zondag 18 september-2011
We hebben in Kleintje Muurkrant regelmatig gedichten, teksten en oproepen van Joke Kaviaar overgenomen en zullen dat ook zeker blijven doen. Joke is in de ochtend van afgelopen dinsdag (13 september) gearresteerd wegens "opruiing". Tijdens haar gevangenschap is zij in volledige beperking geplaatst bij de Nationale Recherche in Zwolle. Niet alleen is zij gearresteerd, er heeft ook een grondige huiszoeking plaatsgevonden in haar woning. Bij de huiszoeking zijn alle communicatiemiddelen en opslagmedia, zoals computers en telefoons in beslag genomen. Joke is afgelopen vrijdag (16 september) weer vrijgelaten. Ze laat weten dat het goed met haar gaat en nog steeds even strijdvaardig is. Zij zou teksten op haar website hebben geplaatst die aanzetten tot het plegen van misdrijven. Het openbaar ministerie meent in die teksten onder meer te lezen dat zij oproept tot het onschadelijk maken van de ministerraad.
Haar advocaat Willem Jebbink stelt daar tegenover dat hier sprake is van vrije meningsuiting die binnen de grenzen van de wet blijft. Jebbink: "Cliënte doet beslist geen oproep tot geweld. Dat maakt de officier van justitie er van. Het gaat hier om de vrijheid van meningsuiting. Dat is een kostbaar goed. Het Europees hof voor de rechten van de mens geeft een ieder het recht om te shockeren, aanstoot te geven en opschudding te veroorzaken. Juist de context waarin cliënte haar mening uit is hier van belang. Een ieder die haar internetcolumns leest snapt dat zij zich bedient van overdrijving en provocatie als stijlfiguur. Dit dient maar een doel, namelijk het publiek duidelijk te maken hoe het gesteld is met het asielbeleid in ons land. Het zijn juist mensen als mijn cliënte die ons bij de les houden".

Voor meer informatie zie Indymedia, de website van Peter Storms en uiteraard die van Joke Kaviaar zelf. Lees ook het absurde persbericht van het Openbaar Ministerie en zoek en lees haar teksten via het zoekapparaat van 't Kleintje.

vrijdag 9 december-2011
Waar gister het Openbaar Ministerie (OM) trots op haar website meldde dat zij de website JokeKaviaar.nl uit de lucht heeft laten halen, was de gewraakte site rond middernacht weer vrolijk in de lucht.
Hoster FXW maakte rond half vier in de middag op verzoek van het OM de website onbereikbaar voor de buitenwereld. Daarbij werd echter voorbij gegaan aan twee belangrijke factoren: de internetgemeenschap die en masse een broertje dood heeft aan overheidscensuur en de overheid zelf die en masse faalt bij vrijwel alles op het gebied van ICT en beveiliging.
Het netto resultaat van de hele actie kwam neer op een aantal uur downtime, rijkelijk gecompenseerd door de stijging in het aantal hits op de site sindsdien, en een nog altijd groeiende lijst met mirrors en steunbetuigingen. Hiervoor voelen we ons haast geneigd het OM te danken.
Diep triest is het echter wanneer men zich realiseert dat vrijheid van meningsuiting is gedegradeerd tot een exclusief recht voor rabiaat rechtse mannetjes.
Diep triest is het dat het OM het concept dichterlijke vrijheid niet begrijpt en citaten uit hun context haalt om een politieke lijn door te voeren.
Diep triest is het dat de overheid zonder rechterlijke toetsing censuur toepast zonder daarbij ook maar de betrokkenen te informeren.
Al met al kunnen we maar blij zijn dat de overheid faalt bij alles op het gebied van ICT. Kost een paar belastingcenten, maar dan heb je ook niks.

dinsdag 22 januari-2013
Vandaag deed de meervoudige kamer van de rechtbank in Haarlem uitspraak in de zaak over opruiing in woord en geschrift tegen Joke Kaviaar. De rechtbank verwierp alle verweren van de advocaat en heeft Joke tot 4 maanden onvoorwaardelijk veroordeeld . Dit is minder dan de eis van 6 maanden onvoorwaardelijke gevangenisstraf die het Openbaar Ministerie had gesteld. Joke Kaviaar gaat in hoger beroep en laat weten dat zij zich niet de mond laat snoeren. Ze zal zich blijven uitspreken tegen het migratiebeleid.

De Steungroep 13 September, opgericht na de arrestatie van Joke Kaviaar in deze zaak, is van mening dat deze uitspraak viel te verwachten, bezien in het licht van het huidige politieke klimaat in Nederland en de staande jurisprudentie rond van de Hoge Raad voor wat betreft opruiing (art. 131 Wetboek van Strafrecht).
De uitspraak beperkt de vrijheid van meningsuiting: vanaf nu zijn Joke Kaviaar en andere publicisten die in geschrift scherpe kritiek uiten jegens staatszaken, aan banden gelegd. Door deze uitspraak is gevaarlijke jurisprudentie ontstaan voor verdergaande inperking van kritiek op de overheid.

Joke Kaviaar gaat in hoger beroep, omdat ze haar eigen recht om zich te uiten zoals in de door de rechtbank opruiend geachte teksten blijft verdedigen; als onderdeel van zowel een strijd voor het vrije woord tegen staatrepressie als van de strijd van vluchtelingen. De veroordeling is een schandaal, maar zal de strijd niet breken.

Joke Kaviaar werd op 13 september 2011 thuis gearresteerd en drie dagen in beperkingen vastgehouden. Ook vond er een huiszoeking plaats. Er werd haar ‘opruiing en verspreiding tot opruiing, met terroristisch oogmerk’ ten laste gelegd. Het ging daarbij om een aantal teksten waarin zij zich fel uitspreekt tegen het migratiebeleid. Een paar maanden later, in december, haalde het Openbaar Ministerie haar website uit de lucht. Deze werd een dag later door onbekenden weer online gezet en is nog altijd bereikbaar.

Na een langlopend onderzoek vond twee weken geleden, op 8 januari, eindelijk de zitting voor de meervoudige kamer plaats. Vier van haar teksten werden door het Openbaar Ministerie als zijnde opruiend aan de rechtbank voorgelegd. De eerdere aanklacht dat Joke Kaviaar bij de vermeende opruiing ook een terroristisch oogmerk had, kwam te vervallen. Dat doet het vermoeden rijzen dat deze verzwaring van de aanklacht ten tijde van de arrestatie, de huiszoeking, en gedurende het hele onderzoek enkel is toegevoegd als intimidatie, en om gebruik te kunnen maken van de vergaande opsporingsbevoegdheden uit de terrorismewetgeving.

(Steungroep 13 September)

Wij bouwen aan de bajes van Babel. Ver van "onze eigen mensen" die er niets van willen verstaan. Niet verstaan de talen die er zullen worden gesproken, straks, als de bajes af is en ergens in het industriegebied wordt neergelegd in de haven. Niemand weet waar dat is, tenzij ze er moeten zijn. Nog geen klank zal iemand ervan verstaan, van de talen die er zullen worden gesproken. Vooral de gevangenen niet, die onze bajes straks zullen bewonen. Een bajes meedeinend op het water van de haven. Die misselijk maakt als het stormt. Die al beroerd maakt als hij stil ligt. En wij bouwen voort. Wij, de vrije mensen. Aan onze bajes van Babel.
Een voorbeeld hebben we! Dat ligt in Rotterdam, in de haven. Daar ging ik heen. Om foto's te maken. Foto's die nu afgedrukt bij mij op tafel liggen. Nietszeggend. Nietsvoelend. Alleen ik, door mijn herinnering aan het maken van de foto's, voel het nog. Omdat ik het toen hoorde; Babel! Vanuit de luchtkooien op de kade. Zoveel stemmen door elkaar. Allemaal andere klanken.
Het was een hete dag. Snel schoot ik over het parkeerterrein. Klik. Klik. Klik. Bewakers konden door de netten, gespannen achter de hekken en het gaas, zien waarmee ik bezig was. Camera's registreerden mij terwijl ik de bajes registreerde en in mijn hart klopte de onvoorstelbare woede van de machteloosheid. Liever had ik hier met een slijptol gestaan. Met nog eens een hele massa mensen achter me.
Voor de bajes van Babel. Zo één als er in mijn woonplaats ook gaat komen. Er wordt ijverig aan gewerkt door sterke mannen en grote machines die de taal van de opdracht verstaan.
Zij zèlf zijn Babel! Want zij verstaan de taal van de wanhoop niet. Of de taal van de angst. Enkel de taal van de baas, die zegt: "We gaan de bajes van Babel bouwen, om al die vreemde mensen in op te sluiten, en jullie gaan ermee aan de slag." Geen vragen. Geen twijfels. De taal van het loonzakje die boven de taal van de eenzaamheid gaat. Heel simpel. De bajes van Babel bouwen.
De gevangenen in de luchtkooien. Zij komen van overal. Ze hebben allemaal hun eigen reden om naar het land dat de bajessen van Babel voor hen bouwt te komen. Natuurlijk weten ze niet dat ze op weg zijn naar de bajes van Babel. Ze denken dat ze hier kunnen werken aan hun toekomst en die van hun familieleden. Ze denken dat ze hier veilig zullen zijn en niet uitgeleverd zullen worden aan de ellende die ze ontsnapten. De doodsangst. De onzekerheid van bestaan. En dan bevinden ze zich op een dag ineens in de gangen en de cellen van de bajes van Babel. Eén van de bajessen van Babel binnenkort, als het aan ons nuchter Nederlanderschap ligt, want "die mensen horen hier niet" en "het zijn er veel te veel".
Maar luister dan toch! Door al die talen heen spreekt wat ons één zou moeten maken met ieder mens. De drang om te overleven. En die gevangenen, ook al spreken ze elkaars taal niet, verstaan dàt wel van elkaar. Die drang om te overleven. Maar meer nog: hoe die de grond wordt ingestampt. Ze kunnen het zien in elkaars ogen. Voelen aan de manier waarop iemand lusteloos tegen het hek aan zit, op de grond. Worden er dagelijks mee geconfronteerd door de manier waarop groepjes mensen allemaal dezelfde richting oplopen in de luchtkooi. Als beesten, die van nature gewend zijn mijlen per dag af te leggen. Die doen dat ook. Heen en weer en rond en rond. Dan beweeg je tenminste nog. Eindeloos bewegen om het bewegen terwijl het nergens nog naar toe gaat, geen doel heeft, en het niet duidelijk is hoe lang het nog gaat duren. Ze leven nog, maar waarvoor eigenlijk?
Als het aan de opdrachtgevers en de wettenmakers ligt, komt er in de haven van mijn woonplaats ook zo'n bajes van Babel. Nu zijn er overdag de stemmen van de bouwvakkers, en schijnt 's nachts het licht van de bouwlampen nog in lege cellen. Als ik daarvoor sta, hoor ik de stemmen die ik in Rotterdam hoorde, nu al daar. In onze eigen bajes van Babel. We kunnen er trots op zijn. Wij, de mensen van Zaanstad, die hebben gelezen in de krant hoe er voor de bajes van Babel wordt gezocht naar personeel. Bewakers voor het symbool van onze zakelijkheid.
"Ik begrijp het echt niet", zegt een vriend van mij. "Waarom mensen dit bouwen, en er dan andere mensen instoppen". Ik ook niet. Zou het zijn omdat we niet w

Het is waar. Er kan er maar een de beste politicus van 'het' jaar zijn. Rita Verdonk is er trots op. Het is de titel van degene die geen stap afwijkt van de uitgezette koers. Dat is diegene die het meest meedogenloos is. Dat is diegene die geen middel schuwt om zich uit te laten roepen tot beste politicus van het jaar. Leugens. Verdeel en heers politiek bedrijven. Zichzelf de slachtofferrol aanmeten wanneer zojuist dodelijke slachtoffers zijn gevallen. Congo. De Schipholbrand. De vogel van Verdonk. Mensen gaan uit wanhoop in hongerstaking. Of beter gezegd, omdat dit hun laatste hoop is. De dood wacht hoe dan ook. Misschien laat deze zich afwenden door het gezicht van die dood hier te laten zien, terwijl het zich openbaart in de vermagerende wangen.

Op de stoep van het ministerie van justitie ging hij zitten, Mehdi Hooshyar. Hij liet er zien met papieren wat er zal gebeuren indien hij zal worden gedeporteerd naar Iran. Want spreken kan hij niet meer. Zijn uitgedroogde lippen zeggen trouwens wel genoeg. Alleen de beste politicus van het jaar kan zoiets weerstaan. Politiek bedrijven heeft namelijk niets met menselijkheid te maken maar met strategie. Je gezicht niet laten zien. Wachten tot het voorbij gaat. De politie laten ingrijpen omdat een stervende op de stoep toch niet te lang kan blijven zitten. Ja, dat kan alleen de beste politicus van het jaar verzinnen, zoiets. Anders ben je een zwakkeling, geen leider maar een volger van emoties. Iemand die zich door gevoelens laat chanteren kan geen lijn uitzetten, en chantage, dat is het, zo'n halfdode hongerstaker op je stoep. Het is net zoiets als toegeven aan een gijzeling. Dat doe je toch ook niet? Dan blijf je aan de gang! Dan hebben we straks niet een hongerstaker, maar twee, of drie, of vier of honderden hongerstakers. Alsof de hongerdood zo'n prettig vooruitzicht is.
Het is niets anders dan boeven met vluchtelingen vergelijken. Maar dat is nu juist wat Rita groot heeft gemaakt. Sluit ze samen op, dan ziet de bevolking het verschil niet meer. Het is net als met die brand in de Schipholbajes.
Zelf het boetekleed aantrekken, mensen pardon verlenen, leidt maar tot meer brandstichting. 'Ja goed idee, we steken onszelf in brand!' Natuurlijk denkt menig gevangene dat. Ja hoor, Rita. Daar moet hard tegen opgetreden worden. Geen genade. Het kan niet zo zijn dat het ministerie van justitie verantwoordelijk wordt gehouden. Het moet wel zo'n enge Arabier uit het noorden van het ghetto Afrika zijn geweest. Opsluiten die vent. En met zo een daadkracht wordt je dus beste politicus van het jaar. Wanneer andere mensen dergelijke volharding ten toon spreiden, worden ze tot staatsgevaarlijk bestempeld. Dan zijn ze rechtlijnig, extremist, of fundamentalist.
Welnu, ik vind Rita Verdonk gevaarlijk. Levensgevaarlijk. In een schandblok op de kermis ermee. Of ergens dumpen op zee, holadijee. Van het de dood injagen van mensen die geen kant meer op kunnen, word ik met de dag woester en ga ik dromen van autobommen onder ministeries, taarten met giftige paddenstoelen, en meer van dat soort creativiteit. Word ik nu binnenkort benoemd tot woordenterrorist van het jaar, omdat ik volhard in mijn standpunten en schrijf wat er in me opkomt, zonder me ergens iets van aan te trekken? Want dat is toch het criterium voor een huppeldepup van het jaar titel? Volharding? Dat is wat mensen tot helden maakt. Dat er niet met ze te spotten valt. Of het nu goed is wat je doet of niet, is van geen enkel belang; dat zie je aan de benoeming van Rita Verdonk. Het woord zegt het ook al: vol hard ding. In Rita's geval staat die ene d teveel overigens voor deportatie, of voor doodsoorzaak.
Want als Mehdi, of een andere hongerstaker of gedeporteerde sterft, zal hij niet de eerste zijn. Doodsoorzaak nummer 1 onder vluchtelingen in Nederland? Rita Verdonk! Wie het geneesmiddel voor deze epidemie vindt, melde zich beter ten snelste!

Joke Kaviaar (zie www.jokekaviaar.nl) en zie www.redmehdi.com

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 410, 27 januari 2006

Snel was de minister, gekleed in bloedrood mantelpakje, naar binnen geschoven door haar beveiligers. Ze wierp niet één blik naar ons, de demonstranten.

door Joke Kaviaar

Dat is al net zo weinig als haar blik op de realiteit. De realiteit van Nasser Jafaari, die een week eerder bruut het land was uitgezet. Wij wilden dit het publiek laten zien en de minister eraan helpen herinneren. Dus droegen sommigen van ons borden met de tekst "Op deze manier werd Nasser gedeporteerd: door zwaarbewapende marechaussee - mishandeld - geboeid - aan handen en voeten - mond afgetaped - tijdens een vlucht van 8 uur!"

We hadden tape op ons mond geplakt, van dat dikke zilverkleurige. Verdomme, wat ademt dat moeilijk! Even diep inademen en een forse zucht slaken zit er niet in. Even afdoen dan maar. Dat kan nog als je handen niet écht, en niet op je rug geboeid zijn. Dat kan nog, als je alleen maar symbolisch elastiek om je polsen hebt gedaan. Voorzichtig trok ik de tape er nu en dan af zodra ik het te benauwd kreeg. Dat heeft Nasser niet kunnen doen. En die andere vluchteling, waarvan nu alleen nog bekend is dat hij in paniek raakte en dat hij de rest van zijn leven verzorgd moet worden ten gevolge van deze praktijk omdat hij er spastisch door is geworden, nee, die ook niet.

Ik vertelde het verhaal aan een journalist, haalde daartoe even het tape van mijn mond. Hoe ik dit wist, vroeg hij. Dat kon ik uitleggen. Nasser had even mogen bellen op de luchthaven van Dubai, twee minuten, na die vlucht van acht uur, voor hij op het volgende vliegtuig werd gezet naar Afghanistan. Terug naar het land waar hij gedeserteerd was uit het leger van de Taliban, waarin hem verplicht was dienst te nemen. De desertie zou hem het leven kosten, zo had een generaal van dat leger hem verzekerd en dus was hij gevlucht.

