een samenzweringstheorie?

door Peter Edel

Samenzweringstheorieën zijn linke soep. Ik weet er alles van. Vijftien jaar geleden werd ik erdoor gefascineerd. Zoals toen ik mijn eerste artikel schreef: "Kanttekeningen bij herdenking". In Ravage, het Amsterdamse actietijdschrift dat ondertussen ter ziele is gegaan. Samenzweringstheorieën zijn valkuilen, omdat ze een ongecompliceerde verklaring bieden voor een gecompliceerde werkelijkheid. Mea maxima culpa, ik zwichtte voor de verleiding. In "Kanttekeningen bij herdenking" bracht het me tot conclusies die ik nu niet meer onderschrijf. Spijt? Nee, niet echt. De ervaring bezorgde me veel kopzorgen, maar leerzaam was het zeker.
Toch ga ik samenzweringstheorieën niet altijd uit de weg wanneer ik rondstruin op Internet. Ze kunnen interessant zijn, omdat ze vaak opgebouwd zijn uit obscure stukjes geschiedschrijving die je in een andere context zelden tegenkomt. Verder blijkt zo nu en dan achteraf dat een samenzweringstheorie met de werkelijkheid overeenkomt. Wanneer ik een artikel schrijf ga ik tegenwoordig voor de zekerheid echter met een grote boog om dergelijke informatie heen. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ik daar roomser dan de paus in ben geworden.

Joop punt nl
Verder schrijf ik nog maar zelden over Israël en het zionisme. Sinds enige tijd woon ik in Turkije, waar ik me verbaas over de politiek van premier Erdogans Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP) en de opvattingen van de islamitische prediker Fethullah Gülen, die zijn naam aan deze partij heeft verbonden. Via Gülen kwam ik op miraculeuze wijze weer bij het zionisme terecht, omdat hij tot mijn verrassing op goede voet staat met pleitbezorgers van de staat Israël.
Over dat laatste schreef ik iets voor de discussiesite joop.nl, waar mijn artikelen wel vaker verschijnen. Dit keer werd mijn bijdrage geweigerd. Omdat het te veel op een samenzweringstheorie leek. Aangezien ik deze indruk wil vermijden, kwam dat hard aan. Aan het einde van het artikel probeerde ik weliswaar bepaalde tegenstrijdigheden te verklaren, maar dat maakt er nog geen samenzweringstheorie van. Eerder een redenering volgens de wet van oorzaak en gevolg, op basis van ter beschikking staande informatie.
Voor joop.nl was het probleem waarschijnlijk dat die informatie voor een deel niet erg gangbaar is en dat ik juist daaraan veronderstellingen verbond. Het houdt nu eenmaal risico’s in om buiten het begripskader van de reguliere media te treden. Wie voor veilig gaat, beperkt zich tot de dagelijkse krant en denkt vooral niet te veel zelf na. Een publicist die van deze regel afwijkt, is al snel een complotdenker. Dat is de andere kant van het fenomeen samenzweringstheorie. Ik neem het joop.nl niet kwalijk, maar gelukkig heeft Kleintje Muurkrant maling aan dergelijke conventies.

Hieronder volgt mijn verhandeling over Fethullah Gülens vrijage met het zionisme, inclusief een analyse van de daaruit voortvloeiende tegenstrijdigheden. Of dat een samenzweringstheorie is, laat ik aan het oordeel van de geachte lezer over.
Eerst volgt echter een korte introductie. Want hoewel hij op de dagelijkse actuele berichtenpagina's van 't Kleintje vaker is genoemd, het progamma Nova in 2008 bijna een half uur kostbare zendtijd aan hem besteedde en er Kamervragen over hem zijn gesteld, weten de meeste Nederlanders niet wie Fethullah Gülen is.

