Computers en stemmen

Computerstemmen jaja. Wat gebeurde er tussen half 8 en tien over tien met de elektronisch verkregen stemmen in Den Bosch?
Met enige moeite hebben wij iemand gevonden die een stem heeft uitgebracht. Je moest je stemkaart afgeven en kreeg een volgnummertje met allerlei informatie erop en dat moest je afgeven aan iemand van het stembureau en dan kon je gaan stemmen. Diegene die je bakkersnummertje in ontvangst genomen had kon vervolgens zien of je gestemd had: "nu moet u nog even op de rode knop drukken om uw stem te bevestigen". Een van de redenen om een computer in te schakelen zal ongetwijfeld bezuinigingen zijn en een snellere optelsom der uitgebrachte stemmen. Den Bosch speelde weer eens haantje de voorste. Met een hoop bombarie en misplaatste trots werd ons uitgelegd dat we nu echt meetellen, we mochten elektronisch stemmen! Het tellen der stemmen zou binnen een half uur na sluiting van de stemmachine geregeld zijn. Een volgepakte stadhuishal stond woensdagavond 2 maart in afwachtende spanning te wachten op de cijfers, maar helaas, er was iets mis. Om het kwartier kwam iemand in de microfoon roepen dat er iets mis was met de vier-en-een-halve-ton-kostende elektronica. Ambtenaren van de burgelijke stand zaten zwetend achter hun toetsenborden te pogen nog iets aan de chaos te doen. Dit alles duurde tot een uur of tien, de drank was inmiddels op. Den Bosch op z'n smalst...

Van 2 naar 5 zetels voor Louis Neefs met z'n Bosch Belang. De boodschap is duidelijk! De huidige coalitie in denbosch kan dit in zijn zak steken. PvdA gehalveerd (van 10 naar 5), CDA van 11 naar 7 en dank zij de inzet van wethouder Claessen gaat D'66 van 2 (3?) naar 4. Gezamenlijk te weinig om door te besturen en ze moeten er dus een nieuwe partner bijzoeken. Knillis of Neefs of VVD of GroenLinks? Voorspellingen wat betreft een nieuw college, (Eric wil wel) (Of een andere samenstelling: VVD/CDA/Behang)

Wat te doen?
DenBosch heeft te maken met een bovengemiddelde CD-stemmenwinst: is er sprake van een verrechtsing onder de bevolking? Is er sprake van een groeiend verzet tegen de arrogante wijze van regeren over de mensen, het arrogante heersen? Is het kortom slim aktie te voeren om de CD-stemmersters gelijk te stellen met de NSB en/of fascisten. Of blijft het erom gaan iedereen zoveel mogelijk duidelijk te maken dat de enorme toename van de CD-aanhang te wijten is aan dezelfde politici die nu zo verbaasd reageren? Natuurlijk waren wij ook geschokt door de drie CD-stoelen maar helemaal onverwacht kwam het niet. En natuurlijk moeten wij ons ook afvragen in hoeverre onze anti-CD campagne gewerkt heeft. Dat hoeven de bossche politici in ieder geval niet te doen, daar waren ze namelijk de afgelopen jaren simpelweg niet mee bezig.

OMWENTELING
Iedereen die het goed voor heeft met deze wereld zal zichzelf een hoop afvragen de afgelopen weken. De behoorlijk radicale politieke omwenteling op lokaal niveau van woensdag 2 maart jongstleden stemt tot kritisch nadenken. Allereerst de geweldige klap in het gezicht van het heersende regentendom. Vrijwel overal in Nederland heeft de zittende macht forse schade opgelopen. En dat is niet geheel onlogisch aangezien er in vrijwel alle steden en dorpen in Nederland dezelfde mechanismen aan het werk zijn. Schaalvergroting, meedoen in de concurrentiestrijd naar werkgelegenheid (japanse, taiwanese en amerikaanse ondernemingen binnen de gemeentegrenzen halen), spiegelende kantoorkolossen, industrieterreinen en herinrichting van straten, pleinen en stationsomgevingen. Niet alleen in Den Bosch maar in alle middelgrote en grote steden zie je dezelfde ontwikkelingen en vrijwel overal dezelfde politiek verantwoordelijken; de sociaal- en de christendemokraten, hier en daar bijgestaan door D'66, VVD en/of Groen-Links, hebben het besturen van een stad tot brood-winning gemaakt en regeren de gemeenschap als ware het een wasmiddel. De stad als produkt; marketing en reclametechnieken worden op mensen toegepast, "het beleid" moet verkocht worden. Het spreekt voor zich dat een actieve rol voor de burger niet in dit concept past; tenzij die burger toevallig datgene wil wat de stadsbestuurders (m/v) voor ogen staat. "Ik moet het ze nog maar eens uitleggen", is de hartekreet van het soort regent dat zijn/ haar plannen binnenskamers bekokstooft en gewoon uit wil voeren. Niks demokratie, de raad moet doen waar ze voor gekozen is - dit betekent gewoon dat de raad moet doen wat de wethouder vindt dat ze moet doen, namelijk jaknikken. De zeer beperkte middelen die de bevolking heeft om een miniem beetje greep te krijgen op de woon- en leefomgeving wordt door deze types al als teveel aan regels beschouwd. Maar al te vaak huilt de pers mee; het willen meepraten over zaken die je direct aangaan wordt door hen als een gevaarlijke besmettelijke ziekte beschouwd. Er is zelfs al een wetenschappelijke term voor: Het NIMBY-syndroom; not in my back yard. Die mensen willen de vooruitgang tegen houden, dus maak ze maar belachelijk.
Van referenda - beslissende dan - moet zo ongeveer de hele politieke kaste in dit land al helemaal niks hebben. "Wij zijn voor deze klus gekozen". Oftewel, nou weer vier jaar je hok in en bek dicht. Wat dat betreft heeft de politieke cultuur in dit land veel overeenkomst met die van de Opperste Sovjet in de voormalige Sovjet Unie. Een door de afgevaardigden "gekozen" college met de raad (of andere democratiese colleges) als applausmachine. Gezien het grote aantal voormalige ambtenaren of andere semi-burocraten onder de beroepspolitici en raadsleden wordt er heftig gekickt op discussie- of beleidsnota's en procedures. De werkelijkheid is voor die gasten een nota, een notitie, een gemiddelde of wat voor andere constructie je je maar kan bedenken, als het maar op papier staat. Voorzichtig de eigen oortjes, oogjes en hersens gebruiken is er niet bij, dan val je namelijk uit de gunst van hen die de baantjes kunnen verdelen en hoor je er niet meer bij. Zonde toch van je politieke carrière, dus stil zijn en je niet verroeren.

