Wakker worden in een andere stad...

Wat overheerst is de woede, de wanhoop, de machteloosheid. Waar is het fout gegaan; hoe is het mogelijk dat er uit het schijnbare niets drie Centrumdemokraten in de Bossche gemeenteraad zijn gekomen? Waar waren de signalen over een voedingsbodem voor racisme en vreemdelingenhaat, van opkomend fascisme, rechtsextremisme? Er waren de signalen van onvrede, van tomeloze woede tegen de arrogantie van de macht, tegen het regentenzootje dat meende vanuit het bolwerk aan Markt 1 de dienst te moeten uitmaken. Het zootje dat de stad bombardeerde met een eindeloze reeks pretentieuze plannen ter meerdere glorie van zichzelf en hun naasten: de projektontwikkelaars, grootgrutters, kantoorbonzen en al die anderen die in hun overspannen drang naar winst, macht en aanzien alles platwalsten dat zij op hun weg als obstakel tegenkwamen.

EERSTE PALEN
Vier jaar geleden reeds protesteerden velen in deze stad door maar niet meer de gang naar de stembus te maken. Even was er sprake van een kloof tussen bevolking en politiek, maar er werd niet van geleerd, er werden geen konklusies uit getrokken, geen consequenties aan verbonden. Hans Dona ging gewoon door met z'n over alles en iedereen heen walsende onzaligheden. Een concertgebouw moest er komen, een nieuw station, een subtropies zwemparadijs, het Burg.Loeffplein moest opgekrikt worden, nog meer parkeergarages. Ja, heel Den Bosch moest worden opgevuld met beton, met staal, met glas, straten zouden worden geplaveid met natuursteen, waar artistiek ontworpen lantaarnpalen hun licht laten schijnen over deze stad tussen werelden. En overal zouden de koperen gegraveerde bordjes, de natuurstenen plakettes moeten verschijnen met de tekst 'Eerste paal geslagen door dr. J.C.Dona, wethouder van 's-Hertogenbosch'. De natte dromen van Hans zijn intussen omgevormd in schrikwekkende nachtmerries, in hun wanstaltige wellust de PvdA terugbrengend tot een gehalveerde partij in Den Bosch. De arrogantie van de macht afgestraft met het vlijmscherpe mes van de electorale guillotine. Ook de andere koalitiepartij, het CDA, verloor fors op 2 maart. Landelijke Brinkmaneffekten, klaagden overspannen kommentatoren en v.d.Krabben trok ten strijde tegen de AOW-plannen van zijn partij. De eerste de beste scheet van Brinkman deed v.d.Krabben ook weer inbinden, zoals het een goede katholiek betaamt. Gezag moet er zijn, het Ave Maria van het kapitalisme zal de toekomst van de AOW bepalen. Ouderen, weest gegroet!! Maar ook het CDA had zich laten meeslepen in het Donafetisjisme van Concertzaal en Loeffplein. En ook deze partij werd afgestraft. Verbazingwekkend dat de derde koalitiepartij, D'66, met Peter Claessen als vijfde wiel aan de wagen, er nog een zeteltje bijkreeg. De algemene verrechtsing in Nederland speelde het vaagheid-troef program van D'66 in de kaart. Een stem op D'66 is een stem op..., ja, op wat eigenlijk? Niemand weet waar deze partij voor staat, zelfs het kader tast in het duister en ook Van Mierlo is als het orakel van Delphi na een nacht flink blowen. Als die zetel winst aan het 'beleid' van Claessen in de afgelopen vier jaar te danken moet zijn geweest, kan er niet anders gebeurd zijn dan dat er een collectieve gekte onder het D'66-electoraat is uitgebroken en dat produkt dient dan ook onmiddellijk uit de handel te worden genomen. En nu we het daar toch over hebben: ook binnen de PvdA waart het arrogantievirus van een onbekend salmonellatype nog rond. Dat wordt weer eens extra duidelijk nu het 'nieuwe' college van B&W gevormd is: het oude zootje blijft gewoon zitten, er wordt een nieuw regent uit VVD-kring aan toegevoegd en that's it. Betonrot zal het gevolg zijn wanneer ook dit produkt van de sociaaldemokratie niet snel uit de handel wordt genomen. Isoleren van Dona en Kagie lijkt op korte termijn de beste oplossing. Binnenkort komen dwangbuizen tegen arrogantiemanie op de markt, getest door de Consumentenbond. En het CDA? Steeds meer kerken gesloten, steeds minder mogelijkheden voor katholieke jongetjes uit traditioneel grote gezinnen. Misdienaars zijn nog niet per definitie voorbestemd om fraktievoorzitter of wethouder te worden. En wie heeft er vertrouwen in als zo iemand voorzitter van een ondernemingsraad wordt? God behoede DAF! Wanneer zullen we verlost worden van het slaapverwekkende monotone stemgeluid van Bierens, deze uit een brandend braambos ontsnapte wethouder van de christendemokratie? En van Wijers, de met een brok wierook in de keel verstrikt geraakte persoonlijke afgezant van god in Den Bosch? Dona, v.d.Beek, Wijers, Bierens en Claessen hebben het de afgelopen vier jaar verprutst, hebben fout op fout gestapeld, wilden deze fouten eerst nog begraven onder de Parade, maar daar werd tegen geprotesteerd en nu zijn ze weggevaagd op 2 maart 1994. Een historische dag voor Den Bosch, een revolutionaire dag... Het volk heeft gesproken zegt men, dacht men, maar nee: de nachtmerrie begint gewoon van voren af aan. Over anderhalf jaar staat de konsertzaal weer bovenaan de politieke agenda.

