Dubieuze financiële steun aan Universiteit van Utrecht: Ryoichi Sasakawa

Onderstaande tekst gaat over de directe relatie tussen een stokoude fascistische Japanner en de gevolgen van de bezuinigingen voor Nederlandse universiteiten. We gaan er van uit dat het Universiteitsbestuur van de Universiteit van Utrecht bestaat uit een aantal onnadenkende bureaucraten die verzuimd hebben uit te zoeken wie er zoal schuil gaan achter de Sasakawa Peace Foundation. Aangezien deze Japanse instelling één miljoen dollar heeft overgemaakt op de bankrekening van de Utrechtse Universiteit zullen de dollartekens in de universitaire ogen hen elk zicht op de realiteit ontnomen hebben. Wij hopen dat dit verhaal de regenten doet opschrikken aangezien we er nog steeds van uitgaan dat zij onderstaand verhaal niet weten. Indien zij wel op de hoogte zijn van de feiten dan is het gewoonweg verschrikkelijk gesteld op de Nederlandse Universiteiten en heeft wetenschapsbeoefening ook hier en nu mogelijk schandelijke gevolgen.

Japanse Extreem-rechtse organisaties hebben nooit veel aandacht in Europa getrokken. De aandacht hier ging logischerwijze grotendeels naar de zwart/bruine historie van het Derde Rijk, maar er is wel degelijk een rechtstreekse verbinding van het fascisme in Italië en Duitsland naar Japan, en natuurlijk heeft Japan zijn eigen fascistische historie in Azië. Nederlands koloniale verleden met betrekking tot 'ons Indië' heeft vele nederlanders rechtstreeks in contact gebracht met Japanse oorlogsmisdadigers. Het nu volgende gaat over één van die hoofdrolspeler in het fascistisch deel van Japan die hedentendage een directe lijn heeft lopen naar Nederland, om precies te zijn naar de Universiteit van Utrecht.

Van toen naar nu
Het is 1931 en Ryoichi Sasakawa (geboren in 1899! te Osaka - noot 1) graait met rijst-speculaties een hele berg geld bij elkaar. Zo was hij op zijn dertigste reeds miljonair (zijn vader was saké-brouwer). Met dat geld bouwt hij zich een machtspositie op binnen het extreem-nationalistische wereldje dat Japan de Tweede Wereldoorlog in zou manoeuvreren. Hij is bijzonder gecharmeerd van het Italiaanse fascisme en in 1939 vliegt hij met een vliegtuig van zijn extreem-rechtse organisatie Kokusai Taishu To (volgens de U.S. Counter-Intelligence Corps één van de actievere fascistische bewegingen van het vooroorlogse Japan) naar Rome om te spreken met zijn grote voorbeeld, Benito Mussolini. Zijn bedoeling was om een onafhankelijke, meer op economische samenwerking gerichte organisatie op te zetten naast de politieke fascistisch/nationaalsocialistische as Japan-Duitsland-Italië. Een paar jaar later, in 1942, staat Sasakawa aan het hoofd van de japanse expansie richting Azië, en zit hij in het parlement van Japan. Maar Japan verliest de oorlog (1945 - Hiroshima & Nagasaki) en Sasakawa wordt door de overwinnaars, de Noordamerikanen als Klasse A-oorlogsmisdadiger in de Sugamo-gevangenis gezet. Hier ontmoet hij zijn oorlogs-strijdmakkers en samen bereiden zij hun terugkeer voor in het nieuwe Japan. Het driemanschap Yoshio Kodama (hij heeft lang op de loonlijst van de CIA gestaan en zou grote politieke schade oplopen als Japanse agent voor de Lockheed Aircraft Corporation - noot 2), Nobusuku Kishi (die het nog tot Japans premier zal brengen) en Ryoichi Sasakawa, zal een onuitwisbare stempel drukken op het naoorlogse Japan. Net zoals de Amerikanen in Europa een heel stel nazi's snel hebben gerehabiliteerd, worden de fascistische Japanners na een relatief korte periode (drie-en-een-half-jaar) weer vrijgelaten. De nieuwe vijanden waren immers de communisten geworden en fascisten waren uitermate bruikbaar in de heropleving en uitbouw van de 'koude oorlog'. De Amerikanen 'vergaten' de waarschuwing die gegeven wordt in het laatste gevangenisrapport dat door henzelf over Sasakawa (in 1948) werd opgemaakt: "Sasakawa vormt waarschijnlijk een groot gevaar voor de politieke toekomst van Japan. Meer dan twintig jaar lang heeft hij het Japanse beleid van chauvinisme en agressie door dik en dun gesteund. Hij hunkert naar macht en zal uiterst opportunistisch te werk gaan om die macht te verwerven." En dat is precies wat Ryoichi Sasakawa zou gaan doen. De 'alte kameraden' helpen de rechtervleugel er binnen de kortste keren weer bovenop en er worden hechte verbindingen gelegd met zowel de Amerikaanse inlichtingendiensten als de extreem-rechtse Japanse bewegingen. Zijn politieke aspiraties leiden tot oprichting van de Jiyuminshu To oftewel de Liberal Democratic Party (LDP), de streng conservatieve pro-VS-politieke stroming die tot voor kort de allerbelangrijkste in Japan was en die grote klappen kreeg vanwege enorme corruptieschandalen een paar jaar geleden.

