De non-culturele samenleving

Wat zijn we toch een analytische watjes. Onzin wordt voortdurend op onzin gestapeld.
Afwijkend gedrag (afwijkend waarvan?); ongewenst gedrag (ongewenst ten opzichte waarvan?) keuren we goed als het bij een godsdienst (voor leken: een extra vet sprookje) hoort. We hebben immers godsdienstvrijheid. Dus is het normaal dat homo's uit het onderwijs geweerd worden en dat vrouwen op de Veluwe hun eigenwaarde mogen ontlenen aan het aanrecht.
Nou is een probleem dat die met veel prietpraat verdedigde godsdienstvrijheid eigenlijk alleen bedoeld was voor gebruik binnen het christelijk-joodse complex. Maar ja inmiddels zitten we met de islam en andere rariteiten. En dat valt moeilijk te bestrijden juist doordat die hemelse godsdienstvrijheid bestaat. Probleempje 1.
Een analoog verhaal is te geven op het gebied van waarden en normen. We hebben hier een evoluerend en tegelijk eroderend complex van christelijke waarden en normen dat bovendien aangevallen wordt door Balkenendse dommigheid en ook door die islam en zo. Reeksen van 'afwijkend' en 'ongewenst' gedrag worden nu gelegitimeerd met: het hoort bij mijn cultuur. Probleempje 2.
In werkelijkheid is het allemaal veel ingewikkelder: zo lopen probleem 1 en 2 door elkaar; Godsdienst en cultuur worden voortdurend verward; scheiding van kerk en staat is nooit doorgevoerd, en zo meer. Toch is er een oplossing gedefinieerd: de multi-culturele samenleving. Okee, er is ruzie over, maar dat is vooral langs de rand, en theater over concrete invullingen.
De oplossing voor deze chaos is simpel. Vergeet de begrippen godsdienst en cultuur. En voer een derde begrip in: beschaving. Een staat heeft zorgplichten, moet ondergrenzen leveren en moet zorgen voor vrijheden. Een mini-stelsel beschavingsregels, gebaseerd op universele waarden en normen. Dus geen christelijke invulling meer van naastenliefde, maar gewoon echte naastenliefde; geen spugen meer op straat omdat het cultuur is, maar echte cultuur; geen opeten van naasten omdat je meent dat kannibalisme ook cultuur is. Ontzeeuwde waarden en normen; de universele rechten voor de mens geoperationaliseerd; een echte scheiding van kerk en staat; een echte scheiding van cultuur en staat.
De invoering van een ministelsel met beschavingsregels zal echter nooit lukken want het vereist dat politici afstand zouden moeten doen van hun stokpaardjes rond cultuur en religie. En dat raakt aan hun bestaansrecht. Een contradictio in terminis èn een waarheid.

Zand

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 395, 24 september 2004