De gemeenteraadsverkiezingen van vier jaar geleden zorgden heel eventjes voor een herbezinning op de dramatische afstand tussen de kiezers en de gekozenen. Het kan niet genoeg herhaald worden: in Den Bosch kwam toen een magere 47 procent van de kiesgerechtigden opdraven, maar dat zenuwachtige nadenken van de politieke elite verstomde snel aangezien er immers weer vier jaar veilig geregeerd kon worden. Er is dan ook in heel Nederland niet veel meer gebeurd dan hier en daar een nota of rapportje, een nieuw en vooral eigentijds logo'tje, een loketje meer, minder of langer open, wat meer zogenaamde inspraakavonden waar achteraf van bleek dat mensen die de moeite hadden genomen om daar naar toe te gaan alsnog met een forse kater zichzelf voornamen daar niet meer in te stinken. Want om steeds maar te horen te krijgen wat het gemeentebestuur wil gaan realiseren, daar kom je niet voor.

Na Woensdag 2 maart jongstleden kun je zelfs concluderen dat de afstand tussen 'de macht' en 'het volk' de afgelopen jaren alleen maar verder gegroeid is. Het is nogal cynisch dat de iets hogere opkomstcijfers hier en daar gebruikt worden om te wijzen op een hersteld vertrouwen in 'de politiek'. In Den Bosch kwam nu zowaar 58 procent... Wanneer je daar de verkiezingsuitslag naastlegt, de enorme opkomst van extreem-rechtse groeperingen en groeperingen die voornamelijk deelbelangen nastreven (het dorp, de stad, de ouderen, de studenten, de winkels, parkeergarages, kroegen en/of fonteintjes), dan kun je voor hetzelfde geld stellen dat de veelbesproken kloof zich alleen maar verdiept heeft tot een niet te nemen ravijn.

