Gekunstelde waarden en normen
dinsdag 7 februari-2006
Op vooral morele gronden gaat de staat (wij dus) een lading schilderijtjes teruggeven aan een voormalige kunstschaatster uit de Holiday on Ice-show. Die mevrouw was nu eenmaal getrouwd met de zoon van meneer Goudstikker. Goudstikker was een joodse kunsthandelaar uit Amsterdam die in mei 1940 voor de binnenvallende oosterburen het ruime sop koos richting Engeland. Tijdens een verfrissende wandeling op het dek van het verduisterde schip viel hij in een niet afgesloten ruim en brak zijn nek (1). Nadat de nazi's zich in Nederland gesetteld hadden nam ene Alois Miedl de kunsthandel Goudstikker over. Miedl was nog in de turbulente meidagen van 1940 gearresteerd geweest voor spionage ten behoeve van Adolf & Co. De coup van Miedl zou heel wat gevolgen hebben. De bureaucraten van na 1945 oordeelden dat de erven Goudstikker de boel verkocht hadden aan Miedl en dus was nu de lading kunst voor het Nederlandse volk. Anno 2006 oordeelt de staat dat het vooral op die morele gronden (de normen en waarden van Balkenende?) is dat de partij kunstwerkjes terug gaat naar die ijsdansmevrouw en haar kinderen.
De morele grondslag is dat meneer Alois Miedl als vertegenwoordiger van de nazimacht voor een zacht prijsje de kunsthandel overnam van Goudstikkers moeder en zijn personeel. Op de achtergrond was er natuurlijk de dreiging van de harde hand van de nazi's tegen de joden. Zou het op grond van diezelfde waarden en normen dan ook niet eens tijd worden om uit te zoeken waarom Prins Bernhard tot ver in de jaren vijftig gekunstelde zaakjes onderhield met onze Alois Miedl? Miedl die vanaf 1944 met een lading schilderijen was uitgeweken naar Spanje. Miedl die zo ijverig contacten onderhield met zijn vroegre SS-kameraden in Zuid-Amerika. Miedl die zulke innige contacten onderhield met Bernhards boezemvriend Gerben Sonderman. En niet alleen Miedl hield zich na de oorlog bezig met duistere kunsthandeltjes. Ook Bernhard deed dat. Soms in collegiale samenwerking met ex-CIA directeur Bedell Smith. Daarbij schroomden Bernhard en zijn boezemvriend Sonderman niet kunst te halen vanuit achter het IJzeren Gordijn. Het zijn maar een paar vragen over de Miedl-connectie. Omdat de hoofdrolspelers onder de groene zoden of in de grafkelder liggen zal niemand het wat interesseren. Case closed.
1. Het toeval wil dat grote Nederlandse kunstverzamelaars in die woelige tijden de gekste ongelukken kregen. Meneer Koenigs (van de gelijknamige collectie waar ook al zoveel heisa over is) liep in 1941 onder de trein.