Bijstand in Den Bosch: impuls aan de armoede, deel2

delen van voorzieningen
Deze 5% korting zou worden veroorzaaktdoordat het adres Papenhulst 26 bekend staat als een adres waar men'voorzieningen zou kunnen delen'. Een belangrijk 'beleidspunt' uit degemeentelijke invulling van de nABW! Het KUNNEN delen van voorzieningen. Ik zouhier circa 1500 voorbeelden kunnen geven over het kunnen delen vanvoorzieningen, maar ik zal mij inhouden, hoewel de verleiding tot het schrijvenvan een sociale roman groot is. Waar het om gaat is dat het 'kunnen delen vanvoorzieningen' op geen enkele wijze gerechtvaardigd wordt door een korting van5% op de uitkering. Op diverse vragen onzerzijds heeft de verantwoordelijkewethouder voor dit beleid niet duidelijk kunnen maken, of liever gezegd in hetgeheel geen antwoord gegeven, dat het kunnen delen van voorzieningen inderdaadeen korting van 5% rechtvaardigt. Ook hier zou ik weer 1675 voorbeelden kunnengeven, doch ik zal mij inhouden, hoewel de verleiding tot het schrijven van eenhandboek over huishoud-ekonomie groot is.
Aan het delen van voorzieningen zitten een aantal positieve kanten. Zowordt het milieu minder zwaar belast, er wordt niet overbodig geproduceerd, hetwerkt versterkend in sociaal opzicht, men wordt zich bewuster van een optimalergebruik van goederen en diensten. Inderdaad is het mogelijk op het adresPapenhulst 26 een aantal voorzieningen te kunnen delen. Deels gebeurt dat uitbovenstaande motieven, deels uit noodzaak. Ik zou hier een uitgebreid pleidooikunnen houden over de positieve kanten van het delen van voorzieningen, ware hetniet dat Karl Marx al beschreven heeft wat de voordelen op wereldschaal zijn vaneen meer sociale omgang tussen mensen onderling, waarin gedeeld wordt watgedeeld kan worden en niet ieder individu aan eigen bezits- en machtsvormingdoet. Een stofzuiger wordt door een gemiddeld individu 30 minuten per week(totaal 10080 minuten) gebruikt, waardoor het apparaat 10050 minuten werkloos ineen hoek staat. Zou het dan niet beter zijn wanneer het apparaat gedurende dezetijd ook aan anderen dienstbaar kan zijn? Ik zit per dag gemiddeld 10 minuten ophet toilet. De overige 1430 minuten is het toilet ongebruikt. Is het dan nietverantwoord ook anderen hier de gelegenheid te geven hun behoefte te doen? Iksta per week gemiddeld een uur onder de douche, waarbij ik het individu ben dathet water verbruikt, omdat ik namelijk niet met een groep onder de douche sta.Is het dan niet logisch dat men gedurende de resterende 167 uur per week anderende gelegenheid biedt zich het zweet des aanschijns af te wassen, waarbij zijdegenen zijn die het water verbruiken, omdat zij ook niet de voorkeur geven aangroepsvorming onder de douche, nog even los van de vraag of de ruimte het weltoelaat groepsgewijs te douchen?