Fethullah Gülen en Johannes Paulus II
Fethullah Gülen is een veel besproken Turkse imam. Hoewel hij sinds 1998 in de VS woont, heeft hij veel invloed in Turkije. Aanvankelijk vooral op onderwijs, maar later ook op andere gebieden, zoals justitie en politie. Met de AKP kent de Gülenbeweging een symbiotische verhouding. De AKP zit verlegen om het door de Gülenscholen opgeleidde kader, terwijl Gülen de AKP op zijn beurt nodig heeft om zijn volgelingen op belangrijke posities te zien belanden. Met bovenaan president Abdullah Gül, een trouw Gülenadept.
Buiten Turkije doet Gülen het eveneens goed, ook onder niet-moslims. Omdat hij aandringt op dialoog tussen religies en culturen. En omdat hij zich uitspreekt voor geweldloosheid, tolerantie en een gematigde en democratische islam. Dat hij daarnaast aartsconservatieve opvattingen koestert over bijvoorbeeld relaties tussen man en vrouw en homoseksuelen, verhindert niet dat hij talloze deuren voor zich geopend weet. Daardoor zijn Gülenvolgelingen in staat wereldwijd scholen te vestigen om de religieuze en nationalistische opvattingen van hun ‘hocaefendi’ (heer leraar) te verspreiden. Zoals in de VS, waar softwaremiljardair Bill Gates tien miljoen dollar schonk voor nieuwe Gülenscholen in Texas.
In Nederland is de Gülenbeweging via de Stichting Cosmicus eveneens tot het onderwijs doorgedrongen. Betrokkenen spreken een directe band tegen, maar de connecties liggen voor het oprapen. De Nederlandse Gülenscholen worden van overheidswege gesubsidieerd, omdat ze radicalisering van Turkse jongeren zouden tegengaan. Daar komt bij, de man roept op tot tolerantie en dialoog tussen religies en culturen. Wat wil een mens nog meer?
In het kader van tolerantie en dialoog ontmoette Gülen diverse religieuze leiders. Op zich prima, maar Gülen is daarbij weinig kieskeurig. Zo ging hij op audiëntie bij paus Johannes Paulus II. Bij Gülen noch zijn volgelingen viel toen een kwaad woord over de pontif en sindsdien gaat het zeer joviaal toe tussen de Gülenbeweging en de Vaticaanse elite. Terwijl het Vaticaan toch niet vrij is van smetten. Bijvoorbeeld omdat de roomse autoriteiten medeverantwoordelijk zijn voor de verspreiding van AIDS, door vast te houden aan het condoomverbod. De ‘fethullahci’ zal je daar niet over horen. De ontmoeting met JP II werd zelfs een visitekaartje van hun beweging.

Gülen en de zionisten
Ook ontmoette Gülen vertegenwoordigers van het joodse geloof en de staat Israël. Omdat hij in het verleden minder vriendelijke opmerkingen maakte over joden, is dat opmerkelijk. Zo sprak Gülen in de jaren negentig over “ … de sluwheid en leugenachtigheid van de joden bij wie haat tegen elke godsdienst al vanaf de geboorte aanwezig is/ingeprogrameerd zit” (1). In het rapport dat Martin van Bruinessen in opdracht van de regering over de Gülenbeweging schreef, merkte deze Turkijespecialist verder op dat het marxisme voor Gülen een ‘joodse uitvinding’ was. Dat is een antisemitisch stokpaardje bij uitstek (2).
Toch vond ik op Gülens website een foto waarop de imam in innige omarming staat met Abraham Foxman, de directeur van de Anti-Defamation League of B’nai B’rith (ADL). Deze zionistische organisatie in de VS belastert critici van de staat Israël met de beschuldiging van antisemitisme (3). Het is niet uitgesloten dat Foxman wist van Gülens antisemitische verleden, want soms neemt ADL het niet zo nauw met antisemieten. Zo kan ADL zich niet opwinden over het manifeste antisemitisme van fundamentalistische christenen, omdat zij tegelijkertijd uit religieuze overwegingen Israël steunen. Een humanist met kritiek op de onmenselijke Israëlische behandeling van Palestijnen, krijgt echter de volle laag van ADL. Dat kon Gülen er niet van weerhouden Foxman letterlijk in de armen te vallen.
De Israëlische overheid hield aanvankelijk een slag om de arm over Gülen, maar draaide later bij. Zo was tijdens een congres in 2008 op Gülens Fatih Universiteit in Istanbul een officiële vertegenwoordiger van de Israëlische staat present. Daarnaast zag een ooggetuige Israëliërs op een bijeenkomst van Gülens Vereniging van Schrijvers en Journalisten in het Turkse plaatsje Abant.
Een van de eerste Israëliërs die onder de indruk raakte van Gülen, was de Israëlische opperrabbijn Eliyahu Bakshi-Doron. Hij zette zich zelfs in voor vestiging van Gülenscholen in de Westbank. Bakshi-Doron wist van Gülens antisemitisme, maar vergaf hem dat. Volgens de rabbi had Gülen zonder antisemitisme geen religieuze beweging kunnen beginnen in Turkije. Dus was het begrijpelijk, vond hij.
In dat laatste zit een grond van waarheid, want anti-Joodse en anti-Israëlische sentimenten zijn wijd verspreid in Turkije. Het anti-Gülenkamp in Turkije speelt eveneens in op degelijke gevoelens. Zo kwam de seculiere samenzweringstheoreticus Ergun Poyraz tot de bizarre stelling dat premier Erdogan in werkelijkheid een jood is, die namens Israël het Turkse secularisme om zeep helpt.
Mijn beschrijving van Fethullah Gülens zionistische contacten is zeker geen samenzweringstheorie. Wie daarover twijfelt moet “Gülen’s Jewish Dialogue” van de Israëlische publiciste Efrat E. Aviv lezen (4). Ik breng hier twee joods/zionistische contacten van Gülen onder de aandacht, maar Aviv noemt er nog veel meer.
Aviv is geen criticus van Gülen, integendeel. Op Gülens website prijst zij hem de hemel in en vergelijkt hem met rabbijn Abraham Kook. Voor Aviv was Kook een weldoener der mensheid, maar wat we van haar niet horen, is dat hij met zijn denkbeelden een belangrijke inspiratiebron werd voor religieuze kolonisten in Israël. Kolonisten van het soort dat Palestijnse boeren stenigt wanneer zij olijven oogsten. En van het soort dat gesteund wordt door rabbijn Yitzhak Shapira, voor wie joden ongestraft een niet-joods kind mogen doden. Gezien zijn populariteit onder dit slag kolonisten zal het niet verrassen dat rabbijn Kook volgens de Israëlische mensenrechtenactivist Israel Shahak niet-joden gelijkstelde aan dieren. Met deze religieuze zionist laat Gülen zich dus op zijn eigen website door Aviv vergelijken (5). Dat laatste staat niet op zich, want op 22 maart 2005 organiseerde het op Gülens opvattingen gebaseerde Dialogue Platform een bijeenkomst in België, waar paus Johannes Paulus II, rabbijn Kook en Gülen als ‘Peace Forerunners’ werden neergezet (6).

