Is het hier oorlog? (001)

Eerst even een misverstand rechtzetten met betrekking tot het Oekraïne-referendum van 2016. Dat dit het feestje van Baudet geweest zou zijn, heeft alles met beeldvorming te maken. Vanuit de media was het Thierry voor en Thierry na (new kid on the block), terwijl er nauwelijks aandacht was voor de bezwaren van de SP en de Partij voor de Dieren tegen het associatieakkoord met Oekraïne: de opmars van het ongebreideld kapitalisme richting Oost-Europa; de hemeltergende corruptie (nog steeds); het ontbreken van een democratische rechtsstaat in dat land; en het verder op scherp zetten van de verhoudingen tussen het Westen en Rusland tegen de achtergrond van de oplopende spanningen tussen het oosten en westen van Oekraïne.

De inval van Rusland in Oekraïne is misdadig en ook ik heb groot respect voor Zelenskiy's strijd voor de nationale onafhankelijkheid van zijn land. Maar dat mag er niet toe leiden dat de krachten die de spanningen tussen Oost en West de afgelopen decennia op hebben gevoerd, hun levensgevaarlijke politiek van armpje drukken met Putin steeds verder opvoeren. Toch is dat precies wat er nu gebeurt. Ruim de helft van wat er wereldwijd uitgegeven wordt aan bewapening, komt voor rekening van de NAVO-landen. Rusland daarentegen komt niet verder komt dan een schamele 3 procent. Wat maakt dan dat Duitsland haar defensiebudget met nog eens met 100 miljard euro denkt te moeten verhogen en ook Nederland – met steun van GroenLinks! – de komende jaren meer geld aan defensie gaat besteden? Wat is de echte reden dat Nederland en andere Europese landen nu wapens leveren aan Oekraïne (stuur de bonnetjes maar naar Brussel), terwijl wapenleveranties aan landen in oorlog aan strenge regels is gebonden? Wat maakt dat Ursula van der Leyen Oekraine de worst van versnelde toetreding tot de EU voorhoudt, terwijl dat politieke propaganda van bedenkelijk allooi is? Waarom brute economische sancties tegen Rusland die maken dat gewone mensen daar in de grootst mogelijke problemen komen, terwijl Putin en zijn kliek al decennia land door zijn vrienden via de Zuidas op hun wenken bediend worden?

Wordt de sympathie van miljoenen mensen voor het heroïsche verzet in Oekraïne hier niet misbruikt om Putin uit te dagen, het conflict te doen escaleren en daarmee de vrede in Europa op het spel te zetten? ‘Ja’, luidt het antwoord op deze vraag. Op dit moment lift de Nederlandse regering en die van andere Europese landen schaamteloos mee op de terechte publieke verontwaardiging over het onrecht en het leed dat de bevolking van Oekraïne wordt aangedaan. Die opstelling is levensgevaarlijk. Niet meer stoere retoriek maar humanitaire steun voor de slachtoffers van het conflict, militaire terughoudendheid en diplomatieke voortvarendheid lijken mij gewenst. En vergeet niet: heldendom is prachtig maar zelden zijn het de zoons en dochters van de zakelijke en politieke elite die sneuvelen in de strijd (ook al vindt Rutte dit thema ‘ongepast’). En tot slot: zaterdag 5 maart ‘Stop de Oorlog’, Malieveld-Den Haag.

Hans van Heijningen, Amsterdam