puntje

"Bosnia. Justice and Law Three Times Raped", schreef Lubbers als titel boven één van zijn artikelen waarin hij Kohl beschuldigt van de verkrachting van recht en rechtvaardigheid in het voormalige Joegoslavië. Dat deze 'verkrachting' in feite een groepsverkrachting was waaraan hij zelf ook heeft deelgenomen, lezen we echter niet in zijn betoog (wél in het vorige 'puntje'). De kern van zijn 'rapestory' is voor uw gemak in het Nederlands vertaald: "In veel gevallen wordt de tragedie in Bosnië-Herzegovina omschreven als een onvermijdelijk gevolg van het einde van de Koude Oorlog. Het is mogelijk dat deze beredenering nog wel eens als te beperkt zal worden gezien. Hoe het ook mag zijn gebeurd, tijdens de EU-top in Luxemburg in 1991 zaten de leden van de Europese Raad en de ministers van Buitenlandse Zaken dankzij de nieuwe situatie met een probleem. Hoe moesten ze omgaan met het recht op zelfbeschikking voor de staten in het voormalige Joegoslavië? Een redding van Joegoslavië met de optie om het land bijeen te houden, leek noch realistisch, nog wenselijk. Dat kon echter niet worden gezegd van de ongecontroleerde ontwikkelingen in de verschillende staten. Daarom was een nauwgezette monitoring van de situatie noodzakelijk en diende de EU met een eensgezind en krachtig beleid te komen.
Het was belangrijk om met een unaniem standpunt te komen, in weerwil van de verschillende meningen onder de Europese leiders. (Er kwamen verschillen van mening aan het licht tussen de Spaanse premier Felipe Gonzalez, die daarbij alleen maar dacht aan de toekomst van Spanje als onverdeelde natie en de Duitse bondskanselier Helmut Kohl, voor wie het naburige Slovenië en Kroatië geografisch gezien dichtbij, en daarom van belang waren. De Franse president Francois Mitterand, die weer zijn speciale aandacht had voor Servië, was het oneens met John Major, voor wie Joegoslavië slechts een land ergens ver weg was.) Bovendien was een krachtig politiek beleid noodzakelijk omdat de Europese leiders waren overeengekomen dat preventie van geweld in het gebied een full-scale Europese verantwoordelijkheid was. Om een uitbarsting van geweld te voorkomen was een standvastig antwoord noodzakelijk. Vanuit deze achtergrond gaf de Europese Raad zijn unanieme steun aan de missie van de Trojka, welke bestond uit de drie ministers van Buitenlandse Zaken, onder wie Hans van den Broek. De vorderingen van deze missie, zoals de vele die nog zouden volgen, zijn welbekend. Al vlug werden de toenemende spanningen tussen de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Hans Dietrich en zijn Nederlandse collega Hans van den Broek, algemeen bekend. Toen hij daarom vroeg, zei ik tegen de baas ("boss", sic) van Genscher, de Duitse bondskanselier Helmut Kohl, dat naar mijn visie Hans van den Broek zorgvuldig volgens de richtlijnen handelde, namelijk zoals vastgesteld door de Europese Raad (het pisbakberaad, zie het vorige puntje) waarin is bepaald dat het recht op onafhankelijkheid niet zou worden erkend vóórdat er aan de eerste prioriteit werd voldaan: eerst diende er een consensus over de geografische grenzen te worden bereikt. Bondskanselier Kohl was niet onder de indruk. Voor hem gold het argument dat er een Realpolitik nodig was. Aldus ("Thus", sic) is overgegaan tot dit standpunt in plaats van het gezamenlijke en krachtig politiek beleid dat eens werd uitgewerkt. Het gevolg is overbekend. (...) de eerste prioriteit van de politici om geweld te voorkomen werd schaamteloos veronachtzaamd. Voor de Bosniërs is het begrip van Rechtvaardigheid en Recht verkracht. Het pad van het recht verlaten; rechtvaardigheid en recht drie keer verkracht. Ruud Lubbers." Einde citaat. Hoezo, "thus"? En dat verklaart alles? Alsof het een potje knikkeren betrof! Alsof Kohl de enige was die de lakens uitdeelde waaronder hij zo graag terechtkwam! Verschillende politieke zwaargewichten waaronder Lord Carrington en Perez de Guellar hebben de EU-ministers schriftelijk gewaarschuwd dat een vroegtijdige erkenning van Slovenië en Kroatië zonder voorafgaande bilaterale regelingen een gruwelijke oorlog zou doen ontketenen. En hoe reageerden Lubbers en Van den Broek toen puntje bij paaltje kwam? Toegegeven, een "Heil Helmut" bleef uit, maar een "Hel Helmut" evenzeer. Op de momenten dat de situatie het gebood, hadden Lubbers en Van den Broek gewoon moeten doen wat ieder fatsoenlijk mens doet die ziet dat iemand dreigt te worden verkracht. De bedreigde helpen. Minimaal zich de longen uit het lijf schreeuwen om hulp. Hetzelfde behoren ook politici minimaal te doen als ze erbij zijn wanneer het recht op grove wijze wordt verkracht. Het duo Flubbers en Broekje had direct moord en brand moeten