Sasakawa en de Moon-sekte
Sasakawa komt weer enigszins in het internationale nieuws wanneer hij zich verbindt aan een 'nieuwe religie'. Begin zestiger jaren wordt de Zuid-Koreaan Sun Myung Moon bekend met zijn Unification Church, ook wel Unified Family maar bij ons in Nederland beter bekend als Verenigingskerk of Moonsekte. Feitelijk was het niet zozeer een religie, Moon gebruikte deze benaming om overal op de wereld gebruik te kunnen maken van de vrijheid van godsdienst (vrijstelling van belastingen!), maar een anti-communistische strijdorganisatie die dan ook enthousiast gesteund werd door de Noordamerikanen. Moon's algemene filosofie is enigszins uit te leggen aan de hand van zijn eigen uitspraken: "De wereld van vandaag is het strijdtoneel tussen god en satan. Gods voorzienigheid kan de mens van de degeneratie redden." Hij ziet zichzelf als "de christus op aarde die het werk moet afmaken" en combineert zijn heilige visie met een sterk anti-communisme aangezien "de weg naar god de uitroeiing van de duivel is." De Verenigingskerk vergaart kapitaal met de handel in ginseng-wortel uit Korea, ze organiseren reizen, bezitten enorme vissersvloten en titanium-mijnen. Ze importeerden tevens lichte Koreaanse geweren naar Japan (model EIWA nr.3). In Japan financierde en organiseerde Sasakawa in samenwerking met Moon de Japanse Moon-variant Genri Undo. Dit leidde in april 1968 in Tokyo tot de oprichting van de fel anticommunistische beweging WACL (World Anti Communist League - noot 3), waarbij Sasakawa een hoofdrol speelde (in Japan heette deze club Shokyo Rengo met Sasakawa als president). In het begin was deze club voornamelijk actief in Japan, Zuid-Korea en Taiwan. Zo leidde de zoon van Chiang Kai-Shek de WACL in Taiwan. Sasakawa dirigeerde zijn enorme kapitaal naar de uitbouw van deze extreem-rechtse organisatie maar bleef zelf zo veel mogelijk op de achtergrond (noot 4). Tegelijkertijd stond hij met zijn gevangenis-maatje Nobusuke Kishi aan de top van een ondernemersclub die grote zaken deed in Azië. Organisaties onder zijn hoede zijn onderandere: Japan-Philippines Association (Sasakawa rekent zichzelf tot de persoonlijke vrienden van ex-dictator Ferdinand Marcos) en de Japan-Indonesia Association. Bij vrijwel alle staatsgrepen in Azië speelde hij een achterhoede-rol. In september 1965 in Indonesië en in april 1970 in Cambodja bijvoorbeeld. Maar ook in het Midden-Oosten is hij actief. Overal waar olie zit duikt Sasakawa op, zoals in Iran, Saoedi-Arabië, Koeweit en Oman. Aangezien hij op zeer vriendschappelijke voet staat met Japanse regeringsleiders regelt hij allerlei 'economische zaken'. Hij richt de Arabian Oil Company en de Japan-Oman Association op en verdient aldus aan de Japanse strategische olie-voorraden. In het boek "Yakuza, de onbekende Japanse onderwereld" beschrijven David E. Kaplan & Alec Dubro Ryoichi Sasakawa's rol in de japanse onderwereld. Hieruit blijkt dat hij reeds ten tijde van de Japanse oorlogsvoorbereidingen diep in de Yakuza zat (Japanse Maffiosi die zichzelf als opvolgers van de Samurai zien). Dit is ook één van de redenen voor het feit dat hij relatief kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog in de gevangenis heeft gezeten. De nieuwe machthebbers, de Noordamerikanen, hadden hem nodig om inzicht te