Geen wonder dat Nasser zich bij de eerste deportatiepoging hevig had verzet. Toen hebben ze hem in elkaar geslagen, ze hebben hem op de nek getrapt met hun schoenen, murw geslagen en vervolgens in de wagen gegooid en naar Schiphol Oost gebracht. Daar werd hij zonder enige verzorging in de isoleercel gegooid. Zijn nek lag open, en zijn handen en armen, en zijn kaak was blauw. Daar lieten ze hem zeven lange dagen barsten. Het licht dag en nacht aan. Niet luchten. Was dat om hem duidelijk te maken dat hij hier in Nederland niet beter af zou zijn dan in de handen van die Taliban generaal?

Hij had nog slechts een t-shirt aan zijn lijf. Vooruitlopend op de naar verwachting te slagen deportatie was zijn koffer met schamele bezittingen al onderweg naar Afghanistan. Nooit meer teruggezien: voor een vluchteling wordt door de vliegtuigmaatschappij geen moeite gedaan om de bagage te achterhalen. Denkt u hieraan als u de volgende keer met KLM of Martinair vliegt. Denkt u aan deze mishandelingen en deze deportaties als u een vliegtuig over ziet komen, als u een vlucht boekt, als u incheckt op de luchthaven! Misschien als u de volgende keer in een vliegtuig stapt, zit er wel zo iemand achterin verborgen, met zijn handen op zijn rug, tussen twee marechaussees in. U zult wellicht denken dat het wel goed zal zijn, want u hoort geen protest. Nee, dat hoor je niet. Je kunt niet praten met tape op de mond, en om te kunnen blijven ademen mag je vooral niet in paniek raken, moet je urenlang over zelfbeheersing blijven beschikken terwijl je doodsbang bent. Je hoort de mensen kwebbelen over hun aanstaande vakantie of over hoe hun vakantie geweest is. Je ruikt het eten, de koffie, alles wat andere mensen krijgen om de lange vlucht te veraangenamen. En je zit daar, kunt niet eens even de benen strekken en alleen dat al is levensgevaarlijk.

Toen wij daar in Laren stonden met tape op ons mond, konden we niet meer uitbrengen dan een zacht "hmmm!" wanneer ons iets werd gevraagd. Maar het scanderen van leuzen en het zingen van een lied was ons toch al verboden. Meerdere malen dreigde de politie ons demonstranten te arresteren als we ook maar BOE zouden roepen, van buiten dat café "Het Bonte Paard", naar de verantwoordelijk minister Verdonk, die daarbinnen alweer elk individueel verhaal wegwuifde.
De angst bekroop me dat het zou gebeuren; dat me ineens de handen op de rug gedraaid zouden worden, dat ik de klik van de boeien zou horen en de beknelling om mijn polsen zou voelen en dat ik dan dat tape nog op mijn mond zou hebben en niet meer in staat zou zijn om het af te doen. Dat ze me dan zo in een busje zouden smijten en afvoeren naar het bureau om me daar aldus in de cel te gooien. De gedachte alleen al voelt als grote handen om mijn strot.

Het gebeurde niet. Niet voor de ogen van het op terrassen zittende bierdrinkende publiek dat nu nog deze praktijken goedkeurt. Het gebeurt in stilte, ongezien, het gebeurt in de hoop dat niemand het hoort, dat niemand het openbaar maakt. Op een volgende dode door dit soort of andere deportatiepraktijken, in Nederland of in België of elders in Europa, kun je slechts wachten. Het wordt tijd dat piloten weigeren nog langer dwangvluchten zoals deze uit te voeren.

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 407, 21 oktober 2005

Censuur. Het is voorbehouden aan dictatoriale regimes. Censuur. Dat heb je in Chili, of in Rusland. Censuur komt in Nederland niet voor. Nee, de overheid pleegt hier geen censuur en heeft die repressie ook niet nodig, getuige het hierop volgend relaas.

door Joke Kaviaar

Maar laat me eerst citeren uit de brief die door minister Verdonk aan protesterende e-mail schrijvers wordt verzonden: "Uw e-mail heb ik in goede orde ontvangen. In uw e-mail spreekt u uw ongenoegen uit over de wijze waarop het terugkeerbeleid in Nederland wordt uitgevoerd. Hiertoe hebt u mij een stuk van schrijfster Joke Kaviaar toegezonden, waarin de indruk wordt gewekt dat het terugkeerbeleid van deze regering gelijkgetrokken kan worden met het uitvoeren van deportaties naar onveilige landen. Naar aanleiding van uw opmerkingen wil ik u het volgende meedelen. Hoewel ik sympathie kan opbrengen voor de wijze waarop en de vorm waarin mevrouw Kaviaar inhoud geeft aan het grondwettelijke recht op vrijheid van meningsuiting, vind ik - om redenen die geen betoog behoeven - de suggestie dat de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers naar hun land van herkomst analoog is aan de deportaties ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, in moreel opzicht verwerpelijk. Uit het gebruik van de termen "deportaties", "fascisme", "kampen" en "eigen volk eerst" in relatie tot het door de Tweede Kamer vastgestelde terugkeerbeleid, wekt mevrouw Kaviaar ook minstens de indruk te beschikken over een alternatief historisch en democratisch besef. De Nederlandse regering voert een streng, maar rechtvaardig vreemdelingenbeleid."

Mooi nietwaar? Al spelt de minister het woord meningsuiting verkeerd, het is goed bedoeld: vrijheid alom. Althans, voor de geboren Nederlander. Dat het asielbeleid van deze regering allesbehalve rechtvaardig is, hoef ik hier niet nog eens te zeggen. Dat 'terugkeerbeleid' een eufemisme van jewelste is, lijkt me ook wel duidelijk. De enig goeie reactie op dit beleid en haar uitvoerders is actie. Letterlijk sabotage. Oeps! Nu doe ik het weer. Zou ik dat mogen zeggen? Vast wel. De vrijheid van meningsuiting wordt door onze overheid hoog in het vaandel gehouden, al durf ik me te wagen aan de voorspelling dat het snel gedaan is met die vrijheid van meningsuiting wanneer er teveel mensen beginnen te luisteren naar wat met confronterende taal protesterende schrijvers en dichters of rappers te zeggen hebben, omdat het niet meer lukt dat protest nog dood te zwijgen. Ja, vrijheid van meningsuiting is een groot goed zolang die mening kan worden genegeerd of gebagatelliseerd.

Hoe anders wordt het met die vrijheid van meningsuiting wanneer ik een literaire of festivalorganisatie mededeel dat ik van zins ben om het door Verdonk hierboven ook al aangehaalde 'Stop Deportaties - Een Statement Tegen De Stilte' te willen voorlezen. Dan behoudt men zich het recht voor om...
De eerste maal gebeurde het in Delft, in april dit jaar. Daar werd onder het mom van 'Dit is geen poëzie' al de voordracht van Stop Deportaties tegengehouden. 'Er is geen plaats voor politieke stellingname' zo heette het, en hierover in discussie gaan werd beschouwd als het 'niet serieus nemen' van de organiserende stichting Jambe. Geen moeite werd gespaard om de voordracht te verhinderen, er werd door de stichtingleden onderling vergaderd en heen en weer ge-emaild om tenslotte bij het standpunt te blijven dat men de dienst uitmaakte. Volgend op het neerleggen van kopieën van 'Stop Deportaties' in het café waar het nog geen 24 uur van te voren verboden optreden zou hebben plaatsgevonden, werd schrijfster dezes tenslotte zelfs deze vorm van meningsuiting onmogelijk gemaakt. In de wurggreep ermee en weg met die lastige dichter! Om ervoor te zorgen dat bovengenoemd staaltje van censuur door niemand serieus zou worden genomen, werden leugens en laster mijn deel. Ik zou zelf mijn optreden afgebeld hebben, ik zou te laat zijn gekomen en bij wijze van toegift werd, om te rechtvaardigen dat ik de tent was uitgegooid, zelfs aangevoerd dat ik een barmeisje geslagen zou hebben. Ja, beste lezer, alles in naam der edele letteren.

Dacht ik alle lafheid in het literaire circuit in Nederland wel gezien te hebben, werd ik onlangs wederom met een zelfde vorm van censuur geconfronteerd. Hoe heb ik zo naïef kunnen zijn om de voordracht van "Stop Deportaties" aan te kondigen! Mijn openheid werd voor de tweede maal afgestraft. Ditmaal reageerde ik op een e-mail van de organisatie van het vrijheidsfestival in Eindhoven van 17 t/m 19 september. Men zocht nog dichters die een gedicht over vrijheid wilden voorlezen en er was zelfs keuze uit diverse podia van niet geringe omvang. Met andere woorden: dichter, wij zoeken u, geef u op en maak uw keuze.

Twee dagen hoorde ik niets. De derde dag kreeg ik te horen dat er 'beperkingen' waren en dat de organisatie "verantwoordelijk is voor de inhoud" en ach, wat jammer nu, er was ook al geen plaats meer. Feitelijk weigerde de organisatie mijn voordracht van 'Stop Deportaties'. Het ging er bij het festival tenslotte om de vrijheid te vieren. Let op: te vieren. Een kritisch geluid was dus niet de bedoeling. Maar was er niet om 'een gedicht over vrijheid' gevraagd? Waren daar voorwaarden aan verbonden? Ik keek het nog eens na. Nee, geen voorwaarden verbonden aan de aard van de voordracht. Mijn betoog dat het in 'Stop Deportaties' juist over vrijheid gaat en dan niet zozeer die van ons Nederlanders, werd niet gehoord. Althans, wel gehoord, maar het deed niet terzake. Immers, er mocht al iemand bij asielzoekerscentrum Beatrixoord iets voorlezen tegen ons o zo humane overheidsbeleid, dus er werd wel genoeg gedaan aan protest dus wat zat ik nu te zeuren. De e-mail correspondentie eindigde tenslotte, nadat ik had geconcludeerd dat het protest naar buiten het stadscentrum werd verbannen in een stad waar onlangs nog de fascistische Nationale Alliantie had mogen demonstreren, en nadat ik nog had gevraagd of er niet ten minste een klein plaatsje op een kleiner podium voor deze voordracht was, En na eerst vijf dagen geen antwoord te hebben gekregen, met de steek onder water: 'Het geeft mij te denken waarom je zo blijft aanhouden. Zet dus je eigen festival op, misschien kom ik dan wel maar op dit festival kan 't niet!' Waar de woordvoerder van deze organisatie de vooringenomenheid vandaan haalt om mij te zeggen dat hij misschien wel komt (is dat een eer?) wanneer ik zelf iets organiseer, is mij een raadsel. Ik heb hem maar laten weten dat we op 23 oktober in de Groote Weiver in Krommenie de benefietmanifestatie 'Stop Deportaties NU!' organiseren en het, voor dat moment, daarbij gelaten.
Wat gebeurt er nu verder in dichtersland? Hebben meer mensen inmiddels het initiatief om te ageren tegen de deportaties gevolgd? Zeker wel. Zij treden op tijdens de manifestatie. Zeker wel. Waarom zou Verdonk zich anders de moeite getroosten om een brief te schrijven waarin zij ingaat op 'Stop Deportaties - Een statement tegen de stilte'? Ja, zeker wel. Het is alleen erg jammer, dat diegenen die enige naamsbekendheid genieten er te schijterig voor zijn om hun bek open te trekken. Je weet wel. Geld. Roem. Populisme. Neem nu bijvoorbeeld de Groninger Stadsdichter Bart FM Droog, die met zijn stadsdichterschap 5000 euro per jaar verdient, en dan in een interview met de Volkskrant durft te beweren dat hij alles kan schrijven en zeggen wat hij wil. 'Waarom doet hij dat dan niet?' was het eerste dat ik dacht. Immers, ruim een week voor het verschijnen van dit interview had ik deze stadsdichter, samen met andere dichters en organisatoren in den lande, bericht over de op handen zijnde manifestatie onder het motto: Laat het je inspireren om ook zoiets te ondernemen. Hierop was geen reactie gekomen.
Nu besloot ik het anders aan te pakken en schreef de Groninger stadsdichter een open brief, die ik tevens naar de media verzond. Deze open brief, waarin ik hem opriep de gemeente Groningen aan te klagen voor het uit huis zetten van uitgeprocedeerde vluchtelingen, lag blijkbaar ook al te zwaar op de maag om te kunnen beantwoorden dus het zal de lezer niet verbazen: weer geen respons van deze dichter. Een protestgedicht dat je eigen baas aanklaagt? Dat kan toch niet? Publiciteit rond wat nog een levendig stukje polemiek had kunnen worden, was er natuurlijk ook niet bij. Doodzwijgen is strategie. Een onzichtbaar verhulde vorm van censuur. Je zou wel eens kunnen worden ontslagen uit je riante overheidsbaantje als schrijver! Zelfcensuur is zo diep geworteld in de Nederlandse literatuur, dat men niet eens in de gaten heeft hoezeer men zich aan de ongeschreven conventie houdt het in de literatuur niet over politiek te hebben, laat staan te protesteren, aan te klagen, te ageren, te provoceren, te confronteren. Engagement is zo goed als taboe. Een taboe waaraan rappers gelukkig niet lijden, hetgeen er de reden voor is dat rapgroep NNTTO, lastig gevallen door de IND omdat zij de heren ambtenaren met kampbeulen hadden durven te vergelijken, als eerste voor de manifestatie werd uitgenodigd. Wie er verder optreden, vind je op onderstaande weblink. Overbodig wellicht te zeggen dat wij niet aan censuur doen, ook al mag dat.
Want Nederland heeft er een nieuw recht bij: Het recht op het plegen van (zelf)censuur. En als wij dichters en schrijvers zelf niet het fatsoen op kunnen brengen om onze teksten te censureren, dan hebben we daar de festivals en literaire uitspattingen organiserende clubjes voor. En als zij het niet doen, dan is er altijd nog de nationale mediacensuur. Pas als dit alles, geheel keurig volgens ons Hollands poldermodel, niet werkt, dan is er altijd nog het laatste redmiddel van de criminalisering. Aanklagen, arresteren en voor de rechter slepen die hap. Hebben we nog ergens een tientonner wetsartikel dat zich hiervoor leent? Maar zoals ik al zei: Nederland heeft er een nieuw recht bij, het recht op (zelf)censuur. Voorlopig hoeven we dus niet te verwachten dat we in de boeien worden geslagen (maar laat dan wel die prop in je mond)!

(de open brief aan de Groninger Stadsdichter is te vinden op www.home.zonnet.nl/joke.kaviaar/aanbartfmdroog.html en meer informatie over de benefietmanifestatie "Stop Deportaties NU!" op 23 oktober aanstaande is te vinden op www.vrijeboeken.nl/manifestatiestopdeportatiesNU.html)

Recht van spreken
In dit land wordt protest
opgesloten in stilzwijgen
Zo is het dood
als een deur
Kan alleen van buiten open
dat stilzwijgen,
een ruimtelijke cel
zonder de hardheid
van bewegingsbeperking
Zonder de echtheid
van de muren

Nee, de muren hier
zijn van krantenpapier
en de sleutelbewaarders
hebben de regie
over de nieuwswaarde
Zij zijn redacteuren
in een spreekbuis
die steeds nauwer wordt
en tenslotte alleen nog
door het gaatje laat
wat van bovenaf
in de trechter wordt gestort

In dit land worden woorden
als niet bestaand beschreven,
door de onzichtbare
rode pen met vrijheid gecensureerd
Welk een land van ongekende vrede
dit is!
Welk een land van ongekende vreugde
dit is!
De onderdrukking bestaat uit niets
meer dan niet drukken
Niet horen, niet zien
Het moet een zegen zijn
voor een schrijver
om in dit land te leven

Ja, zo is het
een paradijs voor wie
voor zich zelf schrijft
die de spot van een enkele lezer
verdragen kan
'Lees toch eens
wat een idioot
Die doet alsof er
hier iets te strijden valt'
Ja, dit land
houdt zelfs
van een dwarse schrijver als ik
want ik help de wereld tonen
hoe liberaal dit land is en
hoe groots haar gebaar is
dat hier vrijheid van meningsuiting bestaat!