schreeuwen, maar in plaats daarvan liet het zich onderpissen door Kohl en Genscher. Tóen had Lubbers de kans om zijn naam voorgoed op het Europese toneel te vestigen als degene die én opkwam voor de uitvoering van een 'democratische' besluitvorming van de EU én streed voor rechtvaardigheid en recht in de Balkan. Niet ruim drie jaar later toen hij zo graag voorzitter van de Europese Commissie wilde worden. En ook niet zes jaar later nu hij, volledig uitgerangeerd op een zijspoor, zijn beschuldigingen steeds uitdrukkelijker laat klinken. Nu volgt een hele mond vol, het is maar dat je 't weet: Lubbers trekt nog steeds zijn bek maar half open, Van den Broek lijkt door Kohl en Genscher voorgoed afgeleerd een eigen mening te hebben en is een sprekend voorbeeld van wat een eurozombie zou zijn als die zouden bestaan, de Kohlonisatie van de EU kent nog steeds geen grenzen, paars is bruin, en wanneer de bom in de Balkan weer barst en deze keer tot overmaat van ramp een fragmentatiebom blijkt te zijn die de hele regio doet ontvlammen, zien we het nog gebeuren dat onze beoogde lichtingen ondermaatse, te licht begaafde en als kind tot moordenaar opgeleide jongeren daar volledig geïntegreerd in het Duitse leger als kanonnenvlees zullen gaan fungeren. In Kosovo, Macedonië en Montenegro lijkt het barsten van de Albanese bom slechts een kwestie tijd. Servië en vervolgens Albanië zullen daarop heftig reageren. Veel van het wapentuig dat na de 'pyramide-revolutie' in Albanië werd geplunderd uit de overal in het land verspreide wapenopslagplaatsen, bevindt zich inmiddels in de nieuwe brandhaard. Hoe reageren vervolgens de Turken en de Grieken op zo'n situatie, beide NAVO-lid en dankzij de EU-kluif boven Cyprus toch al meer op de spits gedreven dan ooit? Wat zijn de gevolgen van een strijd van de Albanezen (moslims) in Kosovo, Macedonië en Montenegro in Bosnië? De tijdbomstad Mostar tóch in tweeën? Vervolgens Bosnië tóch in drieën? Het is verre van onwaarschijnlijk dat in het komende decennium in de Balkan nóg eens een 'herschikking' van christelijke, islamitische en orthodoxe grenzen en bufferzones plaats zal gaan vinden. Kroatië, daarin volop bijgestaan door Duitsland en Amerika, is 'onze' nieuwe militaire Balkanbuffer geworden. De geografische grens van het rijke en 'christelijke' EUropa in de Balkan loopt voortaan langs de oostgrens van Kroatië. De rest van de regio is met een politiek onwerkbare situatie opgescheept die de aanwezigheid van een vredesleger nog lange tijd zal vereisen. Nu Amerika deze dure oplossing nog maar heel even wil betalen en deze taak binnen afzienbare tijd op EUropese schouders komt te 'rusten', valt het ergste te vrezen. Bosnië, Klein-Joegoslavië, Turkije en Griekenland zullen nog heel wat EUropese intriges en achterkamertjespolitiek te verwerken krijgen (het pisbakkenberaad, in feite zijn dat de vele informele ontmoetingen en de diners achter de geheime pluche schermen, daar waar het wérkelijke EU-gekonkel zich afspeelt en de deals worden bekokstoofd). De Europese verhouding met Turkije valt te vergelijken met een delicaat gerecht uit de keuken van de EU dat een niet te laag vuurtje vereist omdat de kooktijd vrij lang is, maar zeker ook geen hoog vuur verdraagt omdat het nogal vlug aanbrandt. Kookmenskunst vereist dus. Het lompe stuk eikehout uit Beieren dat chef-kok Kohl onlangs op het vuurtje gooide, voorspelt niet veel goeds betreffende de uiteindelijke smaak van deze niet te veronachtzamen schotel. Veel van de voorbije en nog komende ellende op de Balkan had kunnen worden voorkomen als de EU was doorgegaan op de weg die aanvankelijk was afgesproken. De EU bezat een zeer krachtig wapen om de staatjes van het voormalige Joegoslavië in bedwang te houden totdat er bilaterale regelingen waren getroffen: de knip op de 'EU-beurs'. Ergo de knip op de beurs van het IMF- en vele andere geldbronnen. Veel wijst er echter op dat de Slovenen en de Kroaten door Genscher al in een vroeg stadium zijn verzekerd van het openen van de Duitse knip, met het bijna onlosmakelijke gevolg dat de EUropese knip daarna bijna onmogelijk nog voor lange tijd gesloten zou kunnen blijven. Dankzij Genscher rekenden de Slovenen en de Kroaten al op Duitse steun geruime tijd vóórdat de leiders van de andere EU-landen zich goed en wel bewust waren van de dreigende crisis in de Balkan. In de tijd dat Flubbers en Broekje nog in het schooltje van Kohl zaten te fröbelen met zijn dictaten over van het Verdrag van Maastricht terwijl een 'klasje Stratego' hogerop de geschiedenisboeken en kaarten van de Balkan op de tafels lagen. Er moet een eind aan dit stukje komen. Lubbers schreeuwde recentelijk weer, maar ook zijn jongste schreeuw kwam nog steeds