geen bezuiniging
Waar het bij deze voorbeelden om gaat is het feitdat dit delen van voorzieningen geen daadwerkelijke bezuinigingen opleveren: eenstofzuiger gebruikt in mijn kamer stroom, in een andere kamer ook. Ik trek hettoilet door en, beschaafd als ik ben, gebruik ik het toiletpapier alleen zelf.Een ander trekt ook het toilet door en gebruikt toiletpapier. Ik douche enverbruik een bepaalde hoeveelheid water, een ander doucht en gebruikt wederomeen bepaalde hoeveelheid water.
Een voordeel van zo'n 100 gulden per maand(het bedrag van uw korting) is hiermee niet te behalen. Soms kan het delen vanvoorzieningen zelfs duurder uitvallen: wat te doen als iemand van 'mijn' toiletgebruikt maakt, maar geen geld heeft om zelf toiletpapier te kopen, of doucht in'mijn' douche, maar eenmaal onder de douche merkt de shampoo te zijn vergeten endan maar de door mij aangeschafte gebruikt?
Het delen van voorzieningen kanook een nadeel betekenen. In het pand Papenhulst 26 kunnen we geen gebruik makenvan de huursubsidie. Er zijn gemeenschappelijke energiemeters. Naar aanleidingvan de afgelopen strenge winter werd de zgn. koudetoeslag ingevoerd. Individuelehuishoudens konden tot maximaal 120 gulden terug krijgen van hun energierekeningwanneer zij aantoonden door de strenge winter duurder uit te zijn geweest in hunstookkosten. Wij zijn geen individuele huishoudens, dus kwamen niet inaanmerking voor deze koudetoeslag. Ook niet voor kwijtschelding onroerendzaakbelasting of andere gemeentelijke heffingen. Nee, in plaats van toeslagenworden wij nu gestraft met extra kortingen. Rechtvaardig? Nee, natuurlijk niet.Maar hebben wij niet extra moeten stoken omdat het een lange, koude winter was?Betalen wij geen heffingen en belastingen? In het gemeentelijk beleid tenaanzien van de nABW is met deze aspekten absoluut geen rekening gehouden en ismen ook niet in staat ons voor te rekenen waaruit dan wel dat voordeel zoumoeten bestaan dat een korting van 100 gulden per maand rechtvaardigt. Zoals hetnu ligt kan het niet anders gezien worden dan een ordinaire, niet onderbouwde,en absoluut niet sociale, bezuinigingsmaatregel, waar het adres Papenhulst 26slachtoffer van wordt.

ontstaansgeschiedenis
Het nieuwe college van B&W is wellichtniet op de hoogte van de ontstaansgeschiedenis van de huidige bewoning van hetpand Papenhulst 26. Dat dit een projekt was waarin een vorig college van B&Wwilde aantonen een groot hart te hebben voor sociale huisvesting van mensen meteen laag inkomen. Noch zijn zij ervan op de hoogte welke strijd gevoerd is omhet pand op deze wijze te behouden, hoeveel energie erin gestoken is. Het is danook buitengewoon wrang te moeten merken hoe luttele jaren later door een nieuwcollege de bewoners van Papenhulst 26 worden afgestraft met een korting op basisvan valse argumenten en een niet onderbouwde berekening.

schulden en leningen
Uit een onderzoek van Divosa (direkteuren vande sociale diensten) uit 1994 bleek reeds dat een groot deel van de minima nietrond kan komen van de uitkering en is beland in de uitzichtloosheid van schuldenen leningen. In 1994 werd de totale schuldenlast van de minima geschat op 16miljard gulden.
De snel stijgende woonlasten vormen voor de meeste huishoudens het grootsteprobleem. Huurachterstanden lopen op, gas en licht worden steeds vakerafgesneden. In grotere gemeenten is het heel gewoon geworden dat voor bijna eenderde van de clièntele de huur en de energierekening direkt door desociale dienst verrekend wordt. Alleen wat dan nog overblijft -eet- en zakgeld-krijgen ze kontant in handen.
Het bezuinigen op eten heeft inmiddelsverontrustende vormen aangenomen. Uit recente onderzoeken blijkt niet minder dan75 procent van de huishoudens met kinderen te moeten snijden in de uitgaven voorvoedsel. Een steeds grotere groep mensen is na afloop van de warenmarkt op deMarkt in 's-Hertogenbosch te vinden om te zien of de marktkooplieden wellichtnog wat onverkochte groenten of fruit hebben achtergelaten. Een groeiende groepmensen gaat naar de supermarkt tegen sluitingstijd, omdat de kans dan groot isdat het vlees en zuivelprodukten die 'aan de datum' zijn werden afgeprijsd.Ouderen slaan steeds vaker de warme maaltijd over. Ouderen gaan ook steeds vakerbij elkaar op bezoek, niet uit sociale motieven, maar om dan zelf de verwarmingthuis niet aan te hoeven doen. Praten we hier dan over het delen vanvoorzieningen die een extra korting rechtvaardigen?

