PvdArmoedige visie 1
Vrijdag 1 maart, kwart over zes 's avonds. Het BLOS-journaal begint met de aankondiging dat de Bossche PvdA een politiek café-discussie organiseert op dinsdagavond 5 maart in de Boulevard, over het armoedebeleid van de Gemeente Den Bosch. Want, zegt PvdA'ster Mieke Nijssen voor de BLOS-camera, BenW laten de ontwikkeling van het armoedebeleid veel te veel afhangen van de nota die Melkerts ambtenaren daarover zullen schrijven, terwijl we nu al met gigantische armoedeproblemen in Den Bosch zitten. Nu moet er nagedacht worden, vooruitlopend op de nota van Melkert, over een adequaat beleid om de armoede terug te dringen. Nu moet er visie ontwikkeld worden en daarom organiseert de PvdA die discussieavond. Hans Krosse, directeur van de Sociale Dienst in Rotterdam, en Jan van Zijl, lid van de Tweede Kamer, zullen een inleiding houden, waarna de gedachten en ideeën uitgewisseld kunnen worden.
Zo, die PvdA, dacht ik, die heeft zowaar een visie op het armoedebeleid en organiseert daarover nog een discussieavond ook. Toch maar eens gaan luisteren dinsdagavond.
Op die avond kom ik de zaal binnen, waar zich zo'n vijftig mensen bevinden, onder wie een groot aantal PvdA-lieden. Een snelle blik in het rond leert dat wethouder Goedhart er niet is, terwijl hij toch wel wat bijscholing had kunnen gebruiken, lijkt mij zo. Later op de avond hoor ik dat hij wel is uitgenodigd.Herman Wijnhoven treedt op als gastheer van het politiek café en constateert in zijn welkomstwoord dat er nogal wat rijke lui in de zaal zitten. Zij zullen gaan praten over armoede en dat is misschien wel wat gênant, vindt hij. Er zitten ook genoeg uitkeringsgerechtigden die een inhoudelijke bijdrage aan de discussie kunnen leveren, maar hen wordt al vrij snel de mond gesnoerd, zo zal later blijken.
Krosse en Van Zijl houden hun inleidingen kort. Dat is prettig, dacht ik nog; dan blijft er tenminste redelijk wat tijd over voor het uitwisselen van gedachten, opvattingen en kritiek over de oorzaken van de voortschrijdende armoede in Nederland en Den Bosch, en de middelen om die een halt toe te roepen. Wat me minder bevalt is dat beide heren in hun verhaal voornamelijk praten over de praktische maatregelen die naar hun mening noodzakelijk zijn om het armoedeprobleem aan te pakken en nauwelijks een inhoudelijke visie geven. Dat belooft niet veel goeds voor de diepgang van de discussie. Maar wie weet komt de Bossche PvdA na de pauze zelf met verrassende opvattingen. Dat zou je toch mogen verwachten na het hartstochtelijke pleidooi van Mieke Nijssen in het BLOS-journaal voor een inhoudelijke discussie over het armoedebeleid.
Als na de pauze iedereen weer op z'n plek zit, volg ik het verdere verloop van de avond met stijgende verbazing. Niemand van de PvdA neemt een standpunt in over het armoedeprobleem. Niemand van de PvdA doet er zelfs maar een uitspraak over. Als een braaf schoolklasje met ijverige leerlingen worden er vragen gesteld aan de beide heren achter de tafel en daar blijft het bij.
De enige inhoudelijke inbreng komt van twee toehoorders die zich afvragen hoe de wijze waarop de Bossche Gemeenteraad, met de PvdA voorop, de nieuwe Algemene Bijstandswet heeft ingevuld - een invulling die in de met argumenten onderbouwde visie van deze toehoorders het armoedeprobleem enorm zal vergroten - te rijmen valt met de noodzaak die de PvdA nu zegt te zien in het ontwikkelen van een adequaat beleid om datzelfde armoedeprobleem terug te dringen. In welke basisvisie is de logica van deze tegenstrijdigheid te vinden, willen zij weten. Ook op deze, toch essentiële vraag als het gaat om een analyse van de positie waarin de arme kant van Nederland in het algemeen en van Den Bosch in het bijzonder zich bevindt, komt geen antwoord. Sterker nog, deze discussie wordt op een wel erg flauwe manier in de kiem gesmoord door de twee toehoorders te verwijten dat zij er slechts op uit zijn alsnog hun gelijk te halen over de nieuwe ABW. Als je een beetje hebt nagedacht over de armoede, dan antwoord je toch zoiets als 'ik kan me voorstellen dat u deze zaken met elkaar in verband brengt, maar dat is volgens onze partij niet terecht; u moet dat zus of zo zien'. Maar niets van dat alles.