aanklacht van Verdonk?
Sommigen van de lezers hebben het gezien in de Volkskrant van 9 oktober. Ik niet. Ik kwam erachter toen iemand mij het volgende citaat per e-mail stuurde: "Op tafel komt een gedicht van ene Joke Kaviaar, van internet geplukt. Het is een "Dis op het nietszeggend ik" bestaande uit 15 coupletten: "Geef me kogels om te mikken/zodat niemand hoef te stikken(....)Word je boos Verdonk nu, bang?/ Nou dat duurt niet meer zo lang/want ik doe pang! En kijk je rillen/ Ik doe pang en kijk je gillen."
Verdonk: "Ik kende dit niet. Ik ga er over praten met mijn veiligheidsadviseur en zal aangifte doen als daar aanleiding toe is..." Prompt krijg ik vragen als 'ben je nog niet opgepakt?' als ik ergens binnenkom. Nee dus.
Nee, ik ben er nog. Verdonk zal het vast anders willen maar of het werkelijk tot een aangifte komt? Het zal een politieke beslissing zijn, of er een juridische basis voor is, weegt slechts in geringe mate mee. Justitie probeert wat af de laatste tijd, snoept de hoekjes van het koekje dat vrijheid van meningsuiting heet. Maar ongetwijfeld beseft onze minister dat een schrijfster laten arresteren, die al een half jaar bezig is met een schrijfactie "Stop Deportaties" tegen haar criminele beleid, wel eens wat ophef zou kunnen gaan geven, temeer daar die lastige schrijfster nog eens van alles voor elkaar begint te krijgen ook. Ach, trouwe bezoeker van mijn website, u weet het wel. Al die initiatieven die gewoon door zullen gaan of ze me nu in de cel laat smijten of niet. Weet u van niets, kijk dan maar rond op ww.home.zonnet.nl/joke.kaviaar dan ziet u waarom minister Verdonk het liefst die politieke beslissing neemt om me op te laten bergen, want doodzwijgen gaat nu niet meer en Balkenende staat in zijn hemd als hij zijn dreigende woorden 'handen af van politici' niet waarmaakt.
Intussen voorspel ik dat het duidelijk zal worden welke genocide er achter de schermen plaatsvindt. Vorige week werden kinderen uit een school gesleurd ter deportatie. Bekend beeld? Onlangs snorde ik nog een kranteartikel op gedateerd 5 april 2004, waarin twee klokkenluidende IND'ers een boekje opendeden over het beleid: Dat ze alleen maar bezig zijn met het behalen van het vereiste aantal deportaties, dat naar die schrijnende verhalen niet eens wordt geluisterd.
Nooit meer wat van gehoord natuurlijk.
Indien minister Verdonk het in haar hoofd haalt mij aan te klagen, dan klaag ik haar aan, op alle mogelijke manieren. Ik klaag haar nog meer en nog harder aan dan ik nu al doe. En dan justitie: het openbaar ministerie is in wezen niet ontvankelijk, want als je mij aanklaagt, waarom dan niet minister Verdonk wegens bedreiging, op zijn minst? En geen rechter heeft de bevoegdheid om over mij te oordelen onder deze omstandigheden want wat ik doe is een vorm van verzet die volkomen legitiem is en wat is het nu eigenlijk meer dan een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid?
Pas nog schreef ik het stuk "Het Recht op (zelf)Censuur". Conclusie was dat we voorlopig niet hoeven te vrezen, en met 'we' bedoel ik diegenen die in niet mis te verstane bewoordingen protesteren, dat we in de boeien worden geslagen. Misschien moet ik op die conclusie terug komen, en dat is dan wanneer minister Verdonk het toch niet kon laten haar ware gezicht te laten zien. Een gezicht verwrongen van angst om niets. En waarom? Omdat de zoveelste journalist een wit voetje wilde halen met het aanhalen van een uit verband getrokken citaat dat hij/zij op het internet heeft aangetroffen. Een wit voetje omwille van de primeur. Vorige keer was het NOVA, nu de Volkskrant. Uiteindelijk is iedereen een speelbal van de media, zelfs een minister, die op deze wijze voor het blok wordt gezet, of ze daar nu blij mee is of niet. Maar voor de duidelijkheid; het is rijkelijk laat. "Dis Op Het Nietszeggend Ik" staat al twee maanden op mijn website en op vele andere sites en is bovendien gepubliceerd in Kleintje Muurkrant (nummer 394). Volgende publicaties zijn, onderandere met de uitgave van de bundel 'Paspoort Voor De Stateloze', onderweg. Minister Verdonk, de trein is niet meer te stoppen. Springt u liever opzij!

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 396, 22 oktober 2004

Zelfs wie er de ogen niet voor wil sluiten, rijdt er nietsvermoedend langs. Nog steeds verwachtte ik ramen te zullen zien in een gebouw dat op een barak zou lijken. Een gebouw met imposante rollen NATO prikkeldraad eromheen, en hekken. Een gebouw met roosters voor de vensters, of tralies. Een indicatie, die me tot stoppen zou bewegen. Een aanwijzing, net zo duidelijk als alle andere op dit terrein, op grote borden, met vette letters.

door Joke Kaviaar

Maar nee, ik reed door, sloeg rechtsaf, zocht verder zonder het te vinden, keerde, en reed helemaal terug tot de ingang van het vliegveld waar dat bord 'Artikel 18 luchtvaartwet van toepassing' stond, wat dat ook moge inhouden. Misschien zou hetgeen ik wilde gaan doen wel helemaal niet mogen, maar wat kan het schelen, dacht ik, eerst maar eens zien te vinden. Nu stond ik weer bij de ingang en reed de toegangsweg op en neer. 'Vraag een proefvlucht aan' werd er uitnodigend vanaf een reclamebord geroepen. Een troep kauwen krijste in kale boomtoppen.
Nog geen half uur geleden was ik uit zuidelijke richting op Rotterdam komen aanrijden. De zon stond al laag en deed de stad met haar blinkende kille hoogbouw glanzen, bladgoud op de ruiten. Net een Amerikaanse stad, dacht ik nog. Rotterdam, een paradepaardje Hollands welvaren. Een wereldhavenstad waar overslag het motto is en handel 'a way of life'.

Ik reed opnieuw het vliegveld op. Het moest hier ergens zijn. Long term parking. Short term parking. Duidelijk. Politiegebouw aan de linkerkant. Niet te missen. 'S-gebouw' aan de rechterkant. Volgens de routebeschrijving die ik had, was het hier, maar ik zag niets dan een bewakingsgebouwtje, een kantoorgebouw en een loods. Het was evenwel de enige mogelijkheid. Maar dat zou onmenselijk zijn! Je sluit toch geen mensen op in een loods? Mensen die niet eens wat misdaan hebben, alleen maar geprobeerd hebben hier in dit land een nieuw bestaan op te bouwen. Maar het wàs nummer 18 en die loods stond precies waar dat 'uitzetcentrum' zou moeten zijn. En het was waar. Daar was het. Het bord dat melding doet van dit feit, staat voor het hek, onopvallend, alsof er enkel te lezen zou zijn: leveranciers achterom. Alleen te zien voor wie de moeite neemt om uit de auto te stappen en er naar toe te lopen om te kijken wat er op staat.

Een loods. Geen barakken, geen kamp, dit ging ver voorbij mijn voorstellingsvermogen. Wat zou er voorheen in die loods zijn opgestapeld? Dozen diepvriesmaaltijden voor passagiers op lange vluchten? Smokkelwaar dat door de douane in beslag was genomen? De lange matglazen ramen achter het hek zagen er gepantserd uit. Geen doorkijk mogelijk. Niet van buiten en vast ook niet van binnen. Er zou alleen wat schemerige lichtinval daarbinnen merkbaar moeten zijn, daar waar die mensen dagen, weken, maanden achtereen in onzekerheid moeten doorbrengen tot ze in de houdgreep door de deportatiemaffia worden weggesleept. Het ene ijselijke verhaal na het andere lees ik de laatste tijd over het uitvoeren van dat deportatiebeleid, en in het bijzonder over deze vluchtelingenopslagplaats Zestienhoven. In het voorjaar van 2004 nog, was er een vernietigend rapport verschenen over dit kamp, deze loods, die ik hier voor me zag.
Ik liep langs het hek. Erachter, aan de loods, vond ik een bord met de waarschuwing: 'Het betreden van dit terrein is geheel op eigen risico'. Voor wie? Voor die vader en zijn zoon die hier bijna zes maanden zaten om tenslotte 'onuitzetbaar' weer op straat geflikkerd te worden? Zonder excuses, zonder verblijfsvergunning. Vogelvrij. Voor die vrouw die na 'uitzetting' twee weken gevangen was gezet in het land waar zij naar toe was gedwongen, waar zij was gemarteld en verkracht, om tenslotte door de autoriteiten aldaar -ik meen dat het Nigeria was- weer terug naar ons liberale landje te worden gevlogen, om hier vervolgens in die loods die ik daar voor me zag opnieuw te worden opgesloten?
Gefeliciteerd, mevrouw de minister, u heeft een economisch profiteur een lesje geleerd! Bravo! En dat alles overkwam deze persoon op eigen risico? Zou die vrouw, of die vader hiervoor gekozen hebben? Dit is de poort naar de hel! Nee, dit

Bedreiging? Ik ben schuldig
want dit is mijn parlement
'n Berg ellende, Balkenbende
'k Ben er nu al aan gewend
'k Heb die slachters wel zien komen
en ik heb ze laten gaan
Ik ben schuldig medeplichtig
aan weet ik hoeveel waaraan

Ja, waar ben ik aan begonnen?
'k Heb die stokken niet verzonnen
Niet die maskers, niet die boeien
en het bloed dat maar blijft vloeien
Maar ik ben schuldig, medeplichtig
aan de breuken, blauwe plekken,
aan het duwen, slaan en trekken,
aan wie stemde op die gekken

Want hoe kan een burger zwichten?
Niemand kan 'm toch verplichten
maar wat kan ik doen dan dichten?
Ik moet grijpen naar een buks!
Naar een hooivork, honkbalknuppel
anders ben ik toch een sukkel
die d'r medemens laat dreigen
om van gijzelen te zwijgen
ook al doe ik het niet zelf

Ik ben schuldig medeplichtig
aan die rechtse rot regering
Zolang het binnenhof nog staat
heb ik toch geen ruggengraat
Zolang politici op straat
nog ongeschonden kunnen gaan
Zolang ze nog meer liegen konden,
nog meer regels wetten vonden
en de daad wordt uitgezonden
op de buis zo in je huis
Zolang ze niet zijn ingebonden
of begraven in mijn tuin,
zolang ben ik crimineel,
laat een mes op iemands keel
en een strop om z'n nek
en z'n handen op z'n rug
Ja, we komen zo terug!

Ja, ik ben schuldig medeplichtig
aan een ieder mens kortzichtig
die het nog niet heeft gehoord
en die het nog niet heeft gezien
Die zich nog niet heeft gestoord
aan de stille massamoord
Ja, ik ben schuldig medeplichtig
aan de rechtse revolutie
van voor geld gezwichte nichten,
economen, helder lichten
als het om hun hachie gaat
En waar zijn nou onze troepen?

Kom van 't net af luie donders!
Van je stoel en muis en toetsen
Kom met mollies, kom met bommen
want het kan me niet verdommen,
kan mezelf toch niet vermommen,
kan m'n bek toch niet verbergen
en m'n woorden en m'n zinnen
'k Voel me meer gestoord van binnen
als ik zwijg!

Ja, ik ben schuldig medeplichtig
'k Heb geen ketchup nog gegooid
'k Heb geen zaad van haat gestrooid
tegen hen die het verdienen
om te worden weggerooid
Om te worden ingedamd
als een meer tussen de bergen
Om te worden afgekamd,
in 't openbaar, zo op de straat
Ik ben schuldig medeplichtig
Zo gauw ik stop met deze tekst
Zo gauw ik stop met protesteren
Zolang een ander kan negeren
dat dit landje is behekst

Ik ben schuldig medeplichtig
'k Heb geen bajes nog bezet
'k Heb geen centrum nog gesloopt
Ik heb enkel nog gezegd
en alleen nog maar gehoopt
dat het ophoudt wat ze flikken
Laat het breken, laat het fikken
Laat ze vallen met z'n allen
in de kuil die wordt gegraven
voor een volk dat veel te braaf is

Ja, ik ben schuldig medeplichtig
net als Rita aan de misdaad,
en nou sta ik hier te dissen,
nou dat had ik nooit gedacht,
maar we kunnen ze toch missen
als een vloedgolf van de Noordzee
die het land komt overspoelen
Ja, we kunnen ze toch missen
Die rotte smoelen op TV
Die zotte smoezen in de krant
Zet die boel toch in de brand
want ze gaan toch hand in hand

Kijk, die nette democraten
samen met die onverlaten
Mens het loopt toch in de gaten
hoe de beul z'n prooi laat halen
en ik ben schuldig medeplichtig
want ik sta nog steeds te dralen
maar moet je horen hoe ze klagen
dat ze 't niet kunnen verdragen
al die woorden al die vragen
Zijn ze zielig? Ze zijn sick!
Ze doen net alsof, en ik-

Ik ben schuldig medeplichtig
'k Sta te dissen voor de kick
en ik geef ze nog wat schrik
Ik word een woordenterrorist
die d'r doel liever niet mist
want ik ben schuldig medeplichtig
Slechts een dichter met een dissie
'k Sta te roepen op m'n kissie
en ik ben maar een klein vissie
om te vangen, op te hangen
voor de Hollandse belangen,
't ministerie van justitie
en haar straffende verlangen

Ik ben schuldig medeplichtig
aan 't sadistische fascistische,
het blank monopolistische
laten stikken, ikke ikke
Moet een mens dat blijven slikken?
Medeplichtig, ikke ikke
ook al wil ik 't vertikken
Waarom zou ik 't nog pikken?

Geef me kogels om te mikken
zodat niemand hoeft te stikken
door het vee van de IND
door de klauwen van de marechaussee
Maakt me schuldig, ik gedwee
Nee, ik doe echt niet meer mee

Mag ik stemmen per vier jaar?
Ja, ze hebben 't voor elkaar
Ben ik klaar? Ik ben niet klaar
Wordt je boos Verdonk nu, bang?
Nou, dat duurt niet meer zo lang
want ik doe 'Pang!' en kijk je rillen
Ik doe 'Pang!' en kijk je gillen
Ik doe 'Pang!' en dat is alles
Wacht maar, ik ben n

Het is goed dat het voltallig Nederlands volk roept "vrijheid van meningsuiting!". Ik roep dat al veel langer. Het Nederlands volk roept het, omdat het vindt dat je alle Moslims als volk voor geitenneukers uit moet mogen maken. Ja, schelden mag, schelden doet geen pijn. Degene die dit zei - Theo van Gogh - nu op gruwelijke wijze vermoord, zei onlangs ook nog dat je het moest kunnen zeggen als je vond dat Geert Wilders de kogel verdient. Bij de moord op Van Gogh is juist laatstgenoemde de persoon die bij de moord garen spint. Wie er ook garen bij spinnen zijn al die andere enge rechtse clubs, zoals die van Michiel Smit, die onder de noemer "Platform voor de Vrijheid van Meningsuiting" extreemrechtse leuzen stonden te scanderen op het Amsterdamse stadionplein op de dag na de moord. Het was dezelfde avond dat mijn bundel "Paspoort voor de Stateloze" werd gepresenteerd, waarin opgenomen onderandere "Stop Deportaties", al twee keer gecensureerd waarvan éénmaal met grof geweld (Delft 18 april 2004). Ook opgenomen in de bundel is "Dis Op Het Nietszeggend Ik", een gedicht waarin ik met beelden van extreem geweld onze regering een spiegel voorhoudt omdat Verdonk doorgaat met mensen bedreigen en deporteren, zonodig met grof geweld, doorgaat met mensenrechten ontkennen en schenden. Een gedicht dus, waarin geweld en dreigementen een centrale rol spelen, op spottende wijze, een hekeldicht, en bovenal een satire op mezelf omdat ik het gevoel heb dat het nooit genoeg kan zijn wat ik doe om niet schuldig, medeplichtig te worden gemaakt aan een beleid van opsluiten, uitsluiten en deporteren. Ik roep namelijk wel een hoop, maar "Ik doe 'pang!' en dat is alles".

Dinsdagavond 2 november hoorde ik dat Verdonk op De Dam was, bij die lawaaiherdenking van Van Gogh. Verdonk "waarmee Van Gogh goed bevriend was", zo werd op de radio verteld. Woest was ik. Woest! Die Van Gogh met zijn grote bek! Nu begreep ik waarom ik hem nooit had horen fulmineren tegen het asielbeleid van deze regering. Wat een hypocrisie te zeggen dat je voor de rechten van moslimvrouwen opkomt. Wil je een signaal geven naar moslimfundamentalisten, dan moet je in elk geval geen vrouwen deporteren naar (Islamitische) landen waar hen onderdrukking, besnijdenis, steniging en meer van dat soort gruwelen te wachten staan. Maar nee, die landen zijn veilig voor vrouwen, voor homoseksuelen... het lot dat hen daar te wachten staat, valt wel mee. Intussen roepen we hier in Nederland om het hardst dat die akelige besnijdenis van vrouwen verboden moet worden. Terecht natuurlijk, maar wat ik zie, is vooral heel veel selectieve verontwaardiging. "Het Vrije Woord" waarvoor Theo van Gogh nu tot martelaar wordt gemaakt, is een vrij woord dat zich niet tegen regeringen verzet, maar dat hele bevolkingsgroepen gemakshalve over één kam scheert. Of je daarmee de broodnodige vrouwenemancipatie in de Moslimcultuur nu zo'n grote dienst bewijst, valt te betwijfelen. En de martelaar, die is een martelaar voor (extreem-)rechts, net als Fortuyn. Over de tendens van de verrechtsing van de (Nederlandse) samenleving heb ik al meer geschreven, onderandere in "Stop Deportaties". We maken nu nogmaals een flinke ruk de verkeerde kant op mee en het einde is nog niet in zicht.

