De moord op Louis Sévèke (013)

Ed Bruinvis kent Cees van Lieshout (in de artistieke sien gebruikte de man de voornaam Caesar) uit het RVF, het Rood Verzetsfront. Het RVF was in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw in de kijker van binnenlandse en buitenlandse veiligheidsdiensten vanwege haar openlijk beleden solidariteit met revolutionair-linkse groepen in landen als (West-)Duitsland, België, Frankrijk, Italië en Japan. Volgens inlichtingendiensten zou het RVF er zorg voor dragen dat Nederland een veilige haven voor de gezochte leden van deze groepen was.

Voordat hij voor de voorloper van de AIVD, de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD), in het RVF infiltreerde deed Van Lieshout dienst als criminele informant voor de politie. Volgens het principe boeven-vangt-men-met-boeven hield de man die in drugs en -naar verluidt- in kinderporno had gehandeld zich nog steeds op in kringen van kleine en grotere criminelen, en speelde informatie over zijn collega’s door aan zijn baas. Dit vond vooral plaats in en rond Nijmegen, en wel in de jaren rond 1975.

Vanaf 1977 werd Van Lieshout gerund door de BVD en ingezet als agent-provocateur, eerst dus in het RVF en vanaf 1982 in ‘de beweging’. Een agent-provocateur neemt niet alleen deel aan subversieve acties maar lokt deze ook uit. Van Lieshout zou zich met name bezondigd hebben aan het verschaffen van wapens, en aan het vervaardigen van bommen. “De beweging’, ook wel ‘buitenparlementaire beweging’, is de benaming die in de jaren tachtig gegeven werd aan het geheel van groepen en groepjes die zich bezighielden met onder veel meer anti-militarisme, kraken, anti-racisme, anti-kernenergie en strijd voor een schoner milieu.

Van Lieshout wist zich een positie te verschaffen in deze groepen omdat hij minstens drie dingen meebracht waaraan ‘de beweging’ een chronisch gebrek had. De man had een rijbewijs, beschikte over geld, en was gefascineerd door geweld. Van Lieshout was niet alleen mobiel en bemiddeld maar vooral een ‘heavo’, zoals dat toen heette. In de ‘eeuwige’ discussie binnen de links-radicale beweging over het al dan niet toepassen van -hoeveel en welk soort van- geweld, roerde hij de trom ten faveure van dat geweld.

In ieder geval binnen het RVF bezorgde zijn positiebepaling ten aanzien van het gebruik van geweld Van Lieshout een centrale rol in de organisatie. Het RVF had een fysiek hoofdkwartier in Drenthe en daar werd Van Lieshout lang de hand boven het hoofd gehouden. Ed Bruinvis herinnert zich hoe hij pas nadat hij ‘Drenthe’ vertelde over de plannen van Van Lieshout om het RVF middels drugshandel van geld te gaan voorzien, gehoor kreeg voor zijn bezwaren tegen de man. De wedijver binnen de organisatie tussen ‘heavo’s’ en ‘softies’ is een rode draad in de ‘reconstructie’ die Paul Moussault heeft geschreven over het RVF (1).

Aan de werkzaamheden van Van Lieshout binnen radicaal-links komt een abrupt einde in 1990, na de publicatie van het boekje De Tragiek van een Geheime Dienst. In het werkje worden de personalia van agenten van de Nijmeegse PID (plaatselijke BVD) aan de openbaarheid prijsgegeven (2). Van Lieshouit neemt de wijk naar Kreta, maar wordt gedwongen naar Nederland terug te keren als zijn uitkering van de ziektewet wordt stopgezet. Hier pleegt hij twee roofovervallen, wordt gepakt en zit een gevangenisstraf uit.

Begin 1993 doet Van Lieshout tegenover journalist Martin Gommers van De Gelderlander zijn beklag over de BVD. Als “Rob Kamphuis” hekelt hij zijn voormalige broodheer vanwege het ontbreken van een “sociaal plan” voor ex-werknemers (3). Op brede schaal herkennen mensen die in de beweging met hem van doen hebben gehad Cees van Lieshout in het relaas van “Kamphuis”. De man keert terug naar Kreta, maar onder de naam Onderzoeksburo Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (OBIV) doen Louis Sévèke, Frank Schoenmaeckers en Ed Bruinvis jarenlang onderzoek naar Operatie Homerus, zoals de werkzaamheid van Van Lieshout door de BVD werd genoemd. In 1998 verschijnt van hun hand het gelijknamige boek (4).

(1) Rood Verzetsfront. Aanzetten tot stadsguerilla in Nederland – een reconstructie / Paul Moussault & Jan Lust. - Breda: Uitgeverij Papieren Tijger, 2009 &
Het Rood Verzetsfront in het vizier van de geheime dienst / Paul Moussault & Barbara Sahakian. - Brede: Uitgeverij Papieren Tijger, 2018
(2) De Tragiek van een Geheime Dienst / anonieme auteurs. - Amsterdam: Uitgeverij Ravijn, 1990
(3) Ontredderde BVD-er pleegt overvallen. Van psychische begeleiding undercover-agenten komt niets terecht. In: De Gelderlander van 30 januari 1993
(4) Operatie Homerus. Spioneren voor de BVD / Onderzoeksburo Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (OBIV). - Breda: Uitgeverij Papieren Tijger, 1998

(JoopFinland)