krijgen in de naoorlogse Japanse samenleving. Net zoals de maffia in Italië na de 'bevrijding' een grote rol heeft gespeeld in de politiek-economische herinrichting is dit het geval met de Yakuza in Japan. Zij waren in die jaren overal in de Japanse samenleving aanwezig. Sasakawa haalde zijn meeste kapitaal binnen met de organisatie en controle van de ongelooflijk lucratieve speedboatwedstrijden in Japan. Hierbij wordt veel gegokt, een traditionele Maffia-praktijk, en hij noemde zichzelf dan ook "de rijkste fascist ter wereld" (Time, 2 oktober 1976). De organisatie die hij hiervoor oprichtte, de Motorboat Racing Association, is een miljardenonderneming. Net zoals de onder zijn leiding groot geworden Japan Karate Federation - hij is ook nog lang president van de World Karate Federation (samen met Moonie-volgeling Jhoon Rhee) - en de World Safari Club.
Zijn zogenaamde sportactiviteiten gaven hem de gelegenheid de hele wereld rond te reizen om de nationale Japanse sport (Karate) te promoten. Een uitermate goed werkende reclame- en promotiecampagne heeft van Ryoichi Sasakawa een rijke filantroop gemaakt, een graag geziene gast over heel de wereldbol. Een van Sasakawa's meest ambitieuze charitatieve projecten in de Verenigde Staten is de U.S.-Japan Foundation, een stichting met haar hoofdkwartier in New York die in 1980 met een schenking van 48 miljoen dollar van Sasakawa is opgericht. Het officiële doel van de U.S.-Japan Foundation is de bevordering - door middel van studiebeurzen en subsidies - van de samenwerking tussen de twee landen, met name de samenwerking op economisch gebied. In 1981 haalde hij de publiciteit met een hoeveelheid platina die zijn duikers uit het in 1906 gezonken Russische oorlogsschip Admiraal Nakhimov gehaald hadden (Sasakawa is namelijk ook nog eens president van de Shipbuilders' Association of Japan). De totale waarde was zo'n 2,5 miljoen dollar en hij was bereid dit aan de Russen over te dragen indien zij afstand zouden doen van de Japanse gebieden die zij tijdens de Tweede Wereldoorlog in bezit hebben genomen, een kwestie die tot op de dag van vandaag actueel is. Zo langzamerhand begint zijn fascistische verleden echter een belemmering te worden voor zijn economisch en ideologisch imperialisme. Amerikaanse banken weigerden hem om die reden in 1981 leningen te verschaffen bij een groot Casino-project in Atlanta City en vanaf dat moment doet Ryoichi Sasakawa zijn best om de grootste filantroop ter wereld te worden. Die activiteiten leidden tot allerlei onderscheidingen zoals de Helen Keller International Award en de United Nations Peace Medal. In 1983 nam hij de Linus Pauling Medaille in ontvangst wegens een royale schenking van 770.000 dollar aan het Linus Pauling Institute of Science and Medicine (volgens Dr. Linus Pauling - zie noot 5 - wil Sasakawa met zijn filantropie "goedmaken wat hij in het verleden heeft misdaan", tsja...). Rocky Aoki, Sasakawa's vroegere zakenrelatie, verklaarde dat de oude ultranationalist Sasakawa naar de Nobelprijs voor de vrede hengelt, en dat hij bijna ieder bedrag wil uitgeven om die prijs nog eens te krijgen. Hij heeft zelfs een kantoor in Oslo opgericht om voor hem bij de instanties die de prijs toekennen te lobbyen en in 1985 werd hij zowaar kandidaat gesteld voor die Nobelprijs.