Gülen en Erdogan
Bij Gülens goede verstandhouding met zionisten, denk je al snel aan het conflict tussen de Turkse AKP-regering en Israël. Bevindt zich daar een meningsverschil tussen Gülen en de AKP? Of kan deze tegenstrijdigheid langs andere wegen verklaard worden? Vast staat dat de Gülenbeweging en de AKP ondanks de nauwe samenwerking, niet identiek aan elkaar zijn. Sterker, volgens door Wikileaks uitgelekte cables van Amerikaanse diplomaten botert het niet helemaal tussen Gülen en premier Erdogan. De Gülenbeweging zou Erdogan zelfs als een ‘liability’ beschouwen (7).
Erdogan valt niet te stoppen in het streven naar macht. Nu hij de belangrijkste seculiere oppositieleden de mond heeft gesnoerd door hen op bedenkelijke gronden op te sluiten, vindt hij in Gülen mogelijk een volgende hindernis. Een machtstrijd tussen Gülen en Erdogan zou echter tot desastreuze gevolgen voor de AKP leiden en is daardoor uitgesloten. Erdogan kan er niet omheen dat posities binnen staatsorganen als politie, justitie en ambtenarij ondertussen vaak door Gülenvolgelingen worden bemand. Omgekeerd kan Gülen niet zonder Erdogan, vanwege diens populariteit en zijn talent voor intoxicerende toespraken.
Ondanks de machtsbalans tussen beide heren, zouden zij inzake Israël van mening kunnen verschillen. Een aanwijzing in die richting leverde Gülen verleden jaar, na het bloedbad op het Turkse passagiersschip Mavia Marmara. Erdogan trok toen fel van leer tegen Israël, waarna Gülen hem tot matiging maande. Maar toen het VN-rapport over het Mavi Marmara-incident een jaar later uitlekte, reageerde Gülen niet. Bovendien verdedigen de media binnen het Gülenimperium Erdogan alom. Ook zijn kritiek op Israël.

