EENSGEZIND VOOR DE MAAT IS VOL!!!

Met de gemeenteraadsverkiezingen van 2 maart j.l. nog vers in het geheugen zou het niet meer dan rechtvaardig lijken indien er een anders samengesteld bestuur voor deze stad zou worden gevormd. Niets is echter minder waar: de Binnenstad-middenstand krijgt haar zin, de oude regentenkliek komt gewoon terug, alsof er niets gebeurd is, en de arrogantie van de macht kent weer geen grenzen. Dit zal wellicht ook een voortzetting van het oude beleid betekenen, dat wil zeggen voortgaan met het ontwikkelen van grootschalige projekten, achterstelling van de wijken en op termijn een chronisch geldtekort, dat o.a. gekompenseerd zal worden door een verhoging van de gemeentelijke belastingen en tarieven. Dit impliceert een stijging van de woonlasten, die toch al bijzonder hoog zijn. En daarmee een verhoging van de onvrede, een verbreding van de kloof tussen politiek en 'burgers'.
Ook de landelijke overheid houdt vast aan haar 'oude' beleid, dat wil zeggen voortgaan met de jaarlijkse huurverhogingen en andere lastenverzwaringen voor de mensen, afbouw van alle vormen van overheidsbemoeienis, bijvoorbeeld in de vorm van huursubsidies. Ook dit beleid draagt bij aan een dramatische verhoging van de woonlasten en een groeiende driedeling binnen de maatschappij. Er is sprake van een sterk groeiende onderklasse van kans- en uitzichtslozen waarvoor de 'sociale verworvenheden' steeds minder toegankelijk worden. Dan is er een groeiende middenklasse die nog wel over vast werk, een behoorlijk eigen inkomen en de verworvenheden van de marktekonomie kan beschikken, en afhankelijk van de maatschappelijke konjunktuur al dan niet hun overtollige welvaartsprodukten aan de onderklasse ter beschikking stellen en al dan niet sociaal partij voor deze klasse kiezen, mits hun eigen positie niet in gevaar komt. En tenslotte is er de heersende klasse, zij die de macht hebben over alle bezit, kennis, vermogen en inkomen. In het kader van het neoliberalisme, de vooronderstelde zelfregulering van het kapitalistische systeem, uitmondend in het projekt Europese eenwording als één grote kapitalistische jungle waarin de wet van de sterkste geldt, en alleen het 'recht' van die sterkste beschermd zal worden, ziet de toekomst er niet bepaald rooskleurig, laat staan roodkleurig, uit.
Dat vergt de komende tijd een grote inzet van tegenkrachten en een opleving van de sociale en politieke strijd op alle fronten. Wil er nog effektief een halt toe kunnen worden geroepen aan de grote bedreigingen waaraan steeds grotere delen van de mensheid blootgesteld worden, dan zal er effektief gewerkt moeten worden aan de opbouw van de tegenkrachten, op plaatselijk, nationaal en internationaal nivo.

PLAATSELIJKE OPBOUW
In het onderstaande staat mij vooral de opbouw op plaatselijk nivo voor ogen, vanuit de idee dat men de meeste invloed kan uitoefenen op de meest direkte leefomgeving. Al enkele jaren wordt in Den Bosch getracht, in het kader van de nieuwe politieke verhoudingen, want natuurlijk zijn er reeds eerdere pogingen geweest vanuit andere politieke verhoudingen, een tegenbeweging op te bouwen. De effektiviteit daarvan is nog niet direkt meetbaar, maar indirekt is er zeker vooruitgang geboekt. We hoeven slechts te denken aan de naambekendheid van De Maat Is Vol! De Maat Is Vol profileerde zich vanaf het begin als een radikale tegenbeweging, die enerzijds ten strijde trok tegen de hoogmoedswaanzin van het gemeentebestuur van een middelgrote provincieplaats, en anderzijds wijkbewoners voorhield dat onderlinge solidariteit het enige wapen was tegen deze hoogmoed. Vanuit grote bekendheid met de plaatselijk situatie werd aktiegevoerd en opgeroepen tot aktie, omdat uitgangspunt van De Maat Is Vol was en is dat het nog steeds mogelijk blijft direkte invloed uit te oefenen op de eigen leefomgeving. Dat de effektiviteit hiervan nog niet direkt meetbaar is betekent in de praktijk niet dat de strategie fout, onjuist of inefficiënt zou zijn. Het betekent wel dat de opbouw van een tegenbeweging meer tijd, meer werk, meer inzet vergt dan sommigen wellicht zouden hopen of verwachten. Maar het is vooral een kwestie van vertrouwen winnen, van onderlinge dialogen om samen de aktievormen te bepalen, samen de strijd te voeren, zonder valse beloftes of het wekken van valse hoop en verwachtingen. De effektiviteit van de aktie is het werk van alles samen en niet, zoals bijvoorbeeld in de populistische ideeën van de SP het werk van een voorhoede-organisatie, of in de ideeën van Groen Links veel aandacht schenken aan het gemeenteraadswerk en overleg met de betrokken gezagshebbers. Voor ons betekent het het sluiten van bondgenootschappen, met open vizier, zonder verborgen agenda's of opportunistische (electorale) bedoelingen en de intentie dat er onderling vertrouwen bestaat vanuit een welbegrepen eigenbelang. Vele jaren zijn de mensen die tezamen De Maat Is Vol zouden moeten zijn (het is niet de exclusieve eigendom van een klein groepje aktievoerdersters) door de politiek belazerd, in de steek gelaten en hebben -terecht- hun vertrouwen verloren. Het is een langdurig proces dit wantrouwen om te buigen in vertrouwen op eigen kracht, maar is zeker een belangrijk onderdeel van De Maat Is Vol!

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 272, 15 april 1994