Sombere vooruitzichten
vrijdag 21 oktober-2011
Overal in Istanbul hangt de Turkse vlag uit, terwijl straathandelaren hun kans grijpen door nationalistische merchandising te koop aan te bieden. Als je niet beter wist zou je denken dat het een nationale feestdag is. Dat is het verre van. Het is de reactie op de dood van 24 Turkse militairen als gevolg van een actie door PKK-strijders eerder deze week. Aanslagen door de PKK zijn geen uitzondering in Turkije. Zeker de laatste maanden zijn ze vrijwel aan de orde van de dag. 24 man in een klap, is echter in jaren niet voorgekomen. Dat merk je aan de reacties op straat. De mensen zijn emotioneel, voelen zich machteloos en hangen daarom maar de vlag uit. Het meest cynische van alles is dat bij PKK-aanslagen ook zeer regelmatig Koerden sneuvelen. Omdat Koerden nu eenmaal ook hun militaire diensplicht moeten vervullen. Ondertussen zijn de vergeldingsacties op gang gekomen, met volgens de eerste berichten 21 doden. Dat getal zal zeer waarschijnlijk nog veel hoger oplopen. Hoe kan hier ooit een einde aan komen? Sinds de jaren tachtig telt deze oorlog al tienduizenden slachtoffers. Soms lijkt er licht aan het einde van de tunnel te schijnen, is er een wapenstilstand en wordt er gepraat. Maar voordat je het weet dooft dat licht weer. Vast staat dat de regering het op deze manier nooit kan winnen, al worden nog veel meer beschietingen in Zuidoost-Turkije en Noord-Irak uitgevoerd. Dat is nu eenmaal de kracht van guerrilla. De regering weet dat en compenseert voor haar frustratie door honderden Koerdische politici te arresteren, maar dat zal de aanslagen niet stoppen. Vragen zijn er te over. Wie geeft opdracht tot de aanslagen? Ook al omdat PKK-leider Abdullah Öcalan nauwelijks nog controle lijkt te hebben vanuit zijn gevangeniscel. Wordt de PKK gesteund door Israël? Of door Iran? Tekenen wijzen zeer paradoxaal gelijktijdig in beide richtingen. Een ding staat vast en dat is het schrikbeeld van een terugkeer naar de situatie in de jaren negentig, toen de noodtoestand het bestaan onmogelijk maakte in Turks Koerdistan. Een totale burgeroorlog ligt daarmee op de loer. Onder de huidige omstandigheden in de regio zou dat verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Richting Syrië, waar het regime van Assad wankelt, terwijl Turkije de val ervan aanmoedigt. Om maar te zwijgen van Iran, dat niet alleen de betrekkingen met Turkije in rap tempo ziet verslechteren, maar ook met een groeiende Amerikaanse dreiging geconfronteerd wordt. Stuk voor stuk zijn het ontwikkelingen die niet meer los van elkaar kunnen worden gezien, maar hoe dan ook niet veel goeds beloven.