MORNING AFTER
Maar dan breekt toch de volgende ochtend aan, de morning after. Geen pil te slikken tegen het zwakke eerste zonlicht dat de Bossche huiskamers binnensijpelt. De vroege-ochtend kater van 3 maart is levensgroot. Voldoende reden om de godganse dag tussen de lakens door te brengen, waarom zou je er nog uitkomen? Je bent wakker geworden in een volkomen andere stad, alsof je de nacht hebt moeten doorbrengen in een op hol geslagen tijdmachine en je wekkerradio meldt dat het maart 1933 is. Zijn daar in de verte de eerste inslagen van granaten al te horen, of worden er toch weer eerste palen geslagen? Dona heeft inmiddels z'n onzalige concertzaalplannen ongedaan gemaakt. Nu zal het concert voor krokodillentranen nog slechts aan de Hof van Zevenbergen ten gehore gebracht kunnen worden. Bij deze arrogante regent zijn naar te hopen nu alle snaren gebroken, de toetsen gesprongen en het register ontregeld. De stemvork van de sociaaldemokratie is niet langer het instrument dat de toon aangeeft. De dissonanten hebben gesproken in een misselijkmakende symfonie van mineurakkoorden. Wie wacht op een concertzaal als je de huur nauwelijks nog kan betalen van je sociale woninkje in een niet gerenoveerde wijk? Wat is het belang van zo'n zaal als je wijkgebouw op de nominatie staat om wegbezuinigd te worden, het aangevraagde speelterreintje er nog steeds niet is, ondanks dat je toch al die kommissievergaderingen hebt bezocht en gezagsgetrouw van tevoren je spreektijd hebt aangevraagd. Viel het je toen ook al op dat Dona zo lang in z'n koffie zat te roeren, dat Claessen trachtte een glimp van het buitengebeuren op te vangen en dat v.d.Beek meer geïnteresseerd was in de struktuur van het plafond in de raadzaal dan in jouw gebrekkige wijkstruktuur? Maar is het allemaal wel voldoende geweest, hebben de stemcomputers dan toch niet gesproken, hoeveel verder moet het nog gaan om te voorkomen dat het op 2 maart weggevaagde zootje terugkeert achter de bestuurstafel? Ze houden toch nog de touwtjes in handen...CDA, PvdA en D'66, aangevuld met de VVD in een nieuw college van B&W, een hernieuwd elan van arrogantie zal over de stad neerdalen, voldoende reden tot nog meer protest, nog meer schandpalen, nog meer polarisatie.