onbekende feiten
Waren deze feiten onbekend bij het nieuwe Collegevan B&W van 's-Hertogenbosch toen zij moest beslissen over de gemeentelijkeinvulling van de ABW? Men zou bijna denken van wel, hoewel dat tegelijkertijdzou aangeven hoe ver men van de realiteit afstaat. Wat dat betreft wordenvluchtelingen die in Nederland komen om asiel te vragen beter op de hoogtegesteld. Immers, in hun eerste negatieve beschikking die zij van het Ministerievan Justitie krijgen staat standaard vermeld: "Nederland is eendichtbevolkt land en in verband met de daaruit voortvloeiende problemen, zoalsgelegen in de bevolkings- en werkgelegenheidssituatie, wordt bij de toepassingvan voornoemde bepaling (art. 11 lid 5 van de Vreemdelingenwet) een restrictieftoelatingsbeleid gevoerd." Datzelfde restrictieve beleid vinden we terugwaar het om de sociale voorzieningen gaat, waar de ene na de andere ordinairebezuinigingsmaatregel wordt genomen. De Bossche wethouder van sociale zaken,Henk Goedhart, mag dan een aantal maatregelen hebben aangekondigd die,voortvloeiend uit het gehouden onderzoek naar armoede in deze stad, het leedzouden moeten verzachten, maar in feite zijn het slechts pleisters op openwonden en een ongerichte poging tot symptoombestrijding. Nu de Nederlandsegemeenten voldoende ruimte hebben voor het voeren van een eigeninkomenspolitiek, bestaan er meer mogelijkheden om een daadwerkelijk sociaalbeleid te voeren, waar Den Bosch echter niet aan wil.

groenlinkse visie
Met het verschijnen van het onderzoek naararmoede deed ook Groen Links een duit in het zakje door publikatie van het stuk'Armoede!!! Niks ochèrem. Een GroenLinkse kijk op armoede in de gemeente's-Hertogenbosch'. Het Brabants Dagblad heeft het stuk meteen afgezeken enpubliceerde een 'open brief' aan Evelien van Onck met een niveau dat deze lokalepersprul waardig is.
In het stuk van Groen Links wordt een overzichtgegeven van de situatie in Den Bosch. Er worden, als alternatief op het huidigebeleid, door Groen Links een aantal uitgangspunten geformuleerd, doch dit zijnallemaal uitgangspunten die diskussie behoeven in kommissie- ofgemeenteraadsvergadering. Terwijl in het begin van het stuk duidelijk gesteldwordt dat Groen Links het deze keer maar eens anders doet en zich rechtstreeksricht tot de inwoners van de nieuwe gemeente 's-Hertogenbosch, ontbreken deperspektieven om de voorgestelde uitgangspunten in de praktijk om te zetten, enwordt de rol van de inwoners gereduceerd tot stemvolk voor Groen Links. Deinwoners worden alleen uitgedaagd hun mening te geven, luid en duidelijk, aldushet stuk van Groen Links, want "de politiek is er voor u en niet omgekeerd!"
Als we nog even terugblikken op de politieke besluitvorming rond de nABWin Den Bosch dan zien we dat de politiek, op enkele kleinere partijen na, nietten dienste staat van de inwoners en er langs deze weg dan ook nauwelijksresultaten te behalen zijn. Waar Groen Links zich sterk voor moet maken is eenbondgenootschap tussen allen die getroffen worden door het antisociale beleidvan deze gemeente en het initiatief nemen tot daadwerkelijke aktie, anders danhet formuleren van 'uitgangspunten' in kommissie of gemeenteraad. Want slechtsdoor het in de praktijk tonen van de protesten van een groeiend deel van deinwoners van deze stad, door burgerlijke ongehoorzaamheid, door het opvoeren vanhet aantal akties, zowel in aantal als radikalisering, zal het beleid gewijzigdkunnen worden. Daar zou Groen Links een rol in kunnen spelen, maar het is jammerte konstateren dat slechts een zeer klein deel van het kader van deze partijdaadwerkelijk betrokken is bij de strijd tegen dit asociale gemeentebestuur. Hetis lovenswaardig dat Groen Links een eigen stuk over de armoede heeftgeproduceerd, maar als het beperkt blijft tot een inventarisatie, zonder er reëleperspektieven aan te verbinden, dan blijft het opgeklopte lucht.

Bas van der Plas

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 302, oktober 1996