Beunhazen en angsthazen

Tegen de achtergrond van een tijdens de zomerkomkommerflauwte door de plaatselijke monopoliekrant het Blabants Dagblad stelselmatig opgeschroefde, weinig frisse mediahetze tegen de persoon van PvdA wethouder Paul Kagie vond de vergadering van de PvdA-fractie en enkele dagen later die van de PvdA-leden plaats.

De fractievergadering van de PvdA op zaterdag 17 augustus was voor wethouder Kagie net op het randje gunstig verlopen, overigens dankzij zijn ook in dit geval doorslaggevende stem, want van de 6 stemmen waren er drie voor het vertrek van Paul Kagie - waaronder Ruud "Brutus" Rottier - twee stemden tegen en bij deze laatsten voegde zich uiteraard ook Paul zelf. Een nakende splitsing van de politieke geesten, de PvdA-Rottier en de PvdA-Kagie. Volgens factieleider Brutus Rottier, die er trouwens op de BLOS-journaalbeelden uitzag alsof hij dringend aan vakantie toe was, was het een lange, maar goeie vergadering geweest en waren er bindende, "keiharde" afspraken gemaakt met Paul Kagie. Onder andere was afgesproken dat wethouder Kagie zich voortaan zal onthouden van geweld en andere vormen van verbaal of fysiek intimiderend gedrag.
De wethouder zelf keek wat verbaasd en verstoord bij die stellige woorden van Ruud en boog zich (dreigend, intimiderend?) diens kant uit. Nee, Paul zelf vond het allemaal eigenlijk maar een stormpje in een glas water, want er is toch helemaal geen kritiek op mijn beleid, heel de raad juicht daar toch over. Wel was hij van plan om zich in de toekomst anders te gaan gedragen. En als Kagie het over de toekomst heeft dan denkt hij niet aan morgen, overmorgen of volgend jaar. Nog enkele weken geleden verkondigde Kagie op een openbare vergadering dat ie tot ver in de volgende eeuw op zijn positie zou blijven zitten, hiermee aangevende dat ie schijt heeft aan verkiezingen en aan al jaren broeiende en smeulende interne PvdA-spanningen. (Daarover lees je niets in het monopolieblad).

De (om strategische redenen na de fractievergadering gehouden) extra ledenvergadering van de PvdA over de zaak Kagie had wel wat weg van een reünie, gezien het aantal aanwezige (voormalig) prominente PvdA leden. Uiteraard was onder dit illustere gezelschap ook Bram Stemerdink aanwezig. Pikant, pikant, want Bram werd in de race voor het burgermeesterschap van Den Bosch in 1989, afgeschoten door zijn partijgenoten Hansje Dona (nu direkteur Brabant Pers) en diens collega-wethouder Tetteroo (nu gemeentesecretaris van Eindhoven). Beide wethouders waren destijds bang dat hun machtspositie binnen de Gemeente door de komst van Stemerdink zou worden aangetast en gaven dus de politieke voorkeur aan een (zwakke) CDA-burgermeester in plaats van partijgenoot Stemerdink. Alhoewel de politieke omgangsvormen ietwat verschillen van de alledaagse, nemen we maar aan dat Bram nog iets te verrekenen heeft met media-tsaar Hans Dona, bovendien is Stemerdink een voorstander van krachtig leiderschap, dus zal de inspirerende management stijl van Kagie hem wel aanspreken.
De PvdA-leden hadden uiteraard vertrouwen in de uitkomsten van het fractieberaad. Er werden voor zover bekend geen vragen gesteld over het feit dat de ledenvergadering pas in een later stadium een uitspraak kon doen dan de fractievergadering. Maar ja, over het interne demokratische gehalte van de politieke partijen hoor je natuurlijk geen aankomende politicus/ca kritiese geluiden plaatsen.

Politieke beunhazerij
De, op verzoek van Groen Links, ingelaste raadsvergadering van 29 augustus bracht echter de nekslag toe aan de carrière van de "onstuimige" wethouder. De toon van de executie werd gezet door Brutus Rottier. Hij sprak, namens zijn f(r)actie onverwacht een dubbelzinnige verklaring uit; dat zijn partij de wethouder vertrouwt maar dat de PvdA fractie als ultiem blijk van vertrouwen maatregelen genomen had om Kagie binnen de perken te houden. Niet bepaald het soort verklaring waarmee de politieke toekomst van Kagie veilig gesteld kon worden. De "vuistslag" van Paul Kagie bleek dus inderdaad een katalysator voor interne afrekeningen en richtingenstrijd binnen de Bossche PvdA.
Gefundenes Fressen voor de VVD, die originele vertrouwensverklaring van de PvdA aan hun eigen wethouder. De al langer bestaande spanningen tussen de VVD en de andere coalitiepartijen vonden een onverwachte uitlaatklep en na zo'n anderhalf uur achter gesloten deuren in achterkamertjes politiek bedrijven verklaarden CDA en VVD geen vertrouwen in Kagie meer te hebben. En daarmee was er (voorlopig??) een einde gekomen aan de bestuurlijke carrière van Kagie binnen den Bosch.