Ik zag het al aankomen. Vier weken geleden legde een Volkskrantjournalist aan Verdonk de tekst van "Dis Op Het Nietszeggend Ik" voor (zie vorige Kleintje Muurkrant). Zij zou toen met haar veiligheidsadviseur gaan overleggen en "als daar aanleiding toe is" aangifte doen. Waarvan? Van bedreiging? Belediging? Verzint u maar. De Volkskrant en de journalist Hoedeman, kregen van mij een klacht bij de raad voor de journalistiek aan hun broek (1). Inmiddels ontving ik via de raad het verweer van de Volkskrant en Hoedeman (2). Het verweer dateert van 3 november, een dag na de moord op Van Gogh. Het volgende valt op:
Allereerst beweert de journalist aan bronvermelding te hebben gedaan. Toch las ik in het gewraakte artikel nergens op welke website de journalist het gedicht had aangetroffen. "Geplukt van het internet, een gedicht van ene Joke Kaviaar" is amper een bronvermelding te noemen, het is zoiets als "gelezen in een tijdschrift". Erger is echter dit: De journalist vereenzelvigt zich met Verdonk, alsof hij zelf wordt aangevallen. Hij gaat op de stoel van politie, justitie en rechter tegelijk zitten. Nogmaals wordt getracht mij te intimideren, zodat ik eindelijk mijn mond eens zal houden en angstig in mijn schulp zal kruipen. Deze krant, deze journalist is niet onafhankelijk. De normale gang van zaken is: iemand doet een aangifte, de politie pakt iemand op, justitie klaagt aan, de verdachte is onschuldig tot schuld is bewezen en hierover doet een rechter uitspraak. De rol van de journalist is hierover te berichten. Kortom, de Volkskrant en Hoedeman halen alles door elkaar. Bovendien lijkt het erop dat, in voorbereiding op dit verweer, nog even contact is opgenomen met Verdonk, aangezien ik in mijn klacht erop gewezen had dat die belangrijke zin, die elke bedreiging ontkracht en bespot, namelijk "Ik doe 'pang!' en dat is alles", was weggelaten. Het ziet ernaar uit dat Verdonk nog gevraagd is, of zij zich ondanks de aanwezigheid van deze zin in het gedicht, toch door mij bedreigd voelt en ja, dat voelt zij zich en zij "overweegt aangifte te doen". Voor iemand die zegt zich bedreigd te voelen, wacht ze wel erg lang met het doen van die aangifte! Komt die aangifte er nu alsnog, dan is deze niets meer dan een politieke beslissing, een strategische zet. Daar sta ik dan met mijn vrijheid van meningsuiting. Wat is het toch een mooi goed zolang het je uitkomt.

"Er moeten grenzen worden gesteld aan de vrijheid van meningsuiting" heb ik de laatste tijd veelvuldig gehoord. Hiermee wordt de mening bedoeld van hen die regeringsfunctionarissen, zoals ministers, bekritiseren, met woorden aanvallen. Hiermee wordt niet de mening van (extreem) rechtse politici en opiniemakers bedoeld. Het begint mij onderhand te dagen dat men deze grenzen het liefst zo snel en zo hard mogelijk wil aangeven en ik waan me reeds het proefkonijn waarnaar men op zoek is om een voorbeeld te stellen, want wat is er mooier dan een dichteres aan te klagen die Verdonk "bedreigd" heeft. Dat het hier om een politieke bedreiging gaat, en niet een persoonlijke, lijfelijke bedreiging, zal men zoveel mogelijk buiten beschouwing willen laten. Ben ik nu een pessimist? Ik weet het niet. De tijd zal het leren. Wat ik wel weet, is dat ik me de mond niet laat snoeren. Ook weet ik dat ik niet de enige ben. De bundel "Paspoort voor de Stateloze" wordt inmiddels op grote schaal verspreid en zal de komende maanden in veel boekhandels komen te liggen. Op mijn website kun je zien waar ik optreed en wanneer. Ik opereer namelijk niet in het geheim, mijn intenties zijn volledig openbaar en dat wil ik graag zo houden. Geen minister, geen journalist, zal mij dwingen op illegale anonieme wijze mijn teksten en gedichten te publiceren om me zo nog verder te kunnen criminaliseren. Dus kom maar op, minister Verdonk: U voedt mijn pen! (Joke Kaviaar)

noten:
1. Behandeling van de klacht bij de raad voor de journalistiek is 19 november om 13.30 uur. Zie www.home.zonnet.nl/joke.kaviaar
2. zie www.home.zonnet.nl/joke.kaviaar

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 397, 19 november 2004

Aankomst en vertrek. De Schiphol terminals zijn vol bedrijvigheid van gespannen verwachting. Op rijen beeldschermen in de gangen en hallen kun je zien waarheen, waarvandaan en hoe laat. Planning is alles. Maandenlange voorbereiding soms. Koffers, tassen, en rugzakken puilen uit op karretjes, maar toch heerst er ook een soort kalmte want iedereen heeft er zin in en neemt er de tijd voor. Cash, tickets, change is de lokroep die hier klinkt. Of je nu weggaat naar zonniger oorden, of aankomt vol dromen over de vrijheid van dit land. Hotels zijn er genoeg rond schiphol en Amsterdam lonkt. Grachten, rondvaartboten, coffeeshops, de rosse buurt...

In winkeltjes in de Plaza liggen souvenirs uitgestald, van Delfts blauw tot knuffelbeesten. Uit speakers klinkt ondefinieerbare muzak die tot kooplust aan moet moedigen. Uitgelaten kinderen, voort schuifelende ouderen. Hele families in tijdelijke volksverhuizing. De luchthaven is een plaats van plezier en vertegenwoordigt iets om naar uit te zien. Ooit zat ik hier met een goedbetaalde schnabbel Valentijns-gedichten te schrijven bij een ijssalon, voor mensen onderweg naar hun geliefde. Twee jaar geleden stapte ik zelf op het vliegtuig voor een reis door de Verenigde Staten, en huilde zachtjes over die wat al te haastige zoen waarmee ik om drie uur in de ochtend afscheid van mijn vrouw had genomen.

Vliegtuigen. Zij geven de mensen vleugels, een weidse blik. Zo'n blik waarmee ik hier mensen zie vertrekken naar een zorgvuldig uitgekozen bestemming op deze steeds kleiner wordende wereld. Zelf loop ik hier vandaag wat vertwijfeld rond en tuur door de glazen ruiten waarachter onbekenden hun koffers van de lopende band pakken. Thuiskomst. Open armen.
Een vlucht uit Hong Kong komt hier aan. Vandaag zou ze terugkomen uit China, meen ik me te herinneren, maar of het deze vlucht is, weet ik niet. Ik ben hier maar toevallig, want het was een ingeving om hier heen te gaan in die paar overgebleven uren. Zal ik haar tegenkomen? Zal ik haar aanspreken als ik haar zie?

Ik ruik koffie en vers gebakken broodjes. Food with a View kun je hier krijgen, getuige een uithangbord, maar ik heb geen trek. Tenslotte verlaat ik de aankomsthal. Wat een onzinnig idee om hier te gaan staan wachten of ze misschien komt, die minister. Naar buiten dan, met uitzicht op de landingsbanen. Er is het voortdurend geraas van vliegtuigmotoren die stilstaan of taxiën. Er zijn meer mensen die toezien, grif een paar euro voor een kijker betalen. "Dag familie, tot over drie weken" De wind waait stevig door mijn haren, suist in mijn oren. Waar gaan de mensen heen? Australië? Nieuw Zeeland? Het is een reis waar ik van droom.

Anthony Fokkerweg, Schiphol Oost. Had Fokker ooit kunnen voorzien dat de toestellen die hij bouwde op deze manier gebruikt zouden worden? Op een bord, niet al te opvallend, valt te lezen: Rechtbank Haarlem, Arrondissementsparket, Koninklijke Marechaussee, cellencomplex.
Zojuist nog stond ik bij een bedrijf voor een slagboom en had, om geen argwaan te wekken, in keurige regeringstermen gevraagd waar het "uitzetcentrum" was. De bewaker legde het uit: Doorrijden langs de weg moest ik, dan na het Anthony Fokker businesspark rechtsaf. Ten Pol zou die straat heten en hij voegde er in één adem aan toe: "Dat is waar de bolletjesslikkers en de uitgeprocedeerde asielzoekers zitten en waar die demonstraties waren," In mijn werkkamer hangt nog het kranteknipsel van een bezetting op 29 maart. Op het spandoek staat "Niet open maar slopen". Hadden ze het maar gedaan, dat slopen, toen ze er zo gemakkelijk in waren gekomen. Nu is het te laat en kan ik hier alleen nog roepen: "Sluiten en slopen!" en ik stel me er een Bastille-achtige bestorming bij voor.
Het terrein is omgeven door een hekwerk met drie lijnen prikkeldraad er overheen getrokken. Een hekwerk gefabriceerd door Heras, "vormgever van veiligheid". Je zou hier geen bajes verwachten, eerder een bedrijf in zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Feitelijk is dat het ook.
Dit is nog maar de eerste omheining en ik sta er voor in mijn eentje, sta er nietig te zijn. Niks geen massa mensen om de poorten van de angst omver te werpen, te doorbreken. Hier heerst, ver van de positief geladen spanning van de vertrekhal van Schiphol met een reisje in den verre in het vooruitzicht, een benauwende stilte. Camera's registreren mijn onderzoekende blik en de kentekenplaat van mijn auto. Ik zou door de eerste omheining naar binnen kunnen rijden, want het hek staat open, een slagboom uitnodigend omhoog. Parkeerplaats voor bezoekers. Bezoekers van een kille omgeving voor een kille praktijk.
Die omgeving waarin deze grensgevangenis zich bevindt, laat zien hoe er over de tot deportatie veroordeelde mensen wordt gedacht. Afval op een braakliggend terrein. Een autowrak, vroeger een snelle rode sportwagen, heeft er in de fik gestaan. Een weggegooide koelkast ligt er op zijn kant, en er slingert onherkenbare plastic rommel rond, zakken en pvc pijpen liggen er, en stapels afgedane houten balken, planken en platen, en dat alles temidden van brandnetels, klaprozen, wildgroeiende grashalmen, boterbloemen en distels. Ook hier geldt: Verboden toegang, artikel 461 Wetboek van Strafrecht. Ja hier, opgeslagen achterin het bedrijventerrein van Schiphol Oost, lijken de mensen weinig meer voor te stellen dan afgedankte goederen die verscheept moeten worden. De gebouwen, grijs en mat, lijken eerder kantoren, maar ik zie het wel, de luchtkooien, de tralies die eerder roosters voor de ruiten lijken omdat ze horizontaal geplaatst zijn en niet verticaal. Als je goed verder kijkt, zie je de rollen prikkeldraad vervaarlijk over een steviger hekwerk dan het simpel door te knippen Heras hangen. Op het terrein staat nog een bouwkeet met het opschrift "Voor u, van u".

Afgelopen week stuurde iemand mij een brief van onze minister Verdonk. Zij is het, die vandaag terug komt uit China van een snoepreisje, ook wel werkbezoek geheten. Een schande vindt zij het, dat ik het woord "kampen" gebruik. Het doet zo aan de tweede wereldoorlog denken. Maar die oorlog heeft er niets mee te maken. Dit is een nieuwe oorlog. Een oorlog ver van hier, maar niet voor die mensen daar binnen. Voor hen is oorlog iedere dag, voor hen is dat prikkeldraad voelbaar, zijn de tralies echt en hard. Ze kunnen niets anders doen dan afwachten, ze geven geen kik, ze zouden er net zo goed niet kunnen zijn. Elk moment kan de deur van die cel openzwaaien: Spullen pakken en het vliegtuig in.
Wat is dit dan wèl waar ik tegen aan kijk? Hoe anders moet ik dit noemen? Dit is onze moderne wereld, nog geen holle kreet is hier uit een cel te horen, niemand te zien die vanachter de tralies zwaait. Het is een kamp waar ik tegen aan kijk, een blokkendozenkampement, zo modern, zo pre gefabriceerd met die beplating, grauw als het asfalt, zwaar als de wolken die boven me hangen vandaag.
Kunnen die mensen naar buiten kijken, dan is dit het laatste dat ze zien van ons land, dat op Schiphol zo vriendelijk wordt voorgesteld: Een desolaat gebied van hopen zand, steen, beton en verwrongen metalen balken. Hier, zo dichtbij de Aalsmeerderdijk, grenzend aan het Amsterdamse bos, waar je bootjes kunt huren en waar ik merels hoor zingen. Waar eenden in het water dobberen, jonge pullen in hun kielzog.
Aan de kant van de weg waar ik sta te schrijven, ligt een sloot. Oeverzwaluwen scheren in duikvlucht over me heen. Het tjirpen van weidevogels zal daarbinnen niet gehoord kunnen worden. Wanneer ik een marechausseebus aan zie komen, stap ik snel in en rijd weg. Mijn uitvoerige bezichtiging van dit complex, terwijl ik aan één stuk door notities maak, zal vast niet worden gewaardeerd, meen ik.
Al snel nadat ik dit van redelijkheid verschoonde oord achter me laat, trekt de bewolking open en maakt plaats voor de Hollandse idylle. Een wolkenlucht, blauw en wattig, zonlicht doorlatend in welkome stralen, als op een ansichtkaart door een toerist aan familie verzonden. Groeten Uit Holland. (Joke Kaviaar, 7 juni 2004)

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 393, 9 juli 2004

Al geruime tijd zie ik het aankomen. We hebben de rappers van DHC gehad. Die zijn veroordeeld. Toen kwam er die kunstenaar, Jonas Staal. Hij hing foto's van Wilders aan lantaarnpalen, legde er bloemen en zette er kaarsjes onder, en hopla, Wilders diende een aanklacht in wegens bedreiging.

door Joke Kaviaar

Dat vervolgens bleek dat het hier om een hooguit wat bizarre vorm van kunst ging, deed er niet toe; De kunstenaar werd opgepakt en twee dagen verhoord, zijn huis doorzocht, en hij werd voorgeleid voor de rechtercommissaris om zijn voorarrest te verlengen met tien dagen. Of hij de uitleg en foto's van de 'Geert Wilders Werken' van zijn website wilde halen, vroeg de RC hem. De kunstenaar weigerde, maar werd toch vrijgelaten met de garantie dat hem nog een dagvaarding wachtte wegens het bedreigen van een lid van de Staten Generaal. Daar staat een maximumstraf van 20 jaar op. Oeps.
Volgt nu het wetsvoorstel van Donner dat al sinds november 2004 in de pen zit. Het verbod op apologie. Maar wacht even. Daarvoor nog! Ja. Wilders deed nog eens aangifte; ditmaal tegen een rapgroep bestaande uit twee ondeugende jongens met een wel erg nare fantasie in de rap "De Kelder". Het ding even gedownload en ach, arme Wilders, hij moet het zeer ontgelden. Ze zullen hem "vastbinden met prikkeldraad" en zijn "tepels afsnijden" en hij "zou wensen dat hij nooit geboren was". Foei. Maar ach beste mensen, ze hebben inmiddels een excuusrap gemaakt en kom op, Wilders, een beetje olifantshuid kan geen kwaad. Maar nee, de aangifte blijft staan en Verdonk deed in het programma NOVA, de avond nadat ze er bij de Slavernijherdenking was uitgegooid, ook nog even een duit in het zakje. Wat ze ervan vond dat Wilders aangifte had gedaan, werd haar gevraagd. "Groot gelijk heeft hij", zei ze, en kondigde aan dit zelf ook te zullen doen. Of die rappers nu al opgepakt zijn? Geen idee. Niets meer van gehoord, zo gevaarlijk zijn ze. Net als ik.

Dan werd tussendoor ondergetekende nog even de mond gesnoerd door wat al te enthousiaste Zaanse politie agenten. De eerste twee regels van het gedicht "Cohens Politiestaat" bevielen hen kennelijk niet en zij trachtten mij daarvoor in te rekenen. Ondergetekende verzette zich hevig en alleen al daarom hadden ze natuurlijk nog even door moeten zetten, want verzet tegen aanhouding, dat is strafbaar. Zonde achteraf want nu mis ik dat geruchtmakende proces dat ik had kunnen voeren. Maar ja, reflex hè? Ik werd dus toch maar niet meegesleept het bureau aan de overkant in. Omstanders bemoeiden zich ermee en die waren makkelijker te pakken. Laf hoor. Maar intussen... Hoeveel gekker gaat dit nog worden?
Terug naar het wetsvoorstel van Donner dat apologie verbiedt. Apologie? Is dat de leer der apen? Nee. Hoewel, bedacht door apen misschien, dit wetsvoorstel. Hoe was dat ook alweer begonnen? Oh ja! Er was eens een Nederlandse imam die op de verhoorstoel zat bij "Rondom Tien", zo'n christelijk programma. De interviewer, Andries Knevel, moest het werkelijk uit hem trekken, maar "Ja", hij zou het "niet erg vinden" als Wilders (daar heb je hem weer) binnen twee jaar ergens aan zou doodgaan. Kanker bijvoorbeeld. Het hoefde geen moord te zijn. Dat was de druppel! Dat mocht je niet kunnen zeggen! Dus werd inderhaast door het openbaar ministerie in opdracht van Donner bekeken of de man vervolgd kon worden voor die uitspraak. Of beter gezegd, Donner liet zich opfokken door de media die er schande van spraken en het volk weer eens angst wisten aan te jagen.
Kortom. Het wetsontwerp ligt er nu. Het verbiedt vergoelijking, verheerlijking, goedpraten of ontkennen van terreurdaden. Terreurdaden, daden waar een maximum straf van levenslang op staat. Op de website van Indymedia vroeg ik mij af wat nu eigenlijk die vergoelijking was:

"Wat is vergoelijking? Goedpraten? Als een wanhopig getraumatiseerd persoon Verdonk door d'r kop zou schieten en ik zou in reactie zeggen: "Daar heb ik begrip voor. Verdonk maakte letterlijk mensenlevens kapot," - is dat dan vergoelijking, wanneer ik begrip toon voor de motieven van de dader? Het gaat erg ver om op zo'n opmerking straf te zetten. Het is vrijheid van meningsuiting en ik vind dat ik dat zou moeten kunnen zeggen. Ook wanneer ik moslima was."

