In de conglomeratie van kapitaal beschikt de luchtvaart, met vliegtuigindustrie en toebehoren, al over een aanzienlijk aandeel. Als het 'nationale luchtvaartmaatschappijen' betreft, die een 'standplaats' behoeven op de luchthavens die het internationale lucht(vracht)verkeer domineren, gaat het om meer dan nationale trots. Zo draait Alitalia al jaren met verlies om de positie van Italië als serieuze natie veilig te stellen. Iberia idem. Na het verdwijnen van Suissair, Sabena en vele andere nationale luchtvaartmaatschappijen, klopte magere hein ook op de deur van onze KLM: die van Plesman, PB en Schiphol. Zonder het 'nationale karakter' van Schiphol en KLM zou het bijbehorende milieu/lawaai-probleem in onze gif-delta sneller een item worden. Zo kon de KLM overleven.
Er waren meerdere gegadigden maar Air France (zelf ook al jaren zorgenkind) kreeg 'against all odds' de buit. Er moeten ook 'Europese' overwegingen hebben meegespeeld. Direct werd de 'verschillende cultuur' als onoverkomelijke hindernis genoemd: waar de fransoos om 12 uur een maaltijd wil, eet 'den ollander' immers een 's-ochtends gesmeerd bammetje. Daarom bleven ze ook strikt gescheiden opereren. Met name wat arbeidsvoorwaarden betreft. Het KLM-personeel ging na wat morren accoord met nieuwe bezuinigingen. Bij Air France ligt dat, gezien het algemene klimaat van "de sociale partners" in Frankrijk, anders. De piloten hebben daar, net als vele beroepsgroepen, een meer strijdlustige houding dan de onze ten opzichte van werkgevers en gezag. De nu afgetreden Air-France topman Janaillac nam als het ware een voorschotje op wat Macron met de Franse arbeidsmarkt van plan is. Wel vaker loopt de luchtvaart voorop. Hij bood zijn personeel 7% loonsverhoging in 4 jaar om de directe salaris-eisen van de bonden te omzeilen. 55,44% wees dit aanbod af. De topman trad af. 'Deze stemming is de vertaling van een malaise die vraagt om diepgaande verandering', zei hij bij zijn afscheid.
De fusie van KLM en Air France was bedoeld om Air France meer richting het corporatieve, met de SER nog door de nazi's in Nederland geïntroduceerde arbeidsvrede te duwen. Dat is mislukt. De vakbonden vieren het terecht als een overwinning. De stakingen kosten het gecombineerde bedrijf honderden miljoenen. Failliesement voor Air France? Voor KLM? Volgende week wordt bij Air France gestaakt, net als bij veel sleutelbedrijven van de Franse economie. Gebraden haan Macron wacht een onstuimig begin van zijn tweede jaar als president. (WK)
- Datum: .