Welkom in dit theater
Ik zou er niet van opkijken als het conflict tussen de AKP en Israël uiteindelijk voor een deel op theater blijkt te berusten. Met andere woorden: is de opstelling van Erdogan wel zo nadelig voor Israël? De zionisten waren niet blij toen hij aan de macht kwam. Zoals zij nu verontrust zijn over de ontwikkelingen in de regio tijdens het afgelopen jaar. Er zal in Israël zeker met weemoed worden teruggedacht aan bevriende regeringsleiders, zoals Tansu Ciller in Turkije en Hosni Mubraka in Egypte. Maar uiteindelijk heeft ‘ieder nadeel zijn voordeel’.
Als Erdogan niet op propagandistische ramkoers met Israël was gaan liggen, had hij onder de Arabieren niet de status van een popidool gekregen. Dat spreekt niet voor zich. Van oudsher houden Arabieren een slag om de arm over Turkije, omdat zij de eeuwenlange bezetting van hun territorium door het Ottomaanse Rijk niet vergeten zijn. De kritiek van Erdogan op Israël deed echter wonderen.
Erdogans populariteit in de Arabische landen dient het streven van de AKP naar een leidende rol voor Turkije binnen de regio, een beleid dat vaak als neo-Ottomanisme omschreven wordt. Dat Erdogan het daar goed doet is echter ook van belang voor de VS. Washington stimuleert de ‘gematigde en democratische’ variant van de islam, waar Gülen en de AKP de rechten over claimen. Met als doel de vestiging van regeringen als die van de AKP, waar in cruciale zaken naar de pijpen van de VS gedanst wordt. Zoals in Marokko en Tunesië, waar lokale AKP-varianten recent verkiezingen wonnen. In Marokko werden zelfs zowel naam als logo van de AKP overgenomen. Het is het neo-Ottomanisme ten voeten uit. Maar ook een staaltje ouderwets Amerikaans imperialisme in een nieuwe jas.
Het is moeilijk voorstelbaar dat Israël niet de vruchten zal plukken van de bestendigde en uitgebreide Amerikaanse invloedssfeer in de regio. De zionistische staat is immers gebaat bij Arabische regeringen die braaf Amerikaanse richtlijnen volgen. Dit voordeel voor Israël was ondenkbaar geweest als de Arabieren het door IMF en Wereldbank opgeblazen economische succes van Turkije, niet als bot voor de neus was gehouden. Maar paradoxaal genoeg evenmin als Erdogan zich van Israël-bashing had onthouden.
Erdogan baart Israël geen echte zorgen. Niet zolang het bij woorden blijft en daden uitblijven, terwijl de handel met Turkije ongestoord doorgang vindt. Erdogan bluft vooral om indruk te maken. Zo verklaarde hij dat schepen met hulpgoederen voor Gaza door Turkse marineschepen begeleid zullen worden. Maar toen onlangs een mini-flotilla bij Gaza verscheen, was de Turkse marine in geen velden of wegen te bekennen. Een serieuze confrontatie zit er dan ook niet in. De grote broer in Washington laat het echt niet zover komen. Daar staat de trukendoos van de Israël-lobby in Washington garant voor. Bovendien, als het er echt op aankomt laat Erdogan de zionistische staat niet vallen. Zo ging Ankara akkoord met de plaatsing van een NAVO-raketschild, dat Europa moet beschermen tegen een Iraanse aanval, maar in de praktijk vooral van belang is voor Israël.
Kortom, in Israël weten ze dat blaffende honden niet bijten. Daarom hebben de zionistische leiders vooralsnog ook niet veel meer gedaan dan schouders ophalen over het geraas van ‘die mesjoggene’ Turkse premier. En wanneer de nieuwe AKP-klonen ook tegen Israël fulmineren om het publiek te plezieren, zullen ze dat wellicht weer doen. Om vervolgens hun zegeningen te tellen over de handhaving én uitbreiding van de Amerikaanse invloed in de regio.
Het volgende onderdeel heet Syrië, waar Israël zeker de voorkeur zal geven aan een AKP-achtige boven een pro-Iraans regime. Daar wordt as we speak aan gewerkt. En wie weet zal de storm tussen Israël en Turkije betijen als dat project voltooid is.

Aldus zijn de goede betrekkingen van Fethullah Gülen met Israël opeens niet zo tegenstrijdig meer met de retoriek van Erdogan tegen dat land. De Israëlische reactie ten opzichte van Erdogan doet een beetje denken aan de eerder beschreven vergevingsgezindheid van rabbijn Bakshi-Doron over Gülens antisemitisme. Alleen moeten de Arabieren natuurlijk niet merken dat de imam achter de door hen geïdealiseerde AKP zich laat vergelijken met het boegbeeld van de Israëlische kolonistenbeweging. Zolang maar weinig publicisten over Gülens band met het zionisme schrijven, kan dat echter nog wel even duren. Of dit artikel moet natuurlijk in het Arabisch verschijnen. Kent iemand een vertaler?