Alweer oeps. Want dit is toch apologie? Het is alleen nog niet strafbaar gesteld. Of is het bedreiging? Of uitlokking? Of is het aanzetten tot moord? O jeetje. Dat is nú al strafbaar. Daarom herhaal ik het hier nog even, onder het motto "Kom maar op. Ik laat mij niet tot zwijgen verplichten". Het is apekool namelijk. Hoe het ook zij, Indymedia verwijderde de aanvulling ijlings, hetgeen mij verbaasde maar ook niet. Indymedia is al eens eerder gesommeerd een posting te verwijderen. Het ging toen om... Wilders! Ja, alweer. Die man lijkt een magneet te zijn voor dit soort dingen. Hij snapt het namelijk niet. Hoe harder je roept dat je zo vaak wordt bedreigd, hoe vaker het gebeurt. Het is namelijk "vet cool" als een door jouw geuite bedreiging (?) in de pers komt en bedreigen, of doen alsof, daar is geen kunst aan. Iedereen kan het.
Maar goed, wat was er gebeurd? Een afbeelding was geplaatst, duidelijk door rechtse provocateurs overigens want hij was ondertekend met zoiets als "internationale stalinisten". Ha! Alsof iemand anders dan een rechtse gek daar op zou komen. Hoe dan ook, "zes kogels maakt hem dood" werd als bedreiging gezien al betrof het strikt juridisch gesproken een constatering.
Servers van andere Indymedia websites zijn al in beslag genomen om minder, dus, weet Indymedia Nederland, als zij zich nog eens aan iets schuldig maakt waar de staat bezwaar tegen kan hebben, zijn ook zij aan de beurt. Nu is het niet de bedoeling van de dingen die ik schrijf dat andere mensen er problemen mee krijgen, dus tja. Tegelijk kan ik niet anders dan constateren dat hier sprake is van het zoveelste op voorhand door de staat opgelegde publikatieverbod. En daarvoor hoeft de staat niets meer te doen. Zij speelt het spel der bedreiging namelijk beter dan wie dan ook.

Maar hoe zit dat dan met de persvrijheid? Maakte Andries Knevel zich dan ook niet ergens aan schuldig waarvoor de zender van de EO in beslag kan worden genomen? Hij ontlokte namelijk de gewraakte uitspraak. Of wat te denken van RTV Noord-Holland die de 'bedreiger' van Verdonk even terugbelde, nadat hij de ketchupactie had opgeëist, om wat boute uitspraken on the air af te dwingen. Lekkere primeur. Een feit waarvoor de beller uiteindelijk een jaar heeft vastgezeten, want dàt was bedreiging van de ministerraad! Ja! Daar staat een maximum van levenslang op. Mag ik begrip voor hem opbrengen volgens de nieuwe wet?
Maar wacht eens. Daar moet ik denken aan radio ZRA! Ongeveer een maand geleden werd hen verordonneerd onmiddellijk de film over de ontruiming van pakhuis Afrika van de website te verwijderen, want anders - je raadt het al: wordt de server in beslag genomen. De film was een doorn in het oog van enige politie agenten in burger die er herkenbaar op stonden. Ja sukkels, doe dan een bivakmuts op, net als sommige actievoerders, want wil je nu infiltreren of niet? Radio ZRA gaf direct toe, net als Indymedia. Tragisch maar begrijpelijk. Gelukkig was al snel een oplossing voorhanden: De film is inmiddels als torrent via een link vanaf hun website verkrijgbaar.
Waar gaat dit alles nu naar toe? De staat controleert met de dag meer wat er wordt geschreven, gepubliceerd en gezegd. En zoals valt te verwachten gebeurt dit zeer selectief. Indymedia moet het ontgelden. Radio ZRA moet het ontgelden. Beiden zijn onafhankelijke media. Maar Knevel niet en RTV Noord-Holland ook niet. Rappers worden vervolgd (die "kut-Marokkanen" ook!). Een bekende Nederlander (Theo "dit is een doodsbedreiging" Maassen) niet.

"Maak je niet druk. Het gaat alleen over moslims", merkte iemand op Indymedia sarcastisch op. Misschien heeft hij gelijk. Misschien ook niet. Een uitspraak van een moslim was wel de aanleiding. En ook dat is tekenend want uitspraken van Theo van Gogh waren nooit aanleiding tot vervolging of nieuwe wetten. Hij kon ongestraft zeggen: "Je moet het kunnen zeggen als je vindt dat Wilders de kogel verdient". Om kort te gaan: Het is maar wie het schrijft, publiceert of zegt en ik herhaal maar weer eens: Niet alle meningen zijn vrij, en over niet meer dan een half jaar is die wet er, in het najaar of met ingang van 2006.
Ik voorspel dat het wetsartikel te pas en te onpas zal worden uitgeprobeerd. Eerst op de meningen van Moslims, dan op andere de staat niet welgevallige meningen. De gevestigde pers zal wel meewerken om ervoor te zorgen dat er onrust in de samenleving ontstaat, ook nodig voor een veroordeling. Ik voorzie dat er haast niemand zal protesteren.

Welnu, vadertje Staat. Het zal me een biet wezen als niemand behalve ikzelf het zou wagen om zoiets als dit te publiceren. Het moet mij nu eenmaal van het hart, dus 't is weer tijd om de tong te slijpen. Om mij de mond effectief te snoeren, zult u in elk geval uw sterke arm de opdracht moeten geven de volgende keer wèl door te zetten. Is het dan nog niet gedaan met die lastpak van een Kaviaar, dan is er nog de Mohammed B. aanpak. En met een beetje geluk, vadertje Staat, kunt u mij beschuldigen van iets waar levenslang op staat. Een ieder die dan roept dat ik gelijk heb, en dat ik mij terecht beroep op het recht op vrijheid van meningsuiting, maakt zich vervolgens schuldig aan apologie, en zo kunnen we nog even doorgaan, want "In de politiestaat zijn onze woorden al als wapens!"

(Overigens staat er een maximumstraf van één jaar op apologie, in sommige gevallen twee. Ai! Daar schrik ik pas ècht van!)

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 405, 26 augustus 2005

Een statement tegen de stilte

Niet in mijn naam
Deportaties uit het land van de tulpen
Dove oren in het land van de molens
Een trap na in het land van de klompen

door Joke Kaviaar

En weer zet de minister haar handtekening onder een doodvonnis, afgeschermd door wetten en regels en goedgekeurd door de democratie. En weer worden mensen uit huizen gesleurd omdat zij geen papieren hebben, alleen maar verhalen die niet worden geloofd want ze weten teveel van wat wij niet weten willen en zo worden wij, kiezers, afwachtenden, verlengstuk van folteraars en moordenaars en wij sturen hun slachtoffers terug naar hen, maar niet voordat wij hen wekenlang op vier vierkante meter tussen muren van beton, tussen prikkeldraad en leugens, hebben voorbereid op wat hen daar wacht. Een voorproefje slechts. Isolatie, uitsluiting, geen uitzicht, geen lucht, geen adem, geen rust want wij verlenen graag passage voor de tirannie, want wij zetten het stempel op het hoofd van een mens zonder paspoort, want wij verlenen status aan diezelfde minister die haar handtekening zet, met mooie krullen en een vloeiende pen van zilver, gedoopt in bloed, in een lederen zetel in de balzaal van de staat en ja, in mijn naam, in mijn naam doet zij dat en daar verdient zij maandelijks duizenden pegels mee.

Niet in mijn naam
Uitbuiting in het land van de handel
Vogelvrij in een land dat vleugels uitslaat
Kind in een land waar het niets mag leren
Opsluiting in het land van de vrijheid

En ik herinner me, jaren geleden, toen dit alles nog fascisme heette en "eigen volk eerst" als gedachte werd verworpen en waar iedereen van kotste dus wat gaan we nu doen? Gaan we schrijven naar de krant, fulmineren op een zeepkist? Het is wel het minste! Gaan we demonstreren en bezetten, gaan we parlementair goedpraten in verhoogde regeringszetels verstoren met onze kreten? Gaan we slopen de centra die als kampen dienen voor ongewensten, gaan we stemmen laten horen die nu worden genegeerd? Dan voorspel ik, en het is al gebeurd, dat de noodtoestand wordt afgekondigd, dat demonstraties worden verboden of anders genegeerd, dat wetten tegen ons worden gebruikt, dat van ieder die de stem verheft foto's en vingerafdrukken worden genomen, dat de mobiele eenheid met traangas komt en wapenstok. Maar wat zou het, als we ook maar een beetje voelen wat die mensen voelen, die de vrijheid al een leven lang wordt afgenomen? Wat zou het? Misschien zien we het dan, want wat is onze vrijheid waard zonder de vrijheid van een ander? Want wat is mijn vrijheid waard? Het is de vrijheid van een beul, die zelf geen vuile handen maakt.

Niet in mijn naam
Naar een land waar van vrouwen
clitoris en schaamlippen worden gesneden
Niet in mijn naam
Naar een land waar homoseksuelen
om een kus worden opgesloten

Waar is de vrijheid die wij mogen genieten, om uitbundig te zijn en te vrijen op het strand, om een joint te roken, om ons flink te bezatten? Waar is de vrijheid dat ik zeggen kan wat ik zeg, hier op deze plaats, waar is die vrijheid voor een ander? Die is gekneveld, geketend, in een vliegtuig weg van hier! En ik wil nog wel verder gaan want zo sterk voel ik de onmacht, zelfs al luistert iedereen, zo sterk voel ik de gezapigheid, zelf al roept er iemand "Goed Zo!" Achttien jaar geleden, de brand in Kedichem, wie herinnert zich het nog? Er waren twee partijen, extreem rechtse partijen, en ik stond daar te kijken hoe de rook tot vlammen werd en de voorgenomen fusie van het kwaad verhinderd werd. Zie nu datzelfde kwaad, vertegenwoordigd in de rede die niet aangevallen mag want dat heet demoniseren, het is nu netjes en beschaafd, en goed geïntegreerd. Ingeburgerd in nette discussies van nette mensen behalve dan dat woord, dat ene grote woord, want o wee dat ene woord sluit uit van deelname aan ons meeste-stemmen-gelden-overleg, hier is dat ene woord: Deportatie. Zo doen we dat hier toch?

Niet in mijn naam
Naar een land waar voor woorden
de messen worden geslepen
Niet in mijn naam
Naar een land waar voor het zien
de ogen worden gestoken

En wij vieren onze vrijheid want dat alles is ver weg. En wij vieren onze vrijheid want onze oorlog is voorbij. En wij vieren onze vrijheid want de koningin is jarig. En wij vieren onze vrijheid, want de wanhoop kennen wij niet. De wanhoop die lippen en oogleden dichtnaait. De wanhoop die een hongerstaking voedt. De wanhoop die maakt dat jonge kinderen nog, zich bommen ombinden en bereid zijn te sterven. En wij vieren onze vrijheid en verkopen ons succes waar er goed voor wordt betaald. En wij vieren onze vrijheid en dumpen onze troep waar het uit armoe wordt binnengehaald. En we gooien ze overboord, de genummerde mensen die dachten het hier te vinden, het grootste goed om voor te leven, vrijheid, u weet wel, dat wat in een cel niet is te vinden, een cel waarvan wij de sleutel hebben. Kom op alle mensen, zeg het en toon het, wij willen die vrijheid niet! Vernietig de instrumenten die ter deportatie worden gehanteerd, zoals u in oorlog zou doen, en ga voor de deuren van de huizen staan waaruit asielzoekers worden afgevoerd, help buren, help kinderen, zeg op zijn minst "Ik wil dit niet!" Ik wil dit niet. Niet in mijn naam, de deportaties. Niet in mijn naam.

En als u, lezer of toehoorder, nu denkt dat ik probeer u ertoe aan te zetten ergens iets te doen en vindt dat het te ver gaat wat ik zeg, dan is mijn antwoord: U heeft gelijk, want ik wil het niet worden, dichter van de maand of dichter van het jaar, omdat ik enkel schrijf over zuipen en feesten en neuken of over hoe mooi lentegroen de blaadjes aan de bomen weer worden. Dat is al zo vaak geschreven en protest wordt nooit genoeg gehoord! Daarom roep ik op, iedereen, schrijvers, dichters, dichter des vaderlands, zeg het, laat het horen. Roep op tot oproer en doe mee.

Niet in mijn naam
De deportaties, de marteling
Wel in mijn naam
Verzet, ongehoorzaamheid

Niet in mijn naam
De mooie praatjes, ongeldige garanties
Wel in mijn naam
Alles om dit kracht bij te zetten

Breek de muren af! Stop de deportaties! Sleept u mij dan maar weg, minister Verdonk, want u handelt niet namens mij! Het zijn niet de ongelukkigen die stiekem door u weg worden gestopt, verstopt voor het oog van critici, die u liever hier niet heeft. Nee, ik ben het, die u liever kwijt dan rijk zou moeten zijn, ook al ben ik hier geboren en is dat het enige dat mij voorrecht geeft, want ik houd mijn mond niet dicht en ben dus lastiger dan hen en waarom zou uw handelswijze zich moeten beperken tot de zogenaamde vreemdelingen want we zijn toch allen gelijk volgens de grondwet? Alles is mij liever dan medeplichtig te worden gemaakt aan de misdaad van de deportaties! Niet in mijn naam, nog langer zwijgen. Niet in mijn naam.

Niet in mijn naam
Deportaties uit het land van de tulpen
Niet in mijn naam
Dove oren in het land van de molens
Niet in mijn naam
Een trap na in het land van de klompen
Niet in mijn naam

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 392, 11 juni 2004

"Champagne", zei het ultrarechtse kamerlid Wilders. Dat is diegene die er net zulke ideeën op nahoudt als onze minister van deportatiezaken Verdonk, alleen durft hij het wel eerlijk te zeggen en daar houd ik van. Het geeft de politicus een gezicht in plaats van een masker.

door Joke Kaviaar

Ja, een fles champagne zal hij ontkurken op de dag dat hij kamp Zeist mag verlaten, zo heeft hij gezegd. Dat zou op die dag nog een maand duren. Een hemeltergende maand nog in een cel door te brengen. Of nee, in twee cellen, want als bedreigd kamerlid krijgt hij de ruimte. Maar hij weet hoe het voelt, bezweert hij, en het is vreselijk om je tijd in een cel te moeten slijten. Ieder ander die dit tegen me zegt, zal ik de hand schudden, zoals die gezichten die ik in kamp Zeist achter de tralies zag, maar waarnaar ik enkel zwaaien kon. Die gezichten van die mensen die er voor onbepaalde tijd wachten. Die gezichten, daags voordat ik hoorde dat heer Wilders nog een maand te gaan had in kamp Zeist. Daags voordat hij aankondigde hoe hij van plan was de intrek in zijn nieuwe, zwaarbeveiligde, woning te vieren. Ik houd van die eerlijkheid, heb ik zojuist geschreven. Welnu, laat ik ook eerlijk zijn. Ik heb gekeken bij kamp Zeist. Het is een plek van onheil en Wilders is de enige die daar werkelijk thuishoort. Maar dan wel met de deur op slot.

Kamp Zeist. Het ligt langs de A28, tussen Soesterberg en Amersfoort, goed verscholen tussen de bossen. Ik heb het gezien. Op de dag dat ik er kwam, had mijn behoefte de waarheid van een ontmenselijkend beleid nogmaals en in weer een andere gedaante onder ogen te zien mij naar dit kamp gedreven.
Kamp Zeist, belichaming van een met oerwoud aan regels ondoordringbaar gemaakt beleid dat mensen, vanwege hun door onze xenofobe wetten niet toegestane aanwezigheid in dit land, opsluit. Stel je voor! Een Afrikaan als buurman! Stel je voor, zomaar iemand die hier 'alleen maar' is gekomen omdat hij honger heeft. Een 'economische' vluchteling. Dat is toch geen reden voor asiel! Of die vrouw die helemaal geen politieke motieven heeft, aldus de IND, alleen maar persoonlijke, want zij is slechts verkracht en dat is een schande in haar land dus zij kan niet meer terug. Ja, stel je voor. En hoe durven die 'asielhoppers' nu te zeggen dat zij zich bedreigd voelen, nu zij in kamp Zeist zijn opgesloten in afwachting van hun uitzetting? Had dan meegewerkt! Was dan weggegaan! En wat nu 'bedreigd'? Alleen een Wilders heeft het recht zich bedreigd te noemen! En er wordt toch voor hen gezorgd? Ze krijgen toch te eten? Alles wordt toch voor hen geregeld? Het vliegtuig staat klaar, alleen nog even die handtekening!

Denkend aan dit alles, zocht ik de ingang van het kamp. Ik reed langs het militair luchtvaartmuseum waar het vliegend wapentuig met trots wordt uitgestald. Dan verder, een stuk verder, en daar vond ik het: 'Detentiecentrum Zeist'. Dat was voor de verandering nu eens niet moeilijk en wel zo duidelijk. Adres: Richelleweg 13.
'Verboden Toegang. Gevaarlijk. Bewaking met honden'. Ik ging de korte weg naar het toegangshek op. Meteen kwam er een bewaker op me afgelopen. Wilde me vast vragen wat ik kwam doen en of ik iets zocht.
Ja! De menselijkheid! Maar dan was ik zeker niet aan het goede adres. Ik besloot te keren en gebaarde dat ik kennelijk verkeerd was gereden want ik hoefde die lakei in uniform niet zo nodig te spreken en er viel daar bij de ingang geen cellencomplex te bespeuren. Ik wist de man af te wimpelen. Maar waar was het dan wel? Nog wat verder reed ik, en opnieuw tegen een verbod op: 'Schietterrein. Levensgevaarlijk. Verboden Toegang. Schietoefeningen en niet gesprongen munitie. TANKS'
Maar deze dag was het stil. Er werd niet geoefend. Maar wanneer wel en hoe vaak? Hoe vaak wordt die mensen in hun cel schrik aangejaagd door geweervuur, door bommen die afgaan, door het ronken van tanks, de geur van buskruit? Hoe vaak worden die mensen daarbinnen aan echte oorlogssituaties herinnerd omdat onze soldaatjes weer even met die rommel mogen spelen? Want je weet maar nooit wanneer ons vredig land in oorlog wordt gestort. Onze grote vriend Wilders zal geen hinder van hebben van de oefeningen. Hij heeft er niets te vrezen. Hij loopt er gewoon de deur uit, bekonkelt de hele dag zijn misselijkmakende politieke strategieën in Den Haag en brengt er dan hooguit de nacht door, dromend van het spuiten van de champagne.