Natuurlijk zijn de bovenstaande groeperingen niet op één lijn te zetten. De zetelwinst van Louis Neefs hier in Den Bosch bijvoorbeeld laat zien dat vele mensen in Den Bosch schoon genoeg hebben van de arrogante wijze waarop de PvdA-farao Hans Dona nu al jarenlang zijn eigen machtsgeilheid verzilverd wil zien in zoiets als een concertzaal, maar die pyramide gaat mooi niet op! Hoewel je uit moet kijken met die gasten. Bosch Belang-aanvoerder Louis Neefs speelde als een ervaren politicus in op het groeiende verzet tegen deze zaal. Iets waaraan het Kleintje ook haar steentje heeft bijgedragen, toch? Een zaal, die steeds meer tot symbool werd van de arrogantie van de macht. Neefs zag die houding beloond met drie nieuwe raadszetels. Het is dom en onnadenkend - en gelukkig had Groen Links lijsttrekster Evelien van Onck dit na enige bedenktijd ook in de gaten - om de verkiezingswinst van Bosch Belang en de Centrumdemocraten op één lijn te zetten. En om het nu te gaan hebben over 3500 CD-racisten in de stad is waarschijnlijk ook overdreven. Het is een belangrijk signaal aan iedereen, dat wel natuurlijk. De CD-stemmers hebben zich in ieder geval niet laten leiden door de CD-propaganda in Den Bosch, aangezien die er vrijwel niet was. Er zijn wel hier en daar CD-folders verspreid maar er was geen sprake van werkelijk daadkrachtige CD-propaganda. Op hun foldertjes hadden ze notabene het programmapunt opgenomen dat ze voor de doodstraf zijn! Ze hadden dan ook geen organisatie hier in Den Bosch en dat is nu precies het grote gevaar van nu! Na de verkiezingen kunnen ze putten uit een enorm groot reservoir aan CD-stemmers, waarbij natuurlijk wel mensen zitten die een politieke carrière nastreven en waarom dan niet binnen de CD. Bovendien beuren ze nu behoorlijk wat gemeenschapsgeld waardoor zij hun partij kunnen uitbouwen (drie zetels is hoeveel geld?). Een ander gevaar is dat deze partij een hoop politieke gelukszoekersters zal aantrekken. Een voorbeeld hiervan is een schandalig antisemitische brief die op 10 maart jongstleden bij B&W van Den Bosch is binnengekomen en die ondertekend was met "Het CD electoraat". Duidelijk niet afkomstig uit de koker van der Steen of Sakbal, de plaatselijke CD-boegbeelden.
Een geluk bij een ongeluk is dat we hier in Den Bosch binnen anderhalf tot twee jaar opnieuw gemeenteraadsverkiezingen hebben vanwege een gemeentelijke herindeling (Heusden bij Den Bosch). De komende periode zal door ons onderandere besteed moeten worden aan het uit elkaar trekken van de CD-aanhang in werkelijke racisten en diegenen die geen enkel ander politiek onderdak zagen dan de CD. Het gegeven dat zeer veel mensen de CD als een protestpartij zijn gaan zien is natuurlijk zeer belangrijk. Na het jarenlang stilzwijgen van de Nederlandse racisten en hun banden met fascisten en criminelen door de massamedia en de plotselinge dijkdoorbraak aan media-aandacht die Janmaat & Co kregen na zijn opmerkingen over een aantal parlementariërs ontstond waarschijnlijk bij zeer veel ontevreden mensen het idee dat waar de politiek zich ineens zo druk over maakte, wel een aardig alternatief zou zijn. Want wanneer je een hekel aan Kok of Lubbers, of Dona of Claessen hebt en je ziet ze spastisch reageren op de dreigende aantasting van hun macht dan wil je er met alle plezier wel een schepje boven op doen.
Dit laatste bleek trouwens uit een aantal discussies tussen voor en tegenstanders van de CD die er na afloop van de demonstratieve bijeenkomst op het Kerkpleintje van zaterdag 5 maart jongstleden plaatsvonden. Er waren behoorlijk wat mensen die uitriepen dat ze geen racisten waren en dat ze eigenlijk ook helemaal niets van Janmaat moesten hebben maar dat ze CD hadden gestemd om "de politiek eens goed te laten voelen dat we het er niet mee eens waren". En daar zijn ze natuurlijk in geslaagd. Uit die discussies bleek trouwens ook dat argumenten vrij weinig zin hadden. Het zijn voornamelijk emotionele motieven die een rol gespeeld hebben bij een (groot?) aantal CD-stemmersters. 'De politiek' zou zich dit aan moeten trekken en af moeten dalen uit hun enorme isolement van urban villa's, recepties, vliegvakanties en koud buffet-gedrag. En de methode die jaren geleden bedacht werd, het houden van inspraakavondjes met dia-beelden en een kopje koffie, werkt averechts wanneer je vervolgens geen moer aantrekt wat die mensen allemaal te vertellen hebben. Al klinkt het populistisch, je zult inderdaad zelf de wijken en buurten in moeten, je zult jezelf moeten laten overtuigen door bewoners van een straat met achterstallig onderhoud of waar de kinderen niet op straat kunnen spelen vanwege rondcrossende automobielen en de afwezigheid van afleiding en avontuurlijke speelmogelijkheden. 'De politiek' kan deze recente verkiezingsuitslag in haar zak steken! Maar ook voor ons, buiten-parlementairen, ligt er een belangrijke taak. We kunnen niet achterover leunend alle verantwoordelijkheid slechts bij de regenten neerleggen, er is natuurlijk meer aan de hand. Ook wij hebben nagelaten een wenkend perspektief te bieden aan mensen in grote problemen. Ook wij zijn er niet in geslaagd het falen van de politiek te vertalen in konkrete tegenkrachten. Ook onze tegeninformatie over racistische partijen en het verspreiden van 30.000 huis-aan-huis-kranten tegen de CD heeft geen meetbaar effect gehad. Nu was de kop van de anti-CD-krant ronduit slecht (ik vouwde tijdens het verspreiden de voorkant naar binnen omdat ik constant het idee had met CD-propaganda rond te lopen) en het is natuurlijk wel een hele hoop leeswerk. Aan de andere kant reageren er een hele hoop mensen zeer positief en bellen met AFA-denbosch om te informeren of er werk te doen is, zeker na de recente verkiezingsuitslag. AFA-denbosch groeit gelukkig fors! Wil je meedoen, bel dan met 073 - 136927.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 271, 17 maart 1994