Sasakawa & Utrecht
Zo komen we langzamerhand terecht bij de reden van dit artikel. Zoals gezegd heeft hij gigantisch grote charitatieve projecten opgezet en één daarvan heet de Sasakawa Foundation. Een vastgesteld percentage van de enorme winsten die hij behaald heeft en nog steeds binnenkrijgt dankzij zijn monopolie-positie bij de Motorboot-races deelt hij uit over allerlei prestigieuze instellingen over heel de wereld. Zo had hij tot vorig jaar 53 universiteiten over heel de wereld met miljoenen dollars blij gemaakt.

Pas geleden kregen wij een persbericht onder ogen van de Universiteit Utrecht. Bovenaan de brief staat "Nieuwe financieringsvorm: Miljoen dollar voor Universiteit Utrecht." We citeren verder: "De overheid dreigt zich nog verder terug te trekken als financier van het universitaire onderwijs en onderzoek. Welke alternatieve geldbronnen moeten de universiteit gaan aanboren, nationaal en internationaal, om de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek overeind te houden? Hoe de jonge generatie wetenschappers vast te houden voor de Nederlandse kennisinfrastructuur? De Universiteit Utrecht ontvangt op 18 november 1994 één miljoen dollar van de Japanse Sasakawa Peace Foundation. Deze stichting beoogt een bijdrage te leveren aan de vrede in de wereld met als uitgangspunt "The world is one family. All mankind are brothers and sisters"." Dat laatste citaat van de Sasakawa Foundation is een typische Moon-uitspraak, maar blijkbaar is dit (nog) niemand anders opgevallen.

nederlandse professoren
Sinds november vorig jaar bestaat er op de Utrechtse Universiteit een SYLFF-program, waarbij de letters SYLFF staan voor Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund. Het officiële doel van deze club is om talentvolle studenten met leiderscapaciteiten op te merken en op te leiden. Het SYLFF-programma vindt plaats op drie terreinen, namelijk: "sociaal-economisch", "cultuur en minderheden" en "de stad en de staat". De volgende - redelijk bekende - professoren zijn rechtstreeks bij het SYLFF-programma betrokken:
* Prof. dr. W. Albeda. Oud-minister van Sociale Zaken, ex-voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid (WRR) en goed betaald commissaris bij diverse (grote) bedrijven.
* Prof. dr. H.P.M. Adriaansens. Lid van de WRR, hoogleraar algemene sociale wetenschappen, voorzitter van het bestuur van de nederlandse sociologische en antropologische vereniging.
* Prof. dr. Arie van der Zwan. Ex-president direkteur van de Nationale Investeringsbank, ex-lid van de WRR, ex-president direkteur van Vendex International, commissaris bij zeer veel bedrijven en lid van de rechtervleugel van de Partij van de Arbeid. In 1985 sprak hij de volgende woorden: "Het recept van nazi-Duitsland voor het economisch herstel was zó goed, dat de wereld een tamelijk welwillende indruk kreeg. Je kunt vragen stellen over de legitimiteit ervan, maar het recept is bruikbaar. Een charismatisch leiderschap is op kritieke momenten wel degelijk in staat om de gewenste beïnvloeding te doen plaats vinden. Onder bepaalde randvoorwaarden natuurlijk."
* Prof. dr. Godfried Engbersen. Schrijver van het boek 'Publieke bijstandsgeheimen' over het ontstaan van een onderklasse in Nederland en hoogleraar Welvaartsstaat-studies.
* Prof. dr. J.A. van Ginkel, de rector magnificus van de Utrechtse Universiteit is tevens voorzitter van het SYLFF-programma.
* Prof. Ir. Theo Quené. Eveneens ex-voorzitter van de WRR. Bestuurslid van de Prins Bernard Stichting en commissaris bij een reeks bedrijven.

Deze forse externe financiering van een universiteit maakt pijnlijk duidelijk hoe het er met het 'wetenschappelijk' onderwijs voor staat: het bedrijfsleven rukt al vele jaren stevig op binnen de universiteiten. Studeren wordt vanwege drastisch bezuinigen een gunst of is gerelateerd aan je erfelijke en/of financiële afkomst. Naast de oprukkende commercialisering nu dus ook geld aannemen van extreem-rechtse pseudo-religieuze gekken?! Ongelooflijk dat dit Utrechtse persbericht het landelijke nieuws (noot 6) niet heeft gehaald. Bij een aantal mensen zou de naam Sasakawa toch een behoorlijk grote gloeilamp hebben moeten laten ontbranden. De Sasakawa Peace Foundation schrijft de Universiteit van Utrecht als 54e op een lijstje gezaghebbende universiteiten die nu in sjiek uitziende brochures de hele wereld overgaat om de goede naam van oorlogsmisdadiger Ryoichi Sasakawa te bewieroken. Ongelooflijk... maar waar! Zo zie je waar drastische bezuinigingen op het onderwijs toe (kunnen) leiden.

Tegen kopie- en verzendkosten is documentatiemateriaal op te vragen over bovenstaand artikel. Maak vijf gulden over op giro 5349231 van Kleintje Muurkrant, Postbus 703, 5201 AS, DenBosch ovv Sasakawa en we sturen het je toe. Heb je zelf aanvullende of corrigerende informatie over Sasakawa of over andere (dubieuze) financiers van Nederlandse Universiteiten dan houden wij ons natuurlijk vriendelijk aanbevolen - Kleintje Muurkrant, maart 1995.