Indonesië & Nederland

Op zaterdag 17 juni aanstaande wordt op het Neude in Utrecht de "Pasar Maling" gehouden. 50 jaar onafhankelijkheid in Indonesië? Oost-Timor 20 jaar volkerenmoord; West-Papua 33 jaar volkerenmoord; Molukken 45 jaar volkerenmoord. Wij waren fout, Nederland was fout, toen wij, net bevrijd van de moffen, 'onze jongens' (110.000) naar de 'Oost' stuurden. Nu is dat historisch gemakkelijk te beamen en zijn er slechts enkelen die dat betwijfelen. Toen waren er velen (meer dan 6000) die bewust kozen om niet naar Indië te gaan voor een nutteloze koloniale oorlog. Voor hen was het de enige juiste keus om niet te gaan! Vele Indië-veteranen kunnen nu ook met een andere bril kijken naar het verleden en toegeven dat de motivaties van de Nederlandse regering niet helemaal zuiver waren destijds. "Maar er waren er die niet gingen" (ook de titel van 't zojuist verschenen boek, een ode aan de Indonesië-weigeraars). Juist zij moeten in de spotlights komen, juist zij moeten erkenning krijgen in plaats van al die met medailles behangen OSL'ers die wel gingen en nu bij iedere trieste herdenking komen aanmarcheren. Het is de hoogste tijd (het kan nog!) dat de Indonesië-weigeraars, die zich willens en wetens autonoom opstelden en weigerden aan een foute oorlog (uh... iedere oorlog is fout!) mee te doen, gerehabiliteerd worden. Wat bewoog hen om tegen de maatschappelijke en politieke stroom in te gaan en wat betekende hun keuze voor het verdere verloop van hun leven?
Tijdens de 'Pasar Maling' zullen enkele van hen aanwezig zijn en ons vertellen over hun uiterst schokkende ervaringen. Hoe Vadertje Staat hen probeerde over te halen om toch te gaan en hoe sommigen van hen vele jaren achter de tralies verdwenen. Gewoon omdat zij toen al het idee hadden dat de Nederlandse regering fout zat. Op de 'Pasar Maling' kun je, zowel politiek als kultureel met heel andere ogen naar het Indonesië van generaals en grootkapitaal kijken. Wil je de festival-krant ontvangen en/of meer willen weten over het precieze programma dan kun je bellen met HAK 030.721660.
Het al eerder genoemde boek "Er waren er die niet gingen" is een ode aan de dienstplichtigen die in 1946-49 weigerden deel te nemen aan de koloniale oorlog in Indonesië. Gezamenlijk kregen ze vijftien eeuwen (!) gevangenisstraf. Schokkend en ontroerend zijn de zestien interviews, waarin voor het eerst ook de vrouwen van Indonesië-weigeraars aan het woord komen. Sommige weigeraars doken na de tweede wereldoorlog opnieuw onder. Eén van hen na het concentratiekamp. Een ander zat in dezelfde gevangeniscel als zijn door de nazi's omgebrachte vader. Een derde kwam de bewaker tegen van zijn niet teruggekeerde joodse familie. Een vierde werd na 'negen jaar onderduik' in 1957 gearresteerd. Het boek is geschreven door Henny Zwart met een voorwoord door Wim Wertheim. Je kunt het bestellen bij Uitgeverij Solidariteit (020.6946586) of in boekwinkels navraag doen.

Indonesië & Willem Oltmans

Er is nog een interessant boekje verschenen over de militaire diktator Suharto en de toenmalige en huidige politieke onvrijheid in Indonesië. Willem Oltmans, bekend van zijn zeer vroege indrukken van de Indonesische onafhankelijkheid, beschrijft in "Bon Voyage, Majesteit!" zijn ervaringen met Indonesische militaire politici, geeft een beknopte historische analyse van de CIA-krijg jegens Sukarno en waarschuwt de huidige Nederlandse bestuurders dat ze een schandelijke fout begaan door de hollandse koningin in augustus naar Indonesië te sturen ("door op dit moment naar Indonesië te reizen compromitteert de koningin zich voor altijd jegens het Indonesische volk") op een moment dat de politieke vrijheid van kritici en tegenstanders van Suharto & Co nog steeds zwaar onder druk staat. ..."Suharto liet zonder enige vorm van proces honderdduizenden patriotten oppakken en naar concentratiekampen, als het verafgelegen eiland Buru, brengen. Hij zond zogenaamde vliegende brigades de straten van de steden op om lastige elementen op te ruimen. Hij zou in de achtentwintig jaar, dat hij president is niet alleen de grootste massamoordenaar, maar ook de grootste corruptor uit de Indonesische geschiedenis worden" en ..."De tirannie verdrijven, die mij hert doorwondt", aldus eindigde hare majesteit haar sublieme toespraak op 5 mei 1995. Maar met de voorgenomen reis naar Indonesië staan de integriteit en geloofwaardigheid van haar nobele woorden op het spel. Zijn Indonesiërs slechts Aziatische Untermenschen, of hebben zij, als alle bewoners van deze planeet, hetzelfde recht op de eerbiediging van de meest elementaire rechten van de mens? Hebben Indonesiërs geen recht op de bevrijding van een Aziatische variant op Hitler of Mussolini? Door juist op dit moment Djakarta aan te doen helpt de Nederlandse koningin eerder de Indonesische tirannie bestendigen dan bevrijden. Zij zal zich ongewild laten gebruiken door de aartsvijanden van de meest elementaire mensenrechten in Azië, waarmee haar uitspraken over goed en fout tijdens onze strijd tegen fascisme en militaire dictatuur in een twijfelachtig licht komen te staan." Het boekje leest als een schotschrift en met deze inhoud in je hoofd is het aanstaande Beatrix-bezoek aan Suharto een aparte belevenis, want reken maar dat er geprotesteerd zal worden in Indonesië. Het schotschrift is voor een tientje te verkrijgen bij Uitgeverij Papieren Tijger, Postbus 2599, 4800 CN, Breda 076.228375.
Bij dezelfde uitgeverij is zojuist tevens het boek 'Vuile Handen; wapenhandel met Indonesië' uitgekomen. Nederland doet namelijk nog steeds grootscheepse militaire zaken met dat land en heeft blijkbaar maling aan de schending van de mensenrechten. Zeer de (kleine) moeite van het lezen waard!

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 286, 9 juni 1995