Maar

Vandaag heeft de Hoge Raad de cassatie in de strafzaak tegen Joke Kaviaar verworpen. Daarmee is een laatste obstakel dat het gevangen zetten van Joke nog in de weg stond, terzijde geschoven. Te vrezen valt dat haar aanhouding en opsluiting nu op zeer korte termijn zullen plaats vinden, waarna haar gevangenisstraf van in totaal twee en een halve maand een aanvang neemt.
Dit is de ontknoping van een strafzaak die al sinds 2011 speelt. In dat jaar werd ze aangehouden en dagenlang in isolement vastgehouden wegens het publiceren van vier artikelen op haar website. Daarin kritiseerde ze in scherpe bewoordingen de onderdrukking van vluchtelingen, en riep ze op tot verzet. ‘Opruiing’, vond het Openbaar Ministerie, en in januari 2013 veroordeelde een rechtbank in Haarlem haar daarom tot een gevangenisstraf. In mei 2014 volgde hoger beroep: de veroordeling werd voor twee van de vier artikelen gehandhaafd, de gevangenisstraf gehalveerd tot twee maanden en van onvoorwaardelijk in voorwaardelijk omgezet. Daartegen ingestelde cassatie werd in 2015 verworpen. In 2015 werd Joke tot twee weken celstraf veroordeeld wegens deelname aan een verstoringsactie tijdens een vergadering van de gemeenteraad in Zeist. Die richtte zich tegen de bouw van een gevangenis voor (gezinnen met) kinderen op het terrein van Kamp Zeist, het al bestaande detentiecentrum waar vluchtelingen opgesloten worden voorafgaand aan hun deportatie. Die had plaatsgevonden tijdens haar proeftijd van de opruiingszaak, zodat de voorwaardelijke straf alsnog in werking trad. Bij de twee weken kwamen dus nu de twee maanden gevangenis opgelegd in de opruiingszaak. Hoger beroep bevestigde de veroordeling, waarna ook hier cassatie volgde. Het is deze cassatie die dus vandaag is verworpen. Zowel de celstraf van twee weken als de gevangenisstraf van twee maanden zijn nu onherroepelijk. Binnenkort zit Joke Kaviaar hoogstwaarschijnlijk dan ook in de cel. Opgesloten omdat ze zich verzette tegen onrecht, gevangengezet omdat ze zich uitsprak tegen dat onrecht. Die strijd gaat hoe dan ook door door. Joke Kaviaar zegt in een eigen verklaring dan ook: “Denkt de Neederlandse staat nu werkelijk door mij op te sluiten me van gedachten te doen veranderen? Lachwekkend!” Ze voegt er aan toe: “Ik ben nog lang niet klaar. Die staat met zijn grenzen is niets anders waard dan het omver werpen ervan. Het is tijd om verzet te mobiliseren. En snel ook. Omwille van de vrijheid om te leven, niet alleen te overleven.” Ook de cel zal haar niet doen zwijgen: “ik zal de tijd die jullie me af willen nemen tegen jullie gebruiken. Tijd om na te denken over vervolgstappen, nieuwe plannen. In de aanval. In woord en daad.” Zie de verklaringvan Joke Kaviaar.
De Steungroep 13 September, gevormd om solidariteit met Joke in deze zaak te organiseren, blijft protesteren. Deze aanval op een vrijheidsstrijdster is een aanval op iedereen die haar of zijn nek uitsteekt tegen onrecht. De steungroep roept daarom op tot haar onmiddellijke vrijlating en vraagt mensen om die oproep in woord en daad te ondersteunen. Rechtstreekse steunbetuigingen aan Joke zijn eveneens zeer welkom. Binnenkort zal meer bekend worden gemaakt over de vorm die zowel deze steun als de strijd om haar zaak onder de aandacht te houden, kan aannemen. Wat de Steungroep betreft is het motto: Vrijheid voor Joke Kaviaar!

Steungroep 13 September

Joke Kaviaar is gearresteerd. Dat is zojuist bekend geworden. Haar arrestatie was een kwestie van tijd nadat haar eerdere veroordeling na hoger beroep en cassatie op 8 januari 2019 definitief was geworden (1). Joke Kaviaar zal nu een celstraf van twee maanden en twee weken uit gaan zitten. Daar gaan dan de drie dagen van af die ze al in voorarrest heeft bezeten, zodat er 71 dagen cel overblijven. Veroordeling en gevangenisstraf waren uitkomst van een strafvervolging tegen Joke Kaviaar, schrijfster, activiste, strijdster tegen de vervolging en onderdrukking van vluchtelingen. Ze is veroordeeld tot twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf wegens het publiceren van teksten die Justitie opruiend vindt. Die straf werd onvoorwaardelijk nadat ze in haar proeftijd aangehouden werd wegens deelname aan een actie in de gemeenteraadszaal van Zeist tegen de aanleg van een gevangenis voor vluchtelingenkinderen op Kamp Zeist, waarvoor ze ook nog twee weken celstraf kreeg. Samen met de twee maanden zijn dat dus twee en een halve maand.
De Steungroep 13 September spreekt zich met klem uit tegen deze hele gang van zaken en roept mensen op om zich tegen haar vervolging en arrestatie uit te spreken. Joke Kaviaar wordt vervolgd en is nu opgesloten omdat ze zich verzet tegen het deporteren van vluchtelingen. Joke Kaviaar wordt vervolgd en is nu opgesloten omdat ze daarbij scherp gebruik maakte van het geschreven woord, van die vrijheid van meningsuiting die heilig is, behalve als het even niet uitkomt. Joke Kaviaar bestrijdt misdadig overheidsgedrag in woord en daad. Zij verdient volgens de Steungroep geen veroordeling en gevangenisstraf, maar bijval en solidariteit. De Steungroep roept op tot steun en solidariteit. Steun kan zich bijvoorbeeld uiten in het schrijven van brieven en kaarten zodra bekend is in welke gevangenis ze zit. Solidariteit kan neerkomen op het verder verspreiden van de verboden teksten van Joke Kaviaar, en op deelname aan of het zelf organiseren van protestacties. De Steungroep zal een lawaaidemonstratie organiseren bij de gevangenis waar ze wordt vastgehouden en roept mensen op om daaraan deel te nemen. Meer informatie daarover zal bekend worden gemaakt via de website van de Steungroep. Ook bereidt de Steungroep de uitgave van een boekje voor over de strafzaak tegen Joke Kaviaar, met daarin onder meer de teksten waarvoor ze is veroordeeld. Dat boekje zal gepresenteerd worden op een reeks informatieavonden in diverse steden. Ook daarover meer op de website van de Steungroep. Het motto van deze activiteiten: Vrijheid voor Joke Kaviaar! Steungroep 13 September.

(1) zie de grote hoeveelheid stukjes in eerdere Kleintjes...

Over rode en groene gevangenen
Naast iedere deur hangt een briefje. Als er een grote 2 op de deur staat, hangen er 2. Op die briefjes staan de namen van wie er achter die deur zit, en die namen zijn overwegend in groen afgedrukt. Sommigen zijn rood. Het is het promotie- en degradatiesysteem van Teeven dat je hier ziet.
Ook mijn naam is rood. Ik ben nog maar net binnen. Nu is het de bedoeling van Fred Teeven geweest dat ik mij bewijs. Ik moet een modelgevangene zijn. De kleinste ‘misstap’, een vergissing, of beoordeeld als niet sociaal genoeg, niet meegaand genoeg, en je kunt de status van groen wel vergeten. Dat is althans wat ik me herinner van jaren terug, toen ik de plannen van Teeven doorlas. Hoe het in de praktijk zou werken, moest toen nog blijken. Het is het ultieme controlemiddel.
Als je hier door de gang loopt, zie je dat dus. We zijn onderverdeeld in rode en groene vrouwen. De roden moeten voorbeeldig zijn. De groenen moeten op hun hoede zijn hun status niet te verliezen. En de nieuweling? Die weet nog van niets. Het is niet dat de uitvoerders van dit systeem je het zullen vertellen. Zoek het zelf maar uit! Hoe moet je anders weten dat er verschillende ‘dagprogramma’s’ – en dus regels – zijn voor groene en rode mensen, respectievelijk ‘plus’ – en ‘basis’- programma’s geheten, geheel naar Teevens plan in 2014. En hoewel ik me de invoering van Fred Teevens ‘skinnerbajes’ nog herinner, heb ik er nu totaal overheen gekeken, over dat papier met mijn naam in het rood.
Toen de deur openging vanmiddag en ik de gang opliep, werd ik plots toegeroepen: “Je mag er niet uit! Je bent rood!” Het begon me te dagen: dat uurtje ‘recreatie’tijd was groen privilege. De vrouw aan de overkant die dit riep, is zo’n groene, zoals de meesten hier. Het feit dat de deur was opengedaan zodat ik – rode – me op verboden groen terrein kon begeven, had alles te maken met de groene status van mijn celgenote. Voor háár was de deur opengedaan. Daar stond ik dan, met mijn rode voeten op groene grond.
“Als je de afdeling op gaat, krijg je rapport” (1), waarschuwde de groene vrouw aan de overkant. Ik vroeg me af of ik dat erg zou vinden. Ik liep een stukje door. De stemmen achter mij bleven waarschuwen, weinig kans van slagen zo. Ik speelde namelijk met de gedachte een telefoontje te plegen in groene tijd, maar dat kon nu niet onopgemerkt blijven. Met rapport zou dit de komende dagen nog minder lukken. Terug dan maar, naar de nog openstaande celdeur. Vanaf de overkant werd ik gevolgd.
“Ze kunnen toch moeilijk van mij verwachten dat ik me aan regels hou, waarvan ik officieel niet op de hoogte ben gesteld!” merkte ik op. “Ja, maar het staat in de regels die je hebt gekregen!” Hmja, die waren me eerder op de dag gegeven. Ik had ze niet gelezen. “Dus dit staat erin?” Ja, daar waren ze zeker van, en: “dan gaan ze ervan uit dat je het weet, want je moet ze lezen. Je krijgt rapport hoor!”
Goed dan. Nu wilde ik het weten. Is Teevens promotie- en degradatiesysteem in die regels opgenomen, met criteria en al, zoals de groene vrouwen aan de overkant suggereerden?
Wel, ik heb ze nauwkeurig doorgenomen en nergens wordt met ook maar één woord gerept van de bajesapartheid voor rode en groene mensen die meer of minder privileges hebben om je aldus een ‘gewenst gedrag’ aan te leren, zoals de muis in de box van Skinner met zijn keuze tussen de kaas en de stroomstoten. Nergens! Ik ging het de dames vertellen: het staat nergens dus hoef ik me ook nergens aan te houden. Niet dat het mij wat uitmaakt of iets als regel zwart op wit is vastgelegd. Maar dit? Dit is Kafka in de bajes!
“Dat maakt niet uit hoor, als het er niet in staat.” Ze haalde haar schouders op. “het maakt mij niet uit of jij rapport krijgt.” De vriendelijkheid en solidariteit zelve. Dat is dus wat dit onderscheid teweeg brengt. Wie zich al bewezen heeft, gaat het werk van de bewaking doen. Zou ze dit zelf inzien? Ik dankte mijn ijverige groene overbuurvrouw in elk geval vriendelijk voor de waarschuwing en toog met de regels in de hand naar het kantoor van de piwi’s (2) om hen te confronteren met de inconsistentie. Zouden ze me rapport geven voor mijn niet-toegestane gang over de afdeling, dan moesten ze dit maar doen. De piwi die ik aansprak kon echter niet anders dan me volmondig gelijk geven en het ‘dagprogramma’ voor rode vrouwen overhandigen. Daaruit valt op te maken dat vooral op doordeweekse dagen de roden het leeuwendeel van de dag ‘achter de deur’ dienen te zitten. In de weekeinden is het de roden vergund wat meer tijd met de groenen door te brengen, zoals later vanmiddag het geval bleek. Het is dan dringen met de groenen voor de slechts drie aanwezige telefoons op een totaal van naar schatting 40 vrouwen. “De roden eerst!” riep een van de groenen. “Die hebben minder tijd”. Gelukkig.
Het duurt na binnenkomst zes weken tot de roden wellicht tot groenen kunnen ‘promoveren’. Eén van de criteria is dat je werkt en dat is sowieso verplicht. Wie weigert zich te laten uitbuiten voor 3 euro en 4 cent bij vier uur werk (reken het uur’loon’ zelf maar even uit) kan om te beginnen al op stevige sancties rekenen.
Of je over de hele linie braaf genoeg bent geweest om beloond te worden met de status van ‘groen’, zodat je vaker de gang op kan, vaker kunt bellen en wat al niet meer, wordt beslist door piwi’s die deze regels niet openbaren, laat staan de criteria. Geef mijn portie maar aan Fred Teeven!

Joke Kaviaar, vanuit P.I. Zuidoost, ter Peel

(1)  rapport: een aantekening waarop een sanctie volgt.
(2) piwi’s: bajesslang voor ‘penitentiair inrichtings medewerker’.

Vanochtend hebben twee mensen van de Steungroep 13 September grote posters met teksten van activiste en schrijfster Joke Kaviaar bij het gebouw van de Hoge Raad in Den Haag (Korte Voorhout 8) geplaatst. Zij komen in actie tegen de gevangenzetting van Joke, sinds vorige week, om tweeënhalve maand uit te zitten. De teksten op de posters zijn de twee artikelen tegen het huidige vluchtelingenbeleid waarvoor zij wegens 'opruiing' is veroordeeld. De actie is daarmee ook een aanklacht tegen dit beleid en laat de voortdurende noodzaak en actualiteit van zulke teksten zien. De gevangenzetting van Joke Kaviaar is de ontknoping van een strafzaak die al sinds 2011 speelt. In dat jaar werd ze aangehouden wegens het publiceren van vier artikelen op haar website. Daarin kritiseerde ze in scherpe bewoordingen de onderdrukking van vluchtelingen, en riep ze op tot verzet. ‘Opruiing’, vond het Openbaar Ministerie, en in januari 2013 veroordeelde een rechtbank in Haarlem haar daarom tot een gevangenisstraf. Na hoger beroep en cassatie werd de veroordeling voor twee van de vier artikelen gehandhaafd, resulterend in twee maanden voorwaardelijk. Vervolgens werd Joke in 2015 tot twee weken celstraf veroordeeld wegens deelname aan een verstoringsactie tijdens een vergadering van de gemeenteraad in Zeist. Die richtte zich tegen de bouw van een gevangenis voor vluchtelingengezinnen en -kinderen op het terrein van Kamp Zeist. Die had plaatsgevonden tijdens haar proeftijd van de opruiingszaak, zodat de voorwaardelijke straf alsnog in werking trad. Na verwerping van de cassatie werd deze straf begin dit jaar definitief. Vorige week werd zij aangehouden en overgebracht naar de gevangenis in Ter Peel. De Steungroep 13 September spreekt zich met klem uit tegen de gevangenzetting van Joke Kaviaar en roept mensen op om zich tegen haar vervolging en arrestatie uit te spreken. Joke wordt vervolgd en is nu opgesloten omdat ze zich verzet tegen het tegenhouden, opsluiten en deporteren van vluchtelingen. Zij wordt vervolgd en is nu opgesloten omdat ze daarbij scherp gebruik maakte van het geschreven woord, van die vrijheid van meningsuiting die heilig is, behalve als het even niet uitkomt. Joke Kaviaar bestrijdt misdadig overheidsgedrag in woord en daad. Zij verdient volgens de Steungroep geen veroordeling en gevangenisstraf, maar bijval en solidariteit.