1. b-sixdouze.blogspot.com/2008/10/nog-een-keer-glen.html
2. Desondanks noemt Van Bruinessen Gülen geen ‘uitgesproken antisemiet.’ Dat valt op omdat de nazi’s het marxisme al een ‘joodse uitvinding’ noemden. Dat Gülen geen ‘tegenstander van betrekkingen met Israël’ is, maakt kennelijk veel goed voor van Bruinessen. Zo kun je Adolf Eichmann voorafgaand aan WOII ook ‘geen uitgesproken antisemiet’ noemen, omdat deze nazi toen ook voorstander was van betrekkingen met een joodse staat in Palestina.
3. www.fethullahgulen.org/about-fethullah-gulen/photo-gallery/2862-community-leaders.html
4. www.turkishpolicy.com/dosyalar/.../101-114.pdf
5. en.fgulen.com/conference-papers/peaceful-coexistence/2483-the-light-of-tolerance-between-rabbi-abraham-kook-and-hoja-efendi-fethullah-gulen
6. www.dialogueplatform.eu/en/conference-seminar-and-lecture/13-peace-forerunners.html
7. www.hurriyetdailynews.com/n.php?n=turkish-daily-starts-wikileaks-coverage-with-gulen-community-2011-03-17

Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 439, 16 december 2011

donderdag 6 januari-2011
Leuke ontwikkelingen rond Fethullah Gülen, de uit Turkije afkomstige in de VS woonachtige islamitische prediker. Volgens de oud-medewerker van de Turkse inlichtingendienst MIT Osman Nuri Gündes gaf het netwerk van Gülen in Centraal-Azië onderdak aan agenten van de CIA. Alleen in Kirgizië en Oezbekistan waren dat al 130 jongens van The Agency. Het is niet voor het eerst dat we zoiets horen. Eerder verklaarde de voormalige FBI vertaalster en thans klokkenluidster Sibel Edmonds al dat Gülen financiële middelen ontvangt van de CIA. Volgens Edmonds zou Gülen in ruil daarvoor de Amerikaanse oliebelangen in Centraal-Azië behartigen. Oud CIA agent Graham Fuller was er als de kippen bij om het nieuwtje van Gündes bij het grof vuil te zetten. Was allemaal niets van waar, zei hij. Hij vergat erbij te vertellen dat zijn bindingen met de Gülen beweging iets verder gaan. Fuller schreef een brief aan de Amerikaanse immigratiedienst toen Gülen daar een probleem mee had. Daarin omschreef hij Gülen als de goedheiligman. Daarnaast trad Fuller vorig jaar als spreker op tijdens een bijeenkomst van Turquoise Council for Americans and Eurasians, een Amerikaanse organisatie die deel uitmaakt van de Gülen beweging. Daar zat Fuller overigens naast de voormalige GroenLinks europarlementariër Joost Lagendijk, die daar ook sprak.

zondag 9 januari-2011
Wie denkt dat de Turks/islamitische prediker Fethullah Gülen pas met de CIA in zee ging nadat hij Turkije had verlaten en zich in Penssylvania vestigde, heeft het mis. Dat contact dateert van ver daarvoor, leert ons de voormalige medewerker van de Turkse nationale inlichtingendienst MIT Osman Nuri Gündes in zijn recent verschenen boek De getuige van staatsgrepen en anarchie. In de jaren tachtig maakte Gülen deel uit van het streng anticommunistische milieu in Turkije, dat nauw contact hield met de CIA en waar ook het Turkse stay behindnetwerk ‘Gladio’ onderdeel van vormde. Dit gezelschap was tijdens de Koude Oorlog verantwoordelijk voor een lange lijst extreemrechts geweld in Turkije. In de stad Erzurum begon Gülen destijds zijn eigen club tegen communisten. Daarnaast was hij volgens Gündes in die jaren betrokken bij het tegen de Sovjet-Unie gerichte propagandaproject Radio Free Europe. Ook voormalig CIA station chief in Turkije Paul Henze, een van de duistere machten achter de staatsgreep van 1980, werkte voor dat radiostation. In Nederland kennen we Radio Free Europe daarnaast vooral door de betrokkenheid van ‘Soldaat van Oranje’ Eric Hazelhoff Roelfzema. Gülen onderhield nauw contact met de toenmalige CIA-vertegenwoordiger in Turkije Morton Abramowitz, de latere Amerikaanse ambassadeur in dat land, die in Nederland ook genoemd is als pleitbezorger van Mabel Wisse-Smit. Terug in de VS behoorde Abramowitz - die overigens niet alleen de Amerikaanse, maar ook de Israëlische nationaliteit heeft - tot de illustere groep die in de bres sprong voor Gülen toen hij problemen kreeg met de Amerikaanse immigratiedienst. Ergo: Gülen zat ooit heel dicht in de buurt van anticommunistische structuren waarvan de restanten later herkenbaar bleven in Ergenekon, het recentelijk onthulde netwerk dat zich via allerlei vervelende methoden van Recep Tayyip Erdogans AK-partij wilde ontdoen, maar ook voornemens was zich tegen de Gülen-beweging te richten. Vreemde situatie, die alleen voor kon vallen omdat het vroegere anticommunistische netwerk in Turkije zich na de Koude Oorlog van de CIA afkeerde, terwijl Gülen de Amerikaanse inlichtingendienst trouw bleef.

