Woningbouwschandalen in Limburg en NoordBrabant

Corruptieschandaal na steekpenning dendert door de Lage Landen heen. Wat corruptie betreft poogde men de Limburgse affaires van een jaar of wat geleden tot uitzondering te verheffen. "Nee, dat is nou typisch iets voor het katholieke, sigarenrokende zuiden", hoorde je vanuit de Randstad. Daarna kwam er nogal het één en ander bovendrijven. Corrupte politielui, rechters, advokaten, notarissen, het stopt niet meer, door heel het land. De ene zaak brengt de andere aan het rollen, gouden handdrukken ten spijt. Binnenkort opnieuw een parlementair onderzoek van minstens een half jaar, nu naar de vele verdwenen miljoenen bij woningbouwcorporatie 'Woning Beheer Limburg' (WBL) in Geleen. Een parlementair onderzoek is een zwakker middel dan een parlementaire enquête: bij een onderzoek zijn mensen niet verplicht te verschijnen en ze worden niet onder ede verhoord. Een half jaar geleden bleek dat er bij deze Geleense Woningbouwcorporatie meer dan 100 miljoen gulden is "verdwenen". Ze beheert 7500 woningen in Limburg en NoordBrabant en ontstond in 1991 uit een fusie van drie woningbouworganisaties. Met ééntje daarvan, de in 1969 opgerichte "Stichting tot bevordering van Bijzondere en algemene woonvormen en Dienstverlenende Instituten" (SBDI) uit Sittard, was voorafgaande aan die fusie veel aan de hand. Het 'omvallen' van SBDI kostte vijfentwintig miljoen gulden overheidsgeld. SBDI werkte nauw samen met projectontwikkelaar en woningspekulant Drs. Gerrit J.H. Ruyters. De Volkshuisvesting-geldbuidel van de Nederlandse overheid was sinds de jaren vijftig goed gevuld en diverse beleggers spekten daarmee voornemelijk hun eigen zakken. Zo heeft Drs. Ruyters heel wat peperdure woningen neergezet, waarbij de stichtingskosten met medewerking van aannemers zeer hoog werden opgevoerd. Die opgeleverde huizen bleven in eerste instantie lang leeg staan. Dankzij het bestaan van diverse bouw- en huursubsidieregelingen verkocht hij de woningen vervolgens aan zijn 'vrienden' van de SBDI. Die verhuurde de woningen vervolgens, dankzij het bestaan van vette huursubsidieregelingen aan de huurders. Over deze konstruktie (jaja, het is wat met die nieuwe spellingsregels) en speciaal over Ruyters & Co hebben we lang geleden een speciale editie van Kleintje Muurkrant geschreven, nummer 84, op 28 september 1981 (noot 1). We deden dit naar aanleiding van de kraakaktie, door de Bossche Anti-Leegstand Brigade op 21 april 1981, van het al geruime tijd leegstaande pand van Ruyters aan de Stationsweg nummer 21 in DenBosch (daar zit op dit moment één van de zeer vele uitbuitzendbureaus). Ruyters wilde hier toendertijd zijn plaatselijke makelaarskantoor vestigen maar hier heeft nog een hele tijd het Bossche Kraakkaffee gezeten. Bossche krakersters pilsjes drinkend naast een enorme brandkast, onvergetelijk! Kleintje Muurkrant en het toenmalige Komitee Jongeren Huisvesting (KJH) hebben veel werk gestopt in het ontrafelen van de diverse BV's en stichtingen van Ruyters & Co en onthulden een KVP/CDA-netwerk waarbinnen veel geld en goederen heen en weer geschoven werden. Deze namen doken enkele jaren later allemaal weer op in de miljoenen guldens kostende parlementaire enquête 'Bouwsubsidies' naar bouwfraude eind tachtiger jaren. Hierbij waren, naast de SBDI, de Stichting Verantwoord Wonen (waar Ed Nijpels van 1982 tot 1984 bestuurslid was), het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten en het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP), betrokken. Dit leverde overigens geen enkel helder zicht in de corrupte werkelijkheid op. Het Bouwfonds bijvoorbeeld, kocht eind 1989 de kwalijke reuk met een "schikking van een aanzienlijk bedrag" af. De ABP-bouwfraudezaak liep eveneens met een sisser af. Hoofdpersonen in deze kwesties duiken ook nu, bij de WBL-affaire, weer op.