Op woensdag 13 februari werd ik geacht te verschijnen bij het RIC (=Re-integratiecentrum) alhier in Nieuwersluis. Daartoe had ik vorige week een brief gekregen: “Hierbij bevestig ik dat je een afspraak hebt in het re-integratiecentrum.” Afspraak?! Tutoyeren?!
Het is typerend voor de Kafkaeske Neederlandse polder die ook in de bajes is doorgedrongen. Altijd maar doen alsof alles in redelijkheid en overleg tot stand is gekomen. Dit soort brieven krijg je ‘buiten’ bijvoorbeeld ook van de sociale dienst of het UWV. Een afspraak? Nee, ik heb geen afspraak gemaakt, men bepaalt gewoon dat ik daar moet zijn. “Reden van bezoek: taalmeter en reflector”, een test en een vragenlijst over “hoe je op dit moment in je vel zit.” Een open-deur-vraag wat mij betreft.
In Ter Peel ontving ik reeds een “vragenlijst voor de afdeling Detentie en Re-integratie (casemanager)”: “Deze vragenlijst dient u volledig ingevuld retour te sturen naar uw casemanager. Sprekersbriefjes worden pas in behandeling genomen, als deze lijst retour is gestuurd.” En “De ingevulde lijst wordt ingevoerd in een computersysteem dat correspondeert met uw gemeente.” Ik heb deze vragenlijst niet ingevuld.
Vorige week werd me door de ‘casemanager’ hier ook al gevraagd of ik deze nog ging invullen. “Nee.” Het is pure dwang, bemoeizucht met je privéleven met vragen over ‘persoonlijke omstandigheden, ID-papieren, inkomen/werk/dagbesteding, schulden, huisvesting/onderdak, zorg en reclassering’ en een schending van je privacy. Immers: alles wat je gedwongen wordt in te vullen, wordt ongevraagd gedeeld met derden zoals de gemeente.
Dit formulier en de ‘afspraak’ zijn de opmaat voor het “zoveel mogelijk in overleg met u” opstellen van “uw detentie- en re-integratieplan (D&R-plan).” (bron: huisregels Nieuwersluis, hfdst.2.5: ‘dagprogramma, beveiliging en toezicht op maat’). Het is voorwaarde voor “promotie” vanuit het ‘basisprogramma (rood) naar het ‘plusprogramma’(groen). Voor langgestraften hangt hun ‘detentiefasering’ vervolgens ook weer af van deze ‘promotie’, en dus zaken als verlof en een opener regime in de laatste periode. Daar komt nog bij dat wat vroeger ‘vervroegde invrijhedstelling’ was, sinds 1 juli 2008 voorwaardelijke invrijheidsstelling is.
Ik ben niet naar die ‘afspraak’ gegaan gisteren. Uit de brief die de ‘afspraak’ bevestigde: “Kom je niet, dan wordt je opgegeven als weigeraar en kun je niet doorstromen naar het plusprogramma.” Terwijl ik om de betreffende tijd voor het eerst hier naar de bibliotheek kon, werd er door het RIC gebeld naar de bieb, of mevrouw K. naar het RIC kwam. Nee dus. Men zal mij nu opgegeven hebben als ‘weigeraar’. Juist. Geef het maar op! Ze kunnen me opsluiten maar niet dwingen tot werk en dit soort controle op me uitoefenen. Uiteraard probeert men dit wel en het is de vraag wat ze nog zullen gaan doen.

Na het maken van die test en het invullen van die vragenlijsten is het de bedoeling dat je een cursus “Kiezen voor verandering (KVV)” gaat doen en wow! Dan kun je dus “na bespreking in het MDO (=multi-disciplinair overleg) naar het plusprogramma gaan.” Sorry voor al deze misselijkmakende bajestermen – ik haat ze net zoveel als jullie. Het is echter nodig om te laten zien hoe die shit werkt sinds de invoering van Teeven’s stoplichtsysteem ofwel de Skinnerbajes.
Nog wat citaten uit de huisregels, hfdst. 2.5: “Uw gedrag wordt beoordeeld aan de hand van het toetsingsmodel Stimuleren en Ontmoedigen. U wordt beoordeeld op de onderdelen veiligheid, beveiliging, zorg en begeleiding en re-integratie en resocialisatie. (…) In dit toetsingsmodel wordt onderscheid gemaakt tussen goed gedrag (groen), dit kan beter gedrag (oranje) en ongewenst gedrag (rood).”
Het lijkt hier wel een kleuterschool en er wordt van uit gegaan dat we hier allemaal in beginsel gevaarlijk en asociaal zijn. Niets is minder waar. Ik heb gezien hoezeer het kapitalistisch systeem mensen in de grond trapt en niet helpt om overeind te komen. Zo komen mensen in de eerste plaats in de bajes terecht, door een bovendien racistische justitie en politie, waar vervolgens met een waarschuwend en kleinerend vingertje medewerking wordt geëist en daadwerkelijke hulp niet wordt verleend. Zo sprak ik in Ter Peel twee vrouwen met grote medische problemen die daar in de bajes niet aan werden geholpen ( “doe dat maar als u weer buiten staat”). Ik sprak daar daklozen en gegijzelden die aan hun lot worden overgelaten en waarvan ik me afvraag wat er van hen terecht moet komen. Hoezo, re-integratie?! ‘Kiezen voor verandering’? Deze hele maatschappij, bajessen incluis, moet op de schop en afgebroken worden! De hypocrisie!

Nog wat citaten uit de huisregels:
“Besluit promoveren/degraderen: in uw D&R plan worden gedragsrapportages van verschillende disciplines ingevuld die betrokken zijn bij uw detentie. (…) Het MDO adviseert de vrijhedencommissie (VC) over uw D&R plan.” Tot zover de citaten uit de huisregels. Wellicht vind je online meer als je dit verder wilt onderzoeken. Ik moet het hier allemaal met de hand overschrijven en die teksten komen mijn neus uit.
In Ter Peel, waar ik nog in een tweepersoonscel zat, kwam na de vrijlating van mijn eerste celmaatje een meisje binnen uit Nieuwersluis. Ze sprak zeer gebrekkig Neederlands en werd als zijnde ‘rood’ op de afdeling bij mij gezet. Het was moeilijk communiceren maar er was duidelijk iets aan de hand waar ze erg mee zat. Na veel heen en weer gepraat, dook zij in een grote envelop met paperassen en viste daaruit een belangrijk document: “besluit tot promoveren”. Zij was dus niet ‘rood’ maar ‘groen’ en schrok van ineens zoveel achter de deur zitten. Citaat: “Beslissing: op basis van mijn bevoegdheid van art. 1d van de regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerde deel ik u mede dat u per 24-1-2019 wordt geplaatst in het plusprogramma. (…) Op grond van het toetsingskader ‘Stimuleren en Ontmoedigen’ is uw functioneren beoordeeld als gewenst (groen) gedrag. (…) U hebt laten zien verantwoordelijkheid te nemen voor uw eigen gedrag, hiervan de noodzaak in te zien (…) U laat hiermee zien dat u serieus wilt werken aan een succesvolle terugkeer in de maatschappij.” Was getekend, de plv. directeur van Nieuwersluis, H. Versteeg.
Op het moment dat dit papier te voorschijn kwam, was het al te laat om er direct wat mee te doen. Eén piwi die even door het luikje kwam kijken, snauwde dat het er nu de tijd niet voor was. De volgende dag, pas toen de deur voor ‘rood’ open ging, kon ik de kans grijpen voor haar de piwi met het document te confronteren: “Bewijs: ze is groen!” De fout was – aldus de piwi – inmiddels ontdekt en werd gelukkig voor het meisje snel hersteld, na een dag van wanhoop over de onfortuinlijke overplaatsing. Want niet alleen wil iedereen graag in het plusprogramma en heeft daar alles voor over, maar ook: iedereen in Ter Peel wil (terug) naar Nieuwersluis, die als ‘betere’ bajes bekend staat. Nu ik hier zit, snap ik waarom. Het voert hier nu te ver om hierover teveel in detail te treden en het zijn slechts relatief oppervlakkige zaken maar verschillen als meer open deur (ook in ‘basis’), meer toelating van spullen van buiten en het eenvoudiger regelen van bezoek spelen een rol hierbij. Dat is toch mooi meegenomen.
Het verschil tussen ‘basis’ en ‘plus’ programma uit zich in alle gevallen in meer recreatietijd en vaker sport voor ‘plus’. Hier in Nieuwersluis zit het verschil in twee keer een lange avondrecreatie die basis niet heeft. Zo zat ik de afgelopen twee avonden ‘achter de deur’ terwijl op de afdeling je de stemmen hoort van anderen die daar van alles aan het doen zijn. Mij persoonlijk deert het niet, ik verkeer in de gelukkige positie dat ik voor mezelf genoeg te doen heb. Menig gevangene kan echter die dichte deur slecht verdragen. En ja, ik zit me hier stoicijns te houden, allicht wil ik niets liever dan alle deuren open, maar dan ook wel de hoofdpoort! De rest is alleen maar schijnvrijheid.

Dan de sport Dit is iets waar ik me echt boos over maak: lichaamsbeweging laten afhangen van zgn. gewenst/groen gedrag. Daarbij moet je weten dat wie net binnen komt sowieso niet ‘groen’ kán zijn (zelfmelders bij de bajes uitgezonderd): je moet je de eerste zes weken bewijzen en dan ook aan al die dwang toegeven, én werken voor 3,04 per 4 uur voor bedrijven als Xenos en Hema (hetgeen ik ook weiger).
Hier in Nieuwersluis is er voor ‘plus’ vier keer per week sport. Voor ‘basis’: twee keer per week. (*) Dat is een halvering in lichaamsbeweging! Je gezondheid hangt af van je toegeeflijkheid! Een absolute ‘nono’ wat mij betreft, die op zijn minst zelfs binnen dit wurgsysteem nog aanvechtbaar zou moeten zijn. Ik kom hier op terug. Voor nu: het afnemen van gezondheid is wat mij betreft ongewenst/rood gedrag en mijn beslissing luidt dan ook dat de bajes gedegradeerd dient te worden tot een rokende puinhoop. Na vrijlating van alle gevangenen uiteraard.

(*) Ik ben met twee andere meiden meegegaan vrijdagochtend, de derde doordeweekse sportdag. Die staat in het rooster als alleen ‘plus’ programma. Eén van de andere meiden stelde daar een vraag over, en toen werd gezegd door een piwi dat die ochtend ook voor basis was. Conclusie: het staat fout in het dagprogramma, of het is veranderd. Blijft staan dat de vierde ochtend op de zaterdag wel alleen plus is. Dus er is wel degelijk verschil, maar het is minder groot.

dinsdag, 19 februari 2019 - Joke Kaviaar

‘Werkweigeraar’ staat er onder mijn naam en foto nu, nadrukkelijk rood omkaderd. Ik zag dit afgelopen week in het kantoor van de piwi’s op het grote beeldscherm met foto’s en namen van alle gevangenen in de afdelingen QA en QB. Bij de andere vrouwen staat op die plek welk werk ze doen, omkaderd in verschillende kleuren, bijvoorbeeld roze, paars, groen en blauw, en geel voor ‘ziek’.
Tot kort geleden stond er bij mij helemaal niets. Het gebeurde wel eens dat de piwi’s niet zagen, of vergaten, dat ik niet werk. Ze maakten dan de ‘fout’ om me niet in de cel op te sluiten, zoals de baas verlangt, als de andere vrouwen werken. Kennelijk moet de knalrode melding ervoor zorgen dat ze dat wèl doen. Overigens: wie ziek is, blijft de hele dag opgesloten, een straf om je weer snel aan het werk te krijgen.

Maar hoe zit het nu met die werkplicht?
Toen ik in 2013 in Ter Peel zat, leidde mijn werkweigering direct tot rapport en de sanctie van ‘uitsluiting van alle activiteiten’(1). Ik verwachtte hiermee ook nu geconfronteerd te worden. Tot mijn verbazing volgde geen rapport maar kwam de piwi een uurtje later met een te ondertekenen “verklaring afstand arbeid”. Dus geen rapport en niet meer lastiggevallen worden over werk? Daar wilde ik wel voor tekenen. ‘Dan zit je wel achter de deur tijdens het dagdeel van de arbeid’. Ik zat er niet mee. Genoeg te doen. Ik zette mijn krabbel en dat was dat. Van de andere vrouwen hoorde ik dat je alleen nog rapport krijgt als je begint te werken en dan ineens niet meer komt. Nu wil echter het geval dat in de huisregels van Nieuwersluis en in de zogeheten re-integratiemap staat dat werken voor ‘afgestraften’ in de gevangenis (dus niet in voorarrest in HvB) verplicht is. Ik heb daarom uitgezocht hoe dat zit en het lijkt erop dat deze informatie verouderd is, ook al staat het in huisregels opgesteld in 2017 en in en ‘re-integratiemap’, ook uit 2017. De vraag is natuurlijk of deze misleiding bewust is, zodat mensen niet durven weigeren. Volgens mij wel.

In de Memorie van Toelichting bij de wetswijziging van de Penitentiaire Beginselenwet (PBW) en het Wetboek van Strafrecht, een Kamerstuk daterend van3-10-2013, ingediend door Fred Teeven, staat het volgende (2), blz. 16-17:
‘Arbeid tijdens detentie draagt bij aan een belangrijke en zinvolle dagbesteding en vergroot de kans op een succesvolle terugkeer in de maatschappij (…) Net als voor andere activiteiten, zal ook ten aanzien van arbeid een systeem van <
> gelden.’(…)
‘Voorgesteld wordt van het recht op arbeid een voorrecht te maken en de arbeidsplicht af te schaffen’(…)
‘Het programma in detentie dient bij te dragen aan het vergroten van de kansen van de gedetineerden op een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan bij hun terugkeer in de vrije samenleving. De penitentiaire arbeid moet daarom zo veel mogelijk lijken op het werken op de arbeidsmarkt. Dit betekent dat gedetineerden waar mogelijk langer dan de huidige twintig uur per week gaan werken, loon naar werken ontvangen (…) en dat gemotiveerde gedetineerden de kans krijgen om zich door middel van scholing verder in een vak te bekwamen om zo hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.’(…)
‘Om te bevorderen dat gedetineerden door arbeid geld verdienen zal het eigen geld waarover de gedetineerde in de inrichting kan beschikken (…) en dat niet door midden van arbeid is verdiend, vergaand worden beperkt.’(…)
‘Tegenover de omzetting van het recht op arbeid in een voorrecht staat het komen te vervallen van de plicht tot deelname aan arbeid.’(…)
‘Degenen die niet willen werken, zullen door een arbeidsplicht niet tot een ander oordeel over reguliere (loon)arbeid worden gebracht en laten over het algemeen bijzonder weinig inzet zien gedurende de arbeid. Daardoor lijkt het verplichten van daarvoor ongemotiveerde gedetineerden om deel te nemen aan arbeid amper bij te dragen aan een meer succesvolle re-integratie na detentie en is voor deze plicht niet langer plaats in de pbw.’[einde citaten]

Het klinkt allemaal ‘prachtig’ voor de buitenwereld, maar waar gesproken wordt over ‘loon naar werken’ en arbeid die ‘zoveel mogelijk moet lijken op het werken op de arbeidsmarkt’ moet je je vooral voorstellen dat je hier nog erger wordt uitgebuit dan ‘buiten’. Maar je moet wèl gemotiveerd blijven!

Over wat voor werk gaat het eigenlijk?
Als werkweigeraar kan ik natuurlijk niet uit eigen ervaring spreken maar ik heb tijd genoeg gehad om van alles te weten te komen. De meeste vrouwen werken in een van de arbeidszalen, voorzien van detectiepoortjes. Daar wordt inpak- en eenvoudig productiewerk gedaan en in één van de zalen is ook een naai-atelier. Loon: 76 cent per uur ofwel 3,04 per 4 uur. Wie bereid is hele dagen te werken (vrouwen die geen geld van buiten hebben of krijgen), krijgt 4,56 per 4 uur. In het naai-atelier kun je ook meer verdienen: 4,76 per 4 uur. Zogenaamde ‘voorvrouwen’ krijgen extra betaald. In deze werkzalen werken de meesten. Justitie heeft de mond vol van kansen als je maar gemotiveerd bent, maar in die werkzalen werken dus vrouwen die hier al jaren zitten, in het plusregime ook. Lekker motiverend… Nu zijn er ook wel betere ‘baantjes’ te verkrijgen maar, aldus de huisregels, ‘een beperkt aantal’. Het betreft ‘een gunst die u kan worden verleend op grond van goed gedrag’, ‘indien u de bereidheid heeft getoond om op de arbeidszaal te werken’. Het gaat dan om ‘baantjes’ als afdelingsreinigster, werk in de wasserij of bibliotheek, of als ‘sporthulp’. Langgestrafte vrouwen die al in ‘detentiefasering’ zitten kunnen ook in de tuin werken of in de ‘mess’ (personeelskantine). Zij worden ermee vertrouwd buiten de hoge hekken op het terrein te komen, vanaf waar de vrije wereld nog maar een laag hek van hen verwijderd is. Het probleem met al die gepriviligieerde baantjes is ook nog eens dat hoewel ze elke 6 maanden moeten rouleren, dit niet gebeurt. De bajes speelt een spelletje verdeel-en-heers: er zijn er die jarenlang zo’n baantje houden en dat creëert jaloezie en afgunst. Maar… je moet wèl gemotiveerd blijven! Verdomd. Het lijkt inderdaad op werken in de buitenwereld. Alleen sta je hier nog vele malen machtelozer tegenover het systeem omdat je voor het gedaan krijgen van zaken volledig afhankelijk bent van niet-meewerkend personeel dat aan vriendjespolitiek doet. Hier gaan de deuren letterlijk voor je neus dicht. Arbeidsrecht? Staken? In de bajes?!

Werkbedrijf In-made
Het dient allemaal de uitbuiting, hoe ‘mooi’ ze het bij ‘werkbedrijf In-made’ (3) ook presenteren in de hierboven genoemde re-integratiemap. Wat bij dit promotiemateriaal ook nog opvalt is dat alles gericht is op mannen. Vrouwen komen er in de bajes dubbel bekaaid vanaf en het beschikbare werk en de ‘opleidingen’ zijn rolpartroonbevestigend. Zo tonen foto’s in de map zonder uitzondering werkende mannen, bezig met las- en slijpwerkzaamheden in een metaalwerkplaats. Laat de vrouwen maar naaien. In dat naai-atelier maken ze trouwens ook de scheurhemden en dekens voor in de iso. Ook dat gaat allemaal via In-made. Een citaat:
‘Het werkbedrijf van alle penitentiaire inrichingen (pi) in Nederland heet In-made. In-made is ook de merknaam van de producten die we zelf verkopen. Daarnaast voeren we ook veel opdrachten uit voor bedrijven. Dit varieert van simpel werk als verpakken en monteren, tot machinale productie van metaalproducten, hout en textiel. Onze grootste klant is het facilitair bedrijf van Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), waarvoor we schoonmaak, onderhoud en groenvoorziening in de inrichtingen verzorgen. Daarnaast bakken we brood, wassen we het linnengoed en verzorgen we de gedetineerdenwinkels en maken we onze eigen bedden, matrassen en celmeubilair. Zelfs celdeuren en tralies worden door In-made gemaakt.’ NB! ‘Worden door In-made gemaakt’is dus werken voor de opsluiting en repressie van jezelf en je medegevangenen! Een prachtige (ahum) bezuinigingsmaatregel ook nog eens!