VLISSINGSE INVASIE
Maar dan de andere kant van het verhaal. Een Vlissingse invasie in Den Bosch. Niet van domkoppen, zoals sommigen beweerden, maar van sluwe doortrapte fascisten, van uitgesproken racisten, van mensenhaters, gesprongen in een gat dat eerder was gegraven door Dona en consorten. Het gat tussen het stadhuis en de Bossche wijken, waar problemen zich jarenlang konden opstapelen omdat er niet naar omgekeken werd, kulminerend in deze verkiezingsuitslag. Wijken waar mensen jarenlang in de steek gelaten werden, die geen behoefte hadden en hebben aan een concertzaal, dure winkels aan het Loeffplein, nog meer leegstaande kantoorpanden in de stad, geen granietblokken in de Kerkstraat of lantaarnpalen uit Barcelona. Wijken waar speelvoorzieningen ontbreken, waar daken lekken, waar jaren op bezuinigd werd. Waar mensen woonden die nog heel lang geloofden in de sprookjes dat de PvdA er vooral voor hen was, dat je als arbeider per definitie op die partij te stemmen had wanneer je niet (meer) in meneer pastoor geloofde, dat het christendemokratiese van het CDA naastenliefde betekende, rechtstreeks afgeleid van de bijbel, en dus van het woord van god. Die sprookjes zijn doorgeprikt, afgestraft. De Vlissingse invasie kwam, zag en overwon. Met valse sentimenten, valse voorwendsels, als wolven in schaapskleren, als dieven in de nacht.