niet van de daken. Dit keer klonk zijn schreeuw door in een interview in de eindejaarsuitgave van Mees en Pierson. In het interview vindt ie zichzelf "het beste in voorzitten", maar zegt ook dat hij niet langer meer denkt "dat Europa op mijn talent zit te wachten". Zijn beschuldiging richting Kohl klinkt al wat harder, waarschijnlijk dat deze daarom toch nog een beetje de media heeft gehaald. Lees mee: "Minister Van den Broek en ik konden op ons hoofd gaan staan, de Europeanen mochten zich achter het oor krabben, de Duitsers (sic) gingen solo aan de gang. Dat was rampzalig. We hebben alles gedaan wat we konden. Alles. Ruzies geriskeerd. Hollandse drammers waren we. Ik heb schade opgelopen door onverbloemd onze mening te geven over de gang van zaken." Einde citaat. Lezen jullie het ook? "IK heb schade opgelopen." Hoe durft ie! Het voormalige Joegoslavië en de levens van bijna de gehele bevolking liggen in puin, de rook is nog steeds niet opgetrokken en Lubbers treurt over de "schade" die hij heeft opgelopen door het mislopen van het EU-voorzitterschap! Het kluifje dat door Kohl vlak voor zijn neus werd weggegraaid omdat hij (aanvankelijk) zijn meester had gewezen op de regeltjes inzake de kwestie Joegoslavië! Wat Lubbers verzuimt te vertellen is dat ook hij even later toch akkoord is gegaan en waarom zo! (Net als Frankrijk en de andere landen, voor de centen; het verkrijgen van de DM als ruggegraat van de Euro, vastgelegd in het Verdrag van Maastricht. Groot-Brittannië had een ander belang, dat ging overstag voor de Duitse concessie over de 'opt-out-regeling' die het land zijn uitzonderingsposities binnen de EU verschafte.) 'Der Rudy' had zijn bek toen écht open moeten trekken of op moeten stappen, simpel genoeg. Alle betrokken leiders zijn, tegen de gemaakte afspraken in, op het laatste moment als een blad aan de boom gedraaid en gevallen voor Kohl, dus állen hebben ze het recht en rechtvaardigheid in het voormalige Joegoslavië verkracht, niet alleen die speknek. En dat geldt niet minder voor degene uit het groepje die, wanneer het gebeuren toch al is uitgelekt en er toch weinig of niets meer is te verliezen, uit wraak de zaak hutje bij mutje in de openbaarheid brengt. Stel dat het een werkelijke groepsverkrachting was geweest. Dan zou zo'n verklikker zeker geen lintje van het Openbaar Ministerie hebben gekregen, maar een lang verblijf achter het plexiglas, net zoals de rest van het groepje. Dat werkt echter anders wanneer politici zich schuldig maken aan het schenden van regels, zelfs als hun schending een oorlog doet ontvlammen waarin talloze vrouwen het slachtoffer worden van groepsverkrachtingen. Maar, dit simpele rechtbankje, streng en duidelijk in oordeelsvorming, maar mild en creatief met straf, kan Lubbers niet meer ontlopen. Bij deze wordt hij veroordeeld tot het levenslange gebod om altijd en tegenover iedereen eerlijk te zeggen wat ie in zijn hoofd denkt en in zijn hart voelt. Dat zal hem wellicht de nodige verwensingen en problemen opleveren, maar hij heeft nu eenmaal ook bij herhaling geschreeuwd om een gepaste straf. Het 'Vooronderzoek Flubbers' dat voorafging aan dit 'puntje', leverde behalve veel wat niet aan bod is gekomen omdat dit plekje daar te klein voor is, onverwacht één schreeuw van Lubbers op die me even diep heeft doen nadenken. Deze bewuste tsjakka produceerde hij vorig jaar (nog!) in zijn bijdrage aan het boek ter gelegenheid van de herdenking van de 'Four Freedoms' (de vier vrijheden die een beschaving vormen, ooit bedacht door Rooseveld: Freedom of speech and expression, freedom to worship God, freedom from want en freedom from fear) en is een uitstekende opsteker ter afsluiting van dit verhaal: "I am asked to contribute to this book about spiritual values. (..) Every Dutch family has its own tale to tell, its own experiece of war and occupation. I think back in gratitude to my own parents. (...) They were years dominated by fear. (...) It had already begun in May 1940 with the fear inspired by the bombing of Rotterdam and the great fire; to be followed soon after by fear of the occupying forces. My father, who was thirty-nine at the time, was in charge of a metalworking company. He refused to work for the German occupying forces and was locked up in a police cell. (...) why was he being detained? Just because he had said 'no', when asked to work for the German war machine? (...) My mother was told: "He is not sympathetic to the Germans"; it was as simple as that. I am still grateful to my father for sticking to his principles at this crucial time, when it was necessary, when it really came to the crunch."

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 318, 20 februari 1998