Ik zou hier nog uitvoerig verder kunnen citeren uit de re-integratiemap, maar dat ga ik niet doen. Het is pure propaganda. Het staat bol van de indoctrinatie, gaat over gedrag, werkmotivatie, regels, etc. Het moet je vooral klaarstomen om een brave niet-kritische gehoorzame modelburger te worden als je buiten komt. Ik ga geen reclame maken voor dat tuig. Het past allemaal in het plaatje van het ‘stoplichtmodel’, de Skinnerbajes. Ze kunnen het nog zo mooi verpakken maar bottom line is dat in de bajes mensen vooral werken om niet ‘achter de deur’ te hoeven zitten, en om – hoe weinig ook – een beetje geld te hebben. Probeer vooral niet om zèlf een idee te hebben hoe je na de bajes verder wilt met je leven en wat je wilt leren of ondernemen. Dan stuit je op onmogelijkheden, regels, invoerbeperkingen en doelbewust traag en niet reagerende radertjes, ‘mentoren’ en ‘casemanagers’ die alleen maar binnen het systeem kunnen denken en werken. En opgedrongen rolpatronen.

Het is en blijft dwang!
Als werkweigeraar heb ik de tijd ‘achter de deur’ die anderen besteedden in de werkzaal voor mezelf gebruikt. Om te schrijven en te tekenen. Het in de Memorie van Toelichting voorgestelde beperken van beschikbaar eigen geld om ‘te bevorderen dat gedetineerden door arbeid geld verdienen’ is niet gebeurd. Zagen ze aankomen dat deze chantagemaatregel ook niet zou werken? Of probeerden ze andermaal een publicatie op internet te voorkomen? Hoe dan ook, ik zat in de luxe positie over eigen geld te beschikken (met dank aan de gulle steun!) en voor mezelf wat te doen te hebben. Dit is de meeste gevangenen niet gegeven. En dus moeten ze wel…

De profiteurs
En dus moeten ze wel. Werken voor profiterende bedrijven en bezuinigende justitie. Maar wie zijn nu degenen, de bedrijven die winst maken over de ruggen van tewerkgestelde gevangenen onder het mom van re-integratie? De bedrijven die hun opdrachten via In-mades uitbesteden aan gevangenissen? Het is beslist interessant om dit soort zaken nader te onderzoeken. Voor nu heb ik een lijstje kunnen maken. Ik hoefde daarvoor slechts mijn ogen en oren open te houden. Dit zijn ze (zie bijlage).

Noten:
1 Joke Kaviaar, ‘Werkweigering in de bajes: november 2013 Ter Peel
2 https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-33745-3.html Kamerstuk 33745, nr. 3, dd. 3-10-2013
3 https://in-made.dji.nl/

Bijlage: Bedrijven waarvoor gevangenen arbeid verrichten in Nieuwersluis

Hirschmann: computerbenodigdheden. Contactdozen.
http://www.hirschmann-multimedia.nl/
Pampuslaan 170
1382 JS Weesp
the Netherlands
T +31 294 462555
F +31 294 462514
E Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Hema: babybroekjes: labels eraf. Shirts: idem.
Hoofdkantoor: NDSM-straat 10
1033 SB Amsterdam
e-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
telefoonnummer: 020-224 2424

Praxis: afdekdoeken voor schilderen
Praxis Doe-Het-Zelf Center B.V.
Herikerbergweg 336
1101 CT Amsterdam

Walraven: bevestigingsdingen van rubber, voor verwarmingsbuizen; schroefjes.
Walraven B.V.
Industrieweg 5
3641 RK Mijdrecht
+31 297 23 30 00
walraven.com

Jamin
De Boedingen 37-39
4906 BA Oosterhout
Telefoonnummer: (0162) 47 41 11

Schulp Vruchtensappen
Zandpad 76
3621 NG Breukelen
Tel. 0346 - 25 96 30
Fax 0346 - 25 96 31
E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Gevangenen doen 6 flesjes + 6 viltjes + een glas in een doos. Die worden voor 12 euro per doos verkocht. Het betreft biologische frisdrank.

Ferrero: snoepgoed. Wordt in de bajes verpakt.
Westbroek 58, 4822 ZW Breda
076 548 2666

Center Parcs. Heeft vorig jaar iets in doosjes laten doen in Nieuwersluis
Rivium Boulevard 213
2909 LK Capelle aan den IJssel

Hinck. Dat kocht in Indonesië plaids voor 2,5 euro per stuk. In de bajes halen gevangenen de kwaliteitslabels er uit en doen er nieuwe in van Hinck; daar staat in dat er wol inzat. De plaids worden voor tussen 70 en 170 euro per stuk verkocht. Gevangenen krijgen 76 eurocent per uur voor het vervangen van die labels.
Het bedrijf adverteert in Ariadne Tel 020-2010880
Oprichtster Willemijn Walenkamp: "De kracht van Hinck zit in de kwaliteit, liefde voor detail en afwerking. Iedereen die aan ons succes meewerkt moet een goed gevoel hebben bij Hinck; van de katoenplukkers en onze leveranciers, tot ons personeel en klanten die de producten kopen." (https://www.hinck.nl/klantenservice/over-hinck/)

Katkor
Urinetest voor katten
Gevangenen doen witte korreltjes in zakjes
http://www.katkor.com
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Katkor is een merk van Rein Vet Products
Zwaansteeg 25
3511 VG Utrecht
Tel 030 2332015
Fax 030 2304741
Email Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Bapiste: paaseitjes verpakken
Artista-Chocolates S.A.Avenue Mercator 10
1300 Wavre
Belgium
Tel: +32 (0)10 / 24 13 66
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Dit is de nieuwe naam van Baptista Chocolates, aldus http://chocolaterie.pmg.be/nl/nieuwsdetail/23660270/T16026N0006XSTE/bapt... (link laat zich niet checken voor niet-abonnees, maar de urk zegt genoeg)
Onder voorbehoud

Uitzendbureau van justitie: In-made https://in-made.dji.nl/
Hoofdvestiging in Ministerie van Justitie en Veiligheid Dienst Justitiële Inrichtingen Turfmarkt 147 Postbus 2500 GC ’s Gravenhage
Drie Regionale Bedrijfsbureau’s Arbeid:
RBBA West Copernicusstraat 10 1704 SV Heerhugowaard 088-0719590 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
RBBA Zuid Lunettenlaan 501 5263 NTVught 08807-44183 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
RBBA Noordoost Nicolaus Ottostraat 16 8013 NG Zwolle 08807-41128 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Opmerkelijk: Bij Raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming beroepszaken mbt geschillen over (uitbetaling) arbeid

Gegevens bij de bedrijfsnamen mede bijeengezocht door enkele onderzoekers vanuit de Steungroep 13 september, op basis van informatie vanuit Nieuwersluis.

Joke Kaviaar (zondag, 31 maart 2019)

Joke Kaviaar is vrij! Joke Kaviaar is weer vrij! Vanmorgen vroeg liep ze de bajespoort van Nieuwersluis uit, vermoeid, maar stralend, sterk, ongebroken. De tien weken gevangenisstraf, opgelegd wegens kritische artikelen tegen de onderdrukking van vluchtelingen en wegens deelname aan een protest tegen de bouw van een vluchtelingenbajes, is achter de rug! Namens Joke bedankt de Steungroep 13 September alle mensen die op welke manier dan ook steun hebben gegeven en solidariteit hebben betoond, financieel maar vooral ook in de vorm van post. Joke is blij met de ladingen post die, tien weken lang, bijna dagelijks zijn binnengebracht, met de e-mails, met de meegestuurde enveloppen en postzegels, de uitgeprinte artikelen die ze opgestuurd kreeg zodat ze op de hoogte bleef van wat er ‘buiten’ speelde. Het maakte de dagen daar binnen korter, het hielp haar in wat ze binnen onvermoeibaar heeft gedaan: artikelen schrijven, tekeningen maken, songteksten creëren… en brieven beantwoorden. Dank aan jullie allemaal! Joke is nu dus weer op vrije voeten, voor zover je van vrijheid kunt spreken in deze van repressie en racisme doordrenkte en van hekken, grenzen en bewakingscamera's vergeven wereld van vrijheid kunt spreken. Zij zal de strijd tegen repressie en racisme, die ze in haar cel zo goed mogelijk heeft voortgezet door middel van artikelen en het aanvechten van onrechtvaardige bajesbesluiten, buiten die cel ook weer oppakken. Omdat niemand vrij is zolang niet iedereen vrij is. Geen grenzen, geen gevangenissen: vrijheid voor iedereen!

Steungroep 13 September

Nieuwe vrijbrieven voor gewapende bendes van de staat
Plotseling voelde ik een keiharde klap tegen de rechterkant van mijn hoofd, net boven mijn oor. Ik stond te tollen op mijn benen. Wat gebeurde er? Ik wankelde naar de veiligheid van kameraden om me heen, naar het midden van de demonstratie, en begon te begrijpen wat er was gebeurd. Een ME’er had me met de lange lat op mijn slaap geslagen. Levensgevaarlijk.

Mensen kwamen om me heen staan. “Wat is er gebeurd?”. “Een klap. Hier.” Op de plek was een rode striem zichtbaar aan het worden. Intussen liep de demonstratie door. De stillen hadden er weer iemand tussenuit gepikt. Ik had aan de zijkant gelopen en liep daar in de weg volgens hen. Dan sla je dus iemand op het hoofd. Logisch toch? En er kraait geen haan naar. De dader hult zich in anonimiteit met zijn helm op.
Of ik misselijk was. Nee. Wel een doffe pijn. Ik had geluk. Ik had geen hersenschudding. En ik leefde nog. Ik zeg wel eens vaker dat ik wel een harde okkernoot moet hebben, anders was ik wel eerder door politiegeweld om het leven gekomen. Bij een arrestatie in 1982 door stillen om te beginnen, die me geboeid op de grond in hun busje nog even lekker op mijn hoofd gingen meppen met hun knuppels. Een hoofd als een maanlandschap was het resultaat. De bebloede hoofden van de vele andere arrestanten destijds zal ik nooit vergeten. Ik ben niet de enige die al jarenlang van geluk mag spreken.
Dit keer moest iemand mij de hierop volgende nacht drie keer wakker maken en een eenvoudige vraag stellen. Om te controleren of ik niet toch nog hersenletsel opliep. Ik had alweer geluk. En zo heb ik wel vaker geluk gehad met verschillende vormen van politiegeweld. Bijna gestikt in een grote wolk traangas. Op het nippertje weggesprongen toen een ME bus me wilde aanrijden. Over de vele malen thuiskomen met blauwe plekken en kneuzingen, handboeien veel te lang en te strak om laten en intimidatie en schelden heb ik het nog niet eens gehad. Ik kan nog pagina’s lang doorgaan.

Waarom vertel ik dit? Simpel. Om uit persoonlijke ervaringen te laten zien hoe de smeris overal mee wegkomt en principieel gewelddadig en repressief is (nee, niet voor alle lezers een nieuw verhaal, maar voor menigeen wel). Om het even voelbaar te maken voor een ieder die nog denkt dat de smeris er is om je te helpen. Er is een tijd geweest dat ik klachten indiende. Het is tevergeefs en de daders blijven anoniem. Ik doe het niet meer. En dat geldt voor veel mensen. Daardoor kloppen de cijfers over politiegeweld ook niet. Het lijkt minder dan het is. Wat je hoort is het topje van de ijsberg. Keer op keer slaat, wurgt, schopt, schiet de smeris er op los. De beelden van politiegeweld in Rotterdam tegen anti-Zwarte Piet demonstranten staan me ook nog helder voor de geest. Schoppen, slaan, aan haren trekken. De kreten van pijn en angst. En dan zijn er de talloze politiemoorden. Al decennialang hetzelfde liedje. Hans Kok heeft in 1985 klappen op zijn hoofd gekregen bij de ontruiming van het pand in de Schaepmanstraat in de Staatsliedenbuurt. Ik was daarbij. Hij overleefde het niet. Daar waren weliswaar meer oorzaken voor aan te wijzen (ziek, drugs, liggen op beton in een ijskoude cel, laten creperen), maar ik heb later wel eens gehoord dat vocht uit een van zijn oren nooit is onderzocht. Van hersenschade door politiegeweld is nooit gesproken. Liever focuste men op zijn drugsgebruik. Lekker makkelijk. “Toch maar een junkie,” beten de bewakers van het cellenblok ons destijds al toe, gevolgd door: “Hou je kop, anders komen we effe binnen!” Vergeet ik nooit meer: onder dreiging van meer geweld vastzitten nadat er iemand in zo’n zelfde cel is doodgegaan, wetende dat ze hem hadden kunnen redden. Ook hiervoor is nooit iemand verantwoordelijk gehouden. Ik kan er niet vaak genoeg op terugkomen. Cold case dood door politie nummer zoveel. En still counting.

Het is hierom, en om alle doden daarna, om de vrijbrief voor de moordenaars van Mitch Henriquez, Rishi Chandrikasing en nog veel meer, dat het me laaiend maakt, elke keer weer, als er weer geroepen wordt dat er zoveel geweld tegen ‘hulpverleners’ wordt gebruikt. De cijfers daarvan gaan vooral over politie, want de politie roept beroepsmatig geweld op omdat ze het monopolie hebben. Wie als taakomschrijving van zijn of haar werk heeft dat het toegestaan te mishandelen en te moorden, moet niet raar opkijken als daarbij hoort: en om klappen terug te krijgen van in het nauw gedreven slachtoffers. Stelletje jankerds. Het is de beul van de guillotine die klaagt dat-ie blaren van het touw heeft dat hij tussen zijn handen laat glijden als het mes valt.

Op TV zag ik een smeris jammeren dat hij door een arrestante, die hij met collega’s in bedwang probeerde te krijgen door haar op het bed te drukken, in zijn duim was gebeten. Och arreme. Zijn duim zit er nog aan, de zielepoot. Maar ik ken minstens één verhaal van een man die op die manier gestikt is, eenvoudigweg op het bed in de cel platgedrukt. Kuddos voor de arrestante dus. Het zal haar leven gered hebben. Daar zou ik ook een smerisduim voor over hebben.

En dan nu dat wetsvoorstel van de opperterroristen Grapperhaus en Dekker om voor dit ‘geweld’ (lees: zelfverdediging) alleen nog gevangenisstraffen uit te delen. Ik kan me niet herinneren ooit gehoord te hebben dat een smeris ook maar een dag een cel van binnen heeft gezien (om er te moeten blijven) vanwege gepleegd geweld. Zelfs niet voor moord. Ook voor de moord op Mitch is de eis nu zes maanden voorwaardelijk. Zelfs als ze dat al krijgen hoeven ze echt niet bang te zijn dat het er ooit van komt. Als niet-geuniformeerd burger krijg je meer voor minder. Ik word hiervan alsnog misselijk van de verlate koppijn. En de namen van de verwurgers weet zelfs de familie van Mitch nog altijd niet.

Hulpverleners, noemen ze dat. De smerissen in kwestie schroeven intussen lekker de cijfers van tegen hen gebruikt ‘geweld’ op door elke keer dat ze zich beledigd voelen ook mee te tellen. Dat heet dan: ‘verbaal geweld’. Zo kan ik het ook. En de samenleving maar denken dat het bij de algemene term ‘hulpverleners’ vooral gaat om brandweerlieden en ambulancepersoneel. Zo kan je iedereen wel achter een repressief wetsvoorstel krijgen. Nog niet genoemd heb ik alle smerissen die zich in de uitoefening van hun functie voordoen als ‘gewone burgers’ door geen uniform aan te trekken, zodat die andere ‘gewone burger’ niet eens weet met een smeris van doen te hebben. Dat heet dan geweld tegen politie, maar is het in de ogen van de ‘gewone burger’ op dat moment niet. Toch wordt daar dan ook een beroep op gedaan en werkt het strafverzwarend. Ze plegen nog valsheid in geschrifte en doen nog valse aangifte ook, om het maar even in hun eigen wettelijke termen te gieten.

Het is dus juist andersom. Als de opperterroristen van de staat dan toch mensen principieel in cellen willen stoppen, doe dat dan met de smerissen die uit principe moorden en slaan in naam van de staat en het kapitaal. Of nee, toch niet. Natuurlijk niet. Er ligt juist nog ergens een wetsvoorstel om hen nog verder te vrijwaren van vervolging en het zal niet lang meer duren of ze lopen allemaal met een taser rond. Alsof ze nog niet genoeg dodelijke wapens hebben. We hebben het allemaal maar te pikken op straffe van nog meer klappen en opsluiting voor lange tijd toe. En dat in een tijd waarin je niet eens ‘zeg dan PAF’ mag zeggen. Dan wordt je door een zwaar bewapende bende (‘arrestatieteam’) ontvoerd en gegijzeld alsof je een terrorist bent. We leven met ons allen in een grote open lucht gevangenis. Het wordt tijd om uit te breken.

Joke Kaviaar (10 april 2019)