Het is de staart die de hond kwispelt
Een overzichtje: Marcel Muyres bouwde de woningen voor Woningbouwvereniging Geleen, die eveneens opgegaan is in Woning Beheer Limburg, waar toendertijd Wim Schepers voorzitter was. Wim Schepers, de zojuist ontslagen voorzitter van Woning Beheer Limburg, was KVP-wethouder van 1970 tot 1980, nu ereburger, in de volksmond "de onderkoning" van Geleen. Hij had op school gezeten bij Marcel Muyres en 'adviseerde' hem en Drs. Ruyters in de zeventiger en tachtiger jaren. Nog in 1992 ondersteunde Muyres de familie Schepers met fitnessapparatuur, een garage en luxe woninginrichting-goederen. En kunnen jullie je je het volgende nog herinneren? Wim Schepers kwam in 1994 in het landelijke nieuws naar aanleiding van zijn illegale warmwateraftapperij van de chemiegigant DSM ten behoeve van de centrale verwarming van zijn huis, z'n zwembad en de whirlpool van zoon Boy. Mooi meegenomen, want tien jaar lang gratis verwarming scheelt toch gauw heel wat vaste lasten. Vele handen op een paar goed gevulde buiken dus. Drs. Ruyters, ex-werknemer van Muyres en sindsdien zakenpartner, bouwde veel huizen hier in de buurt. In de uitbreidingswijk Maaspoort van DenBosch staan nogal wat woningen en winkelpanden van hem. Hij verkocht onroerend goed in samenwerking met HEBOMA (Heymans Bouwmaatschappij uit Rosmalen) via de SBDI aan onder andere de gemeente DenBosch. Het zijn voornamelijk deze SBDI-bezittingen, waar veel overheidsubsidie in zit, die momenteel op de begroting van Woning Beheer Limburg een krater hebben geslagen. Dit soort gesjoemel heeft er onderandere voor gezorgd dat Nederland tot één van de duurste huurderslanden van Europa is gaan behoren. Om al die te duur gebouwde woningen te kunnen verhuren zitten er miljarden overheidssubsidie in. En met de terugtrekkende overheid op de volkshuisvestings'markt' zitten vele woningbouwcorporaties in de problemen (de zogeheten 'bruteringsoperatie'). De toenmalige voorzitter van de SBDI was Mr. Wim H.J. Derks, oud-voorzitter van de Limburgse KVP, en deze stond bij Drs. Ruyters als 'adviseur' op de loonlijst. Vele andere, voornamelijk katholieke KVP-politici wisselden elkaar af bij woningbouwbedrijven en projektontwikkelaars, allemaal in het gebied Kerkrade, Geleen en Sittard. De Rotary- en Lionsledenboekjes spreken wat dat betreft duidelijke taal en wij raden de aan het werk zijnde parlementaire onderzoeksleden dan ook aan deze bronnen te gebruiken. Het hele vrienden-netwerk is erin te vinden (zie noot 2). Andere belangrijke personen binnen dit netwerk zijn bijvoorbeeld Fons Jacobs: ex-hoofdinspecteur Volkshuisvesting voor Limburg en hoge VROM-ambtenaar in DenHaag. Hij regelde de overname van SBDI binnen WBL en kwam eind tachtiger jaren in het nieuws vanwege zijn belangenverstrengeling binnen bouwbedrijf Nelissen van Egteren (die weer negatief in het nieuws was in verband met de ABP-bouwfraude-affaire). Ondertussen is Jacobs burgemeester van Brunssum, ja inderdaad, dat Limburgse stadje waar recent de vorige burgemeester Riem samen met een aantal wethouders met fraude besmet raakten. Albert (A.G.J.) van Goethem speelt eveneens een belangrijke rol: deze vriend van Wim Schepers is burgemeester van het Limburgse Beek en grossiert in bijbanen. Hij heeft hiervoor zelfs een aparte BV opgezet, GB Consultancy (NRC 051289). Enneüs Heerma, de toenmalige staatssecretaris van Volkshuisvesting en de huidige CDA-kapitein, heeft ervoor gezorgd dat de SBDI opgenomen werd in de nu omgevallen Woning Beheer Limburg, ondanks de vele waarschuwingen in die tijd. Tijdens het overleg van de vaste kamercommissie voor Volkshuisvesting op 10 december 1991 noemde hij de fusie "noodzakelijk". Er is toen 25 miljoen gulden overheidsgeld in deze bodemloze put gestort, terwijl er twee accountantsrapporten lagen die adviseerden om dit niet te doen!

Projectontwikkelaar Drs. Ruyters is ondertussen één van de grotere huizenspekulanten van Zuid-Nederland geworden. Zij hebben bijvoorbeeld grote belangen in het stadscentrum van Maastricht en Heerlen. In deze laatstgenoemde stad duikt Piet van Zeil op, "de grote ritselaar" en ex-staatssecretaris van economische zaken, als burgemeester en hij is ook nog "Ridder van het Heilig Graf van Jeruzalem", een katholieke elite-club. Ruyters & Co zijn op dit moment nog steeds druk bezig geld te maken, onderandere in Breda. Samen met het Van der Valk-familieconcern, dat zojuist in verband met belastingontduiking en personeelsuitbuiting voor de rechter heeft gestaan, en de Maastrichtse hotelhouder Wesley, die ook al eerder in verband is gebracht met justitiële onderzoeken in Limburg, is Ruyters bezig met uitbreidingsplannen rond het Bredase 'Kloostercomplex' en het spiksplinternieuwe Chassé-theater (De Stem 171195). Wij wensen de inwoners van de gemeente Breda, die met deze lieden in zee zijn gegaan, veel sterkte en wijsheid, aangezien wij er van overtuigd zijn dat deze zakenlieden onderwerp van alweer een volgende 'parlementair onderzoek' zullen zijn en wij weten wie dit alles zullen moeten gaan betalen. Inderdaad... wij, de burgers, huurders en minima van dit van varkens vergeven korrupte brabantse land...

Met dank aan dokumentatie- en informatiecentrum De Stelling, Postbus 1586, 5200 BP, DenBosch. Wie archiveert die heeft wat (te schrijven). Aanvullende informatie betreffende Ruyters, Muyres, SBDI etcetera wordt tegemoet gezien bij Kleintje of De Stelling, hartelijke dank alvast!

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 292, 15 december 1995