiddels vijf decennia succesvolle democratie achter de rug heeft, ziet hij (Michal, puntje.) gemakshalve over het hoofd.' Vijf decennia succesvolle democratie? Volgens mij is het Wielenga die gemakshalve wat over het hoofd ziet, namelijk de afgelopen vijf jaar die er voor hebben gezorgd dat we die andere vijfenveertig jaar inmiddels door de plee kunnen spoelen. Bedoelt hij soms die succesvolle democratie die de in EU-verband gemaakte afspraken over Kroatië schond door plotseling eenzijdig haar nazi-vriendjes aldaar erkennning van onafhankelijkheid te verlenen met alle gevolgen van dien? Bedoelt hij soms die succesvolle democratie met de president die vorig jaar op zondag 6 augustus op het Zweites Deutsches Fernsehen de duivelse Kroatische president Tudjman het groene licht gaf om met zijn leger de Krajina binnen te vallen waarna er een massale en zeer gewelddadige etnische zuivering plaatsvond in een gebied waar al eeuwen lang uitsluitend Serviërs hebben gewoond? Of bedoelt hij die succesvolle democratie met de president waarvan de kennis over- en dus zijn betrokkenheid in- een krankzinnige plutoniumsmokkel in de doofpot kon worden gestopt ondanks dat zijn CDU-collega, de verantwoordelijke minister Schmidbauer, in de parlementaire enquête verklaarde dat Kohl van deze smokkkel op de hoogte was gebracht? Of die succesvolle democratie waarvan de MiG-21-toestellen van het opgedoekte Oostduitse Volksleger ondanks het wapenembargo toch in Kroatië opdoken waar ze onder andere werden ingezet om een kolonne Servische (burger)vluchtelingen mee te beschieten? Of die succesvolle democratie waarvan de buitenlandse inlichtingendienst (BND) 'zonder' politieke toestemming zogenaamd landbouwvoertuigen naar Israel verscheepte terwijl het in werkelijk wapens waren? Of die succesvolle democratie waarvan medewerkers van het ministerie van Defensie toch wapens naar Turkije hebben verscheept terwijl de regering op dat moment een algemeen wapenembargo tegen dat land had ingesteld? Of die succesvolle democratie waarvan de BND en de Beierse recherche dusdanig zijn versmolten met de Beierse Hypotheekbank dat de laatste zomaar 265 miljoen dollar gereed hield voor de enscenering van plutoniumsmokkel? Weet Wielenga soms niet wat een succesvolle democratie betekent? Ook durft Wielenga in zijn tirade tegen Michal verschillende keren te beweren dat de geschiedenis zich nooit herhaalt. Niet precies nee, maar wel in grote lijnen. Of is het soms niet zo dat Duitsland al twee keer heeft geprobeerd om heel Europa te bezetten? Hoeveel oorlogen hebben de Serviërs, Kroaten en moslims al niet uitgevochten in ex-Joegoslavië? De beste opmerking van Wielenga was 'dat men zich kan afvragen waarom een serieuze uitgeverij als Rowohlt deze van-dik-hout-zaagt-men-planken-analogie heeft willen uitgeven.' Inderdaad, denk daar nog maar eens even over na. Nog wat onzin waarmee Wolfgang Michal werd neergesabeld door Herr Wielenga: 'hij constateert schijnbare overeenkomsten tussen het keizerrijk en het verenigde Duitsland en vermengt die met uit het verband gerukte citaten van huidige politici en topmanagers van grote bedrijven.' Die citaten kunnen dan misschien wel wat uit hun verband zijn gerukt, dat brengen citaten nogal vlug met zich mee, maar geldt hier niet het gezegde: waar rook is, is vuur? Dit lijkt me het juiste moment om een citaat uit 'Volg het spoor terug' van J.B. Charles in de strijd te gooien (uitgegeven door de Bezige Bij, 1953. J.B. Charles is een pseudoniem van prof. mr. W.N. Nagel, aktief in het verzet tijdens WOII, een schrijver waarvan in het vervolg nog meer citaten zullen volgen): 'Joseph K. (Duitse oorlogsmisdadiger, puntje.) heeft zijn kans gehad door Hitler, die zijn kans kreeg van de duitse liberalen en 'christelijken', van bankiers en mensen als dominee Gogarten, die 'orde' van goddelijke afkomst achtten, die autoriteit tegenover 'atomatisering' en een sterk feitelijk gezag boven alles stelden.' Juist ja, liberalen en bankiers met een steuntje in de rug van de kerk. Zou Wielenga werkelijk denken dat de topmanagers van de grote bedrijven 'van' Michal nu, zo anders zijn dan de liberalen van toen? De Beierse Hypotheekbank heeft in ieder geval laten zien dat bankiers er nog steeds niet voor terugdeinzen om de politiek te manipuleren (naar verluidt verleende de bank medewerking aan het snode plan mede vanwege het argument dat zo kort voor de verkiezingen van oktober 1994 de 'ontmanteling' van een plutoniumsmokkelaarsbende de regeringspartijen van de deelstaat Beieren een fikse kiezerswinst zou opleveren). Hoe is het Wielenga, ben je er nog? Ik kap er voorlopig mee. O ja, leden van de kleintjeM-redactie, wat een mooi nieuw puntje-logo zeg! Typisch weer een geval van puntje om juist bij zo'n gelegenheid met baard-bytes aan te komen. Maakt ie ook nog in het tweede zinnetje al een blunder van een fout... airmail in plaats van airmile... maar goed dat er bij stond dat mijn vermoeidheid me op dat moment bijna van mijn stoel liet vallen. Mag ik die milieubeschermingsgedachtekronkel nog eens overdoen? Dankjewel, daar komt ie dan: And she's buying an airmile to heaven. Mag ik dan ook nog even dit puntje wat langer maken dan het toch al is door hieronder een samenraapsel te plaatsen van de zinnen en aantekeningen die het uiteindelijk niet hebben gehaald in de bovenstaande tekst? Dankjewel! De (inmiddels ex) directeur van de Rotterdamse sociale dienst drs Czyzewski heeft vastgesteld dat 80% van zijn betrapte bijstandsfraudeurs wel moest frauderen, puur om te overleven. De hele EU-beslissingsstructuur is zo ondemocratisch als de pest en miljarden EU-gemeenschapsgeld kunnen ongecontroleerd worden uitgegeven. Mijn voorspelling voor 1996: Een explosie van agressie gericht op ambtenaren van de sociale dienst. (Het jaar daarna keuringsartsen?) EU? EURT! Zou er dan echt niemand in dit alsmaar enger wordend landje in de gaten hebben dat de pogingen van de VVD om de winkels iedere zondag open te krijgen zo verwoed waren omdat die regeling naadloos zou hebben aangesloten bij hun wens dat de flexibele werknemer ook op zaterdag zijn diensten in zal moeten gaan zetten? De landen van West-Europa die, geschrokken van de pijnlijke les hoe structurele armoede, sociale onrechtvaardigheid en manipulaties van de politiek door het bedrijfsleven konden uitdraaien op een oorlog tengevolge waarvan ze vijf jaar nazi-onderdrukking hebben leren kennen en om een herhaling daarvan te voorkomen hun democratische regels hebben versterkt en een sociaal vangnet hebben gecreëerd, worden nu weer teruggeworpen naar de primitiviteit van de vrije markt. Dat kan elders op de wereld misschien een tijdje goed gaan, maar Europa, de bakermat van nazisme, fascisme en antisemitisme, waagt zich aan een gevaarlijk experiment.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 293, januari 1996