Afrin en Erdogan (043)

Vandaag 19 februari heeft de Turkse president Erdogan een militaire operatie in Syrië aangekondigd om de Islamistische rebellen in Idlib te redden. Het voorwendsel is een 'schending van de Astana-akkoorden', een overeenkomst tussen Turkije, Rusland en Iran over Syrië. Dit zou een einde aan de samenwerking tussen Rusland en Turkije inhouden. Washington en de NAVO hebben zich 'onvoorwaardelijk' achter Ankara opgesteld; terug naar de oude Navo-orde? Of wordt de positie van Erdogan in eigen land onhoudbaar?
Dat zijn onaantastbare positie wankelt was de afgelopen tijd aan enige tekenen merkbaar. De vrijspraak van een aantal aangeklaagden die van landsverraad werden beschuldigd maakt duidelijk dat hij zijn greep op het rechtssysteem kwijt is. Eerder verloor zijn partij het burgermeesterschap van Istanbul, de grootste stad van het land.
Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Erdogan was twee weken geleden op bezoek in Oekraïne en steunde president Zelensky in zijn eis tot teruggave van de Krim door Rusland. Daarbij moet worden aangetekend dat de Krim ooit door tsaristisch Rusland was veroverd op ... Turkije! (het Ottomaanse rijk waar Erdogan zich zo graag mee identificeert) De Krim-oorlog (1853-56)) tegen Rusland werd opmerkelijk genoeg gevoerd door een alliantie van het Ottomaanse Rijk, Frankrijk en Engeland (later aangevuld met het Koninkrijk Sardinië). De officiële reden was een conflict over ... Jeruzalem. Hoe de 'heilige plaatsen' (onder Ottomaans bewind) voor het christendom werden verdeeld tussen Vaticaan, de Protestantse kerken en de Orthodoxie. Achterliggende reden was de Russische expansie in Europa na de overwinning op Napoleon. Rusland verloor de oorlog, die om zijn 'geavanceerde karakter' (telegrafie, moderne wapens) ook wel 'de eerste geïndustrialiseerde oorlog' wordt genoemd. Het verloor ondermeer Bessarabië, nu onderdeel van Oekraïne en Moldavië. Meer dan 600.000 doden kostte het conflict. Het was de opmaat naar de volgende 'moderne' oorlogen: de Amerikaanse Burgeroorlog, de Frans-Duitse Oorlog en als overtreffende trap de eerste Wereldoorlog.
Dit bezoek van Erdogan aan Oekraïne was in Moskou uiteraard met argusogen gevolgd. Nu dreigt dus een openlijke breuk en wellicht zelfs oorlog.  (WK)