Afrin en Erdogan (025)

De CIA-coup tegen Erdogan van zomer 2016 droeg alle kenmerken van de 1e (mislukte) staatsgreep in Iran tegen Mossadeq uit 1951; zelfde scenario van tv-zenders, strategische plaatsen en ook toen slaagden de coupplegers er niet in het doel (nu Erdogan) fysiek te elimineren. Alsof ze in Langley (Va) een stoffig plan van 70 jaar oud uit een lade hadden gelicht en op onze werkelijkheid losgelaten. 'We hebben nog wel een draaiboekje liggen ....'
Deze gebeurtenissen moeten niet vergeten worden als we het hebben over de huidige capriolen van Ankara op het wereldtoneel. Mossadeq werd twee jaar later in een volgende CIA-coup verwijderd en opgehangen. Erdo weet wat hem te wachten staat. Zijn ballet met Poetin en Moussavi, zoals onlangs opgevoerd in Ankara, is ontstaan uit die onzekere situatie. Tillerson en McMasters die hem hadden beloofd de YPG uit Noord-Syrië weg te halen zijn vervangen door Matteo en Bolton; niet echt zijn vrienden. In Washington, waar de verschillende machtscentra elkaar de tent uitvechten, kan alles zomaar anders zijn.
Het idee om Ankara na Afrin ook in Manbij en verder ter wille te zijn, werd geboren uit de vrees in Washington anders Erdogan in de handen van Moskou te drijven. De nieuwe Amerikaanse lijn is om niet aan Turkije toe te geven. Macron haastte zich daar bij aan te sluiten. Er wordt geschermd met verplichtingen als oud-kolonisator, toen met toestemming van de Volkenbond, nu zonder VN-mandaat.
Maar wat heeft Erdo nu eigenlijk aan het Astana-driemanschap? Rohani veroordeelde de verovering van Afrin in niet mis te verstane bewoordingen. Poetin herhaalde dat de Syrische Koerden op alle niveaus de toekomst van Syrië mede zullen bepalen. Terwijl Rohani en Poetin in vergezichten praatten begon Erdogan zijn bijdrage over de miljardenprojecten met Russische bedrijven (ondermeer kerncentrales). De economische vooruitzichten in Turkije zijn niet zo gunstig. De kosten voor de oorlogvoering worden in Navo-verband gedeeld, maar de ijzige toon in het MO voorspelt weinig goeds voor de mogelijkheden van bijvoorbeeld Turkse (bouw)bedrijven die een steeds groter deel van hun omzet uit het buitenland halen. Zal de economie Erdogan, de kat met 7 levens, dan nekken?
De guerilla-oorlog in Afrin (administratief in Ottomaanse stijl alvast bij de naburige Turkse, trouwens door Syrië opgeëiste, Arabischtalige provincie Hatay ingedeeld) woedt in alle hevigheid. Het idee Noord-Syrië te 'pacificeren' heeft de oorlog juist dichterbij gebracht. Een brug vanuit Syrië naar de Koerdische opstand in Turkije zelf lijkt een volgende stap. Ankara beweerde dat de Syrische Koerden Turkse grenzen destabiliseerden; een 'self-fulfilling prophecy'. Nooit heeft YPG/SDF Turkije het voorwendsel willen leveren; maar zeg nooit nooit in het MiddenOosten.
Het blijft van alle door Erdogan aangekondigde plannen dus bij Afrin. Manbij heeft een Frans-Amerikaans slot. Het Turkse leger is wel al, zoals al veel eerder aangekondigd, in Irak aan het bombarderen in Kandil. En dreigt een Turkse operatie tegen de Yazidi's die eerder slachtoffer van hun IS-proxi's waren. De PKK heeft zich in overleg met Bagdad en mogelijk Teheran Bagdad teruggetrokken. Het is afwachten of Ankara ook met Bagdad bonje wil, net nu het Turkse consulaat in Basra is heropend. Bagdad vertegenwoordigd een vreemde Iraans-Amerikaanse mix in het post-Saddam tijdperk. Het mist cohesie, al is met het toevoegen van oliestad Kirkoek aan 's lands portemonnaie vorig jaar een belangrijke stap gezet. Een Turkse invasie is misschien net wat een natie in ontwikkeling nodig heeft. Wij gebruiken 'liever Turks dan Paaps', maar in het MO is dat omgekeerd. De Barzani-Koerden in Erbil waren na de VS-invasie een protectoraat van Ankara geworden. Ze deelden vijandschap met de PKK, naast aversie tegen de rivaliserende Talabani-clan uit Dohoek, die meer Bagdad/Teheran-georiënteerd is. Maar na Kobane, de Yezidi's en Afrin is voor Barzani verder naar de pijpen dansen van Erdogan niet levensvatbaar. Zijn positie binnen Irak is zo verzwakt dat hij gedwongen wordt tegen oude meester Turkije te zijn. (WK)