Eerst even een misverstand rechtzetten met betrekking tot het Oekraïne-referendum van 2016. Dat dit het feestje van Baudet geweest zou zijn, heeft alles met beeldvorming te maken. Vanuit de media was het Thierry voor en Thierry na (new kid on the block), terwijl er nauwelijks aandacht was voor de bezwaren van de SP en de Partij voor de Dieren tegen het associatieakkoord met Oekraïne: de opmars van het ongebreideld kapitalisme richting Oost-Europa; de hemeltergende corruptie (nog steeds); het ontbreken van een democratische rechtsstaat in dat land; en het verder op scherp zetten van de verhoudingen tussen het Westen en Rusland tegen de achtergrond van de oplopende spanningen tussen het oosten en westen van Oekraïne.

De inval van Rusland in Oekraïne is misdadig en ook ik heb groot respect voor Zelenskiy's strijd voor de nationale onafhankelijkheid van zijn land. Maar dat mag er niet toe leiden dat de krachten die de spanningen tussen Oost en West de afgelopen decennia op hebben gevoerd, hun levensgevaarlijke politiek van armpje drukken met Putin steeds verder opvoeren. Toch is dat precies wat er nu gebeurt. Ruim de helft van wat er wereldwijd uitgegeven wordt aan bewapening, komt voor rekening van de NAVO-landen. Rusland daarentegen komt niet verder komt dan een schamele 3 procent. Wat maakt dan dat Duitsland haar defensiebudget met nog eens met 100 miljard euro denkt te moeten verhogen en ook Nederland – met steun van GroenLinks! – de komende jaren meer geld aan defensie gaat besteden? Wat is de echte reden dat Nederland en andere Europese landen nu wapens leveren aan Oekraïne (stuur de bonnetjes maar naar Brussel), terwijl wapenleveranties aan landen in oorlog aan strenge regels is gebonden? Wat maakt dat Ursula van der Leyen Oekraine de worst van versnelde toetreding tot de EU voorhoudt, terwijl dat politieke propaganda van bedenkelijk allooi is? Waarom brute economische sancties tegen Rusland die maken dat gewone mensen daar in de grootst mogelijke problemen komen, terwijl Putin en zijn kliek al decennia land door zijn vrienden via de Zuidas op hun wenken bediend worden?

Wordt de sympathie van miljoenen mensen voor het heroïsche verzet in Oekraïne hier niet misbruikt om Putin uit te dagen, het conflict te doen escaleren en daarmee de vrede in Europa op het spel te zetten? ‘Ja’, luidt het antwoord op deze vraag. Op dit moment lift de Nederlandse regering en die van andere Europese landen schaamteloos mee op de terechte publieke verontwaardiging over het onrecht en het leed dat de bevolking van Oekraïne wordt aangedaan. Die opstelling is levensgevaarlijk. Niet meer stoere retoriek maar humanitaire steun voor de slachtoffers van het conflict, militaire terughoudendheid en diplomatieke voortvarendheid lijken mij gewenst. En vergeet niet: heldendom is prachtig maar zelden zijn het de zoons en dochters van de zakelijke en politieke elite die sneuvelen in de strijd (ook al vindt Rutte dit thema ‘ongepast’). En tot slot: zaterdag 5 maart ‘Stop de Oorlog’, Malieveld-Den Haag.

Hans van Heijningen, Amsterdam

Een grote meerderheid van mensen die zich tegen de misdadige oorlog van Putin tegen Oekraïne verzetten, walgen van het geweld waar de mensen in dat land mee geconfronteerd worden. Maar er zijn ook krachten die die oorlog misbruiken om de defensie-uitgaven verder te verhogen, hun droom van een Europees leger te verwezenlijken en zich voor te bereiden op een in hun ogen onvermijdelijke confrontatie met Rusland.

Jaren hebben we zitten slapen, waren we naïef, verwaarloosden wij onze defensie, moesten onze militairen vanwege gebrek aan munitie pief-paf-poef roepen bij oefeningen, en lieten we de VS opdraaien voor onze veiligheid. Nu zijn wij door Putin’s oorlog met een schok ontwaakt en gaan we als een haas aan de slag om onze defensie op orde te krijgen, zo houden onze regeringsleiders ons voor. Mij motiveerde dat om even op zoek te gaan naar wat cijfers en achtergronden. Die deel ik graag met jullie.

Beginnen we met de VS dat jaarlijks iets minder dan 700 miljard dollar (3,4 procent van het BBP) investeert in haar militair-industrieel complex. Dit bedrag ligt hoger dan de totale oorlogsinspanningen van China, India, Rusland, Engeland, Saudi-Arabië, Frankrijk, Duitsland, Japan en Zuid-Korea. Ons voorbeeldland is weliswaar niet in staat om een effectief systeem van gezondheidszorg voor haar eigen bevolking te organiseren of de infrastructuur van het land een beetje te onderhouden, maar daar gaat het natuurlijk niet om.

Maar waarom zouden Europese landen zich moeten schikken naar de NAVO-norm dat zij 2 procent van hun BBP aan defensie (oorlogsuitgaven) moeten besteden? Alleen al Groot-Brittannië en Frankrijk (beiden kernmachten) besteden samen veel meer geld aan defensie dan Rusland. Om maar te zwijgen over het totale defensiebudget van de Europese NAVO-landen, dat ongeveer 2,5 keer zoveel is dan wat Rusland jaarlijks aan haar oorlogsapparaat besteedt ( 62 miljard dollar). Ons kleine Nederland besteedt jaarlijks rond de 1,4 procent van haar BBP aan defensie, waarmee ons land rond de twintigste plaats in de categorie ‘big spenders’ staat. Als het aan de regering ligt gooien we daar nog 3 miljard euro bovenop, wat ongetwijfeld een hogere plaats in het internationaal bewapeningsklassement oplevert. Duitsland, terug van weggeweest, bakt het nog bruiner met de aankondiging dat er 100 miljard euro aan bewapeningsuitgaven bijkomt en het land binnen enkele jaren aan de BBP-norm van de NAVO gaat voldoen. Daarmee lijkt het land Rusland met gemak te gaan passeren en in een keer in de top-3 van militaire big spenders terecht te komen.

Ja maar, met de gevechtskracht van ons leger is van alles mis. Zou het gebrek aan slagkracht te maken kunnen hebben met het feit dat ons land in het recente verleden te sterk heeft ingezet op een high tech beroepsleger om deel te kunnen nemen aan internationale missies in o.a. Irak en Afghanistan. Als dat zo is, hebben we te maken met incompetente politici en legerleiders die internationaal een te grote en ook nog eens foute broek aan hebben getrokken. Er bestaat geen enkele reden om nu, zonder een goed onderbouwd plan, miljarden euro’s extra uit te gaan trekken voor defensie. Niet een verhoging van het defensiebudget maar het afrekenen met de politieke elite die vergat dat defensie het verdedigen van ons land betekent, is daarop het enige correcte antwoord.

Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) pleiten voor een forse verhoging van het defensiebudget en Rutte en Kaag (Financiën) hebben al laten weten dat in tijden van oorlog en crisis iedereen moet bloeden voor de goede zaak. Van volledige koopkrachtcompensatie voor de gestegen energiekosten, ook voor de economisch zwaksten, kan dan ook geen sprake zijn. Een ding moet je Rutte en zijn vrienden nageven, consequent zijn ze wel. Want of het nou goed of slecht gaat met onze economie, de mensen die het moeilijk hebben laten zij barsten.

Hans van Heijningen