Al met al was die raadsvergadering, zelfs voor de Bossche manier van politiek bedrijven, een beschamende vertoning. En dan doelen we niet alleen op het agressieve gedrag van de voormalige wethouder, of de zompige sfeer van achterkamertjes achterbaksheid en verschraalde politieke aspiraties; maar vooral op het hypocriete politieke gedrag van ALLE bossche politici. In één gemeenteraadsvergadering blijkt dat iedereen van de Bossche raad het onacceptabel vindt dat Kagie's handjes wat los zaten. Het debat bleef daar ook vrijwel toe beperkt. De rol die de PvdA-fraktie de afgelopen veertig (!) jaar in het Bossche gemeentebestuur heeft vervuld kwam vrijwel niet aan de orde. Ook niet van de zijde van de oppositiepartijen.
Geen woord over de in den Bosch blijkbaar wel politiek acceptabele vorm van verbale en fysieke intimidatie; namelijk de intimidatiepolitiek van de PvdA ten opzichte van de duizenden mensen die afhankelijk zijn van een sociale voorziening (invoering van de Bossche variant van de Nieuwe Algemene Bijstands Wet bijvoorbeeld - met dank aan de zojuist afgetreden ex-wethoudster en ex-burgermoeder Joke van der Beek) en geen woord over de dreigende sluiting van een groot aantal buurthuizen in de stad.
Niemand die iets zei over het verradersgedrag van de Bossche 'sociaal-demokratiese' stadsbestuurders van de afgelopen jaren: allemaal hebben ze mooie baantjes of goede pensioenen voor zichzelf geregeld en gedragen de raadsleden zich als kritiekloos stemvee binnen de plaatselijke coalitie. Want alleen zo loop je de kans zelf nog eens op het zachte pluche terecht te komen.

Politieke Angsthazerij
Het openlijk hameren op het verkiezingssucces van Paul Kagie in een aantal Bossche buurten en zo de verkiezingsnederlaag der Bossche CentrumDemokraten verklaren, heeft nu al geleid tot levensgevaarlijke mechanismen in diezelfde buurten. Op de lokale televisie (Boschtion) zagen we al een buurtbewoner uitspreken dat ie nu op de CentrumDemokraten zal gaan stemmen omdat ie het niet eens is dat Kagie is weggestuurd. Dit bewijst precies de analyse die wij vlak na de vorige gemeenteraadsverkiezingen gaven: de vele Bossche CD-stemmers hadden voor een belangrijk deel te maken met gefrustreerd verzet van buurtbewoners tegen de Bossche regentenmentaliteit. Als bestuurders niet willen luisteren dan moeten ze maar voelen en aangezien nogal wat politici hadden aangeven bezorgd te zijn dat extreemrechts steeds meer aanhang in de stad kreeg deden Bossche buurtbewoners precies datgene waar de stadsbestuurders bang voor waren; op de CD stemmen. In een aantal wijken (vooral rond de net gesloopte Bartjeskerk) zorgde Paul Kagie er dus inderdaad voor dat het aantal CD-stemmers eind 1995 daalde: hij liet veelvuldig zijn gezicht zien, beloofde heel wat buurtvoorzieningen en gebruikte stoere en harde taal. Een taal die begrepen werd. Een optreden ook dat respect bij nogal wat buurtbewoners afdwong omdat ze dit niet kenden van stadsregenten die ze anders alleen maar tegenkwamen in opnieuw een 'inspraak-operette', waarbij duidelijk werd dat bewoners geen ene moer in te brengen hebben. Paul Kagie scoorde daar nogal wat punten mee en daarmee versterkte hij zijn positie, ook binnen de eigen PvdA-fractie. Maar Kagie heeft ook veel meer beloofd dan ie ooit kon waarmaken en verkeek zich op de actieve weerstand van, en steeds verder groeiende weerzin onder het Bossche ambtenarenapparaat, en, waarschijnlijk belangrijker, de groeiende kritiek binnen zijn eigen PvdA, op zijn populistiese wijze van politiek bedrijven.
De afgelopen maanden bleek in diverse Bossche buurten dat bewoners genoeg hadden van de vele beloften en politieke praatjes. Aangezien Kagie's politieke portefeuille barstensvol zat kwam ie niet toe aan het nakomen van nogal wat verplichtingen. Het volk begon te morren. Zijn eigen fractieleden maakten hem het leven meer en meer zuur en toen de bom barstte, dat wil zeggen toen hij die ex-Blos-bestuurder een klap voor zijn kanis verkocht, toen was de maat klaarblijkelijk vol. Dat de PvdA naar buiten toe de neuzen in dezelfde richting zette mocht niet meer baten. Alle andere Bossche politici maakten gebruik van deze politieke kans zichzelf te profileren en aldus werd Kagie eruit gezet. Van de oppositie was dit geen verrassing. Dat de CDA- en VVD-fractie het vertrouwen in Kagie opzegden is binnen de Bossche coalitie-politiek wel nieuw. Grof opportunisme lijkt hierbij doorslaggevend geweest te zijn. Kagie weg uit de coalitie is eigenlijk ook een signaal naar de hele PvdA om uit de coalitie te stappen.