dinsdag 11 januari-2011
Terwijl onze collega’s in de VS nog bezig zijn de connectie Gülen/CIA te verteren zoals die onlangs via Osman Nuri Gündes tot ons kwam, gaan wij vast een stapje verder. Of een stapje terug, het is maar hoe je het bekijkt. Hoewel Gülen in 2001 al veilig in de VS zat vond dat jaar in Ankara een proces tegen hem plaats. Wegens antiseculiere activiteiten. Aanklager Nuh Mete Yuksel was destijds al heel zeker van een link met de CIA. Zijn bron was de uiterst seculiere professor Necip Hablemitoglu. Op vragen van journalisten antwoordde Hablemitoglu: ‘Ik ben in de VS op de hoogte geraakt van de relatie tussen Gülen en de CIA. Van het meeste dat ik weet zijn ook de inlichtingendiensten van de overheid op de hoogte". Volgens Hablemitoglu wist de nationale inlichtingentrots MIT in Turkije dus van de betrekkingen tussen Gülen en de CIA. Of dergelijke kennis nu de reden was of niet, vast staat dat Hablemitoglu een jaar later op zeer vakkundige wijze naar de eeuwige jachtvelden werd geholpen. Voor die moord is nooit iemand veroordeeld. Er werden wel een aantal lieden gearresteerd. Van hen liep het spoor naar Generaal Veli Kücük, die thans achter de bouten zit op verdenking van betrokkenheid bij Ergenekon, het ultraseculiere netwerk dat een einde wilde maken aan het regeren van de AK-partij in Turkije. Een ultraseculiere generaal die een ultraseculiere professor liet omleggen? Riekt naar een gevalletje valse vlag. Zou je denken, helemaal omdat er destijds al berichten in de Turkse media verschenen als zou de Gülen-beweging achter de moord op Hablemitoglu schuil zijn gegaan. Maar misschien lag het nog iets gecompliceerder. Al is het alleen maar omdat de afstand tussen Gülen en de deep state steeds kleiner lijkt te worden. Ondertussen maakt Nederland zich vooral druk of Gülen wel lief is voor de homoseksuele medemens en is er volgens Minister Donner al helemaal niets aan de hand. Droom zacht Piet Hein.

woensdag 12 januari-2011
Zoals we eerder schreven vond in 2001 een proces tegen Fethullah Gülen plaats in Turkije. Aanklager Nuh Mete Yüksel, die via Necip Hablemitoglu wist van Gülens link met de CIA, was overtuigd van het Turkse secularisme en vastbesloten het op een veroordeling uit te laten draaien. Bij absentie dan, want de islamitische prediker zat op dat moment al veilig in Pennsylvania, als gast van de CIA. Toch moet de Gülen-beweging het als een lastige situatie hebben beschouwd. Dat blijkt uit wat er vervolgens met Yüksel gebeurde. Op een dag werd hij uitgenodigd op een kantoor van een bevriende advocaat. Het was gezellig, er kwam raki op tafel en op een zeker moment werd er zelfs gezongen. Daarop betrad een verleidelijk geklede dame het vertrek, waar Yüksel door zijn vriend mee alleen werd gelaten. Zo werd het al snel nog gezelliger. Wat Yüksel niet doorhad was dat er heel aardige video-opnamen werden gemaakt van wat er vervolgens gebeurde. Die zijn nooit in de openbaarheid gekomen. Wel staat vast dat Yüksel vervolgens om onduidelijk redenen van zijn functie als aanklager werd ontheven. Een politiefunctionaris verklaarde later dat de bevriende advocaat die dit alles mogelijk maakte, een ruime financiële vergoeding ontving van de Gülen-beweging.

