mensenrechten? begint er maar aan!

Als er ergens in de wereld de rechten van de mens worden geschonden, zijn er gelukkig talloze organisaties en individuen die zich geroepen voelen om te roepen of te handelen. Ook bij de mishandeling van dieren raakt menigeen van streek. Wreedheid wordt erkend door een steeds groter wordende groep mensen en dat is goed. Een gemarteld mens heeft immers onmiskenbare noodkreten die hem zijn situatie aan derden kunnen uitleggen. Hij schreeuwt wanneer hij pijn voelt, hij knijpt zijn ogen dicht wanneer fel licht binnenkomt, hij spant zijn lichaam en balt zijn vuisten. Wanneer dat niet voldoende is om de nodige aandacht voor hulp te krijgen, wordt vaak naar de taal gegrepen, wat vaak een belangrijker middel blijkt te zijn in communicatie. Dieren kunnen niet praten, evenals baby's en jonge kinderen. Elke dag lezen we in de krant over de wreedheid in de wereld, we zien het op televisie. Maar de wreedheid in de moderne geboorte van de mens wordt niet gezien en niet erkend. De wrede mens ziet geen wreedheid meer. Hij ziet noodzaak en vooruitgang. Maar de natuur van de jonge mens gebruikt dezelfde signalen als een gemarteld volwassen mens. De pasgeborene schreeuwt, knijpt de ogen dicht, en spant het lichaam en balt de vuisten. Wat is er aan de hand? Doet het pijn wanneer het felle licht van de lampen in ogen schijnt die negen maanden alleen duisternis ervaarden? Raak je in levenspaniek wanneer de navelstreng te vroeg wordt doorgeknipt en je een acuut zuurstofgebrek oploopt? Voelt je voor negen maanden opgerolde lichaam pijn wanneer het gestrekt wordt, om te weten hoe lang je bent? Voel je pijn wanneer je wordt afgedroogd door een harde handdoek; terwijl je huid voor negen maanden alleen met water in contact is geweest? Voel je pijn wanneer je ondersteboven hangt en een klap op je achterste krijgt. Voel je pijn wanneer je harde geluiden hoort, terwijl je alleen de ervaring kende van gedempt geluid. Wat voelt de baby bij de druk op de hersenen, waarbij de botten naar elkaar toe bewegen en over elkaar schuiven? Beweren dat dit geen of nauwelijks effect heeft op het emotionele leven van de mens is in strijd met alle door het leven opgedane ervaring. Is dit een nieuwe ontdekking? Nee, al meer dan tweehonderd jaar geleden beschreef Erasmus Darwin (opa van Charles Darwin), die zijn tijd weliswaar ver vooruit was, op een inlevende wijze de geboorte van een kind: "De eerste sterke gewaarwordingen die zich na de geboorte aan het jonge kind opdringen, ontstaan door ademnood, die gepaard gaat met een beklemd gevoel en door de plotselinge overgang van een temperatuur van meer dan 37 graden naar ons koude klimaat. Het jonge kind bibbert, dat wil zeggen: het brengt alle spieren achtereenvolgens in beweging om zich te bevrijden van de druk op zijn borst en begint met korte, snelle teugen adem te halen. Tegelijk trekt zijn rood geworden huid samen door de kou, zodat ze langzaam bleek wordt. Blaas en darmen worden geleegd en uit het beleven van deze eerste onaangename gewaarwording ontstaat het angsteffect, dat niets anders is dan het verwachten van onaangename gewaarwordingen. Het angsteffect veroorzaakt het koud en bleek worden van de huid, bibberen, versnelling van de ademhaling en het legen van blaas en darmen. Zo worden die verschijnselen het natuurlijke, universele uitdrukkingsmiddel van dit effect." (Erasmus Darwin bij Ernest Jones, 'Anxiety and Birth' in International Journal of Psycho-Analysis 4 (1923), pagina 120). De wrede mens ziet geen wreedheid bij de geboorte. De dokter houdt trots de pasgeborene ondersteboven. De vader kijkt trots naar de moeder en de moeder lacht en kijkt trots naar haar kind. De enige die geen lol heeft is de baby wiens gelaatstrekken allesbehalve vreugde laten zien. Dat de wreedheid nog niet afgelopen hoeft te zijn, bewijst de verdere gang van zaken. De baby wordt voor korte of lange tijd van de moeder, waar het negen maanden doorbracht, weggehaald. Je komt in een kist terecht met fel brandende lampen erboven. Er zijn kabels en draden aan je verbonden, met vreemde geluiden en lichtsignalen. De zekerheid van de geborgenheid in de moeder wordt afgenomen. Als de baby medische complicaties vertoont, wordt het geopereerd. Met verdoving tegenwoordig, iets dat men nog niet zo heel lang toepast, omdat men ervan uitging dat pas-geborenen nog niet ontwikkeld genoeg waren om pijn te voelen.
Uiteraard zijn er ook nu nog genoeg landen die verdoving nog altijd niet nodig achten. Wat precies de emotionele gevolgen hiervan zijn, zijn tot vandaag de dag nog altijd niet bekend. Wel is er vooruitgang geboekt door een kleine groep onderzoekers die verbanden hebben ontdekt tussen deze vorm van trauma en de latere zogenaamde ufo-ontvoeringen, welke blijkbaar symbolische verhalen zijn geworden van deze diepgewortelde pijn en angst. Vastgebonden op een operatiekamer met erom heen strakke maskers dragende dokters (wat de monden klein maakt en de ogen in verhouding groot) die haar/hem instrumenten in het naakte lichaam steken, is een baby niet bij machte een noodsituatie als zodanig te begrijpen. Maar de symbolen van ruimteschip (operatiekamer) en de ruimtewezens (de dokters) en de schending van de integriteit van het lichaam (de operatie) worden later in het leven ingebracht.
Helaas wil de massamens liever verhalen horen van wreedheid ver weg in de ruimte, dan verhalen van wreedheid aangebracht door de eigen soortgenoten. Ondertussen wordt er volop gewerkt aan foetus-ontwikkel-klinieken waar men in het jaar 2022 foetussen hoopt uit te broeden en te baren welke nooit in een menselijke baarmoeder zijn geweest. De advertentie-campagne daarvan zal ongetwijfeld menig quasi-moeder enthousiast maken.
Dennis Rodie

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 318, 20 februari 1998