Voor de meeste lezers/sters van Kleintje Muurkrant is het duidelijk dat "Bossche politiek" en de manier waarop gekozenen en hun ambtenaren met de burgers omgaan incluis, staan voor: dooftrommels, arrogantie, machtsmisbruik, kortzichtigheid, ijdelheid, banaal eigenbelang en als het zo uitkomt (in elk geval één keer per vier jaar) hitsige hielenlikkerij. Van de zuurstofarme hoogten van wat zij hun democratiese Olympus noemen, strooien zij hun oekazes naar de burgers en zijn verbaasd als die andere opvattingen koesteren dan die welke in de verkalkte ambtelijke en politieke netwerken opgeld doen. Hoe zielig toch. Maar, een zelfs voor naoorlogse Bossche politieke verhoudingen ongekend dieptepunt kwam pas na de extra raadsvergadering. Groen Slinks kwam, in de vorm van een open brief, met een publieke verklaring waarin stond dat wethouder Kagie voor hen niet had hoeven op te stappen.
Het soort verklaring dat je onmiddellijk bruisend maagzuur uit de oren doet spuiten. Wir haben es nicht gewollt!!, jammert Groen Links. Het leek even alsof ze ouvertures wilden maken in de richting van Paul Kagie, om met hem als lijsttrekker van Groen Links de komende verkiezingen in te gaan (twee vliegen in één klap). Kijk, of Groen Links was het dus altijd (maar dan wel stiekem) eens met de politiek van de PvdA en met de autocratische manier waarop deze stad bestuurd is (en willen gewoon ook iemand op het pluche achter de bestuurderstafel hebben), of binnen Groen Links kijkt men ook politiek angsthazerig naar de ontwikkelingen binnen de wijken en wil zich op voorhand distantiëren van het gevolg van hun initiatief, die extra raadsvergadering. Gatverdamme! Alsof er trouwens in de raad nog gestemd is over hun motie van wantrouwen!

Maar de echte persoonlijke en politieke afrekening met Paul Kagie kwam pas 11 september tijdens een commissievergadering, toen plots bleek dat Kagie enkele duizenden guldens teveel of nog niet gedeclareerd zou hebben. Dat was voor (de verbaasde en verontwaardigde) Brutus Rottier koren op de molen, nu moet er een einde komen aan de politieke carriere van Knock Out Kagie.
Kijk, ook bij dit onderdeel van wat zo langzamerhand een Grieks treurspel is geworden, speelt het "toeval" een wel erg grote rol. Laten we dus maar aannemen dat er van toeval geen sprake is, maar dat er in de bestuurlijke factie binnen de PvdA, waartoe Brutus Rottier en Joke van der Beek behoren, ingegrepen is, Kagie moest elke mogelijkheid ontnomen worden om als lijst Kagie in de raad zitting te nemen en er moet ruimte gemaakt worden voor Rob Bots, the coming man van de PvdA. Dus wat doet je partijgenoot Brutus Rottier, die grijpt even de telefoon en belt naar het Blablad met de mededeling dat er wat financiële manipulaties van Kagie hebben plaatsgehad. De pers benadert de Gemeente met dit verhaal, enzovoorts enzovoorts...

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 301, september 1996