maandag 17 januari-2011
Als het aan neocons in de VS als Michael Rubin en Soner Cagaptay ligt bestaat er geen duidelijker onderscheid dan tussen Fethullah Gülen en het Ergenekon netwerk, waarvan verondersteld wordt dat het een einde wilde maken aan het regeren van de AK-partij in Turkije. De AK-partij waarvan Gülen als grote inspirator geldt. Toegegeven, zo lijkt het in eerste instantie ook in elkaar te steken, maar wie verder graaft vindt scheuren in de gewekte indruk. Kijk eens wat er gebeurde na de extreemrechtse aanslag in 1998 op de links georiënteerde mensenrechtenactivist Akin Birdal, die daarbij zwaar gewond raakte, maar wist te overleven. In verband met de aanslag op Birdal werd de militair Cengiz Ersever gearresteerd. Die kwam vervolgens met een interessante verklaring. Ersever kreeg de opdracht voor de aanslag op Birdal van Mahmut Yildirim, een schimmige figuur die in Turkije onder de codenaam ‘Yesil’ (groen) bekend staat. Een paar jaar eerder werd Ersever door Yesil opgedragen om informatie bijeen te brengen over de maffia in Istanbul. Zoals over de maffiabaas Sedat Peker, die momenteel achter de tralies zit op verdenking van betrokkenheid bij Ergenekon. Ersever zag dat Peker veel bezittingen had in Roemenië en Bulgarije. Maar hij ontdekte ook iets over een financiële transactie tussen Peker en Fethullah Gülen. Peker zou zelfs betrokken zijn geweest bij het opzetten van scholen voor Gülen. Dat is een merkwaardige omstandigheid in het licht van de veronderstelde tegenstelling tussen Gülen/AK-partij en Ergenekon. Begrijpt u het nog? Wij wel. Het heet theater.

maandag 7 november-2011
Sinds eind jaren negentig woont in de VS een Turkse imam. Hij heet Fethullah Gülen en heeft ondanks zijn afwezigheid veel invloed in Turkije. Niet alleen op de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP) van premier Recep Tayyip Erdogan, maar bijvoorbeeld ook op de politie en het onderwijs. Ook buiten Turkije doet Gülen het goed. Omdat hij zich uitspreekt voor dialoog tussen culturen en religies, geweldloosheid, tolerantie en een ‘gematigde islam’. Daardoor weet hij talloze deuren voor zich geopend, wat hem in staat stelt wereldwijd scholen te vestigen om zijn opvattingen te verspreiden. Ook in Nederland, waar de regering de Gülenscholen van de Stichting Cosmicus, als een probaat middel tegen radicalisering van Turkse jongeren beschouwt. De man roept op tot tolerantie en dialoog en had in dat kader zelfs ontmoetingen met paus Johannes Paulus II en verschillende joodse leiders. Wat wil een mens nog meer?



Het viel te verwachten dat Gülen na de recente aanslagen door de Koerdische PKK in Turkije wederom zijn gebruikelijke betoog voor dialoog af zou steken. Had voor de hand gelegen, want alleen via een dialoog tussen de Turkse regering en de PKK kan een einde komen aan het geweld over en weer. Maar niets daarvan, want Gülen verspreidde via zijn website herkul.org een toespraak over de PKK, die hij besloot met het volgende gebed: ‘Zij die afstraffing verdienen. God, voer hen naar chaos, beëindig hun vrede. Steek hun huizen in brand en laat hen jammerend achter. Snijd hen bij de wortels af en laat hen verdwijnen. Vervul de opdracht.’ Gülens aanhangers idealiseren de woorden van hun meester tot in het oneindige, maar ieder ander leest hier al snel een oproep tot moord. Wat wil Gülen? Een terugkeer naar de jaren negentig, toen de noodtoestand Zuidoost-Turkije in een hel veranderde? Het heeft er alle schijn van. Met tolerantie en dialoog heeft het in ieder geval niets te maken.