Nog erger wordt het als Mieke Nijssen de volgende dag in het Brabants Dagblad juist deze enige poging van de hele avond, om een fundamenteel inhoudelijke discussie over het armoedeprobleem te voeren, aanwijst als de oorzaak van het gebrek aan diepgang in de discussie. Dat gebrek aan diepgang lijkt me toch op de eerste plaats te wijten aan het volstrekt achterwege blijven van enige stellingname van de PvdA zelf.
Zo, die PvdA, dacht ik, die heeft zowaar een visie op het armoedebeleid en organiseert daarover nog een discussieavond ook. Toch maar eens gaan luisteren dinsdagavond.
Op die avond kom ik de zaal binnen, waar zich zo'n vijftig mensen bevinden, onder wie een groot aantal PvdA-lieden. Een snelle blik in het rond leert dat wethouder Goedhart er niet is, terwijl hij toch wel wat bijscholing had kunnen gebruiken, lijkt mij zo. Later op de avond hoor ik dat hij wel is uitgenodigd.Herman Wijnhoven treedt op als gastheer van het politiek café en constateert in zijn welkomstwoord dat er nogal wat rijke lui in de zaal zitten. Zij zullen gaan praten over armoede en dat is misschien wel wat gênant, vindt hij. Er zitten ook genoeg uitkeringsgerechtigden die een inhoudelijke bijdrage aan de discussie kunnen leveren, maar hen wordt al vrij snel de mond gesnoerd, zo zal later blijken.
Krosse en Van Zijl houden hun inleidingen kort. Dat is prettig, dacht ik nog; dan blijft er tenminste redelijk wat tijd over voor het uitwisselen van gedachten, opvattingen en kritiek over de oorzaken van de voortschrijdende armoede in Nederland en Den Bosch, en de middelen om die een halt toe te roepen. Wat me minder bevalt is dat beide heren in hun verhaal voornamelijk praten over de praktische maatregelen die naar hun mening noodzakelijk zijn om het armoedeprobleem aan te pakken en nauwelijks een inhoudelijke visie geven. Dat belooft niet veel goeds voor de diepgang van de discussie. Maar wie weet komt de Bossche PvdA na de pauze zelf met verrassende opvattingen. Dat zou je toch mogen verwachten na het hartstochtelijke pleidooi van Mieke Nijssen in het BLOS-journaal voor een inhoudelijke discussie over het armoedebeleid.
Als na de pauze iedereen weer op z'n plek zit, volg ik het verdere verloop van de avond met stijgende verbazing. Niemand van de PvdA neemt een standpunt in over het armoedeprobleem. Niemand van de PvdA doet er zelfs maar een uitspraak over. Als een braaf schoolklasje met ijverige leerlingen worden er vragen gesteld aan de beide heren achter de tafel en daar blijft het bij.
