De Grote Broek

Het laatste kraakpand in Nijmegen wordt op korte termijn mogelijk bedreigd in haar voortbestaan. De Grote broek is een woonwerkpand waar wekelijks enkele honderden mensen over de vloer komen. Het pand werd in 1984 gekraakt en is sindsdien uitgebouwd tot een aktiviteitencentrum dat wordt onderhouden in zelfbeheer en gedraaid wordt door enkele tientallen vrijwilligers/sters. Daardoor biedt het pand ruimte aan mensen en groepen die over weinig geld beschikken en niet in staat zijn andere (commercieel verhuurde) ruimtes te betrekken. We hebben geen winstoogmerk en hanteren lage prijzen voor rukmtes, faciliteiten, maaltijden en drankjes. In de nu ruim tien jaar dat in het pand geleefd en gewerkt wordt, hebben we ons bestaansrecht meer dan bewezen. Tientallen organisaties worden door ons financieel ondersteund door giften. Nog eens tientallen organisaties en mensen hebben in ons pand informatie-avonden en benefietfeesten kunnen organiseren. De faciliteiten die we aan dergelijke groepen kunnen bieden zijn naast de vaste aktiviteiten (alternatieve bibliotheek Boexat!; politiek dagkafee de Klinker; ontmoetingsruimte voor Somaliërs; vergader- en ontmoetingsruimte; vegetarisch eetkafee De Klinker; autonome boekwinkel Assata; kraakdisko De Onderbroek en internationaal vrouwenkoffiehuis Sundjo) karakteristiek voor de Grote Broek. De Grote Broek stelt zich onafhankelijk op van gevestigde instellingen en de overheid. Zij gaat uit van een kritiek op de huidige machts- en inkomensverhoudingen. In het pand hebben dan ook veel linkse aktiegroepen en organisaties ruimte gevonden. Daarnaast heeft het pand, door zijn vaste aktiviteiten, een belangrijke maatschappelijke funktie. Dit geldt met name voor een groot aantal mensen met een laag inkomen.
Onlangs bleek dat anderen plannen met ons pand hebben. Wethouder Jaques Thielen van Stedelijke Instandhouding en Volkshuisvesting heeft ons uitgenodigd voor een gesprek over een initiatief van een gegadigde voor het pand. Uit de brief van PvdA'er Thielen bleek niet wie die gegadigde is en wat deze mogelijke koper met het pand van plan is. "Eén en ander brengt wel met zich mee dat het huidige gebruik dient te worden beëindigd", aldus de wethouder in zijn brief. Om te vervolgen met "ik ben me zeer bewust van de geladenheid die deze ontwikkeling met zich mee kan brengen". Inmiddels heeft burgemeester d'Hondt in de pers laten weten dat er meer gegadigden voor het pand zouden zijn. Door wethouder Thielen wordt dit overigens nadrukkelijk tegengesproken. Inmiddels is ons via de media duidelijk geworden wie de (hoofd-?)gegadigde voor ons pand is. Het betreft een projekt van de Stichting Werkenrode en de Groesbeekse Tehuizen, twee instellingen voor lichamelijk en verstandelijk gehandikapten. Beide instellingen lieten in januari van dit jaar al weten dat ze op zoek waren naar een A-lokatie in het centrum van Nijmegen. Daar willen zij een restaurant, winkel emn kunstuitleen realiseren. Een veertigtal bewoners van de instellingen zal een werkplek moeten vinden in het nieuw op te zetten bedrijf, deels als werkervaringsplaats. De plannen van Werkenrode en de Groesbeekse Tehuizen juichen wij van harte toe. Ook wij vinden dat een dergelijk initiatief eeen plaats in het centrum van Nijmegen moet krijgen. De vraag is echter: waarom nu juist op de plek waar enkele tientallen vrijwilligers/sters hun eigen maatschappelijke aktiviteiten opgebouwd hebben en draaien?
Nadat bekend was geworden dat Werkenrode de gegadigde is, hebben we de instelling uitgenodigd voor een gesprek. Het lag in onze bedoeling de wederzijdse standpunten uiteen te zetten. We wilden de mensen van Werkenrode uitleggen wat wij in het pand doen en waarom het belangrijk is dat dit blijft. We wilden ze ook duidelijk maken hoe pijnlijk we het vinden dat het ene maatschappelijke initiatief zou moeten wijken voor het andere. Wij waren van mening dat de gemneente bij zo'n gesprek niets meer te zoeken had. Werkenrode dacht daar anders over. De direkteur vasn de instelling wil hoe dan ook wethouder Thielen bij het te voeren gesprek. Een wethouder, die ook zelf meende dat de funktie van de gemeente uitgespeeld was. Om Werkenrode toch niet te laten vallen als een baksteen heeft hij alsnog ingestemd met een bemiddelaarsrol bij het gesprek. We willen zo snel mogelijk duidelijk maken waarom wij onze aktiviteiten van belang vinden en voorkomen dat maatschappelijke groeperingen door de gemeente tegen elkaar opgezet worden. We willen jullie vragen ons streven naar betaalbare ruimtes in zelfbeheer voor mensen met weinig geld en mogelijkheden te ondersteunen. Het zal de Nijmeegse gemeente en de Groesbeekse instellingen voor gehandikapten duidelijk gemaakt moeten worden dat het ontruimen van de Grote Broek een verlies voor de stad is. Er zijn andere plekken in en rondom het centrum van Nijmegen waar het initiatief van Werkenrode terecht kan. En dan zonder het verlies van een pand als de Grote Broek. Het moge duidelijk zijn dat wij niet bij de pakken neer gaan zitten. We houden jullie op de hoogte van verdere ontwikkelingen en aktiviteiten! Vraag informatie aan bij de Grote Broek, Broeckhuysenstraat 46, 6511 PK, Nijmegen.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 287, 7 juli 1995