Terwijl we in Nederland gelukkig een beetje huiverig zijn om ons tweehonderd procent solidair te verklaren met allerlei types die zichzelf met een geel hesje uitdossen, verheug ik me op de taferelen uit Helsinki van vanavond. In Finland is het immers al decennia de gewoonte om de meest zwaarbeladen nationale feestdag van het land –de viering van de Onafhankelijkheid- op te luisteren met een demonstratie die de vergelijking met die in Frankrijk van zaterdag jongstleden goed kan doorstaan.
Als kapstok voor het protest geldt het feestje dat de elite in het presidentieel paleis viert. De president nodigt tweeduizend mensen uit om hem een handje te komen geven en daarna onder het genot van een hapje en een drankje een dansje te wagen. Meer stelt het niet voor maar het is de bedoeling dat de rest van de bevolking voor het scherm zit en zich afvraagt waarom hij of zij naast de pot pist. Omdat de lui die wel een uitnodiging ontvangen voor het overgrote deel een militaire of politieke achtergrond hebben, verzamelen zich buiten de zogenaamde ‘Ongenode gasten’.
Tot voor een jaar of tien waren dat vrijwel alleen maar linkse demonstranten. Tot dan toe was het protest ook voornamelijk ludiek, met wat gevatte leuzen en hoogstens een ingedrukte etalageruit hier of daar. Maar sinds extreem-rechts zich op straat gemeld heeft, is de sfeer verhard. Toen een jaar of wat geleden wegens een verbouwing van het presidentieel hok voor het feestje werd uitgeweken naar naar de tweede stad van het land Tampere, liep het zalig uit de hand en kregen de autoriteiten nogal wat kritiek omdat men de demonstranten duidelijk had geprovoceerd.
Voor vanavond zijn er tot nu toe drie demonstraties aangekondigd. Links trekt door de straten onder de leus Inclusief Finland in een inclusief Europa. Rechts wordt opgetrommeld door de alt right groepering Sisu, onder leiding van Jussi Halla-Aho die in het Europees parlement zit, en Laura Huhtasaari, de naamgeefster van dit serietje. Als derde komt voor het eerst de nieuwe rechtse beweging Liike Nyt op straat. Dat is de Finse versie van The Movement, de club van Steve Bannon.
Liike Nyt is een half jaar terug in het leven geroepen door de louche zakenman Harri Harkimo en de gesjeesde sociaaldemocraat Mikael Jungner. Harkimo zit weliswaar voor de konservatieven in het parlement maar verkondigt nu het evangelie van Bannon omdat hij vindt dat ‘Finland naar de knoppen gaat door teveel mensen die niet werken en teveel types die van buiten komen’. Jungner is een nerd die zich beter kan uitdrukken maar liever in de schaduw van de mediageile Harkimo opereert.
De achtergrond waartegen de dingen vanavond hun loop gaan nemen is duisterder dan duister. Terwijl wij kijken naar Frankrijk en Italië verrechtst men er in het voormalige sociaaldemocratische speeltuintje Skandinavië lustig op los en rommelt à la Hongarije en Polen met rechtsstaat en vrijheid van meningsuiting. In Zweden gijzelt extreem rechts de kabinetsformatie en in Finland, Noorwegen en Denemarken breidt datzelfde extreem rechts in de regeringen alleen maar haar invloed uit.
Hier in Nederland hebben we het over Emiel Ratelband en zien we Sybrand Buma als een wijs man maar gelukkig sijpelt er af en toe iets van de dreiging uit het Noorden bij ons door. Denemarken –het land dat Loetje Asscher zo hoog in zijn vaandel draagt- is gewoon begonnen om uitgeprocedeerden en migranten met een smetje maar die hun straf al hebben uitgezeten, op te sluiten op een atol voor de kust. Dat is trouwens ook een oud plannetje binnen Buma’s CDA...
(JoopFinland)