De enige inhoudelijke inbreng komt van twee toehoorders die zich afvragen hoe de wijze waarop de Bossche Gemeenteraad, met de PvdA voorop, de nieuwe Algemene Bijstandswet heeft ingevuld - een invulling die in de met argumenten onderbouwde visie van deze toehoorders het armoedeprobleem enorm zal vergroten - te rijmen valt met de noodzaak die de PvdA nu zegt te zien in het ontwikkelen van een adequaat beleid om datzelfde armoedeprobleem terug te dringen. In welke basisvisie is de logica van deze tegenstrijdigheid te vinden, willen zij weten. Ook op deze, toch essentiële vraag als het gaat om een analyse van de positie waarin de arme kant van Nederland in het algemeen en van Den Bosch in het bijzonder zich bevindt, komt geen antwoord. Sterker nog, deze discussie wordt op een wel erg flauwe manier in de kiem gesmoord door de twee toehoorders te verwijten dat zij er slechts op uit zijn alsnog hun gelijk te halen over de nieuwe ABW. Als je een beetje hebt nagedacht over de armoede, dan antwoord je toch zoiets als 'ik kan me voorstellen dat u deze zaken met elkaar in verband brengt, maar dat is volgens onze partij niet terecht; u moet dat zus of zo zien'. Maar niets van dat alles.
Nog erger wordt het als Mieke Nijssen de volgende dag in het Brabants Dagblad juist deze enige poging van de hele avond, om een fundamenteel inhoudelijke discussie over het armoedeprobleem te voeren, aanwijst als de oorzaak van het gebrek aan diepgang in de discussie. Dat gebrek aan diepgang lijkt me toch op de eerste plaats te wijten aan het volstrekt achterwege blijven van enige stellingname van de PvdA zelf.
Lia van der Heijden
Een politieke partij (met regeringsmacht) organiseerde op 6 maart jongstleden een diskussieavond in kafe De Boulevard over armoede in Nederland. Dat bleek dus te gaan over geld. Koopkrachtplaatjes, vangnetten, bereikbaarheid, marges, het hele jargon trok toch weer voorbij. De beleidsmakers aan het woord. Armoede? Dat mensen in een stinkend welvarend land als Nederland buitengesloten worden van die welvaart, dat is natuurlijk schandalig en dat zegt iets over de mentaliteit - en deze spreekt over de armoede van de geest. En dié armoede, daar ging de avond over. Blijven we nu maar eeuwig aanpappen en nathouden en her en der wat panelen verschuiven? Zou het niet mogelijk zijn een diskussie over armoede (dat Nederland kun je gemakkelijk weglaten) in een veel breder kader te plaatsen? Voor mij spreekt de armoede van geest als je werkelijk niets te melden hebt over strukturele werkloosheid en hoe je over dat gegeven een visie zou moeten ontwikkelen die verder gaat dan een groeiekonomie bijvoorbeeld. Armoede ook wanneer je het hele begrip niet plaatst in een cultuur-filosofische context. Kijken naar het westers conglomeraat waar Nederland deel van uitmaakt - wanneer de markten globaliseren moet ons denken dat ook doen! Alleen maar praten over het interne noord-zuid conflict is mij te beperkt. Armoede heeft alles te maken met een structuur die armoede mogelijk maakt. Aan wie behoort wat? is een vraag. Wat heeft armoede te maken met voortschrijdende privatisering? Wat zegt dat over de toekomst? Vragen die op deze avond niet aan de orde kwamen. Het is wat mij betreft principieel onjuist om armoede alleen materieel te zien. Misschien is onze cultuur wel erg leeg? En wanneer je tot die conclusie komt kunnen we armoede wellicht in een heel andere kontekst plaatsen. Kunnen we dat? Het buitengesloten zijn - dat is armoede. Conditionering van de geest is armoede. Als het heil moet worden gezocht in werk, terwijl er niets over de inhoud van dat werk wordt gezegd, dan zie ik armoede. Het was al met al een armzalige avond.Frank