HYPOKRISIE NAAST ARROGANTIE
De arrogantie van de macht in Den Bosch, Hans Dona teruggefloten, inpakken en wegwezen. Van der Krabben in de meest waanzinnige colberts de NOS-journaals en Nova's vervuilend door z'n aanwezigheid. Het oude spreekwoord van het kalf en de put opnieuw actueel gemaakt door dit zootje op het stadhuis. Geen racismebeleid in Den Bosch, Variant allang opgeheven en dan huilen met de wolven in het bos op 5 maart op het Kerkpleintje. Hypokrisie naast arrogantie. Want daar stonden ze dan, wat was er misgegaan..nee, aan ons heeft het niet gelegen, de mensen hebben niet gesnapt dat het ook om hen ging. Misschien is 't allemaal toch wat ongelukkig gepresenteerd, kwam de boodschap slechter over dan we eigenlijk bedoelden. Tja, wat jammer nou, we hadden zo het beste voor iedereen voor... Nou, ze krijgen de komende tijd volop de gelegenheid om tot een weloverwogen herpresentatie te komen.
Groen Links blij met de verdubbeling van het zetelaantal. Maar blijheid, waarom? Wat zijn nou vier zeteltjes in de raad voor zo'n klup die ook steeds meer wordt ingepakt? Natuurlijk wil Erik de Rooy op termijn wethouder worden: nog meer domheid binnen het college, nog meer loslaten van beginselen is altijd welkom. Laat je maar lekker inpakken, Erik, je partij staat ervoor. En hoe moet het dan met die anderen binnen die klup? Die naar buiten pretenderen nog wel een strijd te willen voeren? Hoe lang duurt het nog voor alles op de grondvesten staat te trillen? Hoe ver kan het inslikken van principes gaan, waar ontstaat de definitieve breuk tussen de actie op de straat en het pluchefetisjisme in de raad? Vragen, vragen, vragen, de inzet verzilveren... maar welke inzet? Het kan toch nooit de bedoeling zijn geweest dat Evelien van Onck zo lang bij de college-onderhandelingen is blijven zitten? Ze wilde het maximale eruithalen, was haar commentaar, maar op het moment dat zo'n vergadering besloten wordt verklaard zou dat toch in strijd moeten zijn met het vermeende demokratiese streven van Groen Links? Nee, Groen Links, het maximale voor de komende tijd is niet de 'strijd' in de raadzaal, maar de strijd op straat. En Louis Neefs, Bosch Belang van 2 naar 5 zetels, kan je mooi niet meer omheen. Neefs wilde ook wethouder worden, maar hoe moet het dan binnen het college met al die tegenstrijdige belangen. Louis heeft kampagne gevoerd op een aantal thema's die onverenigbaar zijn met de uitgangspunten van de ex-koalitiegenoten Pvda-CDA-D'66. Als hij inderdaad wethouder was geworden, dan zou ook hij water bij de wijn moeten doen, en zouden die anti-kollegeleuzen worden gereduceerd tot holle frasen. Prachtig hoe hij regelmatig afstand nam van het college in een aantal kwesties: de woonwagenbewoners, de nieuwe huisstijl van Den Bosch, de Concertzaal. Maar hoe verder, toch nog een fusie met het CDA, zal het schijnbaar godsonmogelijke dan toch nog realiteit worden in deze stad? Maar dan Knillis... even vaag als D'66, niets anders dan een 60er jaren protestpartij (zoals NRC schreef), die zichzelf schromelijk heeft overleefd en allang in een fontein zou moeten zijn weggespoeld. Zo'n Masselink wekt alleen maar vage reminiscenties op aan de arrogantie van het Donatype. En de SP? Tja, Ron van Zeeland moet nog veel leren. That's all. Waar staat dat 'socialistische' trouwens voor? En hoe zit het met al die standpunten waardoor deze partij keer op keer in opspraak is geraakt...over gastarbeiders, vrouwen, de vastberaden weigering om met anderen samen te werken, het alles exclusief onder eigen vlag willen organiseren. Vaagheid is ook hier troef, wat is de strategie, wat is de maatschappijvisie, voor welk karretje laten SP-stemmersters zich spannen?

HEERSCHAPPIJ
Den Bosch, 2 maart 1994. Wat overheerst is de woede, de wanhoop, de machteloosheid. Drie Centrumdemokraten in de Bossche gemeenteraad, drie fascisten, drie stemmen aan de onvrede die zich op de verkeerde doelen richt. Vluchten kan niet meer, er dient de komende tijd slechts gestreden te worden. En niet alleen op lokaal niveau, hoewel we hier met de meest tastbare uitdrukking van een op ongelijkheid gebaseerd politiek stelsel te maken hebben, de strijd zal zich ook op landelijk en internationaal niveau moeten verbreden. Het in een algemene en ekonomiese krisis verkerende kapitalistiese systeem tracht zijn heerschappij in de wereld te handhaven door een offensief tegen het levenspeil van de bevolkingen en tegen hun ekonomiese, politieke en sociale verworvenheden. Het tracht de bevolking te desorganiseren, te demotiveren en ze tegen elkaar op te zetten op nationale en internationale schaal. Racisme en fascisme zijn de produkten van een politiek systeem in krisis. Hoewel het kapitalisme nog niet in staat is tot het aan de macht helpen van openlijk militaire en fascistiese diktaturen, waarvoor een massale onderdrukking nodig is en een verdergaande versplintering van de politieke tegenbewegingen in de ontwikkelde landen, gaat het onverdroten voort de sociale, politieke en ekonomiese verworvenheden aan te tasten. De sociale staat moet plaatsmaken voor de staat zonder meer, de motor van de heerschappij van het grootkapitaal, waarvan het funktioneren verzekerd wordt door burokratiese en technokratiese instanties die geheel gesloten zijn, die niet informeren en met hun beslissingen geen rekening (hoeven te) houden met het algemeen belang en ze voortdurend voor voldongen feiten plaatsen.

