Op de barricades in Frankrijk (001)

Het antwoord op de vraag van een TV-journalist 'Wat willen jullie?' aan de woordvoerder van een barricade te Caen loog er niet om: 'Het enige dat we willen is het aftreden van Macron'. 'Maar Macron is gekozen voor 5 jaar en heeft er nog maar 2 opzitten', stamelde de anchorman. 'Hij is gekozen omdat we niet Lepen wilden, dus door een minderheid'. Het ongenoegen met Parijs en de politiek heeft zulke vormen aangenomen dat ook het vertrouwen in de 'instituties' in Frankrijk is verdwenen. Gekozen? Dat maakt hen niets meer uit. Macron moet oprotten. Dit heet een 'pre-revolutionaire situatie'. Minister van Binnenlandse Zaken Philippe heeft gezegd dat de blokkades niet getolereerd zullen worden. Wat had hij anders moeten zeggen. Maar zijn woorden doen erg denken aan die van Louis XVI 's minister van BZ aan de vooravond van de Revolutie, toen de toegangswegen naar de arbeiderswijken van Pawijs gebarricadeerd werden om de aanvoer van troepen te verhinderen. Want dat is het met Frankrijk, daar heerst altijd nog de herinnering aan 1792 en alle Revoluties van de 19e eeuw toen de barricades net als nu regeerden en onder het zingen van de Marseillaise samen optrokken naar de hoofdstad. De barricades vertegenwoordigen ontevreden bewoners van de naaste omgeving, dwars door alle politieke verhoudingen heen. Als de Fransen 'ras-le-bol' hebben (genoeg) dan is sprake van een merkwaardige eensgezindheid bij een volk dat staat voor individualiteit. De geschiedenis komt terug, kompleet met de vaandels, de leuzen, het eten dat door de mensen wordt aangevoerd en de organisatie vanuit het niets. Deze actie (in principe tegen de verhoging van de brandstofprijzen) werd gestart door een vrouw in Bretagne die binnen de kortste keren 5 miljoen aanhangers had. Dat had een veeg teken moeten zijn voor Macron en zijn getrouwen, maar ze zochten verder de confrontatie met domme uitspraken en aangekondigde maatregelen. De uitspraak van de premier over 'anarchisten' zal een laaiend effect hebben. Zoiets werkt niet in Frankrijk en dat ze dat niet doorhebben in Parijs voorspelt niet veel goeds over hoe het verder zal gaan.
Vandaag (dinsdag) is vooral het Zuiden gebarricadeerd. Niemand kan er van de autoroute af. Voor dit weekend staat een blokkade van Parijs zelf aangekondigd. De rest van de week zijn er estafettestakingen van diensten als ambulances, brandweer, luchthavenpersoneel, openbaar vervoer etc. Inmiddels zijn een paar honderd 'gele vestjes' gearresteerd en is er een dode gevallen toen iemand op een barricade inreed. De positie van de politie (zelf in actie voor loonsverhoging en pensioeneisen) is zeer precair. Dat ze zich voor dit salaris nog verder van de bevolking zouden laten verwijderen is voor hen gevaarlijk. In kleine gemeenschappen leidt dit tot spanningen die de algemene haat tegen politie in het land verder zullen voeden. Zoals altijd in een 'pre-revolutionaire situatie', is de opstelling van de ordetroepen cruciaal. Aan de vooravond van de Franse Revolutie weigerden de in de hoofdstad gelegerde troepen tegen de arbeiders op te trekken. Toen het niet lukte betrouwbare troepen naar de stad te krijgen (door barricades; in de stad en op de toegangswegen) was de Revolutie een feit.
Natuurlijk is het nog lang niet zover. Maar sinds de laatste revolutie (de Commune van Parijs 1871) is het zelden zo onrustig geweest in het land dat gekenmerkt wordt door onrust. (WK)