M'n hemel, welk een schrikbarende avond heb ik gisteren meegemaakt. De plaatselijke PvdA-afdeling organiseerde een diskussie over armoede in Nederland. Ongeveer een maand nadat diezelfde plaatselijke PvdA haarfijn duidelijk maakt naar al diegenen die dagelijks met die groeiende armoede van doen hebben dat ze zich feitelijk niets van hen aantrekt. Diezelfde PvdA, die besloten heeft om de decentralisering van de sociale voorzieningen uit te voeren met de hand op de knip. Alle ruimte die de landelijke overheid heeft geboden om de sociale voorzieningen af te knijpen, hebben de plaatselijke PvdA'ers met beide handen aangegegrepen. Bezuinigen op die voorzieningen staat voorop, en niet zo sociaal mogelijk proberen de plaatselijke invloed toe te passen. Tegelijkertijd weet men van gekkigheid niet wat te doen met de vele miljoenen die men over heeft gehouden aan de verkoop van de gemeentelijke energie-voorzieningen. Het ene na het andere megalomane projekt wordt er in de stad vandaagdedag uit de grond gestampt. De heipalen staan de ganse dag te trillen. Nog meer beton en etalage-bouw. De glitter en glamour van diegenen met barstende beurzen staat voorop. Op de PvdA-'diskussie'avond waren twee inleiders aanwezig. Jan van Zijl, voormalig bossch PvdA-raadslid, nu een in Voorburg wonend Tweede Kamerlid en de directeur van de Sociale Dienst Rotterdam, Hans Krosse (hij was tien jaar geleden wethouder sociale zaken in Tilburg). Jan van Zijl hield een PvdA-peptalk praatje over hoe geweldig zijn partij het voorheeft met de minima. Dat sloeg dus totaal nergens op aangezien diezelfde PvdA al jarenlang politiek verantwoordelijk is voor de steeds verdergaande privatisering van de sociale voorziening, en dus een steeds verdergaande verharding van de kloof tussen de "werkenden" & "niet-werkenden". En dus verantwoordelijk is voor de groeiende armoede. De Rotterdamse sociale dienst directeur had wel een aantal interessante opmerkingen. Zo wilde hij de uitvoering van de sociale zekerheid omdraaien. Hij vond dat allerlei plaatselijke diensten zelf wel konden uitmaken wie er bijvoorbeeld in aanmerking komen voor vrijstelling van heffingen, belastingaanslagen en andere aanvallen op hun bestaansminimum. Hij pleitte er dus voor om als sociale dienst actief aan inkomensbeleid te doen. Daar kan de Bossche Sociale Dienst nog wat van leren. Die zoeken bij iedere bijstandsvraag onmiddellijk of er een wettelijke regeltje bestaat om dat verzoek af te wijzen. Ex-PvdA-wethoudster, nu tijdelijk burgemeester van DenBosch Joke van der Beek heeft tot voor kort keihard volgehouden dat het de gemeentes verboden is om aan inkomenspolitiek te doen! Zo zie je maar weer hoe ze hier in DenBosch dogmatisch vastzitten aan hun eigen grachtengordel-mentaliteit van dikke inkomens en laat de rest maar barsten. Schandalig was het feit dat de plaatselijke PvdA'ers allemaal net deden alsof ze last van spontane neusbloedingen hadden. Ze wensten niet herinnerd te worden aan hun schurkachtig optreden van de afgelopen maanden met betrekking tot de invoering van de Nieuwe Algemene Bijstands Wet. Nee, de avond ging niet over het verleden maar over de toekomst werd er gemompeld. En nee, het thema is Armoede in Nederland en niet Armoede in DenBosch. Wat een vertoning! En wat te denken van de intelligente mening van Mieke Nijssen, woordvoerdster van de PvdA-fraktie tijdens de bezuinigingsoperatie rondom de ABW, de dag erop in het Brabants Dagblad? Onder de terechte kop "oppervlakkigheid troef bij armoede-discussie" schrijft het sufferdje "volgens Nijssen lag het gebrek aan diepgang aan de Bosschenaren die eerder al actievoerden tegen het nieuwe Bossche bijstandsbeleid en die gisteravond nog even hun gram wilden halen." Nou krijgen we het helemaal! Inderdaad wilden sommige mensen weten waarom de plaatselijke PvdA'ers nu ineens gingen praten over armoede terwijl ze zojuist besluiten hadden genomen die diezelfde armoede alleen maar heeft verergerd. Maar nee hoor, dat mocht niet, de opperstalmeester van de avond, Herman Wijnhoven (ooit nog Knillis-lid), brak de vragenstellers af en maakte ze duidelijk dat het er nu om ging om vooruit te kijken. De ABW-besluiten waren genomen, over en uit. Op naar het volgende drama...Evert
Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 295, maart 1996