SOLIDARITEIT
De teruggang van de parlementaire demokratie is in vrijwel alle landen aan de orde van de dag, de tendens naar centralisatie, naar vergroting van de burokratiese kontrole over het gehele maatschappelijke leven wordt sterker. Inflatie en werkloosheid verarmen en verpauperen zeer belangrijke maatschappelijke groepen. Het aantal dak- en thuislozen neemt voortdurend toe, in Bossche college- en raadskringen nog een volkomen onderschat probleem. Op 2 maart moesten dak- en thuislozen middels een picketline voor het stadhuis aandacht voor hun problematiek vragen. De politiek had en heeft er geen oren naar, er zijn nou eenmaal andere prioriteiten gesteld, andere doelen dienen nagestreefd, de opmars van koperen plakettes, eerste palen en monstrueuze betonkonstrukties lijkt onstuitbaar. Maar de bevolking lijkt niet in staat doelmatig het hoofd te bieden aan het offensief van de staat, van het college, van het kapitaal en in een laatste wanhopige poging tot een protestdaad worden de politieke aardbevingen door het hele land gevoeld. Akties zullen gecoördineerd moeten worden, een gezamenlijk offensief vanuit een gemeenschappelijk belang zal verbindingen moeten brengen tussen diverse groeperingen. Solidariteit is nog steeds de sleutel die leidt tot een krachtige tegenbeweging. De Maat Is Vol heeft per definitie veel gemeenschappelijk met de Anti-Fascistiese Actie, met de strijd van dak- en thuislozen, van woonwagenbewonersters, van wijkbewonersters. Huurakties, ondersteuning op allerlei vlak, prikakties, hit and run-akties naast demonstraties en manifestaties kunnen in een gecoördineerde strijd ertoe leiden dat er werkelijke veranderingen komen, dat de eerste scheuren in het beton ontstaan, dat de arrogantie ten val komt. Verzet tegen de ekonomiese en sociale politiek van staat en bourgeoisie moet het devies zijn. De maat is vol!!

Nummer 1 van de CD van Den Bosch is gehuwd met nummer 2 van de CD van Den Bosch. 1 en 2 van de CD van Den Bosch wonen in bij nummer 3 van de CD van Den Bosch. Het is te hopen dat nummer 3 van de CD van Den Bosch door het hokken met nummer 1 en 2 van de CD van Den Bosch geen problemen krijgt met de sociale dienst van Den Bosch. Vooropgesteld natuurlijk dat de nummer 3 van de CD van Den Bosch van een uitkering 'geniet'. Formeel wonen nummer 1 en 2 van de CD van Den Bosch in Vlissingen, maar volgens nummer 1 en 2 van de CD van Den Bosch hebben ze, nu ze zijn gekozen als nummer 1 en 2 van de CD in de gemeenteraad van Den Bosch, op korte termijn recht op een woning in Den Bosch, zodat de nummer 1 en 2 van de CD van Den Bosch niet meer hoeven te hokken bij de nummer 3 van de CD van Den Bosch, of anders gesteld: dat de nummer 3 van de CD van Den Bosch wordt verlost van het delen der voordeur met de nummer 1 en 2 van de CD van Den Bosch. Ondanks deze scheiding van voordeur tussen de nummer 1 en 2 van de CD van Den Bosch en de nummer 3 van de CD van Den Bosch, zullen de nummers 1, 2 en 3 van Den Bosch toch een gemeenschappelijke fractie moeten delen in de gemeenteraad van Den Bosch, zodat er wellicht toch kortingsmogelijkheden gaan bestaan. Komen wij tot de volgende formule: 1+2+3(CD)DB=3GR.DBx2.3.1994=(1996)tempgt;0. Net goed dus...

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 271, 17 maart 1994